Bài giảng Nhập môn lập trình - Chủ đề 1 - Phần 1: Tổng quan về lập trình

Nội dung text: Bài giảng Nhập môn lập trình - Chủ đề 1 - Phần 1: Tổng quan về lập trình

1. NHẬP MÔN LẬP TRÌNH Tổng quan về lậptrình 1
2. Nội dung 1 Các khái niệmcơ bản 2 Các bước xây dựng chương trình 3 Biểudiễnthuậttoán 4 Cài đặt thuậttoánbằng NNLT Tổng quan về lập trình 2
3. Các khái niệmcơ bản ™Lập trình máy tính ƒ Gọitắtlàlậptrình(programming). ƒ Kỹ thuật cài đặt mộthoặc nhiều thuật toán trừutượng có liên quan với nhau bằng một ngôn ngữ lậptrìnhđể tạoramột chương trình máy tính. ™Thuật toán (Algorithm) ƒ Là tậphợp (dãy) hữuhạn các chỉ thị (hành động) được định nghĩarõràngnhằm giải quyếtmột bài toán cụ thể nào đó. Tổng quan về lập trình 3
4. Các khái niệmcơ bản ™Ví dụ ƒ ThuậttoángiảiPT bậcnhất: ax + b = 0 (a, b là các số thực). Đầu vào: a, b thuộcR Đầu ra: nghiệmphương trình ax + b = 0 • Nếu a = 0 • b = 0 thì phương trình có nghiệmbất kì. • b ≠ 0 thì phương trình vô nghiệm. • Nếua ≠ 0 • Phương trình có nghiệm duy nhất x = -b/a Tổng quan về lập trình 4
5. Các tính chấtcủathuậttoán ™Bao gồm 5 tính chất sau: ƒ Tính chính xác: quá trình tính toán hay các thao tác máy tính thựchiện là chính xác. ƒ Tính rõ ràng: các câu lệnh minh bạch được sắpxếp theo thứ tự nhất định. ƒ Tính khách quan: được viếtbởi nhiềungười trên máy tính nhưng kếtquả phảinhư nhau. ƒ Tính phổ dụng: có thể áp dụng cho mộtlớp các bài toán có đầu vào tương tự nhau. ƒ Tính kết thúc: hữuhạncácbước tính toán. Tổng quan về lập trình 5
6. Các bước xây dựng chương trình Xác định vấn đề Biểudiễnbằng: - bài toán •Ngônngữ tự nhiên •Lưu đồ -Sơđồkhối Lựachọn •Mãgiả phương pháp giải Xây dựng thuật toán/ thuậtgiải Cài đặt chương trình Lỗi cú pháp Hiệuchỉnh Lỗingữ nghĩa chương trình Thựchiện chương trình Tổng quan về lập trình 6
7. Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên Đầu vào: a, b thuộcR Đầu ra: nghiệmphương trình ax + b = 0 1. Nhập2 số thực a và b. 2. Nếu a = 0 thì 2.1. Nếu b = 0 thì 2.1.1. Phương trình vô số nghiệm 2.1.2. Kết thúc thuật toán. 2.2. Ngược lại 2.2.1. Phương trình vô nghiệm. 2.2.2. Kết thúc thuật toán. 3. Ngược lại 3.1. Phương trình có nghiệm. 3.2. Giá trị của nghiệm đó là x = -b/a 3.3. Kết thúc thuật toán. Tổng quan về lập trình 7
8. Sử dụng lưu đồ -sơđồkhối Khốigiớihạn Chỉ thị bắt đầu và kết thúc. Khốivàora Nhập/Xuấtdữ liệu. Khốilựachọn Tùy điềukiệnsẽ rẽ nhánh. Khốithaotác Ghi thao tác cầnthựchiện. Đường đi Chỉ hướng thao tác tiếptheo. Tổng quan về lập trình 8
9. Sử dụng lưu đồ -sơđồkhối Bắt đầu Đọca,b Đ S a = 0 Đ S Tính b = 0 x = -b/a Xuất Xuất Xuấtx “VSN” “VN” Kếtthúc Tổng quan về lập trình 9
10. Sử dụng mã giả ™Vay mượn ngôn ngữ nào đó(vídụ Pascal) để biểudiễnthuật toán. Đầu vào: a, b thuộcR Đầu ra: nghiệmphương trình ax + b = 0 If a = 0 Then Begin If b = 0 Then Xuất “Phương trình vô số nghiệm” Else Xuất “Phương trình vô nghiệm” End Else Xuất “Phương trình có nghiệm x = -b/a” Tổng quan về lập trình 10
11. Cài đặt thuậttoánbằng C/C++ #include #include void main() { int a, b; printf(“Nhap a, b: ”); scanf(“%d%d”, &a, &b); if (a == 0) if (b == 0) printf(“Phương trình VSN”); else printf(“Phương trình VN”); else printf(“x = %.2f”, -float(b)/a); } Tổng quan về lập trình 11
12. Bài tập 1. Thuật toán là gì? Trình bày các tính chất quan trọng củamộtthuật toán? 2. Các bước xây dựng chương trình? 3. Các cách biểudiễnthuật toán? Ưu và khuyết điểmcủatừng phương pháp? Cho ví dụ minh họa. Tổng quan về lập trình 12
13. Bài tập 4. Nhậpnăm sinh củamộtngười. Tính tuổingười đó. 5. Nhập2 số a và b. Tính tổng, hiệu, tính và thương của hai sốđó. 6. Nhậptênsảnphẩm, số lượng và đơn giá. Tính tiềnvàthuế giá trị gia tăng phảitrả, biết: a. tiền= số lượng * đơn giá b. thuế giá trị gia tăng = 10% tiền Tổng quan về lập trình 13
14. Bài tập 7. Nhập điểmthivàhệ số 3 môn Toán, Lý, Hóa củamột sinh viên. Tính điểm trung bình của sinh viên đó. 8. Nhập bán kính của đường tròn. Tính chu vi và diệntíchcủahìnhtrònđó. 9. Nhậpvàosố xe (gồm4 chữ số) củabạn. Cho biếtsố xe củabạn được mấy nút? 10.Nhậpvào2 số nguyên. Tính min và max của hai sốđó. Tổng quan về lập trình 14
15. Bài tập4 Bắt đầu Nhập năm sinh Tính Tuổi = 2008 – năm sinh XuấtTuổi Kếtthúc Tổng quan về lập trình 15
16. Bài tập5 Bắt đầu Nhập a và b Tính Tổng = a + b Hiệu= a –b Tích = a * b Thương = a / b Xuất Tổng, Hiệu, Tích, Thương Kếtthúc Tổng quan về lập trình 16
17. Bài tập6 Bắt đầu Nhập Tên sảnphẩm Số lượng Đơn giá Tính Tiền= Số lượng * Đơn giá VAT= Tiền* 0.1 Xuất Tiền và VAT Kếtthúc Tổng quan về lập trình 17
18. Bài tập7 Bắt đầu Nhập Điểm T, L, H Hệ số T, Hệ số L, Hệ số H Tính ĐTB = (T*HsT + L*HsL + H*HsH) / (HsT + HsL + HsH) Xuất ĐTB Kếtthúc Tổng quan về lập trình 18
19. Bài tập8 Bắt đầu Nhập BánkínhR Tính PI = 3.1415 Chu vi = 2*PI*R Diện tích = PI*R*R Xuất Chu vi và Diệntích Kếtthúc Tổng quan về lập trình 19
20. Bài tập9 Bắt đầu Nhập số xe N (gồm4 chữ số) Tính Số thứ 4: n4 = N % 10, N = N / 10 Số thứ 3: n3 = N % 10, N = N / 10 Số thứ 2: n2 = N % 10, N = N / 10 Số thứ 1: n1 = N Số nút S = (n1 + n2+ n3 + n4) % 10 Xuất Số nút S Kếtthúc Tổng quan về lập trình 20
21. Bài tập10 Bắt đầu Đọca,b Đ S a > b Xuất Xuất a max, b a min, b min max Kếtthúc Tổng quan về lập trình 21