Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam - Vũ Hữu Đức

Nội dung text: Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam - Vũ Hữu Đức

1. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM Mụctiêu • Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạncóthể: CHƯƠNG 9 –Trìnhbàysự hình thành và phát triểncủahệ thống kế toán ViệtNam. –Giải thích vai trò củacáctổ chứclập quy và tổ chức nghề Hệ thống kế toán Việt nghiệpvề kế toán tạiViệtNam –Giải thích các nội dung cơ bảncủaLuậtKế toán và các văn Nam bảnhướng dẫn – Trình bày vai trò và đặc điểmcủahệ thống chuẩnmựckế toán ViệtNam –Trìnhbàykếtcấuhệ thống kế toán doanh nghiệpViệ tNam –Giải thích mối quan hệ giữakế toán và các định chế liên Vũ Hữu Đức quan tạiViệtNam 2011 2 Nội dung Sự phát triểncủahệ thống kế toán VN •Sự phát triểncủahệ thống kế toán ViệtNam •Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựatrên •Cáctổ chứclập quy và tổ chức nghề nghiệp hệ thống kế toán các nước XHCN chủ yếu •LuậtKế toán và các vănbảnhướng dẫn phụcvụ cho DNNN. •Hệ thống chuẩnmựckế toán ViệtNam • Quá trình cảicách •Hệ thống kế toán doanh nghiệpViệtNam –Hệ thống 1990 • Quan hệ giữakế toán và các định chế liên quan tại –Hệ thống thử nghiệm 1994 ViệtNam –Hệ thống 1996 –Luậtkế toán 2003 và các chuẩnmựckế toán VN –Hệ thống 2006 3 4 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 1
2. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam Hệ thống kế toán VN hiệnnay Các tổ chứclậpquyvàtổ chức nghề nghiệp LuậtKế toán 2003 Luật Doanh nghiệp Quốchội Nghịđịnh 129, 128 LuậtKiểm toán độclập Chính phủ Hội đồng HộiKế toán Chuẩnmựckế toán LuậtKiểm toán nhà nước Quốcgia Bộ Tài chính Kiểmtoán Kế toán ViệtNam Chếđộkế toán & các quy định khác Luậtthuế Vụ Chếđộ Kế toán – Kiểmtoán 5 6 Luậtkế toán Việt Nam 2003 Hoàn cảnh ra đời •Hoàncảnh ra đời • Pháp lệnh Kế toán - Thống kê 1988: •Cácnội dung cơ bản Chiếc áo quá chậtchokế toán Việt •Cácvănbảnhướng dẫn Nam. •Nhucầucủaquátrìnhhộinhập 7 8 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 2
3. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam Các nội dung cơ bản Các vănbảnhướng dẫn ƒ Đốitượng chi phối •Nghịđịnh 128/2004/NĐ-CP ƒ Các quy định cơ bảnvềđơnvị, kỳ kế toán •Nghịđịnh 129/2004/NĐ-CP ƒ Các yêu cầucụ thể về sổ sách, chứng từ ƒ Thông tin công khai và báo cáo ƒ QuảnlýNhànướcvề kế toán ƒ Hành nghề kế toán ƒ Tổ chức nghề nghiệp. 9 10 Hệ thống chuẩnmựckế toán VN Sự ra đờicủaVAS •Sự ra đời •Xuất phát từ yêu cầuhộinhậpkế toán •Cơ cấuhệ thống chuẩnmực quốctế •Cácvănbảnhướng dẫn •Xâydựng dựatrênhệ thống chuẩnmực kế toán quốctế (IAS, nay là IFRS) •Gồm26 chuẩnmực được ban hành từ năm 2001 đếnnăm 2005. 11 12 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 3
4. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam Hệ thống chuẩnmựckế toán VN Hệ thống chuẩnmựckế toán VN •Cácchuẩnmựccơ bản •Cácchuẩnmựccụ thể (tt) – VAS 01: Chuẩnmực chung – VAS 14: Doanh thu – VAS 21: Trình bày BCTC – VAS 15: Hợp đồng xây dựng •Cácchuẩnmựccụ thể – VAS 16: Chi phí đivay – VAS 02: Hàng tồnkho – VAS 17: Thuế thu nhập doanh nghiệp – VAS 03: TSCĐ hữuhình – VAS 18: Các khoảndự phòng, tài sảnvànợ tiềm – VAS 04: TSCĐ vô hình tàng – VAS 05: Bất động sản đầutư – VAS19: Hợp đồng bảohiểm – VAS 06: Thuê tài sản – VAS 10: Ảnh hưởng củathayđổitỷ giá hối đoái 13 14 Hệ thống chuẩnmựckế toán VN Hệ thống chuẩnmựckế toán VN •Cácchuẩnmực liên quan đến báo cáo tài chính •Cácchuẩnmựcchotập đoàn – VAS 22: Trình bày bổ sung BCTC ngân hàng và tổ – VAS 07: Đầutư vàocôngtyliênkết chứctàichínhtương tự – VAS 08: Các khoảngópvốn liên doanh – VAS 23: Các sự kiện sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm – VAS 11: Hợpnhất kinh doanh – VAS 24: Báo cáo lưuchuyểntiềntệ – VAS 25: BCTC hợpnhấtvàđầutư vào công ty con – VAS 28: Báo cáo tài chính các bộ phận – VAS 26: Thông tin về các bên liên quan – VAS 29: Chính sách kế toán, thay đổitrongước tính kế toán và các sai sót – VAS 27: Báo cáo tài chính giữaniênđộ – VAS 30: Lợi nhuậntrêncổ phần 15 16 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 4
5. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam Vănbảnhướng dẫn Hệ thống kế toán doanh nghiệpVN • Thông tư 89/2002/TT-BTC •Sự phát triển • Thông tư 105/2003/TT-BTC •Giớithiệuhệ thống 2006 • Thông tư 23/2005/TT-BTC –Hệ thống chứng từ • Thông tư 20/2006/TT-BTC –Hệ thống tài khoản –Hệ thống sổ sách • Thông tư 21/2006/TT-BTC –Hệ thống báo cáo tài chính • Thông tư 161/2007/TT-BTC thay thế 3 thông •Giớithiệuhệ thống kế toán doanh nghiệp tư 89, 105 và 23. nhỏ và vừa 17 18 Sự phát triển Hệ thống chứng từ kế toán •Hệ thống 2006 ban hành theo Quyết •Quyđịnh việclập, lưuchuyểnchứng từ định 15/2006/QĐ-BTC • Ban hành danh mụcchứng từ gồm37 –Kế thừahệ thống 1996 ban hành theo QĐ chứng từ trong đóphầnlớnlàhướng 1141/1995/QĐ-BTC dẫn. –Tíchhợpcácyêucầucủa26 chuẩnmực kế toán VN đã ban hành. 19 20 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 5
6. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam HEÄ THOÁNG TAØI KHOAÛN KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP Hệ thống tài khoảnkế toán VIEÄT NAM - TAØI KHOAÛN THUOÄC BAÛNG CAÂN ÑOÁI • Ban hành danh mụchệ thống tài khoản Loaïi 1: TS ngaén haïn Loaïi 3: Nôï phaûi traû 11x: Tieàn 31x: Vayï ngaén haïn kế toán thống nhất cho doanh nghiệp 12x: Ñaàu tö ngaén haïn ø33x: Nôï ngaén haïn 34x: Nôï daøi haïn gồm86 tàikhoảnthuộc 9 nhóm. 13x: Nôï phaûi thu Taøi saûn Nôï phaûi 14x: TSLÑ khaùc ngaén traû 35x: Döï phoøng phaûi traû •Hệ thống đượcbổ sung và điềuchỉnh 15x: Haøng toàn kho haïn Loaïi 4: Voán chuû sôû höõu bởi Thông tư 244/2009/TT-BTC 16x: Chi söï nghieäp Voán chuû 41x: Voán kinh doanh vaø Taøi saûn caùc quyõ sôû höõu Loaïi 2: TS daøi haïn daøi haïn 42x: Laõi chöa phaân phoái 21x: TSCÑ 44x: Nguoàn khaùc 22x: Ñaàu tö daøi haïn 46x: Nguoàn kinh phí 24x: TS daøi haïn khaùc 21 8 22 HEÄ THOÁNG TAØI KHOAÛN KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP VIEÄT NAM - TAØI KHOAÛN THUOÄC BAÙO CAÙO KQHÑKD Hệ thống báo cáo tài chính Loaïi 6: Chi phí SXKD • Ban hành biểumẫu báo cáo tài chính Loaïi 5: Doanh thu Doanh thu 51x: Doanh thu 61x: Chi phí mua haøng bao gồm báo cáo tài chính riêng, báo 62x: Chi phí SX 52x: C/khaáu, G/giaù Chi phí cáo tài chính hợpnhấtvàbáocáotài 53x: Haøng bò traû laïi SXKD 63x: Giaù thaønh, giaù voán, CPTC chính giữaniênđộ 64x: Chi phí ngoaøi SX •Quyđịnh thờihạnvàđịachỉ phảinộp Loaïi 7: Thu nhaäp khaùc Thu nhaäp Loaïi 8: Chi phí khaùc báo cáo tài chính 71x: Thu nhaäp khaùc khaùc 81x: Chi phí khaùc 82x: CP thueá TNDN Chi phí khaùc Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû 9 23 24 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 6
7. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam Các báo cáo tài chính Hệ thống sổ sách kế toán •Bảng cân đốikế toán •Quyđịnh về các loạisổ, cách thứcmở •Báocáokếtquả hoạt động kinh doanh sổ, ghi sổ, sửachữasổ •Báocáolưuchuyểntiềntệ (gián • Ban hành 5 hình thứckế toán tiếp/trựctiếp) •Bản thuyếtminhbáocáotàichính 25 26 Các hệ thống kế toán khác Quan hệ giữakế toán và các định chế •Hệ thống kế toán áp dụng cho doanh nghiệp •Kế toán và thuế nhỏ và vừa •Kế toán và thị trường chứng khoán •Hệ thống kế toán đơnvị hành chính sự nghiệp •Kế toán và kiểm toán •Hệ thống kế toán ngân hàng •Hệ thống kế toán doanh nghiệpbảohiểm 27 28 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 7
8. Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam Những thách thứccủakế toán VN Hộinhậpquốctế -Thựctrạng nềnkinhtế •Giảiquyết quan hệ giữayêucầuhội •Hộinhậpquốctế – Toàn cầuhóađãdẫn đếnsự hình thành các nhậpvàthựctrạng nềnkinhtế chuẩnmựcquốctế và quá trình hộitụ kế toán •Giảiquyết quan hệ kế toán và các định quốctế –Sự phát triểncủa các doanh nghiệpcóvốn đầutư chế liên quan nước ngoài và thị trường chứng khoán VN •Giảiquyết quan hệ giữanhucầu đào •Thựctrạng nềnkinhtế nguồnnhânlựcchấtlượngcaovàthực – Doanh nghiệpnhỏ và vừachiếmtỷ trọng lớn trong trạng nềnkinhtế nềnkinhtế – Chênh lệch giữa TPHCM, Hà nộivàcácđịa phương 29 30 Kế toán - các định chế khác Nguồnnhânlựckế toán •Kế toán–Thuế •Yêucầucấpthiết cho quá trình hội •Kế toán–Thị trường chứng khoán nhập •Kế toán–Kiểm toán •Tháchthứctừ nhậnthức, năng lực đào tạovàthựctrạng củanềnkinhtế 31 32 Khoa Kế toán - Kiểm toán Trường Đại học Mở TPHCM 8