Bài giảng Thuốc điều trị ung thư

Nội dung text: Bài giảng Thuốc điều trị ung thư

1. “Ở đâu có sự sống, ở đó còn hy vọng ” THUOTHUO ÁÁCC ĐĐIEIE ÀÀUU TRỊTRỊ UNGUNG THTH ƯƯ TR N NG C CHÂU ði hc Y Dưc TP. H Chí Minh
2. Projected global deaths for selected causes of death, 2002-2030 according to WHO World Health Organization. World health statistics 2007 . ISBN 978 92 4 068211 5
3. MMCC TIÊUTIÊU HH CC TT PP •Bnh ung th ư là gì? • Nguyên nhân gây ra bnh ung th ư? • Các ph ươ ng pháp điu tr ung th ư? • Hĩa tr li u ung th ư? •Mt s thu c dùng điu tr ung th ư hi n nay • Hy vng mi cho bnh nhân ung th ư 3
4. BBNHNH UNGUNG THTH ƯƯ T bào bình th ưng T bào ung th ư 4
5. NGUYÊNNGUYÊN NHÂNNHÂN
   Gen gây ung th ư và gen ch ng ung th ư
   Vai trị ca các yu t tăng tr ưng
   S thay đi v trí các gen Các yu t trên đưc kích thích bi: • Tia x (tia X, gamma), tia UV • Tácnhânhĩahc • Cáctácnhânsinhhc (vd. virus) • Các yu t di truy n • Mơi tr ưng • Dinh dưng 5
6. ððIIUU TRTR UNGUNG THƯTHƯ • Các ph ươ ng pháp chính
   Ph u thu t
   X tr
   Hĩa tr li u •Mt s ph ươ ng pháp khác
   ðiu tr bng ni ti t t
   ðiu tr bng mi n dch 6
7. HHĨĨAA TRTR LILI UU UNGUNG THTH ƯƯ 7
8. HHĨĨAA TRTR LILI UU UNGUNG THTH ƯƯ • Thu c ch ng ung th ư cĩ tác dng c ch s phát tri n t bào và tác đng lên ch c năng bi t hĩa cũng nh ư cu trúc t bào. •Cơ ch : Tác đng lên các giai đon khác nhau trong quá trình tng hp acid nucleic (nh t là ADN) và sinh tng hp protein t bào ung th ư trong các th i kỳ khác nhau ca s phân chia t bào. 8
9. PHÂNPHÂN LOLO II THUTHU CC • Các thu c kháng chuy n hĩa – Các ch t tươ ng t base purin – Các ch t tươ ng t base pyrimidin (5-fluorouracyl) – Kháng acid folic (methotrexat) • Thu c alkyl hĩa –Dn ch t mù tc nit ơ (cyclophosphamid) – Các dn ch t mù tc khác (cisplatin, carboplatin, dacarbazin, procarbazin) • Các hp ch t thiên nhiên (vinblastin, taxol) • Kháng sinh kháng ung th ư (doxorubicin, dactinomycin) • Các nhĩm thu c khác 9
10. HHĨĨAA TRTR LILI UU UNGUNG THTH ƯƯ • Tác dng ph ca thu c điu tr ung th ư –Ri lo n tiêu hĩa, bu n nơn và nơn ma. –Rng tĩc. – Trên ty xươ ng. Hn ch to Hb, bch cu, ti u cu gây thi u máu và xu t huy t. – nh hưng đn bu ng tr ng và tinh hồn gây vơ sinh. – Làm ch m tăng tr ưng và phát tri n tr em. – Gây ung th ư th phát sau nhi u tháng x dng. – Gây tn th ươ ng mch máu. – Gây ri lo n tính cách và hành vi. – Sút cân ng ưi yu, khơng cịn kh năng làm vi c. – Gây quái thai trên đng vt th c nghi m. 10
11. THUTHU CC ððIIUU TRTR UNGUNG THƯTHƯ  Cyclophosphamid  Methotrexat  Vinblastin sulfat  Fluorouracyl 12
12. 1.1. CYCLOPHOSPHAMIDCYCLOPHOSPHAMID • Là thu c lo i alkyl hĩa cĩ ph kháng ung th ư rng nh t, đin hình ca nhĩm thu c mù tc Nit ơ. • Bi t dưc: Endoxan, Cytoxan, Cytophosphan • Ch đnh • U Lympho, bnh Lympho cp và mãn • Ung th ư vú • Ung th ư ph qu n • Ung th ư c t cung, ni mc t cung 13
13. 1.1. CYCLOPHOSPHAMIDCYCLOPHOSPHAMID • Tác dng ph – Viêm bàng quang – Suy ty (gi m bch cu, ti u cu) –Rng tĩc • Ch ng ch đnh – Gi m bch cu – Nhi m đc, suy nh ưc nng –Ri lo n ch c năng gan – Suy ty – Ph n cĩ thai 14
14. 1.1. CYCLOPHOSPHAMIDCYCLOPHOSPHAMID • Dng thu c – ng 100, 200, 500 (dng bt đơng khơ). – Viên 50mg • Cách dùng – Endoxan: tiêm IV ch m 300–800mg/m 2/ngày trong 1– 5 ngày. Lp li mi 3–4 tu n – Cytoxan: ung 3,5–5mg/kg/ngày trong 10 ngày – tiêm IV li u duy nh t 1g/m 2 15
15. 1.1. CYCLOPHOSPHAMIDCYCLOPHOSPHAMID • Bo qu n – Thu c đc bng A – ð nơi mát, thu c đã pha thành dng dung dch ph i dùng ngay • Chú ý khi dùng – Pha thu c vào dung dch glucose 5% hay natri clorid 0,9% và truy n nh gi t tĩnh mch – Ph i ki m tra cơng th c máu trong th i gian dùng thu c 16
16. THUTHU CC ððIIUU TRTR UNGUNG THƯTHƯ  Cyclophosphamid  Methotrexat  Vinblastin sulfat  Fluorouracyl 17
17. 2.2. METHOTREXATMETHOTREXAT • Là lo i thu c kháng chuy n hố, kháng acid folic • Bi t dưc: Ledertrexat, Metrexan, Amethopterin, MTX • Ch đnh – Ung th ư vú – Ung th ư tinh hồn – Ung th ư ph i – Ung th ư đu và c –Bnh bch cu lympho cp 18
18. 2.2. METHOTREXATMETHOTREXAT • Tác dng ph –Ri lo n tiêu hĩa – Suy ty, suy th n –Hy t bào gan, suy gan – Lỗng xươ ng tr em – Vơ sinh – ðc th n, đc gan, rng tĩc – ð gi m đc tính trên t bào bình th ưng, dùng thêm Leucovorin là dng kh ca acid folic 19
19. 2.2. METHOTREXATMETHOTREXAT • Ch ng ch đnh – Suy ty, nhi m khu n nng gan ho c th n, – Ph n cĩ thai • Dng thu c – Viên nén 2,5mg –L bt tiêm 5mg, 50mg, 500mg • Cách dùng : ung 2,5-5mg/ngày ho c trong 1–2 tu n • Bo qu n: thu c đc bng A, bo qu n nơi khơ ráo 20
20. THUTHU CC ððIIUU TRTR UNGUNG THƯTHƯ  Cyclophosphamid  Methotrexat  Vinblastin sulfat  Fluorouracyl 21
21. 3.3. VINBLASTINVINBLASTIN SULFATSULFAT • Là alcaloid chi t t cây da cn Vinca rosa , Velban • Bi t dưc: Velbé, Velban • Ch đnh – U Lympho – Ung th ư vú, tinh hịan, th n, nhau thai – Ph n cĩ thai • Tác dng ph – suy ty, rp da, bu n nơn, ĩi ma, rng tĩc • Ch ng ch đnh – Suy ty – Ph n cĩ thai 22
22. 3.3. VINBLASTINVINBLASTIN SULFATSULFAT • Dng thu c – l 10mg (dng bt đơng khơ) • Cách dùng – Tiêm tĩnh mch ho c truy n tĩnh mch – Velbé: ng ưi ln: 3,7mg/m 2 mi 7 ngày mt ln, li u ti đa 18,5mg/m 2 . Tr em: 2,5mg/m 2 mi 7 ngày mt ln – Velban: 0,1–0,2 mg/kg/tu n • Bo qu n – Thu c đc bng A. ð trong l nút kín, nhi t đ 4oC, tránh ánh sáng 23
23. THUTHU CC ððIIUU TRTR UNGUNG THƯTHƯ  Cyclophosphamid  Methotrexat  Vinblastin sulfat  Fluorouracyl 24
24. 4.4. FLUOROURACYLFLUOROURACYL • Lo i thu c kháng pyrimidin • Tên khác: 5 – Fluorouracyl, 5- FU, Adrucil • Ch đnh – Ung th ư đưng tiêu hĩa (d dày, ty, ru t) – Ung th ư vú, bu ng tr ng, bàng quang – Ung th ư da (bơi ti ch ) 25
25. 4.4. FLUOROURACYLFLUOROURACYL • Tác dng phu –Ri lo n tiêu hĩa – Suy ty – Viêm da • Ch ng ch đnh – Suy ty – Ph n cĩ thai • Dng thu c – ng tiêm 250mg/5ml – Thu c m 5% 26
26. 4.4. FLUOROURACYLFLUOROURACYL • Li u lưng – Tiêm truy n tĩnh mch 15mg/kg/ngày đn 10–15g. Sau đĩ, 15mg /kg/ln x 1-3 ln/tu n – Pha thu c vào dung dch glucose 5%, tiêm truy n nh gi t tĩnh mch tránh tràn mch – Cĩ th tiêm bp. Cách dùng tùy theo Ch đnh ca bác sĩ • Bo qu n – Thu c đc bng A –L kín, đ nhi t đ 4oC, tránh ánh sáng 27
27. CCÁÁCC THUTHU CC KHKH ÁÁCC • Cisplatin • Carboplatin • Doxorubicin • Dactinomycin • Taxol • Dacarbazin • Procarbazin 28
28. PHÂNPHÂN LOLO II THUTHU CC • Các thu c kháng chuy n hĩa – Các ch t tươ ng t base purin – Các ch t tươ ng t base pyrimidin (5-fluorouracyl) – Kháng acid folic (methotrexat) • Thu c alkyl hĩa –Dn ch t mù tc nit ơ (cyclophosphamid) – Các dn ch t mù tc khác (cisplatin, carboplatin, dacarbazin, procarbazin) • Các hp ch t thiên nhiên (vinblastin, taxol) • Kháng sinh kháng ung th ư (doxorubicin, dactinomycin) • Các nhĩm thu c khác 29
29. CÁC THU C M I •S kháng thu c ca các t bào K tăng cao • Nhi u thu c mi đang đưc nghiên cu 30