›
›

Bài giảng môn Kế toán quản trị - Nguyễn Đình Khiêm

ppt 478 trang phuongnguyen 3110
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng môn Kế toán quản trị - Nguyễn Đình Khiêm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptbai_giang_mon_ke_toan_quan_tri_nguyen_dinh_khiem.ppt

Nội dung text: Bài giảng môn Kế toán quản trị - Nguyễn Đình Khiêm

  1. BÀI GIẢNG MÔN HỌC Kế toán quản trị GV: Nguyễn Đình Khiêm Lớp: Quản trị doanh nghiệp C- Cao đẳng nghề 8. Tên SV: MSSV: CDQT09CQT . 1
  2. QUY ĐỊNH MÔN HỌC • Tài liệu bài giảng của giảng viên. • Sách giáo trình KTQT. • Tài liệu KTTC. • Trên lớp SV cùng với giảng viên nghiên cứu bài học qua tình huống lý thuyết và ví dụ thực hành. • Về nhà SV tự làm bài tập và sẽ trao đổi những thắc mắc về môn học với giảng viên. 2
  3. NỘI DUNG MÔN HỌC • Chương 1: Khái quát về KTQT- phân loại chi phí. • Chương 2: Phân tích mối quan hệ giữa chi phí – khối lượng – lợi nhuận. • Chương 3: Dự toán ngân sách hoạt động hàng năm. • chương 4: Kế toán trách nhiệm quản lý. • Chương 5: Định giá sản phẩm • chương 6: Thông tin thích hợp cho việc kinh doanh ngắn hạn. 3
  4. CHƯƠNG 1 Tổng quan về kế toán & quản trị MỤC TIÊU 1. Tổ chức, cấu trúc của một tổ chức 3. SS KTQT 2. KTQT là gì? và KTTC. 4
  5. NỘI DUNG I. KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC II. BẢN CHẤT CỦA KẾ TOÁN III. CÁC NGHIỆP VỤ CƠ SỞ 5
  6. I.Khái niệm về tổ chức và công việc của nhà QT 11 Khái niệm về tổ chức 22 Các hoạt động cơ bản của một tổ chức 33 Chức năng của nhà quản trị. Nhu cầu thông tin kế toán của 44 nhà quản trị 6
  7. 1. Khaùi nieäm toå chöùc: • Toå chöùc laø moät nhoùm ngöôøi lieân keát vôùi nhau cuøng thöïc hieän moät hoaëc moät soá muïc tieâu chung naøo ñoù. • Caùc toå chöùc toàn taïi gaén lieàn vôùi caùc muïc tieâu sau: v Lôïi nhuaän. Tö nhaân v Phuïc vuï coäng ñoàng Nhaø nöôùc 7
  8. 2. Caùc hoaït ñoäng cô baûn cuûa moät toå chöùc. Kế hoạch Chiến lược Triển khai thực hiện Text Kiểm soát 8
  9. 3. Chức năng của nhà quản trị Lập kế hoạch Lập kế hoach Tổ chức điều hành Tổ chức điều hành Kiểm tra Kiểm tra Ra quyết định Ra quyết định 9
  10. 4. Nhu caàu thoâng tin keá toaùn cuûa nhaø quaûn trò. Ñoái töôïng Nhaø cung caáp. Chuû sôû höõu. Toå chöùc tín duïng Nhaø ñaàu tö 10
  11. Laäp keá hoaïch Thieát laäp caùc döï toaùn, keá hoaïch Toå chöùc & Thoâng tin thu thaäp haøng ngaøy ñieàu haønh hoaëc ñònh kyø Kieåm tra Thoâng tin cheânh leäch giöõa thöïc teá vaø keá hoaïch Thoâng tin keát hôïp giöõa thöïc teá vaø döï baùo • Ñieàu chænh KH • Ñaûm baûo tieán ñoä KH Ra quyeát ñònh 11
  12. TT ñaàu vaøo KH Toå chöùc Kieåm Ra SXKD ñieàu tra quyeát haønh ñònh Muïc tieâu Thoâng Thoâng Sai soùt Baùo caùo toå tin keá tin thöïc nguyeân toùm taét chöùc hoaïch teá nhaân Phaân Ñaùnh giaù Döï baùo, tích traùch döï toaùn cheânh nhieäm TT ñaàu ra leäch 12
  13. II.BẢN CHẤT KẾ TOÁN TRONG HOẠT ĐỘNG SXKD 1.1. ChứcChức năngnăng củacủa kếkế toántoán BẢNBẢN CHẤTCHẤT 2.2. SoSo sánhsánh giữagiữa KTTCKTTC vàvà KTQTKTQT 3.3. VaiVai tròtrò củacủa KTQTKTQT 13
  14. 1. Chöùc naêng keá toaùn. Cung caáp thoâng tin veà traùch nhieäm vaät chaát – phaùp lyù cuûa toå chöùc nhaèm ñaûm baûo söï kieåm tra, giaùm saùt cuûa caùc caù nhaân, toå chöùc coù quyeàn lôïi kinh teá lieân quan. cung caáp thoâng tin cho vieäc quaûn trò hoaït ñoäng toå chöùc cuûa caùc nhaø quaûn KT taøi chính trò KT quaûn trò 14
  15. 2. So sánh giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị Giống Text nhau Cùng ghi nhận Cùng nghiên cứu Text có trách nhiệm Cung cấp thông tin Text Vật chất, pháp lý Kinh tế tài chính Cùng sử dụng thông tin ban đầu 15
  16. 2. So sánh giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị Khác nhau Nhà Bên trong QT và bên bên Đối tương ngoài DN KTQT KTTC trong Phục vụ (chủ yếu tổ là bên chức ngoài Khác nhau 16
  17. 2. So sánh giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị Khác nhau 1. Chú ý và 1. Quá khứ hướng về tương lai. 2. Tuân thủ theo nguyên 2. Nhu cầu Đặc điểm tắc, chuẩn KTQT tối ưu linh Thông tin KTTC mực KT hoạt, kịp thời. 3. Chủ yếu thể hiện bằng 3. Đơn vị hiện thước đo giá vật, giá trị, trị TGLĐ Khác nhau 17
  18. 2. So sánh giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị Khác nhau ở phạm vi từng BP, từng khâu ở phạm vi công việc Phạm vi KTQT toàn tổ hoặc toàn Báo cáo KTTC tổ chức chức chủ yếu từng BP, từng khâu công việc Khác nhau 18
  19. 2. So sánh giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị Khác nhau 1.Thường 1. Định kỳ xuyên khi có theo QĐ 1.Kỳ báo cáo nhu cầu chung 2.Tính pháp lệnh KTTC 2. Không KTQT 2.Mang tính mang tính pháp lệnh pháp lệnh 3.Quan hệ với các chuyên môn khác 3. Quan hệ 3. Ít nhiều quan hệ Khác nhau 19
  20. 3. Vai troø cuûa keá toaùn quaûn trò Kieåm tra Ñieàu haønh quaûn lyù Coâng cuï quaûn lyù Keá hoaïch ñaùnh giaù SXKD Kieåm tra phaân tích quyeát ñònh chi phí SXKD Quaûn lyù caùc quy trình SX? Tieâu thuï ? haønh Coù caàn thay theá maët ñoäng haøng ? 20
  21. III. Các nghiệp vụ cơ sở dùng trong KTQT ThiếtThiết kếkế thôngthông tintin dướidưới 1. dạngdạng soso sánhsánh đượcđược 2. Phân loại chi phí Trình bày dưới dạng phương trình 3. Trình bày dưới dạng đồ thị 4. 21
  22. CHƯƠNG 2 PHÂN LOAI CHI PHÍ I. KHÁI QUÁT VỀ CHI PHÍ III. BÁO CÁO KQKD II. PHÂN LOẠI CHI PHÍ 22
  23. I. KHÁI QUÁT CHI PHÍ 1 BẢN CHẤT KINH TẾ CHI PHÍ 2 PHÂN BIỆT CHI PHÍ VỚI CHI TIÊU 3 CHI PHÍ TRONG KẾ TOÁN TÀI CHÍNH 4 CHI PHÍ TRONG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 23
  24. 1. Baûn chaát kinh teá cuûa chi phí • Chi phí laø söï “hi sinh” caùc nguoàn löïc ñeå ñaït muïc tieâu xaùc ñònh. Chi phí coù theå bieåu hieän baèng tieàn nhöõng hao phí lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Chi phí bieåu hieän baèng tieàn cuûa nhöõng hao phí lao ñoäng caàn thieát ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng saûn xuaát trong moät kyø nhaát ñònh. 24
  25. ØChi phí laø soá tieàn maø DN boû ra mua caùc yeáu toá caàn thieát ñeå taïo ra saûn phaåm mang lôïi cho doanh nghieäp. ØChi phí goàm: T Chi phí mua. T Chi phí phaùt sinh trong quaù trình SXKD. ØChi phí phaùt sinh ñöôïc ghi nhaän khi: ¯ Moät TS giaûm nhöng khoâng laøm taêng moät TS khaùc hoaëc khoâng laøm giaûm moät khoûan nôï. ¯ Moät khoûan nôï taêng leân nhöng khoâng laøm giaûm moät khoûan nôï khaùc hoaëc laøm taêng moät TS. Sôû höõu TS Hoaït ñoäng Chi phí SXKD Tieâu duøng TS 25
  26. 2. Phaân bieät Chi phí vaø chi tieâu: – Chi tieâu laø söï ñaàu tö vaøo taøi saûn. ÊChi tieâu laøm taêng TS naøy, giaûm TS khaùc hoaëc laøm taêng moät khoản nôï phaûi traû. Ê Chi tieâu khoâng laøm giaûm nguoàn voán chuû sôû höõu. – Chi phí lieân quan ñeán vieäc söû duïng TS cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. ÆChi phí laøm giaûm nguoàn voán chuû sôû höõu. ÆChi phí coù theå phaùt sinh tröôùc, sau hoaëc ñoàng thôøi vôùi vieäc chi tieâu. 26
  27. KẾT LUẬN Chi phí laø moät khaùi nieäm roäng, ñöôïc nhaän thöùc theo nhöõng quan nieäm khaùc nhau. Do ñoù, tuøy thuoäc vaøo muïc ñích söû duïng thoâng tin maø chi phí seõ ñöôïc nhaän dieän, ño löôïng, phaân loaïi theo nhöõng caùch khaùc nhau. 27
  28. 3. CHI PHÍ TRONG KTTC 1. Được đặt trong 2. Phải mối quan đảm bảo hệ với tài có chứng sản, vốn cứ nhất chủ sở hữu định 28
  29. 4. Chi phí trong KTQT -Nhận thức CP như trong KTTC -Những phí tổn thực tế phát sinh -Những phí tổn ước tính - Những phí tổn mất đi do lựa chọn Phương án, mất cơ hội kinh doanh 29
  30. II PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ SXKD 1. Phaân loaïi theo yeáu toá 2. Phaân loaïi theo coâng duïng. 3. Phaân loaïi theo moái quan heä vôùi thôøi kyø haïch toaùn lôïi töùc. 4. Phaân loaïi chi phí phöông phaùp qui naïp. 5. Phaân loaïi chi phí theo moái quan heä vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng ( moâ hình öùng xöû chi phí). 6. Caùc nhaän dieän khaùc veà chi phí 30
  31. 1. Phaân loaïi chi phí theo yeáu toá Chi phí theo yếu tố: 1.Chi phí nguyên vật liệu. 2.Chi phí nhân công. 3.CPCC 4.CP khấu hao tài sản cố định. 5.CPDV mua ngoài 6.CP bằng tiền 31
  32. Báo cáo chi phí theo yếu tố YEÁU TOÁ CHI PHÍ Soá tieàn (ñ) Tyû troïng (%) 1. Nhaân coâng 13.090.000 32,725 2. Nguyeân vaät lieäu 10.000.000 25 3. Coâng cuï duïng cuï 430.000 1,075 4. Khaáu hao 10.900.000 27,25 5. Dòch vuï thueâ ngoaøi 470.000 1,175 6. Chi phí khaùc baèng tieàn 5.110.000 12,775 Toång coäng 40.000.000 100 32
  33. 2. Phaân loaïi chi phí theo coâng duïng Chi phí theo công dụng: 1.Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. 2. 3. 4. 5. 6. 33
  34. 2. Phaân loaïi Chi phí theo coâng duïng Chi phí Nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp üBao goàm toaøn boä chi phí nguyeân vaät lieäu söû duïng tröïc tieáp trong töøng quaù trình SXSP. üKT thöôøng ñöôïc tính ñònh möùc theo töøng SP. üÑöôïc nhaän dieän trong hoà sô kyõ thuaät saûn xuaát Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp üBao goàm tieàn löông vaø caùc khoaûn trích theo luông tính cuûa coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát. üDeã nhaän dieän, ñònh löôïng chính xaùc, kòp thôøi. üÑöôïc tính theo ñònh möùc theo töøng loaïi SP. 34
  35. Chi phí saûn xuaát chung üChi phí lao ñoäng giaùn tieáp, toå chöùc quaûn lyù saûn xuaát taïi phaân xöôûng. üChi phí NVL duøng trong maùy moùc thieát bò. üChi phí coâng cuï duïng cuï duøng trong SX. üChi phí khaáu hao TSCÑ duøng trong hoaït ñoäng SX. üChi phí dòch vuï thueâ ngoaøi phuïc vuï saûn xuaát nhö ñieän, nöôùc, söûa chöõa. 35
  36. Chi phí baùn haøng üChi phí löông vaø khoaûn trích theo löông cuûa toaøn boä lao ñoäng tröïc tieáp, giaùn tieáp hay quaûn lyù trong hoaït ñoäng baùn haøng, vaän chuyeån haøng hoùa tieâu thuï. üChi phí veà NVL, NL duøng trong hoat ñoäng BH. üChi phí veà CC, DC duøng trong hoat ñoäng BH. üChi phí khaáu hao TSCÑ duøng trong baùn haøng. üChi phí dòch vuï thueâ ngoaøi lieân quan ñeán baùn haøng . üChi phí khaùc baèng tieàn trong hoaït ñoäng baùn haøng. 36
  37. Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp Taát caû chi phí lieân quan ñeán coâng vieäc haønh chaùnh, quaûn trò ôû DN. Nhöõng chi phí maø khoâng theå ghi nhaän vaøo nhöõng khoaûn muïc chi phí noùi treân. üChi phí löông vaø caùc khoaûn trích theo löông. üChi phí vaät lieäu, naêng löôïng, nhieân lieäu. üChi phí coâng cuï, duïng cuï . üChi phí khaáu hao TSCÑ . üChi phí dòch vuï phuïc vuï chung toaøn DN. üCaùc khoaûn thueá, leä phí chöa tính vaøo giaù trò TS. 37
  38. • Chi phí khaùc üChi phí hoaït ñoäng taøi chính. ü Chi phí hoaït ñoäng baát thöôøng. Chi phí naøy thöôøng chieám tyû leä nhoû. 38
  39. Báo cáo chi phí theo công dụng Tyû troïng KHOAÛN MUÏC CHI PHÍ Soá tieàn (ñ) (%) 1. NVL tröïc tieáp 15.000.000 37,5 2. Nhaân coâng tröïc tieáp 5.950.000 14,875 3. Saûn xuaát chung 7690.000 19,225 4. Chi phí baùn haøng 4.310.000 10,775 5. Chi phí QLDN 7.050.000 17,625 Toång coäng 40.000.000 100 39
  40. Chi phí NVL Chi phí NVL tröïc tieáp CP nhaân coâng CP nhaân coâng tröïc tieáp CP. CC,DC Chi phí saûn xuaát chung CP. KH TSCÑ Chi phí baùn haøng Chi phí dòch vuï Chi phí QLDN CP khaùc(tieàn) Chi phí hoaït ñoäng khaùc40
  41. Tác dụng ØXaùc ñònh vai troø, vò trí chi phí trong hoaït ñoäng doanh nghieäp. ØÑaùnh giaù ñöôïc keát caáu chi phí vaø xaây döïng döï toaùn theo khoaûn muïc. Ø Xaùc ñònh toát hôn moái quan heä chuyeån ñoåi giöõa chi phí ñaàu vaøo vaø chi phí ñaàu ra trong saûn phaåm. 41
  42. 3. Phaân loaïi chi phí theo moái quan heä vôùi thôøi kyø haïch toaùn lôïi töùc. • Chi phí thôøi kyø (period costs). CP baùn haøng, CP QLDN AÛnh höôûng tröïc tieáp ñeán Ñöôïc tính ñaày ñuû treân lôïi nhuaän caùc baùo caùo thu nhaäp. 42
  43. • Chi phí saûn phaåm (Product costs). – nhöõng CP gaén lieàn vôùi saûn phaåm ñöôïc saûn xuaát ra hoaëc ñöôïc mua vaøo trong kyø. – Ñoái vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát, chi phí saûn phaåm laø CP NVLTT, CP NCTT, CP SXC phaùt sinh. – Ñoái vôùi hoaït ñoäng KD thöông maïi, CPSP laø giaù mua vaø chi phí mua haøng hoùa trong kyø. – Chi phí saûn phaåm phaùt sinh trong moät kyø vaø aûnh höôûng ñeán nhieàu kyø saûn xuaát kinh doanh, kyø tính keát quaû kinh doanh. . Vì vaäy, chi phí saûn phaåm thöôøng gaén lieàn vôùi nhöõng ruûi ro tieàm taøng töø söï bieán ñoäng cuûa thò tröôøng. 43
  44. CHI PHÍ SAÛN PHAÅM CP NVLTT CP NCTT CP SXC Doanh thu - GT SPDD TP chôø baùn Giaù voán haøng baùn = CHI PHÍ Lôïi nhuaän goäp THÔØI KYØ - Lôïi nhuaän tröôùc = CP baùn haøng vaø QLDN thueá & laõi vay 44
  45. chi phí saûn phaåm chi phí mua haøng Chi phí thu mua Doanh thu - CP haøng hoùa chôø baùn Giaù voán haøng baùn = Lôïi nhuaän goäp - chi phí thôøi CP baùn haøng, QLDN kyø = Lôïi nhuaän tröôùc thueá & laõi vay 45
  46. BÁO CÁO CHI PHÍ THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KẾT QUẢ CHI PHÍ Số tiền Tỷ trọng Chi phí saûn phaåm 28.640.000 71,6 Chi phí thôøi kyø 11.360.000 28,4 - Chi phí baùn haøng 4.310.000 10,775 - Chi phí QLDN 7.050.000 17,625 46
  47. BÁO CÁO CHI PHÍ THEO MỐI QUAN HỆ VỚI KẾT QUẢ CHI PHÍ SPA SPB Coâng ty Chi phí saûn phaåm Chi phí thôøi kyø - Chi phí baùn haøng - Chi phí QLDN 47
  48. 4. Phaân loaïi chi phí theo PP quy naïp. 4.1. Chi phí tröïc tieáp (direct costs). ü Laø nhöõng CP phaùt sinh lieân quan tröïc tieáp ñeán töøng ñoái töôïng chòu chi phí . 4.2. Chi phí giaùn tieáp (indirect costs). üLaø nhöõng chi phí phaùt sinh lieân quan ñeán nhieàu ñoái töôïng chi phí . 48
  49. CPCP trựctrực tiếptiếp MộtMột TrungTrung tâmtâm Ñoái töôïng chòu CP CP TrungTrung tâmtâm Chi gián tiếp gián tiếp ChiChi phíphí phí NhiềuNhiều TrungTrung tâmtâm 49
  50. Ghi nhaän chi phí trong DN thöông maïi Bảng CĐKT MUAMUA CPCP Chöa baùn HÀNGHÀNG SảnSản phẩmphẩm Haøng toàn kho Ñaõ baùn Bảng Đ CPCP BHBH CPCP X KQKD CPQLDNCPQLDN ThờiThời kỳkỳ GVHB CP baùn haøng CPQLDN50
  51. Ghi nhaän chi phí trong DN saûn xuaát Chöa baùn BAÛNG CAÂN ÑOÁI MUA NVL KT CP SP NVL TOÀN KHO - CP NVL CP SX DÔÛ DANG - CP NC Baùn THAØNH PHAÅM - CPSXC BAÛNG KEÁT QUAÛ KINH DOANH CP BAÙN HAØNG CP thời kỳ GIAÙ VOÁN & QUAÛN LYÙ CP BAÙN HAØNG CP QUAÛN LYÙ DN 51
  52. BÁO CÁO CHI PHÍ THEO PHƯƠNG PHÁP QUY NẠP CHI PHÍ SPA SPB . Chi phí tröïc tieáp 38.638.000 56.777.000 Chi phí giaùn tieáp 11.700.000 52
  53. vNgaøy nay, daãn ñeán moät xu höôùng giaûm daàn chi phí tröïc tieáp, taêng daàn chi phí giaùn tieáp. vÑieàu naøy cuõng coù nghóa laø phaân boå chi phí cho moãi boä phaän, SP coù nguy cô sai leäch taêng cao. vPhaân loaïi chi phí theo phöông phaùp quy naïp taùc ñoäng tích cöïc ñeán nhaän thöùc löïa choïn phöông phaùp taäp hôïp vaø phaân boå chi phí thích hôïp. 53
  54. 5. Phaân loaïi chi phí theo moái quan heä vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng (moâ hình öùng xöû chi phí). 5.4 Biến 5.1 phí Phân tích 5.3 Chi phí Hỗn hợp 5.2 Chi phí Hỗn hợp Định phí 54
  55. 5.1 BIẾN PHÍ Khái niệm Biến phí Biến phí Add Your CấpText bậc Thực thụ 55
  56. 5.1.1 Khaùi niệm biến phí (variable cost) – Neáu xeùt veà toång soá , bieán phí laø nhöõng chi phí seõ thay ñoåi TYÛ LEÄ THUAÄN vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng üMöùc ñoä hoaït ñoäng coù theå laø soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát ra, soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï, soá giôø maùy vaän haønh. ü Tyû leä thuaän chæ trong moät phaïm vi hoaït ñoäng. Q Neáu xeùt treân moät ñôn vò möùc ñoä hoaït ñoäng (1 saûn phaåm, moät giôø maùy ), bieán phí laø moät haèng soá. Q Bieán phí xuaát hieän khi doanh nghieäp hoaït ñoäng, möùc ñoä hoaït ñoäng lôùn hôn khoâng. Q BP seõ baèng khoâng khi doanh nghieäp ngöng hoaït ñoäng hoaëc khi möùc ñoä hoaït ñoäng baèng khoâng. 56
  57. Phaïm vi thích hôïp cuûa bieán phí laø phaïm vi hoaït ñoäng trong ñoù bieán phí bình quaân khoâng thay ñoåi Kyù hieäu: V: Toång Bieán phí a: Bieán phí ñôn vò X: khoái löôïng hoaït ñoäng Rv: tyû leä bieán phí TR: Doanh thu 57
  58. Ñoà thò Bieán phí. CP CP Y=aX Y=a X X 58 Toång bieán phí Bieán phí ñôn vò
  59. 5.1.2 Bieán phí thöïc thuï (True variable costs) • Bieán phí thöïc thuï laø bieán phí : ü Söï bieán ñoäng cuûa chuùng thay ñoåi tyû leä thuaän ü Bieán ñoäng tuyeán tính vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng ü VD: Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp, chi phí nhaân coâng tröïc tieáp, chi phí hoa hoàng baùn haøng. • Veà maët toaùn hoïc, bieán phí thöïc thuï ñöôïc theå hieän theo phöông trình: Y = aX 59
  60. Y X1 X2 X 60
  61. Toång bieán phí thöïc thuï Toång bieán phí thöïc thuï Y =a1 X y = aX Y =a2 X Y =a3 X a Möùc ñoä Möùc ñoä hoaït ñoäng hoaït ñoäng 61
  62. Ñeå kieåm soaùt toát hôn bieán phí thöïc thuï thì: vKieåm soaùt toång möùc bieán phí. vKieåm soaùt toát bieán phí treân moät ñôn vò möùc ñoä hoaït ñoäng (ñònh möùc bieán phí) ôû caùc möùc ñoä a khaùc nhau. vXaây döïng vaø hoaøn thieän ñònh möùc bieán phí thöïc thuï Xeùt veà phöông dieän traùch nhieäm, bieán phí thöïc thuï laø chi phí gaén lieàn vôùi traùch nhieäm vaø quyeàn quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn trò trong nhieäm kyø quaûn lyù. 62
  63. 5.1.3 Bieán phí caáp baäc • Bieán phí caáp baäc laø nhöõng bieán phí maø söï thay ñoåi cuûa chuùng chæ xaûy ra khi möùc ñoä hoaït ñoäng ñaït ñeán moät giôùi haïn, phaïm vi nhaát ñònh. • Veà phöông dieän toaùn hoïc, bieán phí caáp baäc ñöôïc theå hieän theo phöông trình: y = ai Xi Vôùi a laø bieán phí treân moät ñôn vò möùc ñoä hoaït ñoäng ôû phaïm vi i 63
  64. Toång bieán phí caáp baäc Y = aiXi X X X X 1 2 3 4 Möùc ñoä hoaït ñoäng64
  65. Tieát kieäm vaø kieåm soaùt toát BP caáp baäc caàn phaûi: ü Xaây döïng ñònh möùc BP caáp baäc ôû töøng caáp baäc töông öùng. ü Löïa choïn möùc ñoä hoaït ñoäng thích hôïp ñeå ñaït ñöôïc moät tyû leä bieán phí caáp baäc tieát kieäm nhaát cho pheùp trong töøng phaïm vi. 65
  66. 5. 2 ÑÒNH PHÍ • 5.2.1 Khái niệm • 5.2.2 Định phí bắt buộc. • 5.2.3 Định phí tùy ý. 66
  67. 5.2.1 Khaùi nieäm Ñònh phí (fixed costs). Xeùt veà toång soá thì ÑP laø nhöõng chi phí maø ít thay ñoåi hoaëc khoâng thay ñoåi theo möùc ñoä hoaït ñoäng . Xeùt treân moät ñôn vò möùc ñoä hoaït ñoäng thì ñònh phí tyû leä nghòch vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng. Phaïm vi thích hôïp cuûa ñònh phí laø qui moâ hoaït ñoäng trong ñoù toång ñònh phí khoâng thay ñoåi 67
  68. D Nhö vaäy, duø doanh nghieäp coù hoaït ñoäng hay khoâng hoaït ñoäng thì vaãn toàn taïi ñònh phí. D Khi DN taêng möùc ñoä hoaït ñoäng thì ñònh phí treân moät ñôn vò möùc ñoä hoaït ñoäng seõ giaûm daàn. DTuy nhieân, nhöõng ñaëc ñieåm treân cuûa ñònh phí chæ thích hôïp trong töøng phaïm vi nhaát ñònh. Moät khi möùc ñoä hoaït ñoäng vöôït khoûi giôùi haïn nhaát ñònh thì noù coù theå xuaát hieän nhöõng thay ñoåi ñoät bieán. DVeà phöông dieän kinh teá thì noù coù theå xuaát hieän nhöõng thay ñoåi ñoät bieán. DVeà phöông dieän toaùn hoïc, ñònh phí ñöôïc bieåu hieän baèng phöông trình Y = B, vôùi B laø moät haèng soá. 68
  69. • Ñoà thò Toång ñònh phí Ñònh phí ñôn vò X X 69
  70. 5.2.1 Ñònh phí baét buoäc (committed fixed costs). ØÑònh phí baét buoäc laø nhöõng loaïi chi phí lieân quan ñeán söû duïng taøi saûn daøi haïn nhö khaáu hao taøi saûn coá ñònh, chi phí baûo döôõng ØÑaëc ñieåm cô baûn cuûa ñònh phí baét buoäc laø: üToàn taïi laâu daøi trong hoaït ñoäng SXKD. üKhoâng theå caét giaûm toaøn boä trong moät thôøi gian ngaén. Y = B. vôùi B laø haèng soá 70
  71. Toång ñònh phí baét buoäc Y = B X 71
  72. 5.2.2 Ñònh phí khoâng baét buoäc (discretionary fixed costs). @CP gaén lieàn vôùi caùc quyeát ñònh haøng naêm. @Nhaø quaûn trò khoâng bò raøng buoäc nhieàu bôûi quyeát ñònh veà ñònh phí khoâng baét buoäc. @Moãi naêm, nhaø quaûn trò phaûi xem xeùt ñeå ñieàu chænh möùc ñoä chi phí, coù theå ñieàu chænh taêng, ñieàu chænh giaûm hoaëc caét boû hoaøn toaøn ñònh phí khoâng baét buoäc. @Veà maët toaùn hoïc, ñònh phí khoâng baét buoäc ñöôïc bieåu dieãn baèng ñöôøng thaúng y = Bi vôùi B thay ñoåi theo baäc i. 72
  73. Toång ñònh phí khoâng baét buoäc y = Bi y3 y2 y4 y1 Möùc ñoä hoaït ñoäng x x x 1 2 3 73
  74. • Phaïm vi phuø hôïp cuûa ñònh phí CP B2 B1 X1 X2 X 74
  75. ÑP khoâng baét buoäc ÑP baét buoäc § Möùc CP haøng naêm. § Möùc CP oån ñònh trong § Coù theå giaûm ñònh phí nhieàu naêm khoâng baét buoäc trong moät § khoâng theå giaûm ÑP baét thôøi gian ngaén. buoäc trong thôøi gian ngaén. 75
  76. ÑP khoâng baét buoäc BP caáp baäc • Khoù thay ñoåi hôn • Coù theå ñieàu chænh, thay ñoåi raát nhanh khi caùc ñieàu kieän SXKD thay ñoåi. • Khi möùc ñoä hoaït ñoäng taêng giaûm thì bieán phí caáp baäc • Ñònh phí khoâng nhaát thieát taêng giaûm theo phaûi taêng giaûm 76
  77. 5.3. Chi phí hoãn hôïp • Khaùi nieäm – Chi phí hoãn hôïp laø nhöõng chi phí bao goàm hoãn hôïp caû bieán phí vaø ñònh phí. – Chi phí hoãn hôïp ñöôïc theå hieän baèng phöông trình Y = aX + B. a : bieán phí ñôn vò. X : möùc ñoä hoaït ñoäng, B : ñònh phí trong thaønh phaàn chi phí hoãn hôïp. 77
  78. • Ñoà thò chi phí hoãn hôïp (toång chi phí) CP Y= aX + B Y= aX B Y= B X 78
  79. 5.4 Phaân tích chi phí hoãn hôïp 5.4.1 Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn. 5.4.2 Phöông phaùp cöïc ñaïi, cöïc tieåu 5.4.3 Phöông phaùp bình phöông beù nhaátï 79
  80. 5.4.1 Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn üQuan saùt chi phí hoãn hôïp ôû nhieàu qui moâ hoaït ñoäng khaùc nhau üXaùc ñònh caùc ñieåm chi phí theo töøng qui moâ hoaït ñoäng treân ñoà thò (truïc tung laø chi phí, truïc hoaønh laø qui moâ hoaït ñoäng). üKeû ñöôøng hoài qui (ñöôøng thaúng caùch ñeàu caùc ñieåm ñaõ xaùc ñònh). üKeùo daøi ñöôøng hoài qui veà phía truïc tung ñeå xaùc ñònh ñònh phí. üTính bieán phí ñôn vò (a = [y – B] / X). üLaäp phöông trình chi phí hoãn hôïp [y = B + aX] 80
  81. Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn CP B X 81
  82. VÍ DUÏ: Chi phí ñieän cuûa coâng ty AA trong naêm 2006 thaùng Soá giôø maùy Chi phí ñieän (h) ( 1000ñ) 1 7200 2.660 2 6400 2.500 3 8200 2.860 4 7800 2.780 5 8400 2.900 6 7600 2.740 toång 45600 16.440 82
  83. ÑOÀ THÒ : BIEÅU DIEÃN CHI PHÍ ÑIEÄN THEO SOÁ GIÔØ MAÙY y 3100 Chi phí ñieän 2.900 Chi phí ñieän 2800 2700 2600 M 2500 B x 0 6400 6900 7400 7900 8400 8900 SoáSoá giôø giôø maùymaùy 83
  84. 5.4.2 Phöông phaùp cöïc ñaïi-cöïc tieåu ü Khaûo saùt chi phí hoãn hôïp ôû nhieàu möùc ñoä hoaït ñoäng khaùc nhau. ü Choïn hai ñieåm trong caùc ñieåm ñaõ khaûo saùt - Möùc ñoä hoaït ñoäng thaáp nhaát M(x* ; y*) hay Y* = aX* + B (1) - Möùc ñoä hoaït ñoäng cao nhaát N(x1 ; y1) hay Y1 = aX1 + B (2) ü Giaûi heä phöông trình (1) vaø (2) tìm a. 84
  85. (Ymax - Ymin) a = (Xmax - Xmin) üTheá a vöøa tìm ñöôïc vaøo phöông trình Y* = aX* + B hoaëc Y1 = aX1 + B ñeå tìm B. • Tính ñònh phí: B = Y – a X. üLaäp phöông trình chi phí hoãn hôïp. 85
  86. ÑOÀ THÒ : BIEÅU DIEÃN CHI PHÍ ÑIEÄN THEO SOÁ GIÔØ MAÙY Y 3100 N Chi phí ñieän 2.900 Chi phí ñieän 2800 2700 y 2600 M 2500 C X 6900 7400 x 7900 0 6400 8400 8900 SoáSoá giôø giôø maùymaùy 86
  87. Chi phí ñieän 1 2900 - 2500 = giôø chaïy maùy 8400 - 6400 = 0,2 (1000ñ/ h) B= y –aX= 2900 – 8400 * 0,2= 1220. Phöông trình döï ñoaùn chi phí ñieän seõ laø Y = 0,2 x + 1220 87
  88. CP Ñöôøng hoài qui 1.220 Y= 1220 + 0,2x Soá giôø chaïy maùy 88
  89. • Ñaëc ñieåm phöông phaùp cöïc ñaïi – cöïc tieåu vTính toaùn vTuy nhieân, neáu quan saùt vaø choïn löïa hai möùc ñoä hoaït ñoäng cöïc ñaïi vaø cöïc tieåu khoâng phuø hôïp, thì thoâng tin bieán phí, ñònh phí trong chi phí hoãn hôïp tìm ñöôïc seõ coù 89
  90. 5.4.3 Phöông phaùp bình phöông beù nhaát üKhaûo saùt chi phí hoãn hôïp ôû caùc möùc ñoä hoaït ñoäng khaùc nhau: Y1 = aX1 + B . . . Yn = aXn + B 90
  91. Đồ thị: Phương pháp bình phương bé nhất Y * C Y= aX + B h * i * * p * h * í B Độ leäch * 0 X Khoái löôïng hoaït ñoäng 91
  92. • Theo phöông phaùp bình phöông beù nhaát (thuaät toaùn thoáng keâ hoài quy hai bieán) thì heä phöông trình tuyeán tính nhö sau: XY = aX2 + BX (1) Y = nB + aX (2) 92
  93. Heä phöông trình bình phöông beù nhaát 125.472.000 = 45600 B + 349.200.000a (1) 16.440 = 6 B + 45600 a (2) Giaûi heä phöông trình naøy xaùc ñònh ñöôïc: a = 0,2 B = 1220 Phöông trình döï ñoaùn chi phí baûo trì maùy y = 0,2 x + 1220 93
  94. • Phöông phaùp bình phöông beù nhaát laø phöông phaùp phaân tích chi phí hoãn hôïp toát nhaát. Bôûi leõ, ñoä cheânh leäch giöõa ñöôøng hoài quy y = ax + B maø chuùng ta thieát laäp so vôùi nhöõng ñieåm chi phí hoãn hôïp töøng vò trí yi = ai + B ñaït cheânh leäch coù giaù trò tuyeät ñoái nhoû nhaát. üÑoä chính xaùc ü Möùc sai soùt 94
  95. Chæ tieâu Bieán phí ñôn vò Ñònh phí 1. Chi phí NVLTT 2. Chi phí NCTT 3. Chi phí saûn xuaát chung 4. Chi phí baùn haøng 5. Chi phí QLDN Toång soá 95
  96. 6. Caùc nhaän dieän khaùc veà chi phí 6.1 CP kieåm soaùt ñöôïc vaø CP khoâng kieåm soaùt ñöôïc. 6.2 Chi phí cheânh leäch. 6.3 Chi phí chìm. 6.4 Chi phí cô hoäi. 96
  97. 6. Caùc nhaän dieän khaùc veà chi phí. 6.1. Chi phí kieåm soaùt ñöôïc vaø chi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïc. • Chi phí kieåm soaùt ñöôïc (controllable costs): üxaùc ñònh ñöôïc chính xaùc möùc phaùt sinh üCoù quyeàn quyeát ñònh veà söï phaùt sinh cuûa noù. • Chi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïc (Noncontrollable costs) üKhoâng theå döï ñoaùn chính xaùc möùc phaùt sinh üVöôït quaù taàm kieåm soaùt, quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn trò. 97
  98. • Söï nhaän thöùc 2 loaïi CP naøy tuøy thuoäc vaøo hai yeáu toá cô baûn: üÑaëc ñieåm, nguoàn goác phaùt sinh cuûa chi phí. üSöï phaân caáp quaûn lyù cuûa Doanh nghieäp. • Ñeå taêng cöôøng chi phí kieåm soaùt ñöôïc nhaø quaûn trò caàn phaûi: üMôû roäng, phaùt trieån caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh coù tyû leä ñònh phí cao. üPhaân caáp quaûn lyù chi tieát, roõ raøng hôn veà nhöõng chi phí giaùn tieáp, chi phí phuïc vuï, chi phí saûn xuaát kinh doanh. 98
  99. • 6.2. Chi phí cheânh leäch (defferential costs ülaø nhöõng chi phí khaùc bieät veà chuûng loaïi vaø möùc chi phí giöõa caùc phöông aùn saûn xuaát kinh doanh. üThöôøng xuaát hieän vôùi möùc phí khaùc nhau üChæ xuaát hieän trong phöông aùn saûn xuaát kinh doanh naøy maø khoâng xuaát hieän trong phöông aùn saûn xuaát kinh doanh khaùc. 99
  100. • 6.3. Chi phí chìm (sunk costs) ü Luoân luoân xuaát hieän trong taát caû caùc quyeát ñònh trong caùc phöông aùn SXKD khaùc nhau. vKhoâng phaûi laø ñònh phí . vLaø chi phí phaûi chaáp nhaän ü löïa choïn caùc phöông aùn saûn xuaát kinh doanh. ü giaûm bôùt thoâng tin, tính phöùc taïp trong löïa choïn phöông aùn maø vaãn ñaït ñöôïc moät quyeát ñònh thích hôïp, hieäu quaû. 100
  101. 6.4. Chi phí cô hoäi (opportunity costs). ØNguoàn thu nhaäp tieàm taøng bò maát ñi hay phaûi hy sinh ñeå löïa choïn, thöïc hieän haønh ñoäng. ØChi phí cô hoäi khoâng xuaát hieän treân taøi lieäu chi phí ôû phaïm vi chi phí cuûa keá toaùn taøi chính. 101
  102. III . Caùc hình thöùc theå hieän chi phí treân baùo caùo keát quaû kinh doanh. 1. Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo chöùc naêng chi phí. 2. Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo moâ hình öùng xöû chi phí. 3. Moái quan heä giöõa baùo caùo KQKD theo PP tính chi phí toaøn boä vôùi baùo caùo KQKD theo PP tính chi phí tröïc tieáp. 102
  103. 1. Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo chöùc naêng CP vTheå hieän nhöõng chi phí töông xöùng theo töøng chöùc naêng hoaït ñoäng doanh nghieäp ñeå ñaït ñöôïc moät nguoàn thu nhaäp, lôïi nhuaän. vVì vaäy, hình thöùc theå hieän chi phí naøy phuø hôïp vôùi vieäc cung caáp thoâng tin coâng khai, phuø hôïp vôùi thoâng tin keá toaùn taøi chính. 103
  104. • Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp : 200.000.000ñ (20.000ñ/sp x 10.000 sp) • Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp : 100.000.000ñ (10.000ñ/sp x 10.000 sp) • Chi phí khaáu hao TSCÑ saûn xuaát : 180.000.000ñ • Soá löôïng saûn phaåm nhaäp kho : 10.000 saûn phaåm A. • Chi phí hoa hoàng baùn haøng : 50.000.000ñ • (6.250ñ/sp x 8000 sp) • Chi phí khaáu hao phöông tieän vaän taûi : 60.000.000ñ • Soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï : 8000 saûn phaåm A • Ñôn giaù baùn : 80.000ñ/sp • Chi phí thueâ vaên phoøng coâng ty : 20.000.000ñ • Chi phí vaên phoøng taïi coâng ty : 18.000.000ñ 104
  105. Baùo caùo keát quaû theo chöùc naêng chi phí Coâng ty MINH TAÂM BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH(Theo chöùc naêng CP) 1. Doanh soá baùn (ñoàng) 2. Giaù voán haøng baùn (ñoàng) 3. Lôïi nhuaän goäp (ñoàng) 4. Chi phí thôøi kyø (ñoàng) a. Chi phí baùn haøng b. Chi phí QLDN 5. Lôïi nhuaän tröôùc thueá TNDN(ñoàng) 105
  106. Baùo caùo keát quaû theo chöùc naêng chi phí Coâng ty MINH TAÂM BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH(Theo chöùc naêng chi phí) 1. Doanh soá baùn (ñoàng) 640.000.000 2. Giaù voán haøng baùn (ñoàng) 384.000.000 a. CP. NVLTT 160.000.000 b. CP NCTT 80.000.000 c. CP SXC 144.000.000 3. Lôïi nhuaän goäp (ñoàng) 256.000.000 106
  107. Coâng ty MINH TAÂM BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH(Theo chöùc naêng chi phí) ( tieáp theo) 4. Chi phí thôøi kyø (ñoàng) 148.000.000 a. Chi phí baùn haøng 110.000.000 b. Chi phí QLDN 38.000.000 5 .Lôïi nhuaän tröôùc thueá TNDN(ñoàng) 108.000.000 107
  108. 2. Baùo caùo KQKD theo moâ hình öùng xöû chi phí. • Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo moâ hình öùng xöû chi phí coøn ñöôïc goïi laø baùo caùo keát quaû kinh doanh theo hình thöùc soá dö Ñaûm phí. • Ñöôïc goïi baùo caùo keát quaû kinh doanh quaûn trò. • Ñöôïc söû duïng phoå bieán trong quaûn trò. 108
  109. • Phöông phaùp tính chi phí toaøn boä üChi phí thôøi kyø nhö chi phí baùn haøng, chi phí QLDN ñöôïc ghi nhaän toaøn boä treân baùo caùo keát quaû kinh doanh. ü chi phí saûn xuaát ñöôïc ghi nhaän treân baùo caùo keát quaû kinh doanh theo coâng thöùc chung sau: Toång chi phí saûn xuaát trong kyø Chi phí saûn xuaát treân Möùc ñoä tieâu baùo caùo keát quaû kinh = x thuï trong kyø doanh trong kyø Möùc ñoä hoaït ñoäng saûn xuaát trong kyø 109
  110. BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH(Theo CP toaøn boä) 1. Doanh soá baùn (ñoàng) 640.000.000 2. Bieán phí saûn xuaát kinh doanh (ñoàng) 290.000.000 a. Bieán phí saûn xuaát 240.000.000 b. Bieán phí ngoaøi saûn xuaát 50.000.000 3. Soá dö ñaûm phí 350.000.000 4. Ñònh phí saûn xuaát kinh doanh (ñoàng) 242.000.000 a. Ñònh phí saûn xuaát 144.000.000 b. Ñònh phí ngoaøi saûn xuaát 98.000.000 5. Lôïi nhuaän tröôùc thueá TNDN (ñoàng) 108.000.000 110
  111. • Phöông phaùp chi phí tröïc tieáp üChi phí thôøi kyø nhö chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh nghieäp cuõng ñöôïc ghi nhaän toaøn boä treân baùo caùo keát quaû kinh doanh. üCPSX ñöôïc ghi nhaän treân baùo caùo keát quaû kinh doanh theo coâng thöùc sau: ÑP Khoâng phaân boå Chi phí saûn xuaát Bieán phí saûn Toång ñònh treân baùo caùo keát = xuaát cuûa saûn + phí saûn xuaát quaû kinh doanh phaåm tieâu thuï trong kyø trong kyø 111
  112. Coâng ty MINH TAÂM BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH(Theo chi phí tröïc tieáp) 1. Doanh soá baùn (ñoàng) 64.000.000 2. Bieán phí SXKD (ñoàng) 29.000.000 a. Bieán phí saûn xuaát 24.000.000 b. Bieán phí ngoaøi saûn xuaát 5.000.000 3. Soá dö ñaûm phí 35.000.000 4. Ñònh phí SXKD (ñoàng) 27.800.000 a. Ñònh phí saûn xuaát 18.000.000 b. Ñònh phí ngoaøi saûn xuaát 9.800.000 5. Lôïi nhuaän tröôùc thueá TNDN (ñoàng) 7.200.000 112
  113. Lợi nhuận không khác biệt Báo cáo Báo cáo KQKD theo Mô hình KQKD theo chi phí chức năng toàn bộ Công cụ chi phí Quyết định Lợi nhuận không khác biệt 113
  114. CHƯƠNG 3 PHÂN TÍCH MÔI QUAN HỆ GiỮA CHI PHÍ- KHỐI LƯỢNG- LỢI NHUẬN 114
  115. Muïc ñích chöông 3 Ø Giôùi thieäu nhöõng khaùi nieäm cô baûn theå hieän moái quan heä Chi phí – Khoái löôïng – Lôïi nhuaän Ø Giôùi thieäu nhöõng phöông phaùp öùng duïng chuùng trong vieäc cung caáp thoâng tìn ñieàu haønh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. 115
  116. NỘI DUNG I. Nhöõng khaùi nieäm cô baûn theå hieän moái quan heä chi phí – khoái löôïng – lôïi nhuaän II. Öùng duïng moái quan heä chi phí – khoái löôïng – lôïi nhuaän trong phaân tích hoaït ñoäng kinh doanh III. Moät soá haïn cheá vaø öùng duïng môû roäng trong phaân tích moái quan heä chi phí – khoái löôïng – lôïi nhuaän 116
  117. I . NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN THEÅ HIEÄN MOÁI QUAN HEÄ CHI PHÍ – KHOÁI LÖÔÏNG – LÔÏI NHUAÄN 1.Soá dö ñaûm phí . 2. tyû leä soá dö ñaûm phí. 3. Kết cấu chi phí. 4. Độ lớn đoøn bẩy kinh doanh. 117
  118. I . NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN THEÅ HIEÄN MOÁI QUAN HEÄ CHI PHÍ – KHOÁI LÖÔÏNG – LÔÏI NHUAÄN 1.Soá dö ñaûm phí (contribution margin) Soá dö ñaûm phí laø cheânh leäch giöõa thu nhaäp (doanh thu) vôùi bieán phí hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Lôïi nhuaän= Doanh thu – Bieán phí – Ñònh phí Lôïi nhuaän= Soá dö ñaûm phí – Ñònh phí Soá dö ñaûm phí tröôùc heát duøng ñeå buø ñaép ñònh phí vaø phaàn coøn laïi chính laø lôïi nhuaän. 118
  119. Neáu ñaët : X : Saûn löôïng B : Ñònh phí g : Ñôn giaù baùn a : Bieán phí ñôn vò CM : Soá dö ñaûm phí P : Lôïi nhuaän Ø Soá dö ñaûm phí moät loaïi saûn phaåm CM = TR – V=gX – aX = Ø Soá dö ñaûm phí töøng ñôn vò saûn phaåm cm = V: bieán phí Ø Soá dö ñaûm phí cuûa moät boä phaän, DN : aX TR: doanh thu gX 119
  120. Ví duï 1: Saûn phaåm A Saûn phaåm B SL tieâu thuï(SP) 1.000 2.000 Ñôn giaù baùn (ngñ/SP) 200 500 BP moãi ñôn vò SP 150 300 ( ngñ/SP) ÑP SXKH 400.000 2.600.000 haøng naêm ( ngñ) Xác định SDĐP từng SP và chung cho 2 SP 120
  121. Saûn phaåm A cmA = CM A= Saûn phaåm B cmB = CMB = A vaø B CM A + CMB = 121
  122. Khi saûn löôïng tieâu thuï Xo = 0 thì: Doanh thu = Soá dö ñaûm phí = Lôïi nhuaän = (g –a) Xo – B = 122
  123. Khi saûn löôïng tieâu thuï x1 = 8000sp thì: Doanh thu = Soá dö ñaûm phí = Lôïi nhuaän = Möùc taêng = lôïi nhuaän 123
  124. Khi saûn löôïng tieâu thuï X2 > X1 thì: Doanh thu = Soá dö ñaûm phí = Lôïi nhuaän = Möùc taêng [(g –a) X – B]–[(g –a)X –B] = 2 1 lôïi nhuaän = 124
  125. P = (g – a)(X2 – X1) = CM X2 > X1 = 8000sp =XH (soá löôïng saûn phaåm hoaø voán) Ø KhiX> XH thì ØKhi cuøng gia taêng moät soá löôïng saûn phaåm nhö nhau thì saûn phaåm naøo coù soá dö ñaûm phí lôùn hôn thì seõ ñaït ñöôïc möùc lôïi nhuaän toát hôn. 125
  126. • Quan saùt neáu khi taêng saûn löôïng tieâu thuï saûn phaåm A töø 8000 saûn phaåm leân 8500 saûn phaåm P(A) = . • Vaø taêng saûn löôïng tieâu thuï saûn phaåm B töø 13.000 saûn phaåm leân 13.500 saûn phaåm thì P (B) = 126
  127. Töø coâng thöùc (1) cuõng chæ ra moät soá vaán ñeà caàn phaûi thaän troïng sau: • Khi taêng doanh thu thì . nhöõng saûn phaåm coù soá dö ñaûm phí lôùn hôn coù moät möùc taêng soá dö ñaûm phí lôùn hôn. • Khoù coù theå aùp duïng coâng thöùc treân ñeå döï tính möùc taêng lôïi nhuaän ñoái vôùi moät doanh nghieäp saûn xuaát . • 127
  128. 2. Tyû leä soá dö ñaûm phí (contribution margin ratio) Soá dö ñaûm phí Tyû leä Soá dö ñaûm phí = doanh thu Rcm = = tyû leä soá dö tyû leä soá dö ñaûm ñaûm phí cuûa = = phí cuûa moät . moät loaïi 128
  129. Ví duï 2: Caên cöù vaøo soá lieäu ví duï 1, tyû leä dö ñaûm phí saûn phaåm A, saûn phaåm B cuûa coâng ty MEKONG nhö sau: • Tyû leä soá dö ñaûm phí saûn phaåm A : • Tyû leä soá dö ñaûm phí saûn phaåm B : RCM(A) = RCM(B) = 129
  130. = (g – a)( X – X ) P 2 1 P = (g – a) (Xn – Xn-1) = Tyû leä soá dö Möùc taêng x P = ñaûm phí doanh thu = R x P CM P 130
  131. DNhö vaäy, khi taêng doanh thu cuøng moät möùc thì nhöõng SP, DN naøo coù RCM lôùn hôn seõ ñaït ñöôïc möùc taêng lôïi nhuaän toát hôn. DNhaø quaûn trò coù theå coù nhöõng löïa choïn thích hôïp veà nhöõng SP khi chæ coù khaû naêng gia taêng doanh thu ôû moät möùc giôùi haïn. DÑeå taêng lôïi nhuaän caùc nhaø quaûn trò thöôøng chæ chuù troïng ñaàu tö vaøo nhöõng saûn phaåm, boä phaän, coù RCM lôùn. Vì vaäy raát deã boû qua nhöõng cô hoäi kinh doanh laøm suy giaûm naêng löïc caïnh tranh trong töông lai. 131
  132. • Caên cöù vaøo soá lieäu ví duï 1, khi taêng doanh thu moãi saûn phaåm 100.000.000ñ thì vMöùc taêng lôïi nhuaän cuûa saûn phaåm A vaø saûn phaåm B nhö sau: P(A) = 100.000000ñ x 25% = 25.000.000ñ . P(B) = 100.000000ñ x 40% = 40.000.000ñ 132
  133. 3. Keát caáu chi phí (cost struction) V=aX • Keát caáu chi phí theå hieän tyû troïng töøng loaïi chi phí (bieán phí, ñònh phí) trong toång chi phí. Tyû troïng bieán phí Tyû troïng ñònh phí BP: V ÑP: B Chi phí: C C=V+B Dthu: TR 133
  134. - Laø keát quaû cuûa quaù trình Vị trí ñaàu tö vaø söû duïng veà TS từng bộ - Trình ñoä quaûn lyù taïi DN. phận Ý nghĩa 1 Kết cấu CP 2 Thöôøng chæ toàn Thể hiện taïi moät keát caáu nhöõng quan 4 3 chi phí thích hôïp heä bieán ñoåi vôùi quy moâ, ñaëc lôïi nhuaän ñieåm, yeâu caàu khaùc nhau quaûn lyù trong khi thay ñoåi töøng thôøi kyø. doanh thu. 134
  135. Coâng ty AA Coâng ty BB Toång soá Tyû leä Toång soá (trñ) Tyû leä (%) (trñ) (%) 1. Doanh thu 2.400 100 2.400 100 2. Bieán phí 1.500 62,5 960 40 3. Soá dö ñaûm phí 37,5 60,00 900 1440 4. Ñònh phí 600 1140 25 47,5 5. Lôïi nhuaän 12,5 12,50 300 300 135
  136. • Nhaän xeùt: ü Coâng ty AA coù Rv .RB. ü Coâng ty BB coù RB Rv. Tình huoáng 1: Neáu doanh thu cuûa 2 coâng ty ñeàu taêng 10% thì lôïi nhuaän cuûa töøng coâng ty nhö sau: Coâng ty AA (trñ) Coâng ty BB (trñ) 136
  137. Tình huoáng 2: Neáu doanh thu cuûa 2 coâng ty ñeàu giaûm 10% thì lôïi nhuaän cuûa töøng coâng ty nhö sau: Coâng ty AA (trñ) Coâng ty BB (trñ) 137
  138. • Nhöõng saûn phaåm, boä phaän, doanh nghieäp coù RV>RB thì lôïi nhuaän ít nhaïy caûm khi doanh thu thay ñoåi. + TR taêng thì taêng khoâng ñaùng keå • Nhöõng saûn phaåm, boäP phaän, doanh nghieäp coù RB>RV thì lôïi nhuaän raát nhaïy caûm khi doanh thu thay ñoåi + TR taêng thì taêng raát nhanh. + TR giaûm thì giaûm raát nhanh vaø söï thua loã seõ dieãn ra nhanh hôn. P P 138
  139. 4. Ñoøn baåy kinh doanh (operating leverage) • Ñoøn baåy theo nghóa thoâng thöôøng laø moät coâng cuï duøng ñeå di chuyeån moät vaät theå, vaät caûn veà vò trí mong muoán. • Coâng cuï cô baûn cuûa ñoøn baåy chæ ra phöông phaùp söû duïng moät löïc haïn cheá ñeå di chuyeån nhöõng vaät theå coù löïc taùc ñoäng lôùn hôn. • Ñoøn baåy kinh doanh cuõng chính laø moät coâng cuï chæ ra caùch thöùc söû duïng bieán phí, ñònh phí ñeå taùc ñoäng ñeán doanh thu nhaèm thay ñoåi lôïi nhuaän. • Ñoä lôùn ñoøn baåy kinh doanh caøng lôùn coù nghóa laø nhöõng taùc ñoäng cuûa caùc nguoàn löïc taïo ra lôïi nhuaän thuaän lôïi hôn. 139
  140. Ñoä lôùn Doanh thu – Bieán phí ñoøn baåy = kinh doanh Doanh thu – Bieán phí – Ñònh phí = Soá dö ñaûm phí Lôïi nhuaän OL = CM P 140
  141. • Ñoä lôùn ñoøn baåy kinh doanh chæ xuaát hieän khi • CM > 0 • CM > B. • Khi CM vaø B lôùn thì OL seõ lôùn vaø ngöôïc laïi • Nhöõng saûn phaåm, boä phaän, doanh nghieäp coù keát caáu RB > RV thöôøng coù OL lôùn hôn. OL(AA) = 3 OL(BB) = 4,8 141
  142. OL(BB) > OL(AA) Khaûo saùt chi tieát keát caáu chi phí cuûa töøng coâng ty: ü Coâng ty BB coù RB =47,5% > RV =40% ü Coâng ty AA coù RV = 62,5% > RB =25%. Khaûo saùt moái quan heä giöõa OL vôùi gX vaø P cuûa moät saûn phaåm: v Taïi saûn löôïng X1 doanh thu: TR1= gX1. lôïi nhuaän : P1 = (g – a)X1 – B. 142
  143. • Taïi saûn löôïng X2 Doanh thu TR2= gX2 Lôïi nhuaän P2 = (g – a)X2 – B. Toác ñoä taêng doanh thu: ( TTR) toác ñoä taêng lôïi nhuaän ( TP) 143
  144. Giaûn öôùc TP = TTR 144
  145. T CM P = TTR P TP = OL TTR TP = TTR x OL Toác ñoä taêng Toác ñoä taêng Ñoä lôùn ñoøn baåy = x lôïi nhuaän doanh thu kinh doanh 145
  146. vKhi OL>1 neân TP > TTR vkhi nhöõng saûn phaåm, boä phaän, doanh nghieäp naøo coù OL lôùn hôn seõ ñaït TP toát hôn khi taêng doanh thu cuøng moät toác ñoä. vTheo taøi lieäu cuûa coâng ty AA vaø coâng ty BB, neáu cuøng taêng doanh thu 40% thì : Coâng ty AA: TP= 40% * 3 = 120% Coâng ty BB: TP= 40% * 4,8 = 192% Nhö vaäy, khi taêng doanh thu cuøng moät toác ñoä thì coâng ty NHAÄT LEÄ seõ ñaït ñöôïc TP toát hôn coâng ty THAÏCH BÌNH. 146
  147. Chæ tieâu Ñieåm hoaø Quyù I Quyù Quyù Quyù voán II III IV 1. TR (trñ) 1.600 2.400 4.000 6.000 8.000 + 2. V (1000ñ) 1.000 1.500 2.500 3.750 5.000 3. CM(trñ) 600 900 1.500 2250 3.000 4. B (trñ) 600 600 600 600 600 5. P (trñ) 0 300 900 1650 2.400 6. OL 3 1,67 1,36 1,25147
  148. • Khi vöôït khoûi ñieåm hoaø voán, neáu TR taêng daàn leân thì OL seõ giaûm daàn. • Ñieàu naøy chöùng toû raèng khi vöôït khoûi ñieåm hoaø voán doanh thu taêng daàn leân toác ñoä taêng lôïi nhuaän seõ giaûm daàn. • Tuy nhieân, ñaëc ñieåm naøy chæ ñuùng khi quy moâ doanh nghieäp hay keát caáu chi phí (bieán phí, ñònh phí) chöa thay ñoåi. Moät khi doanh nghieäp coù quy moâ, keát caáu chi phí thay ñoåi thì ñaëc ñieåm naøy khoâng coøn toàn taïi 148
  149. Lôïi nhuaän(P) Ñoä lôùn ñoøn baåy kinh doanh ( OL) H Doanh thu(TR) Doanh thu hoøa voán(TRH) 149
  150. II. ÖÙNG DUÏNG MOÁI QUAN HEÄ CHI PHÍ – KHOÁI LÖÔÏNG – LÔÏI NHUAÄN PHAÂN TÍCH HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH 1. Löïa choïn phöông aùn kinh doanh. 2. Ñònh giaù saûn phaåm moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät. 3. Phaân tích ñieåm hoaø voán (Break even point) 4. Phaân tích lôïi nhuaän theo moái quan heä chi phí – khoái löôïng – lôïi nhuaän 5. Phaân tích aûnh höôûng keát caáu haøng baùn ñeán ñieåm hoaø voán vaø lôïi nhuaän 150
  151. 1. Löïa choïn phöông aùn kinh doanh. Chæ tieâu Toång soá (ngñ) Ñôn vò Tyû leä (%) (ngñ/sp) 1.Doanh thu cuûa 200.000 100 1000SP (TR) 200 2. Bieán phí (V) 100.000 100 50 3. Soá dö ñaûm phí (CM) 100.000 100 50 4. Ñònh phí (B) 80.000 40 5. Lôïi nhuaän (P) 80 20.000 20 10 151
  152. 1.1 Löïa choïn khi a vaø X thay ñoåi • Phöông aùn 1: Neáu: – Taêng chi phí NVLTT: 6.000ñ/sp – Taêng chi phí hoa hoàng baùn haøng: 4.000ñ/sp – Thì döï kieán saûn löôïng tieâu thuï cuûa coâng ty coù theå taêng 20% Coâng ty coù neân tieán haønh nhöõng ñeà xuaát treân hay khoâng? 152
  153. -Tính = 6 + 4= 10 - Tính cm1 = 100 -10 =90 = 90 * 1000 * 1,2 = 108.000 - Tính CM1 - Tính = 108.000 – 100.000= 8.000 - Tính = 0 Neân thöïc hieän phöông aùn 1 - Tính = 8.000 >0 quyeát ñònh ? 153
  154. 1.2 Löïa choïn khi B vaø X thay ñoåi • Phöông aùn 2: Theo ñeà xuaát cuûa boä phaän kinh doanh . Neáu: ØTaêng chi phí quaûng caùo 16.000.000ñ. ØThueâ theâm cöûa haøng giôùi thieäu saûn phaåm vôùi toång tieàn thueâ 4.000.000ñ . ØThì döï kieán saûn löôïng tieâu thuï seõ taêng 25% Coâng ty tieán haønh phöông aùn treân hay khoâng ? 154
  155. -Tính = 0 - Tính =200.000 . 25% . 50% = 25.000 - Tính = 16.000 + 4.000= 20.000 - Tính = 5.000 >0 quyeát ñònh ? Neân thöïc hieän phöông aùn 2 155
  156. 1.3 Löïa choïn khi a , B vaø X thay ñoåi Phöông aùn 3: Neáu: • Taêng chi phí nhaân coâng tröïc tieáp 10.000ñ/sp ñeå taêng theâm veà thaåm myõ saûn phaåm. • Taêng chi phí hoa hoàng baùn haøng 8.000ñ/sp ñeå taêng khaû naêng baùn haøng. • Thay cheá ñoä traû löông coá ñònh baèng traû löông theo saûn phaåm cho boä phaän baùn haøng vôùi möùc cuï theå caét giaûm löông coá ñònh 20.000.000ñ baèng löông khoaùn 18.000ñ/sp. • Môû roäng ngaân saùch quaûng caùo theâm 30.000.000 • Thì döï kieán saûn löôïng tieâu thuï taêng 60%. • Coâng ty coù neân tieán haønh phöông aùn 3 hay khoâng ?156
  157. Tính = 10 + 8 + 18 = 36 = 100 -36= 64 - Tính cm1 = 64 * 1000 * 1,6 = 102.400 - Tính CM1 - Tính = 102.400 – 100.000= 2.400 - Tính = - 20.000 + 30.000= 10.000 = 2.400 – 10.000 = -7.600 <0 - KhoângT neân thöïc hieän quyeát ñònh ? í 157 n h
  158. 1.4 Löïa choïn khi g , B vaø X thay ñoåi Phöông aùn 4: Boä phaän kinh doanh ñeà xuaát phöông aùn gaây chuù yù cho khaùch haøng: Neáu: + Taêng ngaân saùch quaûng caùo, tieáp thò 10.000.000ñ + Giaûm giaù baùn moãi saûn phaåm 20.000ñ/sp + Döï kieán saûn löôïng tieâu thuï taêng 40% Coâng ty coù neân tieán haønh phöông aùn hay khoâng? 158
  159. -Tính = - 20 -Tính = 0 - Tính cm1 = 100 -20= 80 = 80 * 1000 * 1,4 = 112.000 - Tính CM1 - Tính = 112.000 – 100.000= 12.000 - Tính = 10.000 = 12000 – 10.000 = 2000 >0 neân thöïc hieänphöông aùn 4 quyeát ñònh ? 159
  160. 1.5 Löïa choïn khi g , B, a vaø X thay ñoåi Phöông aùn 5: Neáu • Taêng chi phí NVLTT :12.000ñ/sp • Giaûm chi phí NCTT : 4.000ñ/sp • Thueâ thieát bò ñaùnh boùng SP : 20.000.000ñ • Thay ñoåi phöông thöùc khoaùn chi phí vaän haønh haøng kyø 6.000.000ñ baèng caùch traû theo SP : 6.000ñ/sp • Thay chi phí quaûng caùo haøng kyø16.000.000ñ sang traû hoa hoàng 16.000ñ/sp • Taêng ñôn giaù baùn 8.000ñ/sp • Thueâ theâm cöûa haøng haèng kyø 10.000.000ñ • Döï kieán saûn löôïng tieâu thuï taêng 50% • Coâng ty coù neân tieán haønh hay khoâng? 160
  161. -Tính = 8 -Tính = 12- 4+6+16= 30 - Tính cm1 = 100 + 8 - 30= 78 = 78 * 1000 * 1,5 = 117.000 - Tính CM1 - Tính = 117.000 – 100.000= 17.000 - Tính = 20.000 –6000 -16.000 + 10.000=8.000 = 17000 – 8.000 = 9000 >0 - T neân thöïc hieänphöông aùn 5 quyeát ñònh ? í 161 n h
  162. 2. Định giá Sản phẩm trong trường hợp đặc biệt Năng lực SX Thực tế chỉ đáp 20.000 SP. QuyếtText định ứng SX và tiêu thụ 15.000 SP Text SX: 20.000 SX: 15.000 Tieâu thuï: 15.000 Tieâu thuï: 15.000 Toàn kho: 5000 Toàn kho: 0 SX hàng loạt Quyết định SX đặc biệt Tìm khaùch Tìm khaùch haøng haøng ñeå tieâu ñeå SX theo ñôn thuï 5000 SP ñaët haøng 162
  163. g ≥ a0 + + + (P M ) 4 Xác định lợi nhuận 3 mong Xác định 2 muốn định phí 1 Xác định tăng (P ) Biến phí M Xác định thêm SXKD Biến phí tăng thêm ban đầu (a0) 163
  164. • Theo taøi lieäu cuûa coâng ty CÖÛU LONG, hieän nay coâng ty vaãn ñang coøn naêng löïc saûn xuaát kinh doanh treân 400 saûn phaåm vaø mong muoán tìm theâm möùc lôïi nhuaän laø 4.000.000ñ neáu moät khaùch haøng ñeà nghò coâng ty thöïc hieän ñôn ñaët haøng vôùi nhöõng ñieàu kieän sau: vÑôn giaù baùn 150.000ñ/sp vSoá löôïng ñaët haøng 200 saûn phaåm vThay maãu maõ bao bì hieän taïi laøm taêng chi phí nguyeân vaät lieäu 8.000ñ/sp vVaän chuyeån saûn phaåm ñeán taïi kho haøng cuûa coâng ty vôùi chi phí 16.000ñ/sp Coâng ty coù neân thöïc hieän ñôn ñaët haøng treân khoâng?164
  165. Toaøn boä saûn phaåm Chæ tieâu Ñôn vò (ñ/sp) (ñ) 1. Bieán phí (a) 100100.000 20.000.00020.000 4.800.000 2. Bieán phí taêng theâm 24.000 - Bao bì 8000 1.600.000 - Vaän chuyeån 16.000 3.200.000 3. Möùc lôïi nhuaän mong 144.000 <150.000 muoán (PM) 20.000 4.000.000 4. Giaù thöïc hieän (g) 20.000144.000 28.800.0004000 28.800 165
  166. Vì vaäy, neân thöïc hieän ñôn ñaët haøng vì coâng ty seõ ñaûm baûo muïc tieâu vaø taêng ñöôïc lôïi nhuaän. 166
  167. 3. Phaân tích ñieåm hoaø voán (Break even point) Ñieåm hoaø voán laø ñieåm maø taïi ñoù doanh thu (thu nhaäp) caân baèng vôùi chi phí saûn xuaát kinh doanh PT lôïi töùc: Lôïi nhuaän = Toång DT – Toång CP Hay P = gX – V – B P = gX – aX – B Khi P = 0, ta coù: gXH-aXH = B vNeáu thu thaäp ñöôïc ñònh phí SXKD (B), ñôn giaù baùn ( g), bieán phí moãi saûn phaåm(a) thì: B XH = TRH= XH * g g- a 167
  168. • Neáu thu thaäp ñöôïc B, soá dö ñaûm phí ñôn vò(cm), tyû leä soá dö ñaûm phí ( RCM)thì: B B XH = (g – a) TRH= RCM 168
  169. •Neáu thu thaäp ñöôïc B, tyû leä bieán phí treân doanh thu ( RV) thì: + = 1 169
  170. Caên cöù vaøo soá lieäu cuûa coâng ty CÖÛU LONGù saûn löôïng vaø doanh thu hoaø voán ñöôïc tính nhö sau: 80.000.000 X = = 800sp H 200.000 – 100.000 80.000.000 TR = =160.000.000 H 0,5 vnhaän thöùc ñöôïc nhöõng phaïm vi lôøi loã vxaùc ñònh ñöôïc doanh thu an toaøn vaø tyû leä doanh thu an toaøn. 170
  171. Theo phöông trình lôïi töùc TR,P TR TC Ñieåm HV Lôïi nhuaän C M B Loã X171
  172. Soá dö an toaøn ( MS) Soá dö an toaøn = Doanh thu thöïc hieän (döï toaùn) – Doanh thu hoaø voán MS=TR - TRH Doanh thu an toaøn Tyû leä doanh thu an toaøn = Doanh thu 172
  173. vNeáu coâng ty chæ saûn xuaát tieâu thuï döôùi 800 saûn phaåm thì coâng ty seõ bò loã vNeáu coâng ty saûn xuaát tieâu thuï treân 800 saûn phaåm thì coâng ty seõ coù lôïi nhuaän Trong kyø coâng ty tieâu thuï 1000 SP MS= 200.000.000-160.000.000 =40.000.000 ( ñ) 173
  174. 4. Phaân tích lôïi nhuaän theo moái quan heä chi phí – khoái löôïng – lôïi nhuaän Neáu thu thaäp ñöôïc B,g, a thì saûn löôïng (Xm) vaø doanh thu (TRm) ñeå ñaït möùc lôïi nhuaän nhaát ñònh (Pm) ñöôïc tính nhö sau: B + Pm Xm = g -a TRm = g * Xm 174
  175. Neáu thu thaäp ñöôïc B,cm thì saûn löôïng (Xm) vaø doanh thu (TRm) ñeå ñaït möùc lôïi nhuaän nhaát ñònh (Pm) ñöôïc tính nhö sau: B + Pm TRm = Rcm Neáu thu thaäp ñöôïc B,Rv thì saûn löôïng (Xm) vaø doanh thu (TRm) ñeå ñaït möùc lôïi nhuaän nhaát ñònh (Pm) ñöôïc tính nhö sau: B + Pm TRm = 100 - Rv 175
  176. THUEÁ THU NHAÄP DN • Thueá thu nhaäp khoâng aûnh höôûng ñeán ñieåm hoøa voán nhöng coù aûnh höôûng ñeán lôïi nhuaän muïc tieâu cuûa doanh nghieäp • Khi lôïi nhuaän muïc tieâu (Pm) cuûa doanh nghieäp laø lôïi nhuaän sau thueá thì muoán xaùc ñònh Xm hay TRm ñeå ñaït lôïi nhuaän muïc tieâu (Pm) caàn qui ñoåi lôïi nhuaän sau thueá (Ps) veà lôïi nhuaän tröôùc thueá (P) Lôïi nhuaän sau thueá Lôïi nhuaän tröôùc thueá = 1- thueá suaát t: Thueá suaát thueá TNDN (ñôn vò: % hoaëc laàn) 176
  177. Caên cöù vaøo soá lieäu cuûa coâng ty CÖÛU LONG, neáu coâng ty muoán ñaït möùc lôïi nhuaän trước thuế 60.000.000ñ thì coâng ty caàn saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn löôïng sau: ( ñ) 177
  178. 5. Phaân tích aûnh höôûng keát caáu haøng baùn ñeán ñieåm hoaø voán vaø lôïi nhuaän • Keát caáu maët haøng laø moät chæ tieâu theå hieän tyû troïng doanh thu töøng maët haøng trong toång doanh thu boä phaän,DN. §Keát caáu maët haøng coøn coù theå ñöôïc ño löôøng baèng tyû troïng soá dö ñaûm phí töøng maët haøng trong toång soá dö ñaûm phí boä phaän, doanh nghieäp . 178
  179. Toaøn coâng ty Saûn phaåm A Saûn phaåm B Chæ tieâu (trñ) (%) (trñ) (%) (trñ) (%) 1. TR 2.400 100 400 100 2.000 100 2. V 1500 ? 300 ? 1.200 ? 3. CM xx ? xx ? xx ? 4. B 600 ? 80 ? 520 ? 5. P xx ? xx ? xx ? 179
  180. Toaøn coâng ty Saûn phaåm A Saûn phaåm B Chæ tieâu (trñ) (%) (trñ) (%) (trñ) (%) 1. TR 2.400 100 400 100 2.000 100 2. V 1500 62,5 300 75 1.200 60 3. CM 900 37,5 100 25 800 40 4. B 600 25 80 20 520 26 5. P 300 12,5 20 5 280 14 180
  181. • DtrA= 16,67% • DtrB= 83,33% • TRE= 1.600 (trñ) • MS = 800 (trñ) • Rms= 33,33% • P= 300 (trñ) 181
  182. Toaøn coâng ty Saûn phaåm A Saûn phaåm B Chæ tieâu (trñ) (%) (trñ) (%) (trñ) (%) 1. TR 2.400 100 200 100 2.200 100 2. V 1.470 ? 150 ? 1320 ? 3. CM XX ? 50 ? 880 ? 4. B 600 ? 80 ? 520 ? 5. P XX ? -30 ? 360 ? 182
  183. Toaøn coâng ty Saûn phaåm A Saûn phaåm B Chæ tieâu (trñ) (%) (trñ) (%) (trñ) (%) 1. TR 2.400 100 200 100 2.200 100 2. V 1.470 150 660 61,25 75 60 3. CM 930 38,75 50 25 880 40 4. B 600 80 252 25 40 23,64 5. P 330 13,75 -30 - 15 360 16,36 183
  184. • DtrA= 8,33% • DtrB= 91,67% • TRH= 1.548,387(trñ) • MS = 851,612 (trñ) • Rms= 35,48% • P= 330 (trñ) 184
  185. • Khi taêng nhöõng maët haøng coù keát caáu lôùn thì : – Doanh thu hoaø voán giaûm – Doanh thu an toaøn taêng – Tyû leä doanh thu an toaøn taêng – Lôïi nhuaän taêng • Khi giaûm nhöõng maët haøng coù keát caáu lôùn thì : – Doanh thu hoaø voán taêng – Doanh thu an toaøn giaûm – Tyû leä lôïi nhuaän an toaøn giaûm – Lôïi nhuaän giaûm 185
  186. III– moät soá haïn cheá vaø öùng duïng môû roäng phaân tích moái quan heä C- P- V 1. Moät soá giaû thuyeát giôùi haïn phaân tích moái quan heä Chi phí – Khoái löôïng – Lôïi nhuaän. 2. Ứng duïng môû roäng phaân tích chi phí – khoái löôïng – lôïi nhuaän. 186
  187. 6 GT đồng tiền giả định không thay đổiYour Text 5 187 Công suất MMTB giả định không thay đổi 4 Your Text Tồn kho giả định không thay đổi 3 YourKết Text cấu SP giả định được cố định 2 Biến phí và định phí 1. Moät soá giaû thuyeát giôùi haïn phaân tích moái quan heä Chi phí – Khoái löôïng – Lôïi nhuaän. 1 quan hệ tuyến tính
  188. 2. Ứng dụng mở rộng trong phân tích chi phí – khối lượng – lợi nhuận 2.1 Doanh thu hòa vốn với sự thay đổi về định phí. 2.2 Doanh thu hòa vốn với sự thay đổi về biến phí đơn vị. 2.3 Doanh thu hòa vốn với sự thay đổi về giá bán. 2.4 Doanh thu hòa vốn với sự thay đổi tổng hợp các yếu tố chi phí, giá bán. 2.5 Phân tích điểm hòa vốn theo PP chi phí toàn bộ và CP trực tiếp 188
  189. 2.1 Doanh thu hoaø voán vôùi söï thay ñoåi veà ñònh phí Theo soá lieäu cuûa coâng ty CÖÛU LONG, trong naêm keá hoaïch coâng ty döï tính môû roäng saûn xuaát kinh doanh baèng giaûi phaùp thueâ theâm thieát bò, nhaø xöôûng vôùi toång möùc chi phí thueâ gia taêng 20.000.000ñ. (ñ) 189
  190. 2.2 Doanh thu hoaø voán vôùi söï thay ñoåi veà bieán phí ñôn vò. Theo soá lieäu cuûa coâng ty CÖÛU LONG, coâng ty döï tính taêng chi phí vaät tö vaø hoa hoàng moãi saûn phaåm 20.000ñ/sp. (ñ) 190
  191. 2.3 Doanh thu hoaø voán vôùi söï thay ñoåi veà ñôn giaù baùn. 191
  192. • Theo soá lieäu cuûa coâng ty CÖÛU LONG, ñeå gaây söï chuù yù cho khaùch haøng, coâng ty quyeát ñònh giaûm giaù baùn 20%. 192
  193. 2.4 Doanh thu hoaø voán vôùi thay ñoåi toång hôïp töø caùc yeáu toá chi phí, giaù baùn. 193
  194. • Theo soá lieäu toång hôïp cuûa coâng ty CÖÛU LONG • thueâ theâm thieát bò, nhaø xöôûng vôùi toång möùc chi phí thueâ gia taêng 20.000.000ñ. • coâng ty döï tính taêng chi phí vaät tö vaø hoa hoàng moãi saûn phaåm 20.000ñ/sp. • coâng ty quyeát ñònh giaûm giaù baùn 20%. TRE=200.000.000 (ñ) 194
  195. 2.5 Phaân tích ñieåm hoaø voán vôùi phöông phaùp tính chi phí toaøn boä vaø phöông aùn tính chi phí tröïc tieáp Khaûo saùt soá lieäu cuûa coâng ty MYÕ AN sau: vBieán phí saûn xuaát : 40.000ñ/sp vToång ñònh phí saûn xuaát : 20.000.000ñ vSaûn löôïng saûn xuaát : 1.000sp vBieán phí ngoaøi saûn xuaát : 10.000.000ñ vSaûn löôïng tieâu thuï : 800sp vÑôn giaù baùn : 100.000ñ/sp vÑònh phí ngoaøi SX : 10.000.000 ñ. 195
  196. • Vôùi phöông phaùp tính chi phí tröïc tieáp treân thì: • Toång ñònh phí SXKD laø 30.000.000ñ (B) • Bieán phí SXKDmoãi saûn phaåm 50.000ñ/sp (a) • Soá dö ñaûm phí moãi saûn phaåm 50.000ñ/sp (cm) Saûn löôïng 30.000.000 = = 600sp hoaø voán(XH) 50.000 TRH = 600 * 100.000 = 60.000.000ñ 196
  197. BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH (Theo phöông phaùp tính chi phí tröïc tieáp) 1. Doanh thu 80.000.000. 2. Bieán phí SXKD 40.000.000. + Saûn xuaát 32.000.000. + Ngoaøi saûn xuaát 8.000.000 3. Soá dö ñaûm phí 40.000.000 4. Ñònh phí SXKD 30.000.000 + Saûn xuaát 20.000.000 + Ngoaøi saûn xuaát 10.000.000. 5. Lôïi nhuaän 10.000.000 197
  198. BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH (Theo phöông phaùp tính chi phí toaøn boä) 1. Doanh thu 80.000.000. 2. Bieán phí SXKD 40.000.000. + Saûn xuaát 32.000.000. + Ngoaøi saûn xuaát 8.000.000 3. Soá dö ñaûm phí 40.000.000 4. Ñònh phí SXKD 26.000.000 + Saûn xuaát 16.000.000 + Ngoaøi saûn xuaát 10.000.000. 5. Lôïi nhuaän 198 14.000.000
  199. Vôùi phöông phaùp tính chi phí toaøn boä treân thì: ü Toång ñònh phí saûn xuaát kinh doanh laø ü Bieán phí saûn xuaát kinh doanh moãi saûn phaåm laø 50.000 ñ/SP ü Soá dö ñaûm phí moãi saûn phaåm laø 50.000 ñ/SP. Saûn löôïng 26.000.000 = = 520sp hoaø voán 500 TRH = = 52.000.000ñ 199
  200. Quan saùt ñieåm hoaø voán chuùng ta nhaän thaáy: ü neáu XSX> XTT thì XH, TRH (chi phí tröïc tieáp) > XH, TRH (chi phí toaøn boä). ü Tuy nhieân, theo phöông phaùp tính chi phí toaøn boä coâng ty chöùa ñöïng ruûi ro veà ñònh phí saûn xuaát trong kyø phaân boå cho haøng toàn kho ü Trong doanh thu hoaø voán chöa buø ñaép heát ñònh phí saûn xuaát trong kyø vaø chöùa ñöïng söï ruûi ro trong töông lai veà möùc toàn ñoïng ñònh saûn xuaát phaân boå cho haøng toàn kho. 200
  201. Chương 4: Dự toán ngân sách Noäi dung I- Toång quan veà döï toaùn II- Traùch nhieäm vaø trình töï döï toùan III- Ñònh möùc chi phí IV- Qui trình döï toaùn trong doanh nghieäp saûn xuaát 201
  202. I- TOÅNG QUAN VEÀ DÖÏ TOAÙN 1. Khaùi nieäm döï toaùn 2. Vò trí cuûa döï toaùn trong quaù trình hoaïch ñònh vaø kieåm soaùt. 3. Caùc loaïi döï toaùn. 4. Muïc ñích döï toaùn. 5. Kyø döï toaùn. 202
  203. 1. Khaùi nieäm . Y Laø nhöõng tính toaùn, döï kieán. Y Nguoàn löïc, caùch thöùc huy ñoäng vaø söû duïng nguoàn löïc . Y Ñeå thöïc hieän moät khoái löôïng coâng vieäc nhaát ñònh. Y Trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh bieåu hieän baèng moät heä thoáng caùc chæ tieâu veà soá löôïng vaø giaù trò. 203
  204. Tính toaùn döï kieán hay keá hoaïch: Nhoùm nhaân toá Nhoùm nhaân toá khaùch quan Chuû quan vTaùc ñoäng töø beân ngoaøi vMuïc tieâu cuûa DN v Vöôït khoûi phaïm vi kieåm vThuoäc phaïm vi kieåm soaùt soaùt cuûa DN . cuûa DN . 204
  205. Söï phoái hôïp chi tieát vaø toaøn dieän phoái hôïp chi tieát phoái hôïp toaøn dieän vMoïi giao dòch cuûa DN ñeàu phaûi xem xeùt Toång hôïp döï toaùn ngaân v Ngaân saùch ñöôïc laäp töø saùch ôû töøng boä phaän töøng boä phaän. seõ hình thaønh döï toaùn vNgaân saùch cuûa caùc boä ngaân saùch toång theå . phaän phaûi laäp moät caùch haøi hoøa 205
  206. QNguoàn taøi nguyeân. QNguoàn voán. Caùc nguoàn löïc QNguoàn nhaân löïc. QÑieàu kieän moâi tröôøng ñeå phuïc vuï hoaït ñoäng cuûa DN Ñaûm baûo cho möùc lôïi nhuaän caàn phaûi ñaït ñöôïc trong töøng thôøi kyø. Caùch thöùc söû duïng Laäp keá hoaïch veà caùc caùc nguoàn löïc nguoàn löïc, 206
  207. Thôøi haïn xaùc ñònh trong töông lai: • Döï toaùn ngaân saùch thöôøng gaén lieàn vôùi moät thôøi haïn cuï theå trong töông lai. • Neáu khoâng coù yeáu toá thôøi gian, döï toaùn ngaân saùch trôû thaønh voâ nghóa. Thôøi ñieåm, thôøi kyø khaùc nhau Döï tính cuûa DN seõ khaùc nhau Nguoàn löïc söû duïng seõ khaùc nhau 207
  208. Heä thoáng caùc chæ tieâu veà soá löôïng vaø giaù trò soá löôïng nhaäp, xuaát KT boä phaän C NVL soá löôïng SPSX Ñôn vò Giaù trò Ñôn vò hieän vaät KT toång hôïp KH toång theå KT boä phaän A KT boä phaän B 208
  209. TriểnTriển khaikhai 1 XD và đánh giá PhốiPhối hợphợp SDSD Trách 5 cáccác nguồnnguồn nhiệm ÝÝ nghĩanghĩa 2 lựclực quản lý DựDự toántoán Phát hiện, 4 3 Giám sát hạn chế Đánh giá Rủi ro 209
  210. Vị trí của dự toán trong quá trình hoạch định Nhân diện, Lựa chọn đánh giá hành động Chiến lược Thiết lập Mục tiêu Thực thi Dự toán Quan sát KQ Điều chỉnh hành động Kế toán 210
  211. 3. Caùc loaïi döï toaùn ngaân saùch ( DTNS) 3.1. DTNS daøi haïn vaø DTNS ngaén haïn. ÊDöï toaùn voán daøi haïn. ÊDTNS chuû ñaïo. ÊLieân quan HÑKD nhieàu naêm. ÊLieân quan HÑKD 1 naêm, ñöôïc ÊLôïi nhuaän döï kieán lôùn. chia töøng thaùng, quyù. Ê Ruûi ro töông ñoái cao. ÊDöï toaùn nguoàn taøi chính haøng ÊThôøi ñieåm ñöa voán vaøo hoaït naêm nhö DT mua haøng, baùn ñoäng, thu hoài voán,thôøi ñieåm thu haøng ñöôïc lôïi nhuaän töông ñoái daøi ÊDT ñöôïc laäp haøng naêm tröôùc khi nieân ñoä keá toaùn keát thuùc 211
  212. 3.2. DTNS tónh vaø DTNS linh hoaït Æ Ñöôïc laäp theo moät möùc ñoä Æ Ñöôïc laäp theo nhieàu möùc ñoä nhaát ñònh. khaùc nhau. Æ Ñöôïc laäp töông ñoái giaûn ñôn. Æ Tính toaùn caân ñoái phöùc taïp vaø Æ Tính toaùn caân ñoái ít . raát nhieàu. Æ Khoâng cung caáp ñuû thoâng tin Æ Ñöôïc laäp ôû ba möùc ñoä cô baûn laø . möùc ñoä bình thöôøng, möùc ñoä Æ Khi coù söï ñieàu chænh veà quy khaû quan nhaát, möùc ñoä baát lôïi moâ, möùc ñoä hoaït ñoäng thì nhaát. khoâng ñaùp öùng ñöôïc Æ Cung caáp ñuû thoâng tin ñeå öùng phoù tình huoáng khaùc nhau. 212
  213. Döï toaùn linh hoaït (coâng cuï cuûa HÑ) DÖÏ TOAÙN LINH HOAÏT Chæ tieâu Qui moâ hoaït ñoäng QM 1 QM 2 QM 3 1- Doanh thu 2- Bieán phí 3- Soá dö ñaûm phí 4- Ñònh phí 5- Lôïi nhuaän 213
  214. Döï toaùn linh hoaït (coâng cuï cuûa KS) Döï toaùn linh hoaït Chæ tieâu T.hieän H.quaû DTLH K.quaû Döï toaùn 1- Doanh thu 2- Bieán phí - NVL tröïc tieáp - NC tröïc tieáp - Saûn xuaát chung - Baùn haøng vaø quaûn lyù 3- Soá dö ñaûm phí 4- Ñònh phí - Saûn xuaát - Baùn haøng vaø quaûn lyù 5- Lôïi nhuaän 214
  215. 1 4. MỤC ĐÍCH DỰ TOÁN 5 Hoạch định 2 4 Đánh giá Kiểm soát Phối hợp 3 thực hiện Kích thích nhà QT Truyền đạt Đạt mục Kết quả tiêu chung 215
  216. KỲ DỰ TOÁN DỰ TOÁN NĂM Chia thành 12 Chia thành 4 quý, tháng Hoặc 4 quý Mỗi quý chia thành 3 tháng 216
  217. II. TRÌNH TÖÏ LAÄP DÖÏ TOÙAN 1. Caùc moâ hình laäp döï toùan. 2. Heä thoáng döï toùan 217
  218. 1. Caùc moâ hình döï toaùn ThôngThông tintin ThôngThông tintin Thông tin 11 xuốngxuống 22 xuống,xuống, 11 lênlên 1 xuống, 1 lên 218
  219. MOÂ HÌNH THOÂNG TIN 1 XUOÁNG QUAÛN LYÙ CAÁP CAO QUAÛN LYÙ CAÁP TRUNG GIAN QUAÛN LYÙ QUAÛN LYÙ QUAÛN LYÙ CAÁP CÔ SÔÛ CAÁP CÔ SÔÛ CAÁP CÔ SÔÛ 219
  220. MOÂ HÌNH 2 XUOÁNG, 1 LEÂN QUAÛN LYÙ CAÁP CAO QUAÛN LYÙ CAÁP TRUNG GIAN QUAÛN LYÙ QUAÛN LYÙ QUAÛN LYÙ CAÁP CÔ SÔÛ CAÁP CÔ SÔÛ CAÁP CÔ SÔÛ 220
  221. MOÂ HÌNH 1 LEÂN, 1 XUOÁNG QUAÛN LYÙ CAÁP CAO QUAÛN LYÙ CAÁP TRUNG GIAN QUAÛN LYÙ QUAÛN LYÙ QUAÛN LYÙ CAÁP CÔ SÔÛ CAÁP CÔ SÔÛ CAÁP CÔ SÔÛ 221
  222. 2. Quaûn trò quaù trình döï toaùn ü Ban döï toaùn. ü Keá toaùn. ü Soå tay döï toaùn 222
  223. 3. HEÄ THOÁNG DÖÏ TOAÙN Döï toaùn doanh thu Döï toaùn toàn kho TP Döï toaùn saûn xuaát vaøSPDD Döï tröõ DT. DT. DT DT. CP NVL NVLTT NCTT CPSXC ngoaøi SX cuoái kyø Döï toaùn tieàn maët Döï toaùn KQKD Döï toaùn Baûng caân ñoái keá toaùn 223
  224. II. ĐỊNH MỨC CHI PHÍ 1. Khái niệm. 2. Các loại định mức chi phí. 3. Phương pháp xây dựng định mức chi phí. 4. Hệ thống định mức chi phí. 224
  225. 1- Khaùi nieäm qÑònh möùc chi phí saûn xuaát kinh doanh - laø bieåu hieän baèng tieàn - nhöõng hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa theo tieâu chuaån ñeå ñaûm baûo cho SXKD • Ñònh möùc chi phí coù theå do : – Ñôn vò saûn xuaát kinh doanh quy öôùc. – Nhöõng hao phí theo moät chuaån möïc, tieâu chuaån nhaát ñònh. – Ñieàu kieän saûn xuaát kinh doanh ôû moät ñôn vò. 225
  226. Ý NGHĨA ĐỊNH MỨC CHI PHÍ XD dự toán XD dự toán Kiểm soát CP Kiểm soát CP Giản đơn trong Giản đơn KTCP công tác Kế toán CP 226
  227. • Ñònh möùc CP=  Ñ/m löôïng x Ñ/m giaù. • Ñònh möùc löôïng : Phaûn aùnh soá löôïng caùc ñôn vò ñaàu vaøo söû duïng ñeå ñaûm baûo thöïc hieän moät ñôn vò saûn phaåm dòch vuï ñaàu ra. • Ñònh möùc giaù : Phaûn aùnh möùc giaù bình quaân ñeå ñaûm baûo coù ñöôïc moät ñôn vò löôïng ñaàu vaøo cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh 227
  228. 2. Caùc loaïi ñònh möùc chi phí. • Ñònh möùc lyù töôûng : DÑöôïc xaây döïng döïa treân ñieàu kieän hoaït ñoäng SXKD hoaøn haûo. D Ñeå laøm moät tieâu chuaån phaán ñaáu. D Cô sôû xaây döïng ñònh möùc thöïc hieän. • Ñònh möùc thöïc hieän : FÑöôïc xaây döïng döïa treân ñieàu kieän SXKD trung bình tieân tieán. FCô sôû xaây döïng döï toaùn, phaân tích chi phí, ñaùnh giaù traùch nhieäm cuûa caùc boä phaän, caù nhaân trong toå chöùc. 228
  229. PP thống kê PP phân tích kinh nghiệm 3. PHƯƠNG PHÁP KT- KT 1.Định mức lượng 1. Tình hình MMTB -TK số lượng đầu 2. Quy trình vào. SP đã SXKD công nghệ -Kết hợp biện pháp 3. Hành vi SX. quản lý, sử dụng. 4. Biện pháp quản lý SX 2.Định mức giá SP mới 5. Biến động thị trường. - XĐ giá TB - Biến động giá TT XD định mức CP 229
  230. 4. Heä thoáng ñònh möùc chi phí. 4.1 ñ/m CP.NVLTT 4.4 ñ/m CPBH CPQLDN 4.2 ñ/m CP.NCTT 4.3 ñ/m CP. SXC 230
  231. 4.1 Định mức CP NVLTT Ñònh Ñònh möùc möùc veà veà giaù löôïng nguyeân vaät NVLTT. lieäu tröïc tieáp. 231
  232. Số lượng NVL cho nhu cầu SX cơ bản Số lượng NVL Đ/mĐ/m LượngLượng hao hụt cho phép trong SX NVLTTNVLTT (( Lij)Lij) Số lượng NVL Hư hỏng cho phép trong SX 232
  233. - Chiết khấu, giảm giá 233 Your Text Chi phí hao hut cho phep + Trong khâu mua ĐỊNH MỨC GIÁ NGUYÊN VẬT LIỆU TRỰC TIẾP Chi phí mua + Your Text Gía mua theo hóa đơn
  234. Coâng thöùc (4.1) Trong ñoù: ü Ñnl(j) : Ñònh möùc chi phí NVLTT. ü Lij : Soá löôïng nguyeân vaät lieäu j ñeå saûn xuaát moät ñôn vò saûn phaåm i. ü Gj : Ñôn giaù nguyeân vaät lieäu j. 234
  235. 4.2 Định mức CP NCTT Định mức về Định mức lượng thời về giá gian để đảm đảm bảo bảo SX 1 đơn cho 1 vị đầu ra. đơn vị thời gian 235
  236. • Phaûn aùnh löôïng thôøi gian bình quaân (giôø, phuùt) ñeå saûn xuaát moät ñôn vò saûn phaåm ñaàu ra hoaëc moät coâng ñoaïn saûn xuaát saûn phaåm nhö: • TG cho nhu cầu SX cơ bản Đ/mĐ/m LượngLượng TGTG TG vô công trong SX (( Lij)Lij) TG ngừng nghỉ hợp lý 236
  237. Các Khoản trích 237 theo lương + TL phụ và phụ cấp ĐỊNH MỨC GIÁ CHO MỘT ĐƠN VỊ TG. + Your Text TL cơ bản
  238. 4.3 Định mức CPSXC Định mức Định mức Biến phí SXC. định phí SXC 238
  239. Ñònh möùc bieán phí SXC ( BPSXC) l Neáu BPSXC lieân quan tröïc tieáp ñeán töøng loaïi saûn phaåm. chieám tyû troïng lôùn trong CPSX. thì xaây döïng ñònh möùc BPSXC töông töï nhö xaây döïng ñònh möùc CPNVLTT hay CPNCTT. 239
  240. Neáu BPSXC Goàm nhieàu loaïi, lieân quan ñeán nhieàu SP. Chieám tyû troïng nhoû trong CPSX. thì xaây döïng ñònh möùc BPSXC nhö sau: 240
  241. Ñònh möùc ñònh phí SXC ( ÑPSXC) Ñònh phí saûn xuaát chung thöôøng bao goàm: Nhöõng chi phí lieân quan ñeán phuïc vuï, toå chöùc, quaûn lyù ôû caùc phaân xöôûng saûn xuaát. Thöôøng ít hoaëc khoâng bieán ñoäng khi möùc ñoä hoaït ñoäng thay ñoåi Vieäc xaây döïng ñònh möùc thöôøng tieán haønh nhö sau: Xaùc laäp döï toaùn chi phí SXC haøng naêm.( DSXC) Xaùc ñònh tieâu thöùc phaân boå ñònh phí SXC. Xaùc ñònh tyû leä phaân boå ñònh phí SXC. ( R DPSXC) 241
  242. 4.4 Đ/m CPBH Định mức Định mức CPBH CPQLDN Möùc ñoä hoaït Đ/m CPSXC Möùc ñoä hoaït ñoäng ñöôïc choïn ñoäng ñöôïc choïn coù lieân quan ñeán coù lieân quan ñeán phaïm vi hoaït ñoäng phaïm vi hoaït ôû boä phaân baùn Đ/m CPSXC ñoäng ôû boä phận haøng SX vaø baùn haøng. 4.4 Đ/m CPQLDN 243
  243. III HỆ THỐNG DỰ TOÁN NGÂN SÁCH HÀNG NĂM 1. Dự toán tiêu thụ. 2. Dự toán sản xuất. 3. Dự toán nguyên vật liệu trực tiếp. 4. Dự toán chi phí nhân công trực tiếp. 5. Dự toán chi phí sản xuất chung. 6. Dự toán chi phí bán hàng. 7. Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp. 8. Dự toán kết quả kinh doanh. 9. Dự toán thu chi tiền mặt. 10. Dự toán bảng cân đối kế toán 244
  244. III Heä thoáng döï toaùn NS hoaït ñoäng haèng naêm. DÖÏ TOAÙN TIEÂU THUÏ DÖÏ TOAÙN DÖÏ TOAÙN SX DÖÏ TOAÙN CP CPBH (MUA HH) QLDN DÖÏ TOAÙN DÖÏ TOAÙN CP DÖÏ TOAÙN MUA VAØCP NCTT CP. SXC NVL DÖÏ TOAÙN DÖÏ TOAÙN KEÁT QUAÛ THU CHI DÖÏ TOAÙN KINH DOANH TIEÀN MAËT BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN245
  245. 1. Döï toaùn tieâu thuï Ñeå laäp döï toaùn tieâu thuï phaûi döïa treân cô sôû sau: Tình hình tieâu thuï caùc kyø keá toaùn tröôùc. Chu kyø saûn xuaát kinh doanh, tieâu thuï saûn phaåm. Chính saùch giaù caû SP, Chính saùch quaûng caùo. Xu höôùng phaùt trieån kinh teá cuûa lónh vöïc ñôn vò hoaït ñoäng. Thu nhaäp cuûa ngöôøi tieâu duøng. Caùc chính saùch, cheá ñoä, theå leä cuûa Nhaø nöôùc. Döï kieán bieán ñoäng kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc. 246
  246. Döï toaùn doanh thu Döï toaùn tieâu thuï Lòch thu tieàn Döï toaùn doanh Döï toaùn saûn = x Ñôn giaù baùn thu phaåm tieâu thuï Döï toaùn soá tieàn Döï toaùn soá tieàn Döï toaùn soá tieàn = thu nôï kyø + thu nôï trong thu trong kyø tröôùc kyø 247
  247. • Khảo sát hệ thống dự toán ngân sách của công ty Z đang SXKD một loại SP A với số liệu sau: • 1. Dự toán tiêu thụ với khối lượng SP tiêu thụ và tình hình thu tiền sau: • Quý 1/2008: 15.000 SP. • Quý 2/2008: 20.000 SP. • Quý 3/2008: 25.000 SP. • Quý 4/2008: 30.000 SP. • Đơn giá bán: 80.000 đ/SP. • 2. Chính sách thu tiền: • Doanh thu bán hàng trong quý thu 70% trong quý, 28% thu vào quý sau, 2% thuộc nợ khó đòi. • Số nợ phải thu đầu năm dự tính thu được toàn bộ trong quý 1/2008. Nợ phải thu cuối quý IV/2007 là 364.000.000 đ. 248
  248. DỰ TOÁN DOANH THU CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ II QUYÙ III QUYÙ IV CAÛ NAÊM 1. Khoái löôïng sp tieâu thuï (sp) 2. Ñôn giaù baùn 3. Toång doanh thu 4. Khoaûn giaûm tröø 5. Doanh thu thuaàn 6. Thueá GTGT 7. Doanh thu vaø thueá 249
  249. LỊCH THU TIỀN CHÆ TIEÂU QUYÙ QUYÙ II QUYÙ III QUYÙ IV CẢ I NAÊM 1. Thu nôï naêm Xo 2. Thu nôï quyù I 3. Thu nôï quyù II 4. Thu nôï quyù III 5. Thu nôï quyù IV 6. Thu nôï trong naêm 7. Nôï khoù ñoøi 250
  250. 2. Döï toaùn saûn xuaát. v Muïc ñích: Döï tính soá löôïng saûn phaåm caàn saûn xuaát ñeå ñaûm baûo cho tieâu thuï vaø döï tröõ cuoái kyø. v Caên cöù laäp: Döï toaùn tieâu thuï. Döï toaùn toàn kho saûn phaåm. Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn saûn Döï toaùn saûn saûn saûn phaåm toàn phaåm toàn phaåm = phaåm + - kho cuoái kho ñaàu saûn tieâu kyø kyø xuaát thuï 251
  251. Döï toaùn saûn xuaát CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ QUYÙ QUYÙ NAÊM II III IV 1. Khoái löôïng sp tieâu thuï 2. Nhu caàu sp toàn kho cuoái kyø 3. Toång nhu caàu SP 4. SP toàn kho ñaàu kyø 5. Nhu caàu SPSX 252
  252. Ví dụ: • Saûn phaåm saûn xuaát phaûi ñaùp öùng nhu caàu tieâu thuï trong töøng quyù vaø nhu caàu toàn kho cuoái quyù ñöôïc xaùc ñònh laø 20% nhu caàu tieâu thuï quyù sau. • Nhu caàu tieâu thuï trong quyù I naêm 2009 döï tính laø 18.000 saûn phaåm • Thaønh phaåm toàn kho cuoái quyù IV naêm 2007 laø 1000 TP. 253
  253. Ñoái vôùi DN Döï toaùn mua haøng hoùa thöông maïi Lòch thanh toaùn tieàn mua haøng Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn haøng hoùa haøng hoùa haøng hoùa = haøng hoùa + - toàn kho toàn kho thu mua tieâu thuï cuoái kyø ñaàu kyø Döï toaùn soá Döï toaùn soá tieàn Döï toaùn soá tieàn tieàn traû = traû nôï kyø + traû nôï trong trong kyø tröôùc kyø 254
  254. CHÆ TIEÂU QU QUYÙ QUYÙ QUYÙ NAÊM YÙ II III IV I 1. Nhu caàu HH tieâu thuï 2. Nhu caàu HH toàn kho cuoái kyø 3. Haøng hoùa toàn kho ñaàu kyø 4. Nhu caàu mua haøng hoùa 5. Ñôn giaù mua haøng hoùa 6. Toång giaù mua haøng hoùa 7. Chi phí mua haøng hoùa 8. Toång giaù trò HH mua 255
  255. CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ QUYÙ QUYÙ NAÊM II III IV 1. Thanh toaùn nôï naêm Xo 2. Thanh toaùn nôï quyù I 3. Thanh toaùn nôï quyù II 4. Thanh toaùn nôï quyù III 5. Thanh toaùn nôï quyù IV 6. Toång coäng tieàn thanh toaùn nôï 256
  256. 3. Döï toaùn nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp. Muïc ñích: Döï tính soá löôïng NVL tröïc tieáp caàn mua ñeå ñaûm baûo cho saûn xuaát vaø döï tröõ cuoái kyø. Döï tính soá tieàn chi traû. Caên cöù laäp: Döï toaùn saûn xuaát. Döï toaùn toàn kho nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp. Ñònh möùc tieâu hao nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp ñeå saûn xuaát 1 saûn phaåm. Ñôn giaù mua nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp 257
  257. Döï toaùn löôïng NVLTT mua. Döï toaùn Döï toaùn mua NVLTT. NVLTT Lòch thanh toaùn tieàn mua NVLTT 258
  258. Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn löôïng löôïng NVLTT NVLTT = NVLTT duøng + - NVLTTm toàn kho toàn kho cho saûn xuaát ua cuoái kyø ñaàu kyø Döï toaùn mua Döï toaùn löôïng Ñònh möùc giaù = x NVLTT NVLTT NVLTT Tyû leä thanh Döï toaùn tieàn Döï toaùn giaù toaùn tieàn thanh toaùn = mua x trong töøng NVLTT NVLTT kyø 259
  259. Ví dụ: • Döï toaùn mua vaø chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp phaûi ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát lieân tuïc ôû töøng quyù vaø nhu caàu nguyeân vaät lieäu toàn kho cuoái kyø ñöôïc tính baèng 10% nhu caàu nguyeân vaät lieäu saûn xuaát kyø sau. • Nguyeân vaät lieäu toàn kho cuoái naêm 2007 laø 4500 kg . • Nôï phaûi traû khaùch haøng cuoái naêm 2007 laø 54.000.000ñ. • Nôï mua nguyeân vaät lieäu trong quyù ñöôïc chi traû 70% trong quyù vaø 30% traû ôû quyù keá tieáp. • Ñònh möùc NVL 2,5 kg/SP • Nhu caàu SX quyù 1/2009: 20.000 SP 260
  260. CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ QUYÙ QUYÙ NAÊM II III IV 1. Nhu caàu saûn phaåm saûn xuaát (sp) 2. Ñònh möùc löôïng NVL (kg/sp) 3. Khoái löôïng NVL caàn cho S.X (kg) 4.Nhu caàu NVL toàn kho cuoái kyø (kg) 5. Toång nhu caàu NVL (kg) 6. Toàn kho NVL ñaàu kyø (kg) 7. Nhu caàu mua NVL trong kyø (kg) 8. Ñôn giaù NVL (1.000ñ/kg) 9. Giaù mua NVL (1.000ñ) 10. Chi phí NVL TT (1.000ñ) 261
  261. DÖÏ TOAÙN THANH TOAÙN TIEÀN MUA NVL CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ QUYÙ QUYÙ NAÊM II III IV 1. Thanh toaùn nôï naêm X-1 2. Thanh toaùn nôï quyù I 3. Thanh toaùn nôï quyù II 4. Thanh toaùn nôï quyù III 5. Thanh toaùn nôï quyù IV 6.Toång soá tieàn thanh toaùn nôï 262
  262. 4. Döï toaùn CP nhaân coâng tröïc tieáp vMuïc ñích: Döï tính chi phí nhaân coâng tröïc tieáp ñeå saûn xuaát. Döï tính soá tieàn chi traû. vCaên cöù laäp: Döï toaùn saûn xuaát. Ñònh möùc thôøi gian lao ñoäng tröïc tieáp ñeå saûn xuaát 1 saûn phaåm. Ñôn giaù lao ñoäng tröïc tieáp. 263
  263. Döï toaùn Döï toaùn thôøi gian lao ñoäng CP NCTT Döï toaùn chi phí NCTT. Döï toaùn thôøi Ñònh möùc thôøi Döï toaùn saûn gian gian = phaåm x lao ñoäng saûn xuaát saûn xuaát (giôø) saûn phaåm Döï toaùn chi Ñònh möùc giaù Döï toaùn thôøi phí nhaân cuûa moãi ñôn = gian lao x coâng tröïc vò thôøi gian ñoäng tieáp lao ñoäng 264
  264. DÖÏ TOAÙN CP NCTT CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ QUYÙ QUYÙ NAÊM II III IV 1. Nhu caàu SPSX 2. Ñònh möùc thôøi gian 3. Toång nhu caàu thôøi gian 4. Ñôn giaù NCTT 5. Toång chi phí NCTT 6. chi phí löông NCTT 7. KPCÑ, BHXH, BHYT 265
  265. Ví dụ: Cho bieát theâm veà Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp: 1. Ñònh möùc löôïng thôøi gian saûn xuaát moãi saûn phaåm A: + Thôøi gian saûn xuaát cô baûn : 2,7h / sp + Thôøi gian voâ coâng : 0,1h / sp + Thôøi gian ngöøng nghæ : 0,2h / sp 3,0h / sp 2. Ñònh möùc giaù lao ñoäng saûn xuaát moãi ñôn vò thôøi gian lao ñoäng: + Tieàn löông cô baûn cuûa NCTT : 7.500ñ / h + Caùc khoaûn phuï caáp theo löông : 63ñ / h + Trích KPCÑ, BHXH, BHYT : 1.437ñ / h : 9.000ñ / h 266
  266. 5. Döï toaùn CP SX chung v Muïc ñích: ‡ Döï tính chi phí saûn xuaát chung ñeå saûn xuaát. ‡ Döï tính soá tieàn chi traû. v Caên cöù laäp: B Döï toaùn chi phí nhaân coâng tröïc tieáp. B Ñònh möùc CPSXC: ñ/m bieán phí vaø ñònh phí SXC. v Döï toaùn chi phí saûn xuaát chung ñöôïc laäp theo: BDöï toaùn tónh: Döï toaùn cho moät möùc hoaït ñoäng. BDöï toaùn linh hoaït: Döï toaùn cho nhieàu möùc hoaït ñoäng khaùc nhau. 267
  267. Döï toaùn bieán phí SXC Döï toaùn CPSXC Döï toaùn ñònh phí SXC Döï toaùn chi tieàn lieân quan ñeán SXC 5.1 Döï toaùn bieán phí SCX Tính theo töøng yeáu toá chi phí Neáu BP SXC Tính theo moãi ñôn vò hoaït ñoäng Laäp döï toaùn gioáng nhö döï toaùn CPNVLTT 268
  268. FTính theo bieán phí tröïc tieáp BPTT=CP NVLTT+CPNCTT Neáu BP SXC FTính theo tyû leä bieán phí tröïc tieáp Döï toaùn Döï toaùn Tyû leä bieán phí saûn = bieán phí x bieán phí saûn xuaát chung tröïc tieáp xuaát chung 269
  269. 5.2 Döï toaùn ñònh phí SXC Neáu ÑP SXC baét buoäc Neáu ÑP SXC tuøy yù Toång ÑP SXC haøng naêm Tuøy vaøo muïc tieâu cuûa nhaø quaûn trò ñeå xaùc 4 ñònh döï toaùn thích hôïp. Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn = + chi phí SXC bieán phí SXC ñònh phí SXC 270
  270. 2.5.3 Döï toaùn chi tieàn lieân quan ñeán SXC Tieàn chi cho hoaït ñoäng SXC Döï toaùn CP SXC CP.SXC khoâng gaén lieàn vôùi vieäc chi tieàn 271
  271. CHÆ TIEÂU QUYÙ QUYÙ QUYÙ QUYÙ IV CAÛ NAÊM I II III 1. Toång BPSXC -Toång thôøi gian LÑTT - Ñôn giaù BPSXC 2. Toång ÑPSXC - Tieàn löông - Khaáu hao - Chi phí khaùc 3. Toång CPSXC 4. Chi phí SXC khoâng baèng tieàn 5. Chi CPSXC baèng tieàn 272
  272. Ví dụ: • Ñònh möùc chi phí saûn xuaát chung: Ñònh möùc bieán phí saûn xuaát chung tính theo thôøi gian LÑTT laø 4600ñ/h • Döï toaùn ñònh phí saûn xuaát chung haøng naêm laø 1.316.000.000ñ, trong ñoù chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh 1.040.000.000ñ soá coøn laïi 80% laø löông quaûn lyù vaø 20% chi phí khaùc. • Taát caû caùc khoaûn chi phí saûn xuaát chung ñöôïc thanh toaùn toaøn boä baèng tieàn maët (tröø caùc khoaûn chi phí nhöng khoâng gaén lieàn vieäc thanh toaùn). 273
  273. 6. Döï toaùn CP baùn haøng v Muïc ñích: @ Döï tính chi phí baùn haøng. @ Döï tính soá tieàn chi traû. v Caên cöù laäp: W Döï toaùn tieâu thuï. W Caùc ñònh möùc chi phí. QDöï toaùn bieán phí baùn haøng Döï toaùn QDöï toaùn ñònh phí baùn haøng CP baùn haøng QDöï toaùn chi tieàn lieân quan ñeán hoaït ñoäng baùn 274haøng
  274. 6.1 Döï toaùn bieán phí baùn haøng Döï toaùn Tính theo doanh thu, soá löông tieäu thuï BP BH Tính theo moãi ñôn vò hoaït ñoäng Döï toaùn Döï toaùn Ñònh möùc soá löôïng bieán phí = x bieán phí saûn phaåm baùn haøng baùn haøng tieâu thuï 275
  275. 6.2 Döï toaùn ñònh phí baùn haøng Neáu ÑP BH baét buoäc Neáu ÑP BH tuøy yù Toång ÑP BH haøng naêm Tuøy vaøo muïc tieâu cuûa nhaø quaûn trò ñeå xaùc 4 ñònh döï toaùn thích hôïp. Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn = + chi phí BH bieán phí BH ñònh phí BH 276
  276. 6.3 Döï toaùn chi tieàn lieân quan ñeán hoaït ñoäng baùn haøng Tieàn chi cho hoaït ñoäng BH Döï toaùn CP BH CPBH khoâng gaén lieàn vôùi vieäc chi tieàn Döï toaùn Döï toaùn Caùc khoaûn ñöôïc ghi nhaän laø chi tieàn chi phí chi phí baùn haøng nhöng = - chi phí baùn khoâng gaén lieàn vôùi vieäc chi baùn haøng haøng tieàn 277
  277. CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ II QUYÙ III QUYÙ CAÛ IV NAÊM 1. Toång BPBH - Soá löôïng saûn phaåm TT - Bieán phí BH moãi sp 2. Toång ñònh phí BH - Tieàn löông - Khaáu hao - Chi phí quaûng caùo 3. Toång chi phí baùn haøng 4. Chi phí BH khoâng baèng tieàn 5. Chi tieàn quaûng caùo 6. Chi phí baùn haøng baèng tieàn 278
  278. Ví duï: Ñònh möùc bieán phí baùn haøng tính cho moãi saûn phaåm A laø 2.000ñ/sp Döï toaùn chi phí baùn haøng: - Bieán phí baùn haøng tính theo möùc ñoä tieâu thuï vaø ñònh möùc bieán phí baùn haøng. - Döï toaùn ñònh phí baùn haøng: * Chi tieàn löông theo thôøi gian haøng naêm 60.000.000ñ * Chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh haøng naêm 20.000.000ñ * Chi phí quaûng caùo chi tieàn trong quyù II vaø ñöôïc phaân boå ñeàu cho caùc quyù II, quyù III, quyù IV vôùi toång soá tieàn 36.000.000ñ 3. Taát caû caùc khoaûn chi phí baùn haøng ñöôïc thanh toaùn toaøn boä baèng tieàn maët (tröø caùc khoaûn chi phí nhöng khoâng gaén lieàn vieäc thanh toaùn ) 279
  279. 7. Döï toaùn CP QLDN v Muïc ñích: @ Döï tính chi phí QLDN. @ Döï tính soá tieàn chi traû. v Caên cöù laäp: W Döï toaùn tieâu thuï, döï toaùn saûn xuaát. W Caùc ñònh möùc chi phí. QDöï toaùn bieán phí QLDN Döï toaùn QDöï toaùn ñònh phí QLDN CPQLDN QDöï toaùn chi tieàn lieân quan ñeán hoaït ñoäng280 QLDN
  280. 7.1 Döï toaùn bieán phí quaûn lyù doanh nghieäp Döï toaùn Tính theo tyû leä bieán phí QLDN BP QLDN Xaùc ñònh theo bieán phí tröïc tieáp trong vaø ngoaøi SX Döï toaùn Döï toaùn Ñònh möùc soá löôïng bieán phí = x bieán phí saûn phaåm baùn haøng baùn haøng tieâu thuï 281
  281. 7.2 Döï toaùn ñònh phí quaûn lyù doanh nghieäp Neáu ÑP QLDN baét Neáu ÑPQLDN tuøy yù buoäc Toång ÑPQLDN haøng naêm Tuøy vaøo muïc tieâu cuûa nhaø quaûn trò ñeå 4 xaùc ñònh döï toaùn thích hôïp. Döï toaùn Döï toaùn Döï toaùn = bieán + chi phí QLDN ñònh phí QLDN phí QLDN 282
  282. CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ II QUYÙ QUYÙ NAÊM III IV 1. Toång bieán phí QLDN - Bieán phí QLDN - Döï phoøng nôï khoù ñoøi 2. Toång ñònh phí QLDN - Tieàn löông - Khaáu hao - TríchtröôùcCP SC TSCÑ 3. Toång chi phí QLDN 4. Chi phí QLDN khoâng baèng tieàn 5.Chi tieàn söûa chöõa TSCÑ 6.Chi phí QLDN baèng tieàn 283
  283. Döï toaùn chi phí quaûn lyù doanh nghieäp. ü Bieán phí quaûn lyù doanh nghieäp ñöôïc tính baèng 2% bieán phí saûn xuaát tröïc tieáp. ü Döï phoøng phaûi thu nôï khoù ñoøi tính 2% treân doanh thu baùn haøng. ü Chi phí tieàn löông theo thôøi gian cho nhaân vieân quaûn lyù doanh nghieäp trong naêm laø 42.000.000ñ ü Chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh quaûn lyù trong naêm laø 24.000.000ñ ü Taøi saûn coá ñònh ôû boä phaän quaûn lyù doanh nghieäp ñöôïc trích tröôùc chi phí söûa chöõa lôùn haøng quyù vaø ñònh kyø söûa chöõa vaøo cuoái naêm. Döï toaùn chi phí söûa chöõa lôùn haøng naêm laø 8.000.000ñ vaø ñöôïc chi traû toaøn boä baèng tieàn maët khi söûa chöõa cuoái naêm. ü Taát caû caùc khoaûn chi phí quaûn lyù doanh nghieäp ñöôïc thanh toaùn toaøn boä baèng tieàn maët (tröø caùc khoaûn chi phí nhöng khoâng gaén lieàn vieäc thanh toaùn). 284
  284. 7.3 Döï toaùn chi tieàn lieân quan ñeán hoaït ñoäng QLDN Tieàn chi cho hoaït ñoäng QLDN Döï toaùn CP QLDN CPQLDN khoâng gaén lieàn vôùi vieäc chi tieàn Döï toaùn Döï toaùn Caùc khoaûn ñöôïc ghi nhaän laø chi tieàn = chi phí - chi phí QLDN nhöng khoâng chi phí QLDN gaén lieàn vôùi vieäc chi tieàn QLDN 285
  285. Cho bieát theâm: ü Thueá thu nhaäp doanh nghieäp ñöôïc noäp toaøn boä baèng tieàn maët theo töøng quyù. ü Chi tieàn mua saém taøi saûn coá ñònh quyù I laø 250.000.000ñ, quyù II laø 150.000.000ñ, quyù III laø 100.000.000ñ. ü Chi traû laõi coå phaàn theo töøng quyù trong naêm. ü Chi traû laõi vay theo töøng quyù trong naêm. ü Chi traû nôï vay trong quyù III laø 100.000.000ñ vaø trong quyù IV laø 100.000.000ñ Caùc taøi lieäu döï toaùn khaùc: ü Thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp laø 28 % treân lôïi nhuaän chòu thueá. ü Laõi suaát nôï vay laø 12% naêm. ü Tyû suaát traû laõi coå phaàn laø 12% naêm. ü Nhu caàu toàn quyõ tieàn maët haøng quyù laø 300.000.000ñ. Neáu khoâng ñuû löôïng tieàn maët toàn quyõ toái thieåu coâng ty phaûi vay ngaén haïn ngaân haøng. Vieäc vay ñöôïc thöïc hieän vaøo ñaàu quyù vaø traû nôï luùc cuoái quyù. 286
  286. Chương 5 : HỆ THỐNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM Noäi dung chöông 5 1. Quaûn lyù phaân quyeàn 2. Heä thoáng keá toaùn traùch nhieäm 3. Ñaùnh giaù thaønh quaû taøi chính caùc trung taâm traùch nhieäm 4. Phaân boå chi phí 5. Ñònh giaù chuyeån nhöôïng 287
  287. 1. Quaûn lyù phaân quyeàn. 1.1 Khaùi nieäm. 1.2 Caùc daïng phaân quyeàn. 1.3 Ích lôïi cuûa phaân quyeàn. 288
  288. 1.1 Khaùi nieäm. Phaân caáp vieäc ra quyeát ñònh cho caùc caáp thaáp hôn Ngöôøi quaûn lyù caùc caáp coù quyeàn ra quyeát ñònh trong phaïm vi traùch nhieäm cuûa mình 289
  289. 1.2 Caùc daïng phaân quyeàn. Toång giaùm ñoác GÑ boä phaän GÑ boä phaän GÑ boä phaän tieâu thuï saûn xuaát Taøi chính 290
  290. Toång giaùm ñoác Tröôûng boä phaän Tröôûng boä phaän Tröôûng boä phaän tieâu thuï saûn xuaát Taøi chính 291
  291. Toång giaùm ñoác giaùm ñoác nöôùc ngoaøi Giaùm ñoác noäi ñòa Tröôûng khu vöïc Tröôûng khu vöïc Mieàn Nam Chaâu AÂu Tröôûng khu vöïc Tröôûng khu vöïc Mieàn Baéc Chaâu AÙ 292
  292. 1.3 ÍCH LÔÏI CUÛA QUAÛN LYÙ PHAÂN QUYEÀN QÑ TOÁT TAÄP LUYEÄN TRÖÔÙC KHI QUAÛN LYÙ CAÁP CAO HÔN COÙ TRAÙCH NHIEÄM NGÖÔØI QUAÛN LYÙ CAÁP CAO GIAÛM BÔÙT COÂNG VIEÄC 293
  293. II HEÄ THOÁNG KEÁ TOAÙN TRAÙCH NHIEÄM 1. Khaùi nieäm 2. Caùc trung taâm traùch nhieäm. 3. Moái quan heä giöõa caùc trung taâm traùch nhieäm vôùi cô caáu toå chöùc quaûn lyù 294
  294. 1. Khaùi nieäm Keá toaùn traùch nhieäm laø moät boä phaän keá toaùn : Rthieát laäp nhöõng quyeàn haïn, traùch nhieäm cuûa moãi boä phaän, thaønh vieân. R Xaùc ñònh moät heä thoáng chæ tieâu, coâng cuï, baùo caùo thaønh quaû cuûa moãi boä phaän thaønh vieân. RÑaùnh giaù keát quaû, hieäu quaû vaø traùch nhieäm quaûn lyù cuûa caùc trung taâm traùch nhieäm trong doanh nghieäp 295
  295. 2. YÙ NGHÓA KEÁ TOAÙN TRAÙCH NHIEÄM üChæ toàn taïi, hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhaát trong caùc toå chöùc phaân quyeàn. üCoù tính ñoäc laäp trong ñieàu haønh coâng vieäc. üTaêng nhanh khaû naêng öùng xöû caùc tình huoáng. üTaäp dôït veà kyõ naêng quaûn lyù. üÑoäng vieân naêng löïc trong vieäc noã löïc hoaøn thaønh coâng vieäc. üLaø cô sôû ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû ôû caùc caáp quaûn lyù. 296
  296. 3. . HEÄ THOÁNG KEÁ TOAÙN TRAÙCH NHIEÄM TRONG MOÁI QUAN HEÄ VÔÙI CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ SXKD. • Trong moät doanh nghieäp thöôøng coù 4 loaïi trung taâm traùch nhieäm TTrung taâm chi phí. T Trung taâm doanh thu. T Trung taâm lôïi nhuaän. T Trung taâm ñaàu tö. 297
  297. Cô caáu HT keá toaùn Chæ tieâu ñaùnh giaù quaûn lyù traùch nhieäm Ñaïi dieän Trung taâm - RI chuû SHvoán ñaàu tö - ROI Toång coâng ty, Trung taâm - lôïi nhuaän. caùc coâng ty. kinh doanh - P / V Caùc chi nhaùnh, Trung taâm - doanh thu BP baùn haøng doanh thu - P / TR Caùc ñôn vò, Trung taâm - chi phí BP saûn xuaát chi phí298 - C / TR
  298. • Trung taâm chi phí: caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn ñieàu haønh vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi caùc chi phí phaùt sinh thuoäc phaïm vi quaûn lyù cuûa mình. • Trung taâm doanh thu: Caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn ñieàu haønh vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi doanh thu ñaït ñöôïc trong phaïm vi quaûn lyù cuûa mình. • Trung taâm kinh doanh: Caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn vaø traùch nhieäm ñoái vôùi lôïi nhuaän ñaït ñöôïc trong phaïm vi quaûn lyù cuûa mình. • Trung taâm ñaàu tö: Caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn ñieàu haønh vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi thaønh quaû vaø hieäu quaû cuûa voán ñaàu tö, ñaëc bieät laø voán ñaàu tö daøi haïn. Trung taâm ñaàu tö laø moät boä phaän traùch nhieäm coù quyeàn löïc cao nhaát trong toå chöùc. 299
  299. Caùc TT traùch nhieäm trong MH toång coâng ty HEÄ THOÁNG KT CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC TRAÙCH NHIEÄM QUAÛN LYÙ TRUNG TAÂM ÑAÀU TÖ TOÅNG COÂNG TY TRUNG TAÂM L.NHUAÄN Coâng ty TRUNG TAÂM D.THU Boä phaän baùn haøng TRUNG TAÂM CHI PHÍ Boä phaän saûn xuaát300
  300. Caùc trung taâm traùch nhieäm trong Moâ Hình coâng ty HEÄ THOÁNG KT CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC TRAÙCH NHIEÄM QUAÛN LYÙ TRUNG TAÂM ÑAÀU TÖ HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ TRUNG TAÂM L.NHUAÄN ÑÔN VÒ KD TRUNG TAÂM D.THU Boä phaän baùn haøng TRUNG TAÂM CHI PHÍ Boä phaän saûn xuaát301
  301. Caùc trung taâm traùch nhieäm trong moái quan heä vôùi cô caáu toå chöùc nhaân söï HEÄ THOÁNG KT CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC TRAÙCH NHIEÄM QUAÛN LYÙ TRUNG TAÂM ÑAÀU TÖ NHAØ ÑAÀU TÖ TRUNG TAÂM L.NHUAÄN GIAÙM ÑOÁC ÑIEÀU HAØNH TRUNG TAÂM D.THU TRÖÔÛNG BP TIEÂU THUÏ TRUNG TAÂM CHI PHÍ TRÖÔÛNG BP SAÛN XUAÁT302
  302. • Trung taâm chi phí: caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn ñieàu haønh vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi caùc chi phí phaùt sinh thuoäc phaïm vi quaûn lyù cuûa mình. SX TSCÑ, Voán ñaàu tö TP Mua NGVL NK XK TT chi phí Tieâu thuï Ñaàu ra Ñaàu vaøo (Khoâng Ño löøông (Ño löøông baèng tieàn Thu tieàn baèng tieàn 303
  303. Trung taâm chi phí thöôøng coù 2 loaïi Trung taâm chi phí ñònh möùc: RNgöôøi quaûn lyù chiuï traùch nhieäm veà chi phí tieâu hao, hieäu quaû saûn xuaát. Trung taâm chi phí linh loaït: TNgöôøi quaûn lyù chòu traùch nhieäm veà chi phí tieâu hao vôùi hieäu quaû coâng vieäc. 304
  304. • Trung taâm doanh thu: Caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn ñieàu haønh vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi doanh thu ñaït ñöôïc trong phaïm vi quaûn lyù cuûa mình. SX Voán ñaàu tö TSCÑ, TP Mua NGVL NK XK (Khoâng Ñaàu vaøo Ño löøông Tieâu thuï baèng tieàn TT doanh thu Ñaàu ra (Ño löøông baèng tieàn Thu tieàn305
  305. • Trung taâm kinh doanh: Caùc nhaø quaûn lyù coù quyeàn vaø traùch nhieäm ñoái vôùi lôïi nhuaän ñaït ñöôïc trong phaïm vi quaûn lyù cuûa mình. SX Voán ñaàu tö TSCÑ, TP Mua NGVL NK XK Ñaàu vaøo Ño löøông Tieâu thuï baèng tieàn TT kinh doanh Ñaàu ra (Ño löøông baèng tieàn Thu tieàn306
  306. Moái quan heä giöõa caùc trung taâm traùch nhieäm vôùi cô caáu toå chöùc quaûn lyù J Cô caáu toå chöùc phaân chia doanh nghieäp theo chöùc naêng quaûn lyù coøn trung taâm traùch nhieäm phaân chia doanh nghieäp theo chöùc naêng hoaït ñoäng. J Moãi boä phaän trong DN vöøa laø moät ñôn vò chöùc naêng, vöøa laø moät ñôn vò hoaït ñoäng. J Khoâng coù cô caáu toå chöùc quaûn lyù thì khoâng coù trung taâm traùch nhieäm. JTuy vaäy, heä thoáng KT traùch nhieäm chæ phaùt huy taùc duïng ôû nhöõng DN coù phaân caáp QL 307
  307. II. ÑAÙNH GIAÙ THAØNH QUAÛ TAØI CHÍNH CAÙC TRUNG TAÂM TRAÙCH NHIEÄM 1. Ñaùnh giaù thaønh quaû cuûa trung taâm chi phí: • Toång chi phí. • Tyû leä chi phí treân doanh thu. Cheânh leäch chi phí = CP thöïc teá – CP döï toaùn Cheânh leäch tyû CP thöïc teá CP döï toaùn leä chi phí = - treân doanh Doanh thu öôùc Doanh thu döï thu tính toaùn 308
  308. yùù nghóa Hoaøn thaønh keá hoaïch saûn xuaát.  Kieåm soaùt chi phí.  Xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân khaùch quan, chuû quan. TT Chi phí ñöôïc xem laø kieåm soaùt toát khi: 309
  309. BAÙO CAÙO TRAÙCH NHIEÄM CHI PHÍ Chæ tieâu Thöïc teá Döï toaùn Cheânh leäch I. BIEÁN PHÍ 1. NVL chính 2. NC tröïc tieáp 3. NC giaùn tieáp II. ÑÒNH PHÍ 1. CPQLSX 2. CPCCDC 3. CPKH III. Toång CP IV. T.leä CP/DT 310
  310. 2. Ñaùnh giaù thaønh quaû cuûa trung taâm doanh thu: Œ Toång doanh thu.  Tyû leä lôïi nhuaän treân doanh thu. ( RP/TR) Cheânh leäch doanh thu = DT thöïc teá – DT döï toaùn Cheânh leäch tyû LN thöïc teá LN döï toaùn leädoanh thu treân lôïi = - nhuaän Doanh thu öôùc Doanh thu döï tính toaùn 311
  311. yùù nghóa • Hoaøn thaønh keá hoaïch tieâu thuï. • Kieåm soaùt söï gia taêng chi phí trong moái quan heä vôùi doanh thu, ñaûm baûo toác ñoä cuûa doanh thu nhanh hôn toác ñoä taêng cuûa chi phí nhaèm ñaûm baûo moät hieäu suaát lôïi nhuaän treân doanh thu. • Xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân khaùch quan, chuû quan taùc ñoäng ñeán tình hình thöïc hieän caùc döï toaùn doanh thu. • TT doanh thu ñöôïc xem laø ñaït thaønh quaû taøi chính khi: 312
  312. BAÙO CAÙO TRAÙCH NHIEÄM TRUNG TAÂM DOANH THU AÛnh höôùng cuûa nhaân toá Chæ tieâu Thöïc teá Döï toaùn Cheânh leäch Saûn Giaù löôïng I. KHU VỰC 1 1. Saûn phaåm A 2. Saûn phaåm B 3. Saûn phaåm C I. KHU VỰC 2 1. Saûn phaåm A 2. Saûn phaåm D 3. Saûn phaåm E III. Toång CP IV. Tyû leä LN/DT 313
  313. 3. Ñaùnh giaù thaønh quaû cuûa trung taâm kinh doanh: • Toång lôïi nhuaän. • Tyû leä lôïi nhuaän treân voán phaân caáp. ( RP/V) Cheânh leäch lôïi nhuaän = P1 – P0 Cheânh leäch tyû LN thöïc teá LN döï toaùn Leä LN = - treân voán Voán HÑ öôùc Voán HÑ döï tính toaùn 314
  314. yùù nghóa • Ñaûm baûo möùc lôïi nhuaän. • Ñaûm baûo ñöôïc söï gia taêng toác ñoä lôïi nhuaän cao hôn söï gia taêng toác ñoä veà voán. • Ngoaøi ra ñoái vôùi trung taâm kinh doanh traùch nhieäm coøn ñöôïc theå hieän ôû vieäc hoaøn thaønh traùch nhieäm veà chi phí, doanh thu nhö ôû trung taâm chi phí vaø trung taâm doanh thu nhö phaàn treân. • TT kinh doanh ñöôïc xem laø ñaït thaønh quaû taøi chính khi: 315
  315. BAÙO CAÙO TRAÙCH NHIEÄM TRUNG TAÂM KINH DOANH Chæ tieâu Thöïc teá Döï toaùn Cheânh leäch 1. Doanh thu 2. Giaù voán 3. Lôïi nhuaän goäp 4. Chi phí BH,QL 5. Lôïi nhuaän 6. Voán hoaït ñoäng 7. Tyû leä ROI 316
  316. 3. Ñaùnh giaù thaønh quaû cuûa trung taâm ñaàu tö : 4.1 Tyû leä hoaøn voán ñaàu tö: (ROI) P: Lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø laõi vay ( EBIT) Soá laàn quay cuûa voøng voán V: Voán hoaït ñoäng bình quaân 317
  317. Giaù voán haøng Doanh thu baùn - = LN thuaàn CP baùn haøng CP : = RP/TR CP QLDN hoaït Doanh thu x = ñoäng : = LV TS ngaén haïn Voán hoaït ñoäng bình TS daøi haïn quaân ROI 318
  318. BAÙO CAÙO TRAÙCH NHIEÄM TRUNG TAÂM ÑAÀU TÖ . . Chæ tieâu Thöïc Döï Thöïc Döï Thöïc Döï teá toaùn teá toaùn teá toaùn 1. Doanh thu 2. Giaù voán 3. Lôïi nhuaän goäp 4. Chi phí khaùc 5. Lôi nhuaän 319
  319. yùù nghóa ROI haøng naêm taêng leân Möùc ñoä ñaàu tö Phaân caáp quaûn lyù voán hieäu quaû 320
  320. Xaùc ñònh Voán hoaït ñoäng bình quaân (V) coù theå laø: WVoán luaân chuyeån. V = (TS ngaén haïn – nôï ngaén haïn) + TS daøi haïn WToång taøi saûn. V = TS ngaén haïn + TS daøi haïn Taøi saûn chöa söû duïng coù tính vaøo VHÑ? : Khoâng tính: Vì khoâng taïo lôïi nhuaän : Tính: Phaûn aûnh ñuùng hieäu quaû VHÑ, loaïi boû taøi saûn khoâng mang tính hieäu quaû ñeå tieát kieäm voán. 321
  321. Taøi saûn thueâ thöôøng khoâng tính vaøo VHÑ. Giaù trò TSCÑ tính trong VHÑbq: ] YÙ kieán uûng hoä söû duïng giaù trò coøn laïi üPhuø hôïp giaù trò TSCÑ treân baûng CÑKT. ü Phuø hôïp vôùi tính lôïi nhuaän vì khaáu hao ñaõ tính vaøo chi phí. ]YÙ kieán choáng söû duïng giaù trò coøn laïi (söû duïng nguyeân giaù) vì: ü ROI taêng töï nhieân. ü Khoâng khuyeán khích ñoåi môùi taøi saûn. 322
  322. Khaûo saùt soá lieäu cuûa coâng ty A nhö sau: (Ñôn vò: Ñoàng) - Voán hoaït ñoäng(V) 200.000.000 - Doanh thu (TR) 160.000.000 - Bieán phí (V) 110.000.000 - Soá dö ñaûm phí(CM) 50.000.000 - Ñònh phí (B) 10.000.000 - Lôïi nhuaän (P) 40.000.000 323
  323. Bieän phaùp taêng ROI: taêng doanh thu (TR): Giaû söû doanh thu cuûa boä phaän A taêng 20.000.000ñ ( do taêng khoái löôïng) thì tyû leä hoaøn voán ñaàu tö thay ñoåi nhö theá naøo? söï gia taêng doanh thu laø moät giaûi phaùp goùp phaàn tröïc tieáp vaøo taêng ROI. : 324
  324. Giaûm chi phí hoaït ñoäng: Giaû söû coâng ty A giaûm chi phí hoaït ñoäng 5.000.000ñ, doanh thu vaø voán hoaït ñoäng khoâng ñoåi, tyû leä hoaøn voán ñaàu tö seõ ñöôïc caûi thieän nhö theá naøo? Giaûm chi phí hoaït ñoäng laø moät giaûi phaùp goùp phaàn tröïc tieáp vaøo taêng ROI. 325
  325. GIAÆ PHAÙP THÖÏC HIEÄN • Giaûm bieán phí : MThöïc hieän toát ñònh möùc chi phí ôû caùc khaâu, caùc boä phaän. • Giaûm ñònh phí: MTaêng khoái löôïng saûn phaåm saûn xuaát tieâu thuï. MXaùc laäp moät cô caáu SPSX tieâu thuï hôïp lyù. M Xaùc laäp moät ngaân saùch ñònh phí thích hôïp. 326
  326. Giaûm voán hoaït ñoäng: Giaû söû coâng ty A giaûm voán hoaït ñoäng laø 10.000.000ñ , trong ñieàu kieän lôïi nhuaän vaø doanh thu khoâng ñoåi, thì tyû leä hoaøn voán ñöôïc caûi thieän hôn nhö theá naoø? Giaûm voán hoaït ñoäng laø moät giaûi phaùp goùp phaàn tröïc tieáp vaøo taêng ROI. 327
  327. GIAÆ PHAÙP THÖÏC HIEÄN • Giaûm voán löu ñoäng X Phaûi ñaët troïng taâm vaøo vieäc giaûm caùc loaïi haøng toàn kho khoâng hôïp lyù gaây öù ñoïng voán, X Duy trì moät möùc toái thieåu haøng toàn kho hôïp lyù X Tích cöïc thu hoài caùc khoaûn phaûi thu ñeå giaûm bôùt voán toàn ñoïng vaø taêng voøng quay cuûa voán. • Giaûm voán coá ñònh: X Nhöôïng baùn, thanh lyù nhöõng taøi saûn khoâng söû duïng hoaëc söû duïng khoâng coù hieäu quaû ñeå ñaûm baûo huy ñoäng taát caû nhöõng taøi saûn ñöa vaøo hoaït ñoäng. 328
  328. • Öu ñieåm cuûa ROI: Ñoàng nhaát vôùi phaân tích tyû leä sinh lôøi. So saùnh ñöôïc giöõa caùc trung taâm coù qui moâ, tính chaát hoaït ñoäng khaùc nhau. Khuyeán khích mua, duy trì taøi saûn taïo lôïi nhuaän cao, loaïi boû taøi saûn khoâng taïo möùc lôïi nhuaän caàn thieát. • Haïn cheá cuûa ROI: Phöùc taïp tính chính xaùc caùc phaàn töû tính ROI. Thu heïp hoaït ñoäng ñeå giaûm taøi saûn nhaèm taêng ROI. Boû cô hoäi ñaàu tö coù lôïi khaùc vì sôï ROI giaûm. 329
  329. Haïn cheá khi duøng chæ tieâu ROI ñeå ñaùnh giaù traùch nhieäm trung taâm ñaàu tö : Moät söï can thieäp, Thöôøng boû qua caùc chi phoái cô hoäi ñaàu tö môùi khoâng hôïp lyù ñeàu laøm cho sai leäch thaønh quaû trung taâm ñaàu tö. Boû qua aûnh höôûng giaù trò tieàn teä trong töông lai 330
  330. 4.2 Lôïi nhuaän coøn laïi (RI). Lôïi nhuaän coøn Lôïi nhuaän Chi phí laïi = trung taâm ñaàu - voán söû duïng RI tö Voán ñaàu tö Chi phí cuûa Tyû leä laõi = x voán söû duïng trung taâm ñaàu suaát tö Chi phí voán laø nhöõng chi phí maø trung taâm ñaàu tö phaûi boû ra ñeå coù ñöôïc voán ñaàu tö, nhö laõi vay, laõi suaát traùi phieáu, 331
  331. 6 Tyû leä laõi suaát thöôøng do doanh nghieäp quy ñònh trong töøng thôøi kyø. 6 Nhöng ít nhaát cuõng phaûi lôùn hôn laõi suaát nôï vay. 6 Tyû leä laõi suaát naøy coøn goïi laø tyû leä hoaøn voán toái thieåu. ( CV ROI tt) Chi phí = V x ROI voán söû duïng tt tyû leä hoaøn voán P = V x ROI hh hieän haønh RI = P – CV= V* ROIhh – V* ROItt RI = (ROIhh - ROItt) x V 332
  332. • Nhö vaäy, baát kyø moät löôïng voán ñaàu tö taêng theâm naøo maø taïo ra ROIhh> ROItt ñeàu taïo ra löôïng lôïi nhuaän taêng theâm, haáp daãn cho vieäc ñaàu tö. ROI Lôïi Voán Voán ñaàu nhuaän = ( ñaàu tö - ROI )x tö taêng Taêng tt Taêng theâm theâm theâm RI caøng lôùn thì ngöôøi quaûn lyù ñöôïc ñaùnh giaù cao. 333
  333. • Öu ñieåm cuûa RI: Ñoàng nhaát lôïi ích coâng ty vaø boä phaän. Thuùc ñaåy thöïc hieän nhieàu cô hoäi ñaàu tö môùi. Ñònh ROI toái thieåu thích hôïp töøng boä phaän, töøng thôøi kyø. Haïn cheá thu heïp hoaït ñoäng ñeå giaûm taøi saûn nhaèm taêng ROI. 334
  334. Haïn cheá cuûa RI: Khoâng so saùnh ñöôïc giöõa caùc trung taâm coù qui moâ khaùc nhau. Ñaàu tö daøn traûi vaøo nhieàu phöông aùn. khoâng quan taâm ñeán toác ñoä hoaøn voán ( ROI) laøm giaûm suùt hieäu suaát söû duïng voán. 335
  335. 4.3. Xaùc ñònh voán ñaàu tö vaø lôïi nhuaän trong vieäc tính toaùn RI hoaëc ROI. Voán Vñ +Vc ñaàu tö = bình quaân 2 V 336
  336. • Khi nhaø quaûn lyù trung taâm coù quyeàn quyeát ñònh vaø chòu traùch nhieäm toaøn boä caùc taøi saûn ñöôïc ñaàu tö vaøo trung taâm thì : @V laø soá bình quaân cuûa taøi saûn treân baûng caân ñoái keá toaùn. • Khi nhaø quaûn lyù trung taâm chæ coù quyeàn quyeát ñònh vaø chòu traùch nhieäm haïn cheá veà moät soá voán ñöôïc phaân caáp quaûn lyù ñöôïc ñaàu tö vaøo trung taâm thì @V laø soá bình quaân cuûa voán sôû höõu hoaëc voán phaân caáp treân baûng caân ñoái keá toaùn. 337
  337. V. BAÙO CAÙO BOÄ PHAÄN. 1. Khaùi nieäm. Boä phaän laø moät phaàn hoaëc moät hoaït ñoäng cuûa toå chöùc nhö xöôûng saûn xuaát, daây chuyeàn saûn xuaát, cöûa haøng, saûn phaåm Baùo caùo boä phaän laø baùo caùo phaûn aûnh keát quaû hoaït ñoäng cuûa moät boä phaän. Baùo caùo boä phaän duøng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa töøng boä phaän. 338
  338. 2. Baùo caùo boä phaän Baùo caùo boä phaän coù theå ñöôïc laäp cho moät hoaït ñoäng ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau. Baùo caùo theo kieåu soá dö ñaûm phí. Laäp baùo caùo boä phaän phaûi chuù yù ñeán ñònh phí: MÑònh phí boä phaän (ÑP tröïc tieáp): F ÑP gaén lieàn töøng boä phaän. F Laø chi phí kieåm soaùt ñöôïc cuûa ngöôøi quaûn lyù boä phaän. F Ñònh phí boä phaän coù theå trôû thaønh ñònh phí chung cuûa nhöõng boä phaän nhoû hôn. 339