Bài giảng Tài chính và quản lý tài chính nâng cao - Vấn đề 10: Phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp - PGS.TS. Vũ Văn Ninh

Nội dung text: Bài giảng Tài chính và quản lý tài chính nâng cao - Vấn đề 10: Phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp - PGS.TS. Vũ Văn Ninh

1. VÊn ®Ò 10 Ph©n phèi lîi nhuËn trong doanh nghiÖp PGS.TS. Vò v¨n ninh An Häc viÖn tµi chÝnh tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao Néi dung chuyªn ®Ò Tæng quan vÒ ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Ph©n phèi lîi nhuËn trong c«ng ty TNHH mét Thµnh viªn Do nhµ níc lµm Chñ së h÷u ChÝnh s¸ch cæ tøc cña c«ng ty cæ phÇn Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 1
2. Tæng quan vÒ ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp - Yªu cÇu ph©n phèi lîi nhuËn: + §¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých gi÷a chñ së h÷u doanh nghiÖp víi c¸c chñ thÓ kh¸c tµi tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao + §¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých tríc m¾t víi lîi Ých l©u dµi. - Néi dung ph©n phèi lîi nhuËn + Lîi nhuËn thùc hiÖn + ChuyÓn lç c¸c kú tríc chuyÓn sang (Theo LuËt thuÕ TNDN) + Nép thuÕ TNDN + Bï lç c¸c kho¶n lç ®· qu¸ h¹n chuyÓn lç + Lîi nhuËn ®Ó l¹i t¸i ®Çu t (TrÝch quü ®Çu t ph¸t triÓn) + Chñ së h÷u ph©n chia cho c¸c môc ®Ých tiªu dïng kh¸c nhau (quü khen thëng, phóc lîi, chia cæ tøc, chia l·i ) Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 2
3. 2. Ph©n phèi lîi nhuËn trong c«ng ty TNHH MTV Do nhµ níc lµm chñ së h÷u  Lợi nhuận của doanh nghiệp sau khi bù đắp lỗ năm trước theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, trích Quỹ phát triển khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, phần lợi nhuận còn lại được phân phối như sau:  1. Chia lãi cho các thành viên góp vốn liên kết theo quy định tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao của hợp đồng (nếu có).  2. Bù đắp khoản lỗ của các năm trước đã hết thời hạn được trừ vào lợi nhuận trước thuế.  3. Số lợi nhuận còn lại sau khi trừ đi các nội dung quy định tại các Khoản 1, 2 được phân phối như sau:  a) Trích 30% vào quỹ đầu tư phát triển.  b) Trích quỹ khen thưởng, phúc lợi: 2. Ph©n phèi lîi nhuËn trong c«ng ty TNHH MTV Do nhµ níc lµm chñ së h÷u - Xếp loại A được trích tối đa không quá 3 tháng lương thực hiện - Xếp loại B được trích tối đa không quá 1,5 tháng lương thực hiện - Xếp loại C được trích tối đa không quá 1 tháng lương thực hiện - Doanh nghiệp không thực hiện xếp loại thì không được trích lập c) Trích quỹ thưởng Viên chức quản lý doanh nghiệp: - Xếp loại A được trích tối đa không quá 1,5 tháng lương thực hiện của Viên chức quản lý doanh nghiệp; - Xếp loại B được trích tối đa không quá 01 tháng lương thực hiện của Viên chức quản lý doanh nghiệp; - Xếp loại C hoặc doanh nghiệp không thực hiện xếp loại thì không được trích lập quỹ thưởng Viên chức quản lý doanh nghiệp. Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 3
4. 2. Ph©n phèi lîi nhuËn trong c«ng ty TNHH MTV Do nhµ níc lµm chñ së h÷u d) Các doanh nghiệp trích hai quỹ khen thưởng, phúc lợi mà không đủ mức theo quy định tại Điểm b Khoản này, thì được giảm trừ phần trích lập quỹ đầu tư phát triển để bổ sung nguồn quỹ khen thưởng, phúc lợi nhưng tối đa không vượt quá mức trích vào quỹ đầu tư phát triển trong năm tài chính. đ) Số lợi nhuận còn lại sau khi trích lập theo quy định tại các Điểm a, b, c, d Khoản này được nộp về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao nghiệp 4. Các doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu lớn hơn so với vốn điều lệ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Bộ Tài chính có phương án báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chuyển quỹ đầu tư phát triển của doanh nghiệp về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có trách nhiệm nộp tiền về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp trong thời gian 05 ngày kể từ ngày có quyết định của Thủ tướng Chính phủ. III. ChÝnh s¸ch cæ tøc cña c«ng ty cæ phÇn 1. Cæ tøc vµ nguån gèc cæ tøc 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch cæ tøc 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÝnh s¸ch cæ tøc 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc 5. C¸c h×nh thøc tr¶ cæ tøc Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 4
5. 1. Cæ tøc vµ nguån gèc cæ tøc - Kh¸i niÖm:Cæ tøc lµ phÇn lîi nhuËn sau thuÕ dµnh ®Ó tr¶ cho cæ ®«ng hiÖn hµnh - Nguån gèc: Tõ lîi nhuËn sau thuÕ tµi tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao - ChÝnh s¸ch cæ tøc thÓ hiÖn quyÕt ®Þnh gi÷a viÖc tr¶ lîi nhuËn cho cæ ®«ng so víi viÖc t¸i ®Çu t lîi nhuËn vµo chÝnh c«ng ty ®ã. 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch cæ tøc - Thu nhËp mét cæ phÇn thêng (EPS) - Cæ tøc mét cæ phÇn thêng (DPS) - HÖ sè chi tr¶ cæ tøc - Tû suÊt cæ tøc - HÖ sè gi¸ trªn thu nhËp (PE) Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 5
6. 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÝnh s¸ch cæ tøc Møc Nh÷ng quy sinh ®Þnh vÒ ph¸p lý. lêi Xu thế nền kinh tế C¬ héi ®Çu t vµ nhu cÇu vèn Kh¶ n¨ng th©m nhËp Thị trường tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao ChÝnh vèn Nhu cÇu hoµn s¸ch cæ tr¶ nî vay tøc DiÔn biÕn lîi nhuËn t- ¬ng lai Vßng ®êi c«ng ty ThuÕ thu nhËp QuyÒn KS c¸ nh©n 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc a. ChÝnh s¸ch æn ®Þnh cæ tøc Theo chính sách này Công ty đảm bảo duy trì việc trả cổ tức liên tục qua các năm, mức trả cổ tức qua các năm là tương đối ổn định mặc dù lợi nhuận hàng năm có thể biến động. Hiện nay do hiện tượng lạm phát làm cho các công ty có xu hướng trả cổ tức tăng trưởng theo một tỷ lệ nhất định. Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 6
7. ChÝnh s¸ch æn ®Þnh cæ tøc Lîi nhuËn sau thuÕ Chi traû coå töùc Lîi nhuËn tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao taùi ñaàu tö Cô hoäi ñaàu tö Cô caáu voán Vèn ngo¹i sinh vµ Nhu caàu voán muïc tieâu 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc (tiÕp) Cã hai lý do lựa chọn chính sách ổn định: +Thø nhÊt: ChÝnh s¸ch cæ tøc æn ®Þnh ®a ra th«ng tin hay tÝn hiÖu vÒ sù æn ®Þnh trong kinh doanh. + Thø hai: Cã rÊt nhiÒu cæ ®«ng sö dông cæ tøc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ë hiÖn t¹i Tuy nhiªn, bÊt lîi lµ c«ng ty ph¶i ph¸t hµnh chøng kho¸n míi ®Ó huy ®éng vèn dÉn ®Õn mÊt chi phÝ ph¸t hµnh vµ chia sÎ quyÒn kiÓm so¸t Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 7
8. 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc (tiÕp)  ChÝnh s¸ch æn ®Þnh cæ tøc:  Lîi nhuËn rßng (dù kiÕn) = 400 triÖu  D/E (tèi u) = 2/3 (HÖ sè nî = %, HÖ sè vèn chñ = .%)  Nhu cÇu vèn ®Çu t (dù kiÕn) = 500 triÖu  Møc tr¶ cæ tøc n¨m tríc: 2.000 ®ång/cæ phÇn tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao  Sè lîng cæ phÇn thêng ®ang lu hµnh: 100.000 cæ phÇn  Tû lÖ t¨ng trëng cæ tøc dù kiÕn duy tr× 5% mçi n¨m  Cæ tøc mçi cæ phÇn: ®ång  Lîi nhuËn t¸i ®Çu t:  Vay vèn:  Ph¸t hµnh cæ phÇn thêng míi 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc (tiÕp) b. ChÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc thÆng d - ChÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc thÆng d chÞu ¶nh h- ëng rÊt lín bëi c¸c c¬ héi ®Çu t vµ kh¶ n¨ng nguån tiÒn dµnh tµi trî cho viÖc ®Çu t - Nhµ ®Çu t sÏ a thÝch t¸i ®Çu t h¬n nhËn cæ tøc nÕu viÖc t¸i ®Çu t ®em l¹i tû suÊt sinh lêi lín h¬n so ®Çu t n¬i kh¸c. Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 8
9. ChÝnh s¸ch thÆng d cæ tøc Nhu cầu vốn Cô caáu voán muïc tieâu đầu tư tµi tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao Lîi nhuËn sau thuÕ Giöõ laïi taùi ñaàu tö Chi traû coå töùc 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc (tiÕp) Lý do chñ yÕu lùa chän chÝnh s¸ch thÆng d lµ: - Mét lµ: Trêng hîp c«ng ty ®ang cã nhiÒu c¬ héi ®Çu t t¨ng trëng - Hai lµ: C«ng ty sÏ gi¶m ®îc chi phÝ sö dông vèn v× gi¶m chi phÝ ph¸t hµnh - Ba lµ: Gióp cæ ®«ng tr¸nh thuÕ hoÆc ho·n thuÕ thu nhËp c¸ nh©n -Bèn lµ: Tr¸nh ph¶i ph©n chia quyÒn kiÓm so¸t, biÓu quyÕt Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 9
10. 4. C¸c chÝnh s¸ch tr¶ cæ tøc (tiÕp) ChÝnh s¸ch thÆng d cæ tøc Lîi nhuËn rßng (dù kiÕn) = 500 triÖu D/E (tèi u) = 2/3 (HÖ sè nî = %, HÖ sè vèn chñ = .%) Nhu cÇu vèn ®Çu t (dù kiÕn) = 600 triÖu Møc tr¶ cæ tøc n¨m tríc: 2.000 ®ång/cæ phÇn tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao Sè lîng cæ phÇn thêng ®ang lu hµnh: 100.000 cæ phÇn Nhu cÇu vèn chñ së h÷u = Nhu cÇu vèn vay nî = Cæ tøc tr¶ cho cæ ®«ng = Cæ tøc mét cæ phÇn = 5. C¸c h×nh thøc tr¶ cæ tøc A. H×nh thøc cæ tøc tiÒn mÆt - Cæ tøc tiÒn mÆt lµ kho¶n lîi nhuËn sau thuÕ ®- îc biÓu hiÖn díi d¹ng tiÒn mÆt mµ c«ng ty tr¶ trùc tiÕp cho cæ ®«ng hiÖn hµnh. - T¸c ®éng: Lµm gi¶m tµi s¶n c«ng ty dÉn ®Õn gi¶m gi¸ trÞ sæ s¸ch cæ phÇn so víi tríc khi tr¶ cæ tøc. Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 10
11. 5. C¸c h×nh thøc tr¶ cæ tøc (tiÕp) B. H×nh thøc cæ tøc cæ phiÕu - Tr¶ cæ tøc cæ phiÕu gièng nh viÖc chia t¸ch cæ phiÕu - Cæ tøc cæ phiÕu lµ kho¶n lîi nhuËn sau thuÕ ®- tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao îc biÓu hiÖn díi d¹ng cæ phiÕu mµ c«ng ty ph¸t hµnh míi ®Ó chia thªm cho c¸c cæ ®«ng hiÖn hµnh. - T¸c ®éng: H×nh thøc nµy lµm t¨ng sè lîng cæ phÇn lu hµnh nªn lµm gi¶m gi¸ trÞ cæ phÇn 5. C¸c h×nh thøc tr¶ cæ tøc (tiÕp) C. Tr¶ cæ tøc b»ng tµi s¶n Mét sè c«ng ty tr¶ cæ tøc b»ng tµi s¶n, ch¼ng h¹n c«ng ty tr¶ b»ng s¶n phÈm hay b»ng chÝnh nh÷ng chøng kho¸n mµ c«ng ty ®ang n¾m gi÷ cña c¸c c«ng ty kh¸c. Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 11
12. Bµi tËp t×nh huèng + Tæng gi¸ trÞ thÞ trêng (cả nợ và cổ phần) cña c«ng ty cæ phÇn ABC vµo ngµy 1/1/N lµ 5000 triÖu ®ång. KÕt cÊu nguån vèn hiÖn t¹i ®îc coi lµ tèi u, trong ®ã: -Vèn vay nî: 2.000 triÖu ®ång -Vèn chñ së h÷u (kh«ng cã cæ phÇn u ®·i): 3.000 triÖu ®ång + N¨m tríc, c«ng ty tr¶ lîi tøc cæ phÇn cho cæ ®«ng lµ 3.000 ®ång/cæ phÇn, tû lÖ t¨ng trëng lîi tøc cæ phÇn dù kiÕn t¨ng ®Òu ®Æn hµng n¨m lµ 5%. Gi¸ thÞ trêng hiÖn hµnh cña mét cæ phÇn thêng lµ: 30.000 tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao ®ång. Dù kiÕn trong n¨m, sè lîi nhuËn sau thuÕ lµ: 600 triÖu ®ång. + Gi¶ sö c«ng ty ®ang cã mét c¬ héi ®Çu t víi sè vèn ®Çu t cÇn thiÕt lµ 800 triÖu ®ång, tû suÊt doanh lîi néi bé cña dù ¸n (IRR) lµ 15% . + NÕu c«ng ty vay vèn tõ 1 ®ång ®Õn 200 triÖu ®ång sÏ ph¶i tr¶ l·i suÊt 10%/n¨m. NÕu sè vèn vay trªn 200 triÖu sÏ ph¶i tr¶ l·i suÊt 12%/n¨m. + NÕu c«ng ty ph¸t hµnh cæ phÇn thêng th× tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh so víi gi¸ cæ phÇn dù kiÕn lµ 10%. Bµi tËp t×nh huèng Yªu cÇu: 1. NÕu c«ng ty theo ®uæi chÝnh s¸ch cæ tøc æn ®Þnh, mçi n¨m t¨ng trëng 5%, th× cæ tøc mét cæ phÇn lµ bao nhiªu? Khi ®ã chi phÝ sö dông vèn cËn biªn cho sè vèn míi lµ bao nhiªu? 2. Gi¶ thiÕt dù ¸n ®Çu t ®îc chÊp nhËn, nÕu c«ng ty theo ®uæi chÝnh s¸ch thÆng d lîi tøc cæ phÇn th× cæ tøc mét cæ phÇn lµ bao nhiªu? BiÕt r»ng: ThuÕ suÊt thuÕ TNDN lµ 25%. Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 12
13. Bµi tËp t×nh huèng Gîi ý: - Cæ tøc mét cæ phÇn năm nay= 3000 *( 1+5%) = 3150 ®ång - Sè lîng cæ phÇn thêng = 3000 tr/30.000 ® = 100.000 CPT - LN t¸I ®Çu t = 600 tr- (3.150 x 100.000) = 285 triÖu ®ång - C¬ cÊu nguån vèn tèi u: 40% vay nî , 60% vèn chñ së h÷u - BP vay = 200/0,4= 500 tr - BP vèn chñ së h÷u = 285 tr/0,6 = 475 triÖu tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao - Chi phÝ sö dông vèn vay: + rd = 10% (1-25%) = 7,5% + rd = 12% (1-25%) = 9% - Chi phÝ vèn chñ së h÷u: + re = (3150/30.000) +5% = 15,5% + rs = (3150/30.000* (1-10%)) +5% = 16,67% - WACC( tõ 1- 475) = 12,3% - WACC (tõ 475- 500) = 13,0% - WACC (tõ 500 trë lªn)= 13,56% Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 13