Bài giảng Tài chính-Tiền tệ - Chương 11: Ngân hàng Thương mại - Ths. Vũ Hữu Thành

Nội dung text: Bài giảng Tài chính-Tiền tệ - Chương 11: Ngân hàng Thương mại - Ths. Vũ Hữu Thành

1. 4/9/2014 Tài chính – Tiền tệ Vũ Hữu Thành - 2014 11 Ngân hàng Thương mại 1
2. 4/9/2014 Nội dung chính chương 10 Khái niệm, bản chất và chức năng của I NHTM II Phân loại NHTM III Các nghiệp vụ cơ bản của NHTM Khái niệm, bản chất và chức năng của I NHTM 2
3. 4/9/2014 1. Khái niệm NHTM Ngân hàng thương mại là loại hình định chế tài chính trung Khái niệm gian hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ và các dịch vụ ngân hàng Ngân hàng là một định chế tài chính trung gian, sẽ huy động vốn nhàn rỗi trong xã hội và dùng chính tiền đó cho các cá nhân và tổ chức vay lại, và rất hiếm khi có tình trạng cùng một lúc tất cả chủ tiền gửi đến đòi nợ ngân hàng, đó chính là nguyên tắc cơ bản đảm bảo cho hoạt động của ngân hàng Tài chính – Tiền tệ 2. Bản chất của NHTM Ngân hàng thương mại là một tổ chức kinh tế Ngân hàng thương mại hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tín dụng và dịch vụ ngân hàng Tài chính – Tiền tệ 3
4. 4/9/2014 3. Chức năng NHTM Chức năng trung gian tín dụng Chức năng trung gian Chức thanh toán năng NHTM Chức năng tạo tiền Cung ứng dịch vụ ngân hàng Tài chính – Tiền tệ 3.1. Chức năng trung gian tín dụng NHTM đóng vai trò là cầu nối giữa người thừa vốn và người có nhu cầu về vốn. Với chức năng này, ngân hàng thương mại vừa đóng vai trò là người đi vay, vừa đóng vai trò là người cho vay và hưởng lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa lãi suất nhận gửi và lãi suất cho vay và góp phần tạo lợi ích cho tất cả các bên tham gia: người gửi tiền và người đi vay Tài chính – Tiền tệ 4
5. 4/9/2014 3.2. Chức năng trung gian thanh toán NHTM đóng vai trò là thủ quỹ cho các doanh nghiệp và cá nhân, thực hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng như trích tiền từ tài khoản tiền gửi của họ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc nhập vào tài khoản tiền gửi của khách hàng tiền thu bán hàng và các khoản thu khác theo lệnh của họ Chức năng này thúc đẩy lưu thông hàng hóa, đẩy nhanh tốc độ thanh toán, tốc độ lưu chuyển vốn, từ đó góp phần phát triển kinh tế Tài chính – Tiền tệ 3.3. Chức năng tạo tiền Chức năng tạo tiền được thực thi trên cơ sở hai chức năng khác của NHTM là chức năng tín dụng và chức năng thanh toán Thông qua chức năng trung gian tín dụng, ngân hàng sử dụng số vốn huy động được để cho vay, số tiền cho vay ra lại được khách hàng sử dụng để mua hàng hóa, thanh toán dịch vụ trong khi số dư trên tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng vẫn được coi là một bộ phận của tiền giao dịch, được họ sử dụng để mua hàng hóa, thanh toán dịch vụ Ngân hàng thương mại tạo tiền phụ thuộc vào tỉ lệ dự trữ bắt buộc của ngân hàng trung ương đã áp dụng đối với NHTM Tài chính – Tiền tệ 5
6. 4/9/2014 3.4. Cung ứng dịch vụ ngân hàng NHTM cung cấp các dịch vụ ngân hàng như bao thanh toán, bảo lãnh, đổi ngoại tệ Đây là các dịch vụ mà chỉ có các NHTM có được do ưu thế vượt trội của nó về hệ thống mạng lưới giao dịch, số lượng khách hàng, quy mô tài sản Ngoài ra các hoạt động này lại hỗ trợ ngược lại cho hoạt động ngân hàng của NHTM Tài chính – Tiền tệ III Phân loại NHTM 6
7. 4/9/2014 Phân loại NHTM Dựa vào hình thức Quốc doanh, Cổ phần, Liên doanh, Chi nhánh ngân hàng nước ngoài, sở hữu NHTM 100% vốn nước ngoài Phân loại Dựa vào chiến lược Ngân hàng bán buôn, Ngân hàng bán lẻ; Ngân hàng vừa bán buôn vừa NHTM kinh doanh bán lẻ Dựa vào tính chất Ngân hàng chuyên doanh; Ngân hoạt động hàng kinh doanh tổng hợp Tài chính – Tiền tệ IV Các nghiệp vụ cơ bản của NHTM 7
8. 4/9/2014 1. Nghiệp vụ nguồn vốn Đây chính là nghiệp vụ huy động vốn. Nghiệp vụ huy động nguồn vốn là hoạt động tiền đề có ý nghĩa đối với bản thân ngân hàng cũng như đối với xã hội. Trong nghiệp vụ này, ngân hàng thương mại được phép sử dụng những công cụ và biện pháp cần thiết mà luật pháp cho phép để huy động các nguồn tiền nhàn rỗi trong xã hội làm nguồn vốn tín dụng để cho vay đối với nền kinh tế. Tài chính – Tiền tệ Thành phần nguồn vốn Là vốn tự có của ngân hàng, là cơ sở để Vốn điều lệ thu hút các nguồn vốn khác Quỹ dự trữ (được trích từ lợi nhuận Các quỹ dự trữ ròng hằng năm để bổ sung vốn điều lệ); Quỹ dự phòng tài chính; Các thành Vốn huy động Huy động từ hoạt động nhận tiền gửi phần Vốn đi vay Vay NHTW, vay liên ngân hàng tiếp nhận từ NSNN xác định để tài Vốn tín thác trợ theo các chương trình, dự án về phát triển kinh tế xã hội Tài chính – Tiền tệ 8
9. 4/9/2014 2. Nghiệp vụ sử dụng vốn Nghiệp vụ cho vay và đầu tư là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất, quyết định đến khả năng tồn tại và hoạt động của ngân hàng thương mại. Đây là các nghiệp vụ cấu thành bộ phận chủ yếu và quan trọng của tài sản Có của ngân hàng Tài chính – Tiền tệ Thành phần tài sản có Nguồn vốn không sử dụng để sẵn sàn Dự trữ đáp ứng nhu cầu thanh toán Các thành Tín dụng Cho vay trực tiếp, cho vay gián tiếp phần Đầu tư Cổ phiếu, trái phiếu, góp vốn Tài chính – Tiền tệ 9
10. 4/9/2014 3. Nghiệp vụ trung gian Những dịch vụ ngân hàng ngày càng phát triển vừa cho phép hỗ trợ đáng kể cho nghiệp vụ khai thác nguồn vốn, mở rộng các nghiệp vụ đầu tư, vừa tạo ra thu nhập cho ngân hàng bằng các khoản tiền hoa hồng, lệ phí có vị trí xứng đáng trong giai đoạn phát triển hiện nay của ngân hàng thương mại Tài chính – Tiền tệ Các nghiệp vụ trung gian Ngân hàng thương mại nhận sự uỷ thác Nghiệp vụ thu hộ của khách hàng để thu hộ các khoản tiền NHTM được sự ủy thác của khác hàng Nghiệp vụ chi hộ để chi hộ các khoản tiền Ngân hàng đứng ra mua bán hộ khách Các Nghiệp vụ tín hàng các loại chứng khoán, ngoại hối nghiệp vụ thác và kim loại quý Kinh doanh Mua bán ngoại tệ, vàng bạc, đá quý các ngoại tệ, vàng loại bạc đá quý Các vấn đề liên quan tới tài chính của Tư vấn tài chính doanh nghiệp (phát hành chứng khoán, quản trị tài chính ) Tài chính – Tiền tệ 10
11. 4/9/2014 4. Nghiệp vụ quản lý rủi ro Việc quản lý rủi ro là một trong những hoạt động quan trọng nhất của NHTM. NHTM cần nhận diện các rủi ro, có các kế hoạch phòng chống và giảm thiểu các rủi ro đồng thời phải tuân thủ các quy tắc quản lý rủi ro của pháp luật quy định hoặc thực hiện theo các chuẩn mực quốc tế. Tài chính – Tiền tệ Phân loại rủi ro Rủi ro tín dụng Phát sinh trong các hoạt đọng cho vay, ngân hàng cho thuê tài chính, bảo lãnh ngân hàng Khả năng giảm sút lợi nhuận hoặc giảm Rủi ro lãi suất sút về giá trị ròng của ngân hàng do lãi ngân hàng suất gây ra Các loại Khả năng thiệt hại đối với ngân hàng Rủi ro hối đoái do sự biến động của tì giá hối đoái gây rủi ro ra Nhu cầu thanh toán, chi trả của ngân Rủi ro thanh hàng phát sinh ngoài dự tính của ngân khoản hàng Các rủi ro liên quan tới hoạt động quản Rủi ro vận hành trị vận hành của ngân hàng Tài chính – Tiền tệ 11
12. 4/9/2014 Kết thúc Chương 11 Câu hỏi ôn tập 12