Bài giảng Phẫu thuật hàm mặt

Nội dung text: Bài giảng Phẫu thuật hàm mặt

1. PHẪU THUẬT HÀM MẶT - Phó Trưởng khoa RHM, Trường ĐHYDCT - Phó Trưởng Liên 3 chuyên khoa Mắt – TMH – RHM - Phó Trưởng Liên Bộ Môn Nhổ Răng – Phẫu Thuật Hàm Mặt - Chứng chỉ phẫu thuật hàm mặt, Đại học Mahidol, Thái Lan - NCS Phẫu thuật hàm mặt, Viện nghiên cứu khoa học Y Dược lâm sàng 108
2. RĂNG HÀM MẶT ▪ Giới thiệu chuyên ngành RHM. ▪ Gãy xương vùng mặt. ▪ Trật khớp thái dương hàm.
3. THUẬT NGỮ MÔ TẢ RĂNG
4. THUẬT NGỮ MÔ TẢ RĂNG
5. KÝ HIỆU VÀ CÁCH GỌI TÊN RĂNG FDI: FEDERAL DENTAL INTERNATIONAL
6. KÝ HIỆU VÀ CÁCH GỌI TÊN RĂNG
7. RĂNG ▪ NHA KHOA HÌNH THÁI (MÔ PHÔI, GIẢI PHẪU RĂNG, MÔ QUANH RĂNG ) ▪ CẮN KHỚP ▪ VẬT LIỆU THIẾT BỊ NHA KHOA ▪ CHỮA RĂNG – NỘI NHA ▪ NHA CHU ▪ PHỤC HÌNH RĂNG ▪ CHỈNH HÌNH RĂNG MẶT ▪ RĂNG TRẺ EM ▪ NHA CÔNG CÔNG ▪ BỆNH HỌC MIỆNG ▪ CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH ▪ NHỔ RĂNG – PHẪU THUẬT HÀM MẶT
8. NHÓM BỘ MÔN ▪ NHA CƠ SỞ (GIẢI PHẪU RĂNG, MÔ PHÔI RĂNG MIỆNG, CẮN KHỚP, VẬT LIỆU-THIẾT BỊ NHA KHOA, SINH HỌC MiỆNG, CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH NHA KHOA ) ▪ NHA KHOA PHỤC HỒI (CHỮA RĂNG – NỘI NHA, PHỤC HÌNH, NHA CHU ) ▪ NHA KHOA BỆNH LÝ VÀ PHẪU THUẬT ( GiẢI PHẪU ỨNG DỤNG VÀ PHẪU THUẬT THỰC HÀNH MIỆNG – HÀM MẶT, PHẪU THUẬT MIỆNG, PHẪU THUẬT HÀM MẶT ) ▪ NHA KHOA DỰ PHÒNG VÀ PHÁT TRIỂN (RĂNG TRẺ EM, CHỈNH HÌNH RĂNG MẶT, NHA KHOA CÔNG CỘNG )
9. HÀM MẶT?
10. HÀM MẶT
11. THẦN KINH MẶT
12. GIẢI PHẪU THẦN KINH V
13. MẠCH MÁU
14. Upper Middle Lower
15. HÀM MẶT 1. IMPLANT NHA KHOA 2. CHẤN THƯƠNG HÀM MẶT 3. NHIỄM KHUẨN HÀM MẶT 4. KHỚP THÁI DƯƠNG HÀM 5. U, NANG HÀM MẶT 6. DỊ TẬT BẨM SINH 7. PHẪU THUẬT TÁI TẠO 8. PHẪU THUẬT THẨM MỸ
16. CẤP CỨU HÀM MẶT
17. Gãy Lefort ▪ Rene LeFort 1901 nghiên cứu sọ khô ▪ LeFort I ▪ LeFort II ▪ LeFort III
18. Theo LeFort
19. Phaân loaïi Lefort ▪ Gãy Lefort I là đường gãy ngang xương hàm trên, phía trên mào xương ổ răng. Đường gãy phát xuất từ phần giữa của bờ hốc mũi đi ra sau döôùi trụ gò má đến 1/3 dưới chân bướm. Đường gãy tách rời toàn bộ xương hàm trên khỏi phần xương hàm trên còn lại. ▪ Gãy Lefort I còn gọi là gãy Guérin.
20. Phaân loaïi Lefort ▪ Gãy Lefort II tách rời vùng khớp trán mũi ở phía trước, sau đó đi qua nhánh lên xương hàm trên vào thành trong ổ mắt, xuống sàn ổ mắt đến mặt trước xương hàm trên rồi đi vòng ra sau dưới trụ gò má, tách rời phần 1/3 giöõa chân bướm. Gãy Lefort II còn gọi là gãy khối tháp (pyramidal frature) hay gãy tách rời sọ mặt thấp.
21. Phaân loaïi Lefort ▪ Gãy Lefort III bao gồm 3 đường gãy liên hợp và một đường gãy độc lập : ▪ Đường 1 : đi từ khớp trán mũi đến bờ trong khe ổ mắt trên ▪ Đường 2 : đi từ bờ ngoài khe ổ mắt trên đến thành ngoài ổ mắt, tại vùng nối trán gò má, rồi đi vòng ra sau nối với đường gãy 3. ▪ Đường 3 : tách rời toàn bộ xương lá mía, mảnh thẳng xương sàng, chân bướm ngay sát sàn sọ. ▪ Đường 4 : đường gãy độc lập tại cung tiếp. ▪ Gãy Lefort III gaõy taùch rôøi soï maët cao
22. g·y x¬ng hµm trªn ChÈn ®o¸n L©m sµng DÊu hiÖu chung : Khíp c¾n sai, ch¹m sím raêng hµm, hë cöa XHT lay di ®éng Lefort I : + sng nÒ ë vïng m«i trªn, ng¸ch tiÒn ñình hµm trªn + bÇm tÝm hình mãng ngùa, sê thÊy bËc thang, + Ên ®au, khíp c¾n sai ch¹m sím raêng hµm, hë cöa, + x¬ng hµm trªn lay di ®éng Lefort II + X¬ng chÝnh mòi g·y thÊp h¼n xuèng, sê ®au chãi + Ch¶y m¸u mòi Lefort III :+ DÊu hiÖu ®eo kÝnh r©m hoÆc dÊu hiÖu t¾c lÖ ®¹o. + MÆt bÞ bÑt ra, kho¶ng c¸ch giöõa 2 æ m¾t réng
23. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG ▪ SƯNG NỀ ▪ THÂM TÍM MI MẮT VÀ TỤ MÁU KẾT MẠC ▪ TỤ MÁU NGÁCH LỢI ▪ GIÁN ĐOẠN VÀ ĐAU CHÓI ▪ BIẾN DẠNG LÕM HÌNH ĐĨA ▪ SONG THỊ ▪ DI LỆCH NHÃN CẦU ▪ CHẢY MÁU MŨI ▪ TRÀN KHÍ DƯỚI DA ▪ TỔN THƯƠNG THẦN KINH ▪ CHẢY NƯỚC MẮT SỐNG ▪ CHẢY DỊCH NÃO TỦY ▪ GIÁN ĐOẠN CUNG RĂNG ▪ DI LỆCH TOÀN BỘ CUNG RĂNG ▪ SAI KHỚP CẮN ▪ DI ĐỘNG BẤT THƯỜNG CUNG RĂNG ▪ HÁ MIỆNG HẠN CHẾ
24. SÖNG NEÀ VAØ THAÂM TÍM MI MAÉT
25. BIẾN DẠNG MAËT
26. Tuï maùu keát maïc
27. DAÁU HIEÄU KÍNH RAÂM
28. KHÁM LÂM SÀNG CHẤN THƯƠNG HÀM MẶT ▪ Nhìn trong miệng ▪ Quan sát các vết thương phần mềm Quan sát răng và cung răng Quan sát khớp cắn
29. GIAÙN ÑOAÏN CUNG RAÊNG
30. Xöông chính muõi
31. Xöông goø maù - cung tieáp
32. Bôø döôùi oå maét
33. Bôø döôùi xöông haøm döôùi
34. KHÁM LÂM SÀNG CHẤN THƯƠNG HÀM MẶT ▪ LẮC LẮC HÀM TRÊN  Nhằm xác định tình trạng gãy ngang toàn bộ tầng mặt giữa  Phân biệt các kiểu gãy ngang tầng mặt giữa
35. Laéc doïc haøm treân
36. Phaân bieät gaõy Lefort
37. Phaân bieät gaõy Lefort
38. Laéc ngang
39. Laéc töøng phaàn cung raêng HT
40. Laéc töøng phaàn cung raêng HD
41. Khaùm khôùp TDH
42. Xöông goø maù
43. Gãy phức hợp gò má From: Strong EB, Sykes JM. Zygoma Complex Fractures. Facial Plastic Surgery 1990;14(1):109.
44. Gãy phức hợp gò má ▪ Đường gãy trong gãy phức hợp gò má có thể bao gồm 3 đường liên hợp và một đường độc lập ở cung tiếp
45. Gãy phức hợp gò má ▪ Đường gãy thứ nhất từ khe dưới ổ mắt chạy dọc theo sàn ổ mắt ra trước đến bờ dưới ổ mắt. ▪ Đường gãy thứ hai từ khe dưới ổ mắt đi xuống dưới qua mặt sau xương hàm trên để nối với đường thứ nhất dưới trụ hàm gò má. ▪ Đường gãy thứ ba từ khe dưới ổ mắt hướng lên trên và ra ngoài theo thành ngoài ổ mắt đến bờ ngoài ▪ Đường gãy thứ tư nằm ở cung tiếp hoàn toàn trong mỏm gò má xương thái dương
46. Quay quanh trục đứng Quay quanh trục ngang
47. The classification system by Knight and North identifies six groups ▪ Undisplaced require no therapy, see Medical Care below ▪ Arch fractures considered a stable fracture ▪ Unrotated body fractures can usually be treated by closed reduction ▪ Medially rotated body fractures considered an unstable fracture ▪ Laterally rotated body fractures considered a stable fracture ▪ Complex fractures having additional fracture lines across the zygomatic body
48. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG ▪ SƯNG NỀ ▪ BIẾN DẠNG GÒ MÁ ▪ GIÁN ĐOẠN VÀ ĐAU CHÓI ▪ HÁ MIỆNG HẠN CHẾ ▪ THÂM TÍM MI MẮT ▪ TỤ MÁU KẾT MẠC ▪ TỤ MÁU NGÁCH LỢI ▪ SONG THỊ ▪ DI LỆCH NHÃN CẦU ▪ CHẢY MÁU MŨI ▪ TRÀN KHÍ DƯỚI DA ▪ TỔN THƯƠNG THẦN KINH ▪ SAI KHỚP CẮN
49. GIAÛI PHAÃU XÖÔNG HAØM DÖÔÙI
50. GIAÛI PHAÃU XÖÔNG HAØM DÖÔÙI
51. 3 4 2 1
52. Ñöôøng gaõy khoâng thuaän lôïi Ñöôøng gaõy thuaän lôïi
53. Picture of open bites
54. CÁC DẤU HIỆU LÂM SÀNG - SƯNG NỀ, TỤ MÁU - ĐAU CHÓI - GIÁN ĐOẠN BỜ XƯƠNG - BIẾN DẠNG XƯƠNG - DI ĐỘNG BẤT THƯỜNG CỦA XƯƠNG - GIÁN ĐOẠN VÀ DI LỆCH CUNG RĂNG - SAI KHỚP CẮN - CHẢY MÁU TAI - THƯƠNG TỔN KHỚP THÁI DƯƠNG HÀM - DỊ CẢM
55. CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH  THỨ SÁU NGÀY 8 THÁNG 11 NĂM 1895.  WILLIAM CONRAD ROENTGEN.  TẠI VIỆN VẬT LÝ, ĐẠI HỌC WÜRZURG, ĐỨC
56. CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH (CT SCan) - NĂM 1972, GODFREY HOUNSFIELD & ALLAN M. MC CORMACK CÔNG BỐ HÌNH ẢNH CẮT LỚP LÂM SÀNG, CHI TIẾT CÁC CẤU TRÚC MÔ CỨNG & MÔ MỀM. - NĂM 1989, KALENDER MÁY CHỤP CẮT LỚP XOẮN ỐC. - NĂM 1991, MÁY CHỤP NHIỀU LỚP CẮT. - CUỐI THẬP NIÊN 90, CHỤP CẮT LỚP BA CHIỀU (CBCT)
57. X quang thường qui ▪ Khảo sát xương hàm trên: Blondeau, Hirtz, mặt nghiêng ▪ Khảo sát xương hàm dưới: toàn cảnh, mặt thẳng, chếch nghiêng
58. Tö theá chuïp phim Blondeau
59. Blondeau
60. Tö theá phim hirtz
61. Tö theá chuïp soï nghieâng
62. Tö theá chuïp soï thaúng
63. CHỈ ĐỊNH CHỤP PHIM X QUANG Phim Mặt thẳng Toàn cảnh Hàm chếch Towne’s Cắn Vị trí gãy Xương ổ răng - + - - ± Cằm ± + ± - + Thân xương + + + - + Góc hàm + + + - - Ngành hàm + + + - - Mỏm vẹt - + + - - Mỏm lồi cầu ± + + + - + Có giá trị chẩn đoán; ± có thể có hoặc không; 0 không có giá trị
64. PHIM MẶT THẲNG (FACE ) PHIM MẶT NGHIÊNG (PROFIL)
65. PHIM TOÀN CẢNH (PANORAMA)
66. PHIM HÀM CHẾCH PHIM CẮT LỚP VI TÍNH
67. PANORAMA
68. Tö theá chuïp phim cheách nghieâng
69. CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH ( CT Scan) & CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH BA CHIỀU (CBCT)
70. CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH BA CHIỀU (CBCT)
71. CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH BA CHIỀU (CBCT) (tt)
72. ĐẶC ĐIỂM XƯƠNG HÀM DƯỚI Nguồn: Harle F. (2009), Atlas of Craniomaxillofacial osteosynthesis miniplate, microplate, screws, Thieme New York.
73. ĐẶC ĐIỂM CƠ SINH HỌC Nguồn: Harle F. (2009), Atlas of Craniomaxillofacial osteosynthesis miniplate, microplate, screws, Thieme New York.
74. PHƯƠNG TIỆN CỐ ĐỊNH PHƯƠNG TIỆN CỐ ĐỊNH CỐ ĐỊNH NGOÀI CỐ ĐỊNH TRONG KHÔNG VỮNG CHẮC VỮNG CHẮC PLATE SYSTEM HỆ THỐNG VÍT •NẸP NHỎ VỊ TRÍ VÍT •NẸP LỚN: DCP, EDCP, TÁI TẠO
75. PHÂN LOẠI VỊ TRÍ GIẢI PHẪU DINGMAN R.O. & NATVIG P. MỎM VẸT LỒI CẦU VẸT NGÀNH HÀM XƯƠNG Ổ RĂNG GÓC HÀM THÂN XƯƠNG CẰM
76. ĐIỀU TRỊ CHỈNH HÌNH - PHƯƠNG PHÁP CỐ ĐỊNH CUNG RĂNG: - NÚT IVY - CUNG BỘ DỤNG CỤ BUỘC CUNG HÀM CỐ ĐỊNH CUNG RĂNG NÚT IVY
77. ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT - KHX CHỈ THÉP (TRANSOSSEOUS WIRING ) - KHX NẸP VÍT NHỎ (MINIPLATES) - VÍT XUYÊN NÉN (LAG SCREWS) - KHX PHỐI HỢP Nguồn: Kruger E., Schilli W. (1987), Oral and Nguồn: Härle F. (2009), Atlas of Maxillofacial Traumatology, Craniomaxillofacial osteosynthesis miniplate, vol. 1, Chicago, IL., Quintessense, pp. 280 microplate, screws, Thieme New York
78. HÌNH ẢNH TRƯỚC ĐIỀU TRỊ LÊ VĂN B., 83 TUỔI, NAM PHIM MẶT THẲNG CHẨN ĐOÁN: GÃY CẰM T + GÓC HÀM T
79. GÂY MÊ NKQ ĐƯỜNG MŨI LÊ VĂN B., 83 TUỔI, NAM
80. DỤNG CỤ PHẪU THUẬT BỘ DỤNG CỤ XƯƠNG CƠ BẢN BỘ DỤNG CỤ NẸP VÍT NHỎ
81. ĐƯỜNG TIẾP CẬN Ổ GÃY TRONG MIỆNG LÊ VĂN B., 83 TUỔI, NAM
82. ĐƯỜNG TIẾP CẬN Ổ GÃY TRONG MIỆNG KẾT HỢP XƯƠNG NẸP VÍT NHỎ CẰM TRÁI + GÓC HÀM TRÁI LÊ VĂN B., 83 TUỔI, NAM
83. KẾT XƯƠNG CHỈ THÉP PHIM TRƯỚC MỔ PHIM SAU KẾT XƯƠNG CHỈ THÉP PHẠM NGỌC T., NAM, 26 TUỔI
84. RĂNG TRÊN ĐƯỜNG GÃY - RĂNG CẢN TRỞ CHO QUÁ TRÌNH NẮN CHỈNH XƯƠNG. - GÃY CHÂN RĂNG VÀO ĐƯỜNG GÃY. - RĂNG CÓ NHIỄM TRÙNG CHÓP. - RĂNG RƠI RA NGOÀI XƯƠNG Ổ KHÔNG THỂ CỐ ĐỊNH. ĐẶNG THỊ KIỀU M., NỮ, 16 TUỔI
85. CHẬM LIỀN XƯƠNG VÀ KHÔNG LIỀN XƯƠNG ▪ NHIỄM KHUẨN ▪ TỔN THƯƠNG TRẦM TRỌNG ▪ NẮN CHỈNH KHÔNG ĐỦ ▪ CỐ ĐỊNH THIẾU VỮNG CHẮC ▪ BỆNH NHÂN KHÔNG HỢP TÁC ▪ NGHIỆN RƯỢU ▪ THIẾU DINH DƯỠNG
86. NHIỄM KHUẨN ▪ TỶ LỆ NHIỄM KHUẨN XƯƠNG HÀM DƯỚI: 0-30% YẾU TỐ YẾU TỐ NHIỄM KHUẨN VI KHUẨN GIẢI PHẪU YẾU TỐ KÝ CHỦ
87. NHIỄM KHUẨN SAU PHẪU THUẬT CHẢY MŨ HAY DỊCH Ở VỊ TRÍ VẾT MỔ > ĐAU > SƯNG, ĐỎ VỊ TRÍ VẾT MỔ. > 38.5°C SAU 48 GiỜ > DẤU HIỆU NHIỄM KHUẨN LÂM SÀNG
88. NGUYÊN NHÂN NHIỄM KHUẨN MARCIN & CS XHD ÍT MẠCH MÁU NUÔI DƯỠNG VỎ XƯƠNG DÀY XƯƠNG ĐỘNG VỊ TRÍ THUẬN LỢI NHIỄM KHUẨN KÉO DÀI THỜI GIAN ĐIỀU TRỊ > 72 GIỜ. STONE ET AL XƯƠNG ĐỘNG DỊ VẬT TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE KỸ THUẬT ĐIỀU TRỊ
89. RỐI LOẠN CẢM GIÁC THẦN KINH RĂNG DƯỚI NHÁNH HÀM MÓNG NHÁNH RĂNG NHÁNH RĂNG CỬA THẦN KINH CẰM HIẾM - THẦN KINH CẮN. GÃY LỒI CẦU. - THÁI DƯƠNG NHĨ. - THẦN KINH MÁ.
90. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO