Bài giảng Quan trắc môi trường - Bài 1: Chiến lược giám sát môi trường - Thái Vũ Bình

Nội dung text: Bài giảng Quan trắc môi trường - Bài 1: Chiến lược giám sát môi trường - Thái Vũ Bình

1. LOGO BÀI 1: CHIẾN LƯỢC GIÁM SÁT MÔI TRƯỜNG THÁI VŨ BÌNH 6/14/2021 1
2. NỘI DUNG 1. Định nghĩa - Mục tiêu monitoring 2. Các loại hình monitoring 3. Nguyên tắc thiết lập trạm monitoring 4. Thu thập, xử lý và biểu diễn kết quả 5. Vận hành trạm monitoring 6/14/2021 2
3. 6/14/2021 3
4. ĐỊNH NGHĨA - MỤC TIÊU MONITORING ❖Monitoring là phức hợp các biện pháp KHCN và tổ chức nhằm bảo đảm thu nhận được các thông tin mức độ hiện trạng hay xu thế biến đổi các chất ô nhiễm phát thải vào môi trường hay nhiễm vào cơ thế sống của HST trên trái đất. (N.H.Khánh) ❖Monitoring là sự đo đạc theo phương pháp tiêu chuẩn, quan sát, đánh giá và báo cáo về chất lượng môi trường theo thời gian, không gian, tần số quy định trong một thời gian dài nhằm xác định hiện trạng và xu hướng diễn biến chất lượng môi trường. (Lê Trình) 6/14/2021 4
5. ĐỊNH NGHĨA - MỤC TIÊU MONITORING ❖Quan traéc moâi tröôøng laø taäp hôïp caùc bieän phaùp khoa hoïc, coâng ngheä, toå chöùc baûo ñaûm kieåm soaùt moät caùch heä thoáng traïng thaùi vaø khuynh höôùng phaùt trieån cuûa caùc quùa trình töï nhieân hoaëc nhaân taïo vôùi nhieàu quy moâ vaø nhieàu loaïi ñoái töôïng (Luật BVMT) 6/14/2021 5
6. Ñoái töôïng cuûa quan traéc moâi tröôøng ✓Nghieân cöùu löïa choïn vò trí caàn quan traéc ✓Nghieân cöùu, xaùc laäp caùc yeáu toá moâi tröôøng caàn ño ✓Thôøi gian/taàn suaát ño 6/14/2021 6
7. Chöông trình quan traéc moâi tröôøng 1. Nghieân cöùu, löïa choïn phöông phaùp laáy maãu 2. Löïa choïn thieát bò laáy maãu vaø thieát bò ño 3. Löïa choïn kyõ thuaät phaân tích 4. Söû duïng phöông phaùp tính töông quan 5. Ghi cheùp soá lieäu 6. Phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu 7. Trình baøy soá lieäu 8. Phoå bieán thoâng tin 6/14/2021 7
8. MỤC TIÊU CỦA MONITORING (UNEP) MỘT HAI BA Đảm bảo Đánh giá Thu được an toàn cho hậu quả ô các số liệu việc sử nhiễm đến hệ thống Dụng tài sức khỏe dưới dạng nguyên và môi điều tra cơ vào các trường bản và cung mục đích sống cấp kinh tế dữ liệu 6/14/2021 8
9. MỤC TIÊU MONITORING (UNEP) BỐN NĂM SÁU Để nghiên Để tiến cứu và Để đánh hành các đánh giá các biện pháp giá các biện pháp khẩn cấp chất kiểm soát tại những ô nhiễm và luật pháp vùng hệ tiếp về phát thải có ô nhiễm nhận chúng đặc biệt 6/14/2021 9
10. MONITORING PHỤC VỤ CHO VIỆC: (1) Kieåm tra söùc khoeû vaø taùc ñoäng laâu daøi cuûa caùc chaát oâ nhieãm trong moâi tröôøng (oâ nhieãm luyõ tích) (2) Ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa Chieán löôïc khoáng cheá caùc nguoàn oâ nhieãm moâi tröôøng taïi töøng tieåu vuøng, töøng vuøng, taïi moãi quoác gia vaø khu vöïc. (3) Cung caáp soá lieäu cho quy hoaïch söû duïng ñaát moät caùch khoa hoïc cho caùc nhaø quaûn lyù. (4) Nghieân cöùu caùc nguoàn oâ nhieãm, vaø caùc nguoàn oâ nhieãm moâi tröôøng môùi phaùt sinh 6/14/2021 10
11. MONITORING PHỤC VỤ CHO VIỆC: (5).Giaùm saùt chieàu höôùng dieãn bieán cuûa caùc thaønh phaàn oâ nhieãm moâi tröôøng. (6) Hieäu chænh moâ hình lan truyeàn caùc chaát oâ nhieãm. (7) Baùo ñoäng vaø caûnh giôùi söï coá gaây oâ nhieãm moâi tröôøng coù theå xaûy ra. (8) Ñaùnh giaù hieän traïng oâ nhieãm. (9) Nghieân cöùu baûn chaát vaø taùc ñoäng giöõa caùc chaát oâ nhieãm moâi tröôøng trong khu vöïc giaùm saùt. 6/14/2021 11
12. Caùc möùc ñoä cuûa quan traéc moâi tröôøng 1. Phaùt hieän caùc daáu hieäu thay ñoåi cuûa caùc thoâng soá hoaëc thaønh phaàn moâi tröôøng 2. Xaùc ñònh caùc giaù trò ñònh löôïng cuûa caùc thoâng soá vaø thaønh phaàn moâi tröôøng 3. Kieåm soaùt söï thay ñoåi baèng caùc bieän phaùp kyõ thuaät, coâng ngheä vaø toå chöùc 6/14/2021 12
13. CÁC YÊU CẦU CỦA QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG ❖YÊU CẦU KHOA HỌC ❖YÊU CẦU KỸ THUẬT 6/14/2021 13
14. Yeâu caàu khoa hoïc cuûa quan traéc moâi tröôøng ➢Tính khaùch quan cuûa quan traéc: soá lieäu quan traéc phaûi coù ñoä chính xaùc, phaûn aùnh trung thöïc ➢Tính ñaïi dieän cuûa soá lieäu ño: Soá lieäu ño phaûi ñaïi dieän cho khu vöïc ñöôïc khaûo saùt veà maët khoâng gian vaø thôøi gian ➢Tính taäp trung: taäp trung vaøo caùc vaán ñeà moâi tröôøng chuû yeáu, noåi coäm cuûa quoác gia, vuøng 6/14/2021 14
15. Yeâu caàu kyõ thuaät cuûa quan traéc moâi tröôøng ➢Caùc maùy moùc thieát bò caàn thoáng nhaát veà tieâu chuaån kyõ thuaät vaø thöôøng xuyeân ñöôïc kieåm ñònh theo tieâu chuaån quoác gia hay quoác teá ➢Caùc cô sôû phaân tích maãu phaûi coù trang thieát bò ñoàng nhaát, thöôøng xuyeân ñöôïc kieåm ñònh (lieân keát chuaån) vôùi phoøng phaân tích chuaån quoác gia hay quoác teá 6/14/2021 15
16. MONITORING Ở VIỆT NAM ❖1. Trách nhiệm quan trắc ❖2. Bố trí mạng lưới các loại hình quan trắc ❖3. Chöùc naêng, nhieäm vuï caùc traïm quan traéc 6/14/2021 16
17. Trách nhiệm thực hiện Quan trắc môi trường 1. Quan trắc hiện trạng môi trường quốc gia (Bộ TNMT) 2. Quan trắc các tác động đối với môi trường từ hoạt động ngành, lĩnh vực (bộ, ngành) 3. Quan trắc hiện trạng môi trường tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (UBND cấp tỉnh) 4. Quan trắc các tác động xấu từ hoạt động của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung (người quản lý, vận hành) 6/14/2021 17
18. Caùc traïm quan traéc moâi tröôøng ôû Vieät Nam ➢Naêm 1995 Cuïc Moâi tröôøng ñaõ coù theå thöïc hieän ñöôïc keá hoaïch quan traéc moâi tröôøng quoác gia ñaàu tieân vôùi 7 traïm tham gia, ➢Naêm 1996 vôùi 13 traïm tham gia, ➢Naêm 1997 vôùi 17 traïm, ➢Naêm 1998 vôùi 18 traïm tham gia ➢Naêm 2002 vôùi 21 traïm ➢Vaø gaàn ñaây laø caùc Traïm quan traéc Moâi tröôøng ñòa phöông khaùc (toaøn quoác) 6/14/2021 18
19. M¹ng líi quan tr¾c m«i trêng t¹i ViÖt Nam ❖M¹ng líi c¸c tr¹m QT&PTMT Quèc gia ®îc thµnh lËp tõ n¨m 1995 trªn c¬ së phèi hîp gi÷a Bé KHCN&MT vµ c¸c Bé, Ngµnh, c¸c ®Þa ph- ¬ng liªn quan vµ do Bé KHCN&MT (nay giao vÒ cho Bé TN&MT) ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý chung. M¹ng líi gåm cã trung t©m ®Çu m¹ng (hiÖn nay thuéc Côc B¶o vÖ M«i trêng - Bé TN&MT), c¸c tr¹m vïng ®Êt liÒn, c¸c tr¹m vïng biÓn, c¸c tr¹m chuyªn ®Ò, tr¹m ®Þa ph- ¬ng. 6/14/2021 19
20. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña trung t©m ®Çu m¹ng ❖ LËp kÕ ho¹ch x©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹ng líi QT&PTMT Quèc gia vµ qu¶n lý thùc thi kÕ ho¹ch ®ã; ❖ LËp kÕ ho¹ch c«ng t¸c QT&PTMT cña toµn quèc; ❖ Qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c tr¹m QT&PTMT; ❖ X©y dùng c¸c v¨n b¶n ph¸p qui kü thuËt vÒ QT&PTMT; ❖ Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh hÖ thèng trao ®æi th«ng tin tù ®éng hãa cña m¹ng líi QT&PTMT Quèc gia; ❖ LËp b¸o c¸o hiÖn tr¹ng m«i trêng quèc gia; ❖ Th«ng tin hiÖn tr¹ng m«i trêng; ❖ Quan hÖ quèc tÕ vÒ mÆt QT&PTMT; ❖ LËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé QT&PTMT 6/14/2021 20
21. tæ chøc c¸c tr¹m trong m¹ng líi QT&PTMT Quèc gia ❖ C¸c tr¹m QT&PTMT ë c¸c trung t©m, viÖn nghiªn cøu, trêng §¹i häc chÝnh lµ c¬ së nghiªn cøu, ®µo t¹o s½n cã, ®îc giao nhiÖm vô QT&PTMT trªn c¬ së thèng nhÊt c¸c nguyªn t¾c theo quy ho¹ch m¹ng líi Quèc gia ®· ®îc ChÝnh phñ phª duyÖt gi÷a Bé KHCN&MT (cò) víi c¸c ban ngµnh, ®Þa ph¬ng chñ qu¶n cña c¸c trung t©m, viÖn, trêng. ❖ C¸c tr¹m QT&PTMT thuéc c¸c tØnh thµnh do UBND tØnh, thµnh quyÕt ®Þnh thµnh lËp. ❖ Kinh phÝ ho¹t ®éng QT&PTMT: kinh phÝ ho¹t ®éng cña tr¹m ë c¸c c¬ quan Trung ¬ng ®îc cung cÊp tõ ng©n s¸ch Nhµ níc do Bé TN&MT ph©n bæ hµng n¨m; kinh phÝ ho¹t ®éng QT&PTMT cña c¸c tr¹m ®Þa ph¬ng do ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng cung cÊp. 6/14/2021 21
22. Tr¹m QT&PTMT vïng ❖Thùc hiÖn nhiÖm vô QT&PTMT ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn m«i trêng cÇn quan tr¾c ë mét vïng l·nh thæ, biÓn hay vïng ®Êt liÒn, ®Þnh kú b¸o c¸o kÕt qu¶ quan tr¾c m«i trêng cho Côc M«i trêng; ❖Hç trî cho c¸c phßng qu¶n lý m«i trêng vµ c¸c tr¹m QT&PTMT cña c¸c së TN&MT vÒ c«ng t¸c quan tr¾c vµ ph©n tÝch m«i trêng; ❖Tham gia ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn kü n¨ng vµ nghiÖp vô cho c¸c quan tr¾c viªn m«i trêng trong vïng; ❖§Þnh kú b¸o c¸o kÕt qu¶ quan tr¾c cña tr¹m theo yªu cÇu cña Bé TN&MT; 6/14/2021 22
23. Tr¹m QT&PTMT chuyªn ®Ò ❖C¸c tr¹m QT&PTMT chuyªn ®Ò lµ nh÷ng tr¹m cã nhiÖm vô quan tr¾c vµ ph©n tÝch mét hay mét sè thµnh phÇn m«i trêng cã tÝnh ®Æc thï, nh lµ quan tr¾c ma axÝt, m«i trêng ®Êt n«ng nghiÖp, chÊt lîng níc ngÇm, níc c¸c hå chøa, m«i trêng lao ®éng, m«i trêng c«ng nghiÖp vµ phãng x¹ m«i trêng. C¸c tr¹m thùc hiÖn QT&PTMT ®îc ph©n c«ng vµo ®Þnh kú b¸o c¸o kÕt qu¶ quan tr¾c cho Côc B¶o vÖ M«i trêng 6/14/2021 23
24. Tr¹m QT&PTMT ®Þa ph¬ng ❖- TiÕn hµnh QT&PTMT trong ph¹m vi l·nh thæ cña ®Þa ph¬ng; ❖- Tham gia vµo ch¬ng tr×nh quan tr¾c cña m¹ng líi quan tr¾c quèc gia theo kh¶ n¨ng vµ yªu cÇu cña m¹ng líi; ❖- Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c liªn quan nh kiÓm so¸t vµ thanh tra m«i trêng ë ®Þa ph¬ng theo kÕt ho¹ch cña ®Þa ph¬ng; ❖- §Þnh kú b¸o c¸o kÕt qu¶ QT&PTMT cho së TN&MT vµ Bé TN&MT 6/14/2021 24
25. 2. PHAÂN LOAÏI QUAN TRAÉC MOÂI TRÖÔØNG ➢Phaân loaïi theo quy moâ: quy moâ cô sôû, quy moâ ñòa phöông, quy moâ quoác gia, quy moâ toaøn caàu ➢Phaân loaïi theo tính chaát hoaït ñoäng: lieân tuïc, giaùn ñoaïn; coá ñònh, löu ñoäng ➢Phaân loaïi theo muïc ñích quan traéc: quan traéc moâi tröôøng neàn, quan traéc taùc ñoäng oâ nhieãm ➢Phaân loaïi theo thaønh phaàn quan traéc: khoâng khí, nöôùc, lao ñoäng, bieån, giao thoâng, coâng nghieäp 6/14/2021 25
26. CÁC LOẠI HÌNH MONITORING MONITORING Giám sát Giám sát nguồn chất thải lượng môi trường 6/14/2021 26
27. Giám sát nguồn thải ❖Mục tiêu: ➢Xác định tải lượng, lưu lượng, nồng độ của các chất ô nhiễm thải vào môi trường ➢Đánh giá hiệu quả xử lý của trạm xử lý ➢Đánh giá sự tuân thủ của pháp luật, quy định, quy chuẩn kỹ thuật ❖Có các dạng giám sát cố định và giám sát lưu động 6/14/2021 27
28. Giám sát nguồn thải Một số thể loại giám sát: ❖ Giám sát cố định nguồn thải điểm (ví dụ như ống khói nhà máy). ❖ Giám sát lưu lượng nguồn thải khí, lỏng trên một diện rộng. ❖ Giám sát cố định nguồn thải lỏng. 6/14/2021 28
29. Giám sát chất lượng môi trường ❖ Xác định mục đích phục vụ hệ thống lưới trạm giám sát. ❖ Xác định thể loại giám sát tốt nhất để đáp ứng mục tiêu. ❖ Xác định vị trí tổng thể để đặt vị trí điểm đo. ❖ Xác định lưới giám sát cụ thể. 6/14/2021 29
30. Giám sát chất lượng không khí: ❖ Hệ thống trạm giám sát cho một nguồn hoặc một nhóm nguồn phát thải.(Giám sát địa phương) ❖ Hệ thống trạm có thể được thiết lập bao gồm số lượng trạm rất lớn trên một diện tích rất lớn bao gồm cả một vùng. ❖ Các hệ thống trạm cơ bản để theo dõi mức nền ô nhiễm thường được thiết lập ở các vị trí tiêu biểu. 6/14/2021 30
31. Giám sát chất lượng không khí: ➢ Hệ thống trạm giám sát địa phương Theo dõi hoặc kiểm tra mức độ ô nhiễm do một hoặc nhiều nguồn thải khí. ➢ Hệ thống trạm giám sát phạm vi lãnh thổ rộng Theo dõi mức độ lan truyền các chất ô nhiễm, mức độ biến đổi về nồng độ giữa phát thải và nơi tiếp nhận. ➢ Hệ thống trạm giám sát phạm vi vùng và Quốc tế. Theo dõi dài hạn các biến đổi ô nhiễm nền trong phạm vi Quốc tế. 6/14/2021 31
32. Giám sát chất lượng nước ❖Thu thập các thông tin chung về chất lượng nước sông, hồ, cửa sông, và biển. ❖Để đánh giá ảnh hưởng sự tham gia làm biến đổi chất lượng nước từ các nguồn thải khi chúng gia nhập. ❖Để kiểm tra chất lượng nước tại nơi mà chúng được khai thác sử dụng là nguồn nước cấp. ❖Để đánh giá như một chỉ thị ô nhiễm tích lũy 6/14/2021 32
33. 3. NGUYÊN TẮC THIẾT LẬP TRẠM MONITORING ❖Sự lựa chọn số lượng trạm (vị trí điểm đo) trong một chương trình giám sát phụ thuộc chủ yếu vào mục tiêu của chiến lược giám sát và các thông số dự kiến đo lường. ❖Sự lựa chọn các mục tiêu phụ thuộc vào mục đích chức năng và nhiệm vụ mà cơ quan quản lý trực tiếp yêu cầu. ❖Mục tiêu chính của hệ thống trạm giám sát chất lượng môi trường là theo dõi xu thế dài hạn (theo mùa hoặc theo năm). 6/14/2021 33
34. Nguyên tắc chung để thiết lập một hệ thống giám chất lượng môi trường ➢Mục tiêu giám sát và kế hoạch sử dụng số liệu giám sát. ➢Số lượng và vị trí mạng lưới đo đạc và lấy mẫu ➢Thể loại chất ô nhiễm cần phải đo đạc và lấy mẫu. ➢Tần suất, độ dài chu kỳ lấy mẫu. ➢Các vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng. 6/14/2021 34
35. Thiết kế một mạng lưới lấy mẫu phụ thuộc vào các yếu tố sau: ✓ Điều kiện tự nhiên (địa hình, khí tượng, thủy văn, ) ✓ Điều kiện nguồn thải. ✓ Điều kiện các hệ chịu tác động của các chất ô nhiễm (người, động vật, công trình, ) ✓ Điều kiện chi phí. 6/14/2021 35
36. Một số vấn đề cần xem xét và cân nhắc khi hoạch định vị trí mạng lưới giám sát ✓ Khả năng kinh phí đầu tư. ✓ Yêu cầu về nhân lực, thiết bị đánh giá số liệu. ✓ Khả năng về sự thành thạo của nhân viên. ✓ Lưu trữ số liệu. 6/14/2021 36
37. Phân loại hệ thống giám sát chất lượng môi trường Dựa vào qui mô không gian phân các hệ thống trạm giám sát môi trường thành các hệ thống sau: ➢ Qui mô địa phương ➢ Qui mô quốc gia ➢ Qui mô khu vực ➢ Qui mô toàn cầu 6/14/2021 37
38. Phân loại hệ thống giám sát chất lượng môi trường ❖Phổ biến nhất trên thế giới hiện nay là tổ chức hệ thống giám sát theo thành phần môi trường. ✓ Hệ thống giám sát chất lượng nước mặt. ✓ Hệ thống giám sát chất lượng nước ngầm. ✓ Hệ thống giám sát chất lượng đất. ✓ Hệ thống giám sát chất lượng không khí. ✓ Hệ thống giám sát môi trường biển. 6/14/2021 38
39. PHƯƠNG PHÁP, THIẾT BỊ VÀ KỸ THUẬT LẤY MẪU 1. Lấy mẫu không khí 2. Lấy mẫu nước 6/14/2021 39
40. 1 Lấy mẫu không khí Hệ thống lấy mẫu không khí bao gồm: ➢ Bộ phận lấy không khí vào. ➢ Bộ phận thu mẫu hoặc đầu dò (cảm biến- sensor). ➢ Bộ phận đo tốc độ dòng. ➢ Thiết bị hút khí 6/14/2021 40
41. 1 Lấy mẫu không khí Bộ phận thu mẫu: Bộ phận này được phân loại riêng rẽ cho chất hạt và chất khí. ❖ Chất hạt. ✓ Lọc ✓ Sục ướt hoặc sục khô. ✓ Lắng đọng ✓ Ly tâm hoặc cyclon ❖ Chất khí. ✓ Hấp phụ ✓ Hấp thụ ✓ Ngưng tụ ✓ Tức thời 6/14/2021 41
42. Lấy mẫu nước ❖Lấy một thể tích mẫu phải đủ nhỏ để vận chuyển được và phải đủ lớn để mẫu có thể đại diện được cho khu vực lấy mẫu. (500 – 1000ml) ❖Có 2 loại thiết bị lấy mẫu: Một loại thiết bị để lấy mẫu chất lượng nước và loại sử dụng để lấy mẫu cho các chất vết như kim loại nặng 6/14/2021 42
43. ĐIỀU KIỆN THIẾT KẾ CHƯƠNG TRÌNH GIÁM SÁT CHẤT LƯỢNG MÔI TRƯỜNG ❖ Thu thập và xử lý số liệu khí tượng, thủy văn ❖ Thu thập và xử lý các số liệu thải. ❖ Thu thập và phân tích điều kiện về cơ cở vật chất. ❖ Dự kiến chất lượng môi trường sẽ giám sát thông qua các nồng độ chất ô nhiễm. ❖ Điều kiện phù hợp về độ chính xác và độ nhạy cảm của trang thiết bị sẽ trang bị. ❖ Các qui định pháp luật và các hướng dẫn kỹ thuật cũng như các chuẩn chất lượng môi trường. ❖ Các vấn đề liên quan đến kinh phí (đầu tư, nhân lực) 6/14/2021 43
44. 4. THU THẬP XỬ LÝ VÀ BIỂU DIỄN KẾT QUẢ 1. Yêu cầu khoa học của số liệu giám sát môi trường 2. Độ chính xác của số liệu 3. Tính đồng nhất của số liệu 4. Tính đại diện theo không gian của số liệu 5. Khả năng theo dõi liên tục theo thời gian 6. Tính hoàn chỉnh của số liệu 7. Tính đặc trưng của số liệu 8. Biểu diễn kết quả số liệu 6/14/2021 44
45. Yêu cầu khoa học của số liệu giám sát ❖Đánh giá hiện trạng môi trường trong toàn lãnh thổ đang diễn ra giám sát. ❖Xác định xu thế biến đổi chất lượng môi trường nhằm tìm ra phương án hạn chế các diễn biến bất lợi. ❖Dự báo và cảnh báo xu thế giảm sút hoặc cải thiện chất lượng môi trường không khí và nước. ❖Cung cấp các số liệu về chất lương môi trường không khí và nước cho các nhà quản lý. 6/14/2021 45
46. Độ chính xác của số liệu ➢ Đánh giá bằng khả năng tương đồng giữa số liệu và hiện thực. ➢ Sự sai khác nhau này càng ít càng tốt. 6/14/2021 46
47. Tính đồng nhất của số liệu Để bảo đảm tính đồng nhất, trong công tác mạng lưới cần quan tâm đến các vấn đề sau: ➢ Để xác định một yếu tố không được sử dụng quá nhiều chủng loại máy móc khác nhau. ➢ Việc giám sát, thu thập, bảo quản mẫu phải tuân theo một qui trình chặt chẽ, thống nhất. ➢ Vị trí giám sát lấy mẫu có liên quan chặt chẽ đến kết quả. ➢ Phải giữ cố định vị trí trạm. 6/14/2021 47
48. Tính đại diện theo không gian của số liệu ➢ Để bảo đảm thu được giá trị, với sai số trong giới hạn cho phép, thì ở những nơi có cấu trúc phức tạp khoảng cách giữa các trạm buộc phải rút ngắn và ngược lại. ➢ Nếu yếu tố môi trường theo một hướng nào đó biến đổi không nhiều thì khoảng cách giữ các điểm đo theo hướng đó cho phép lớn và ngược lại. 6/14/2021 48
49. Khả năng theo dõi liên tục theo thời gian ❖Bất kỳ một hiện tượng tự nhiên nào cũng tồn tại trong một qui mô không gian và một khoảng thời gian nhất định. ❖Trong thực tế chúng ta chưa có khả năng giám sát liên tục hoàn chỉnh, mà chỉ có thể quan trắc vào một thời điểm nhất định 6/14/2021 49
50. Tính hoàn chỉnh của số liệu Tính hoàn chỉnh của số liệu có nghĩa là số liệu phải bao gồm một lượng đủ lớn các thông tin. ❖Môi trường tác động lên một đối tượng nào đó không chỉ do một yếu tố mà do nhiều yếu tố tác động đồng thời. ❖Mục đích của công tác giám sát môi trường là sử dụng hệ thống số liệu đã có để dự báo xu thế biến đổi của môi trường trong tương lai ❖Chất lượng của số liệu cần phải được xét về tính hoàn chỉnh đồng bộ của chúng. 6/14/2021 50
51. Tính đặc trưng của số liệu 1. Đặc trưng không gian ❖ Một số liệu thu thập được ở một điểm nào đó không có nghĩa là số liệu đó chỉ có giá trị khi nghiên cứu tại chính điểm đó mà còn có giá trị khi nghiên cứu tại một điểm khác nữa trong khu vực. ❖ Vị trí đặt trạm phải mang tính chất chung nhất cho cả khu vực, loại bỏ được ảnh hưởng của các dị biệt địa phương. 2. Đặc trưng cho đối tượng: ❖ Mỗi một nguồn thải đưa vào môi trường không khí và nước có một số đặc trưng cho loại nguồn thải đó. 6/14/2021 51
52. Biểu diễn kết quả số liệu ❖Là quá trình phân tích số liệu để chuyển số liệu thô thành số liệu có thể sử dụng ❖Thiết lập qui trình phân tích số liệu này, người ta thường sử dụng phương pháp thống kê ❖Biểu diễn các kết quả sử dụng phương pháp sơ đồ, đồ thị, bảng, biểu,v.v 6/14/2021 52
53. 5. QUI TRÌNH VÀ CHÍNH SÁCH VẬN HÀNH 1. Phương pháp vận hành. ➢ Cần thiết lập một qui trình vận hành thống nhất cho toàn bộ hệ thống trạm. ➢ Các qui chế vận hành thiết lập trong hệ thống phụ thuộc vào mức chất lượng môi trường dự định giám sát ➢ Các kiểu vận hành được thiết lập sao cho phù hợp với mục tiêu của chương trình giám sát. 6/14/2021 53
54. QUI TRÌNH VÀ CHÍNH SÁCH VẬN HÀNH 2. Hệ thống đo đạc khí tượng, thủy hải văn. ➢ Hệ thống giám sát chất lượng môi trường thiên nhiên luôn đi kèm với các đo lường thông số khí tượng, thủy hải văn. ➢ Khi các trạm đã được thiết lập theo một hệ thống nhất thì không còn lo ngại về độ nhạy của phương pháp đo. ➢ Sự tương ứng số liệu khí tượng thủy văn không chỉ theo chế độ đo như tần suất mà còn cả độ chính xác của phép đo. 6/14/2021 54
55. CHÂN THÀNH CẢM ƠN 6/14/2021 55