Bài giảng môn Kế toán ngân hàng - Chương 5: Kế toán nghiệp vụ tín dụng

Nội dung text: Bài giảng môn Kế toán ngân hàng - Chương 5: Kế toán nghiệp vụ tín dụng

1. 3/4/2016 Mục tiêu  Giải thích bản chất các nghiệp vụ tín dụng và phân tích được tác động đến thông tin tài chính. CHƯƠNG 5:  Trình bày và vận dụng các nguyên tắc KẾ TOÁN NGHIỆP kế toán nghiệp vụ tín dụng. VỤ TÍN DỤNG  Đọc và giải thích được các thông tin trên BCTC NHTM về hoạt động tín dụng. 2 Tài liệu Nội dung  Thông tư 03/2013/TT-NHNN ngày 28/01/2013, “Quy định về hoạt  Khái quát về nghiệp vụ tín dụng. động thông tin tín dụng của NHNN VN”.  Thông tư 34/2012/TT-BTC quy định lập dự phòng theo tỷ lệ  Kế toán nghiệp vụ cho vay: thuế.  Phương pháp tính/thu lãi và nguyên tắc kế toán.  Thông tư 04/2013/TT-NHNN ngày 1/03/21012 quy định về bảo  Kế toán giải ngân, thu nợ. lãnh ngân hàng.  Thông tư 28/2012/TT-NHNN ngày 03/10/2012 quy định về bảo  Kế toán nợ quá hạn. lãnh ngân hàng.  Kế toán dự phòng rủi ro tín dụng.  Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013.  Kế toán nghiệp vụ tín dụng khác:  Nghiệp vụ chiết khấu.  Nghiệp vụ bảo lãnh.  Trình bày và công bố thông tin. 3 4 1
2. 3/4/2016 1. Khái quát về nghiệp vụ tín dụng Nghiệp vụ tín dụng Tín dụng NH là giao dịch về tài sản KỳKỳ Ngắn hạn hạn Trung hạn: Từ Dài hạn: (tiền hay hàng hóa) giữa bên cho vay hạnhạn (<11 năm)năm) 1 đến 5 năm Trên 5 năm (ngân hàng và các định chế tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh Mức tín Có TS đảm Không có TS nhiệm bảo đảm bảo nghiệp và các chủ thể khác). Hình thức Cho vay Chiết Cho Bao thanh Bảo pháp lý khấu thuê TC toán lãnh • Bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận, 6 Thời điểm Định kỳ Đáo hạn Khác Thu gốc/lãi • Bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán. PP Tích số Số dư Khác 5 tính/thu lãi 2. Kế toán nghiệp vụ cho vay Cho vay  Các phương thức cho vay; Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo  Phương pháp tính lãi;  Nguyên tắc kế toán; đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng sử  Kế toán giải ngân, thu nợ: dụng một khoản tiền để sử dụng vào mục o Chứng từ, tài khoản sử dụng; đích và thời gian nhất định theo thoả thuận o Phương pháp kế toán.  Kế toán nợ quá hạn; với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.  Kế toán dự phòng rủi ro tín dụng. 7 8 2
3. 3/4/2016 Các phương thức cho vay Quyết định Chứng từ sử dụng trong kế toán nghiệp vụ TD 1627 • Cho vay từng lần;  Chứng từ gốc: Cách  Đơn xin vay; • Cho vay theo hạn mức tín dụng;  Hợp đồng tín dụng; thức • Cho vay theo hạn mức tín dụng dự  Hợp đồng thế chấp bảo lãnh, cầm cố tài sản; ngân phòng;  Phương án sản xuất kinh doanh; hàng • Cho vay theo dự án đầu tư;  Kế hoạch vay vốn trả nợ; cấp tín • Cho vay thông qua phát hành thẻ tín  Các báo cáo tài chính của khách hàng đơn vay vốn; dụng dụng;  Các giấy tờ liên quan đến việc vay vốn. cho • Cho vay hợp vốn;  Chứng từ ghi sổ: khách • Cho vay trả góp;  Giấy lĩnh tiền mặt; hàng • Cho vay theo hạn mức thấu chi;  Các chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt; • Khác.  Phiếu chuyển khoản và bảng kê tính lãi hàng tháng. 9 10 Phương pháp tính và thu lãi Nguyên tắc kế toán Thu nôï goác vaø laõi vay cuøng moät laàn khi   Ghi nhận thu nhập lãi: HÑTD ñeán haïn thanh toaùn.  Tiền lãi được ghi nhận trên cơ sở thời gian thực tế Thu nôï & laõi vay ñònh kyø xaùc ñònh roõ trong và lãi suất từng kỳ; hôïp ñoàng:  Nguyên tắc dồn tích; TH1: Nôï goác thu baèng nhau, laõi giaûm daàn;   VAS 14- Doanh thu và thu nhập khác:  TH2: Toång soá tieàn thu cả gốc và lãi baèng • Coù khaû naêng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch ñoù; nhau trong ñoù voán goác taêng daàn, laõi giaûm • Ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén. daàn;  Trình bày trên BCTC: TH3: Thu laõi theo thaùng, voán goác vaøo cuoái   Tương xứng kỳ hạn; k . ỳ  Tách biệt thu nhập lãi với thu nhập khác. 12 11 3
4. 3/4/2016 Thí dụ Trường hợp 1  HÑTD giaûi ngaân ngaøy 1/1/N, nôï goác 300tr  HÑTD giaûi ngaân ngaøy 1/1/N, nôï goác 300tr ñoàng, l/s 12%/naêm, kyø haïn 3 naêm. ñoàng, l/s 12%/naêm, kyø haïn 3 naêm.  Xaùc ñònh thu goác, laõi:  Xaùc ñònh thu goác, laõi:  T/h 1: Thu goác & laõi 1 laàn khi ñaùo haïn.  T/h1: Thu goác & laõi 1 laàn khi ñaùo haïn.  T/h 2: Thu goác, laõi ñònh kyø 6 thaùng theo PP  Giaûi: kyø khoaûn giaûm daàn (dö nôï thöïc teá). - Soá tieàn laõi phaûi thu khi ñaùo haïn = 300tr x  T/h 3: Thu goác, laõi ñònh kyø 6 thaùng theo PP 12%/naêm x 3 (naêm) = 108tr kyø khoaûn baèng nhau. - Soá tieàn goác phaûi thu = 300tr. - Toång soá tieàn phaûi thu laø: 300tr + 108tr 13 14 Trường hợp 2 Trường hợp 3  HÑTD giaûi ngaân ngaøy 1/1/N, nôï goác 300tr  Coâng thöùc tính tieàn goùp ñeàu moãi kyø, bao goàm ñoàng, l/s 12%/naêm, kyø haïn 3 naêm. voán & laõi:  Xaùc ñònh thu goác, laõi:  Thu goác, laõi ñònh kyø 6 thaùng theo PP kyø T = Vo x r x (1 + r)^n khoaûn giaûm daàn (dö nôï thöïc teá). [(1 + r)^n] - 1 Giaûi: Vôùi: - T: Soá tieàn traû goùp moãi kyø. - Vo: Soá voán ban ñaàu (voán goác) - r: Laõi suaát tieàn vay - n: Soá kyø traû goùp 15 16 4
5. 3/4/2016 Gi i Thí d - TH3 ả ụ Kế toán giải ngân & thu nợ Chứng töø goác: Giaáy ñeà nghò vay voán  Hôïp ñoàng tín duïng  Giaáy nhaän nôï  Caùc giaáy tôø xaùc nhaän taøi saûn theá chaáp,  caàm coá  Chöùng töø ghi soå: Phieáu chi, Phieáu thu . 17 18 Tài khoản sử dụng Tài khoản sử dụng TK Nợ đủ tiêu chuẩn- 2xx1 TK - Cho vay khaùch haøng (21x) -Soá tieàn cho vay caùc toå chöùc, -Soá tieàn thu nôï Soá tieàn thu nôï caù nhaân  -Soá tieàn chuyeån sang TK Soá tieàn cho vay Soá tieàn cho vay chuyeån sang caùc caùc toå chöùc, caù nhaân loaïi nôï quaù haïn vaø nôï xaáu theo caùch Nợ thích hợp phaân loaïi nôï (5 nhoùm khaùc nhau) SD:Soá tieàn cho vay toå chöùc, Soá nôï xaáu toàn ñoïng ñaõ ñöôïc xöû lyùù caù nhaân Dö Nôï: Soá tieàn hieän coøn cho vay đủ tiêu chuẩn toå chöùc, caù nhaân. 21- Cho vay caùc toå chöùc kinh teá, caù nhaân trong nöôùc 211 - Cho vay ngaén haïn baèng ñoàng Vieät nam 212 - Cho vay trung haïn baèng ñoàng Vieät nam 213 - Cho vay dài haïn baèng ñoàng Vieät nam 19 20 5
6. 3/4/2016 Tài khoản sử dụng Tài khoản sử dụng TK- Lãi phải thu từ HĐ TD- 394 TK- Thu lãi cho vay- 702 -Soá tieàn laõi phaûi thu töø hoaït ñoäng tín -Soá tieàn laõi ph ñaõ thu ải thu - Kết chuyển thu duïng ñöôïc -Thu v lãi cho vay khi ề lãi cho vay ghi quyết toán năm nhận trong kỳ -SD: Soá tieàn laõi chöa thu ñöôïc SD: Thu lãi cho vay trong năm chưa quyết toán TK 3941 – Lãi phải thu từ cho vay bằng đồng VN TK 3942-Lãi phải thu từ cho vay bằng NT 21 22 Tài khoản khác Tài khoản khác TK – 1011 – Ti n m t  ề ặ TK 994 “TS Theá chaáp, caàm coá cuûa KH”  TK – 4211 – Tiền gửi không kỳ hạn Xuaát Nhaäp - Giaù trò TS caàm coá, TC traû laïi TK 519/511/5012 Giaù trò TS caàm coá, TC giao cho KH sau khi thu hoài nôï cho TCTD nhaèm ÑB nôï vay - Giaù trò TS caàm coá, TC ñöôïc ñem ñi phaùt maïi ñeå thu hoài nôï vayï  TK - Taøi saûn theá chaáp, caàm coá cuûa KH (994) Soá coøn laïi: Giaù trò TS caàm coá, TC maø TCTD  TK - Giaáy tôø coù giaù caàm coá cuûa KH (996) ñang quaûn lyù cuûa KH 23 24 6
7. 3/4/2016 Nội dung xử lý kế toán Trình tự xử lý nghiệp vụ tín dụng  Hợp đồng tín dụng được ký kết, & giải ngân cho KH, KT ghi: Nợ TK “Nợ đủ tiêu chuẩn” Có TK “liên quan” (1011, 4211 .)  Đồng thời ghi: nhập TK Ngoại bảng – TK 944 “TK thế Giải ngân chấp, cầm cố của khách hàng” (nếu có)  Lập dự thu: Tính và thu lãi Nợ TK 394 “Lãi phải thu” Có TK 702 “Lãi từ HĐ TD”. Thu nợ gốc  Kế toán thu nợ vay: Nợ TK liên quan (1011, 4211 .) Có TK “Nợ đủ tiêu chuẩn”, . Có TK 394 “lãi phải thu”  Nếu tiền vay bị chuyển sang nợ quá hạn: Nợ TK “Nợ cần chú ý”, Có TK “Nợ đủ tiêu chuẩn”, . 25 26 Kế toán giải ngân Kế toán thu nhập lãi cho vay (Dự thu) TK:TM, TGKH, TTV TK: TM; TGKH (1011, 4211, ) TK:Thu laõi cho vay- TK - Nợ đủ tiêu chuẩn 702 (1011, 4211 ) Số tiền giải ngân (1) TK “Laõi phaûi thu”(394)  Nhaäp TK “Taøi saûn theá chaáp, caàm coá cuûa KH” (994) (2b) (2a) Nhaäp TK “Giaáy tôø coù giaù caàm coá cuûa KH” (996) 27 28 7
8. 3/4/2016 Kế toán thu nợ gốc Kế toán phương thức cho vay từng lần ~ Khái niệm: Mỗi lần vay vốn, khách hàng và tổ Tk - Nợ đủ tiêu chuẩn TK: TM, TGKH, TT chức tín dụng phải làm thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng. Số tiền gốc KH trả nợ ~ Đối tượng:  Áp dụng đối với KH không có nhu cầu vay thường xuyên, vòng quay vốn thấp.  Áp dụng đối với cho vay cá thể. ~ Đặc điểm: - Xuaát TK - Taøi saûn theá chaáp, caàm coá cuûa KH (994)  Giải ngân một lần toàn bộ hạn mức tín dụng. - Xuaát TK - Giaáy tôø coù giaù caàm coá cuûa KH (996)  Định kỳ hạn nợ cụ thể cho khoản cho vay; Người vay trả nợ một lần khi đáo hạn. 29 30 Quy trình kế toán cho vay từng lần Quy trình kế toán cho vay từng lần Kế toán phát tiền vay Tính và hạch toán lãi:  Nhập: TK994- Tài sản thế chấp cầm cố của khách ~ Tính lãi theo món; hàng (nếu có) ~ Thời hạn thu lãi: hàng tháng, định kỳ, hoặc khi đáo  Đồng thời hạch toán nội bảng số tiền gốc cho vay: hạn • Sử dụng TK lãi phải thu. TK 1011 TK CV/Nợ đủ tiêu chuẩn Giải ngân bằng TM TK Thu lãi cho vay - 702 TK thích hợp TK 4211/KH Thu lãi tháng Giải ngân bằng CK, t.toán cùng NH TK 3941 TK TTVốn Thực thu (2) Giải ngân bằng CK, Dự thu (1) t.toán khác NH Thu lãi theo kỳ 31 32 8
9. 3/4/2016 Thí dụ - CV từng lần Thí dụ - CV theo HM TD Ngày 28/09/N: NHTM ACB ký HĐTD với KH B: Hạn mức Ngày 25/09/N: NHTM ACB ký HĐTD KH B: Hạn mức cho cho vay KH: 500 triệu đồng. Kỳ hạn: 6 tháng, lãi suất: vay KH: 500 triệu đồng. Kỳ hạn: 6 tháng, lãi suất: 1,5%/tháng. NH thực hiện báo cáo quý 1,5%/tháng. NH thực hiện báo cáo tháng. Ngày 1/10/N: Giải ngân bằng CK TGKH B: 500 triệu đồng Ngày 1/10/N: Giải ngân bằng CK TGKH B: 300 triệu đồng Tình huống: Ngày 1/11/N: Giải ngân cho người thụ hưởng có TKTG tại NH VietinBank 200 triệu đồng 1) Trả lãi hàng quý Tình huống: 2) Trả nợ gốc & lãi khi đáo hạn. 1) Trả gốc và lãi khi đáo hạn 2) Trả gốc và lãi vào cuối mỗi tháng kể từ ngày vay (lãi vay căn cứ trên hạn mức cho vay) 3) Trả gốc và lãi sau 3 tháng kể từ ngày vay (lãi vay căn 33 cứ vào dư nợ vay) 34 Kế toán nợ quá hạn Phân loại nợ Nợ đủ tiêu -Nợ trong hạn được NH đánh giá có khả chuẩn năng thanh toán đầy đủ & đúng hạn. DƯ NỢ TÍN DỤNG -Nợ qúa hạn dưới 10 ngày được NH đánh giá có khả năng thanh toán đầy đủ & đúng hạn. Nợ chú ý -Nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày. -Nợ cơ cấu lại, điều chỉnh kỳ hạn nợ lần đầu . NỢ ĐỦ NỢ NỢ NỢ NỢ CÓ Nợ dưới - Nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày. TIÊU CẦN DƯỚI NGHI KHẢ tiêu chuẩn - Khác: cơ cấu lại lần 1 . CHUẨN CHÚ Ý TIÊU NGỜ NĂNG MẤT Nợ nghi -Nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày. CHUẨN MẤT VỐN ngờ -Khác: Nợ cơ cấu lại lần 2 Nợ có khả - Nợ quá hạn trên 360 ngày năng mất - Khác: cơ cấu lại lần 3 35 vốn 36 9
10. 3/4/2016 Chuyển nhóm nợ rủi ro thấp hơn Chuyển nhóm nợ rủi ro cao hơn 1. ĐIỀU KIỆN CHUYỂN NỢ: ĐỒNG THỜI THOẢ MÃN: Các khoản nợ khác của cùng khách hàng kể cả chính trong NH cũng như của các NH khác có thể phải chuyển  Trả nợ đầy đủ cả gốc và lãi quá hạn và của kỳ trả nợ tiếp vào nhóm rủi ro cao hơn. theo  Tài liệu chứng minh nguyên nhân quá hạn đã được xử lý Các khoản cho vay tham gia hợp vốn mà bên tổ chức và khắc phục đầu mối xếp vào nhóm rủi ro cao hơn.  Cở sở đánh giá khả năng trả nợ gốc và lãi còn lại đúng Các bất lợi từ môi trường, lĩnh vực kinh doanh của hạn. khách hàng. 2. THỜI ĐIỂM CHUYỂN NỢ): Các chỉ tiêu tài chính của khách hàng có xu hướng giảm (khả năng thanh toán, khả năng sinh lời, tỷ lệ nợ  Thông tư số 02/2013: trên vốn ). - Trung & dài hạn: tối thiểu sau 3 tháng - Ngắn hạn: tối thiểu sau 1 tháng KH không cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời và trung thực theo yêu cầu của NH. 37 38 Kế toán nợ quá hạn Tài khoản sử dụng TK- Nợ không đủ tiêu chuẩn –  Chuyển dư nợ gốc + lãi sang nhóm nợ thích hợp; -Soá tieàn cho vay toå chöùc, -Soá tieàn thu nôï caù nhaân không đủ tiêu  Thông tư 02 cả gốc lẫn lãi - Soá nôï chuyeån sang Tk chuẩn chuyeån töø TK không trả được đều chuyển thích hôïp sang thích hôïp thành nợ quá hạn - Soá nôï ñaõ ñöôïc xöû lyùù SD:Nôï cho vay không đủ tiêu chuẩn 39 40 10
11. 3/4/2016 Lãi quá hạn Chuyển nhóm nợ Đối với lãi cho vay đã ghi nhận vào thu nhập: Nợ TK “Chi phí khác” – TK 89 Nôï coù khaû Nôï ñuû TC Nôï caàn chuù yù Nôï döôùi TC Nôï nghi ngôø naêng maát voán Có TK 394 Đồng thời, theo dõi lãi chưa thu: Nhập TK 94 “Lãi 1 7 3 cho vay chưa thu được”. 5  Khi thu ñöôïc laõi quaù haïn: 6 Nôï TK -Thích hôïp (1011, 4211) 4 Coù TK 702 “Thu laõi cho vay” 2  Ñoàng thôøi: Xuaát TK 94 41 42 Kế toán dự phòng rủi ro tín dụng Kế toán dự phòng rủi ro tín dụng Döï phoøng ruûi ro ñöôïc tính theo dö nôï  Ruûi ro tín duïng: khaû naêng xaåy ra  toån thaát trong hoïat ñoäng ngaân goác: haøng do KH khoâng thöïc hieän  Döï phoøng cuï theå: Treân cô sôû phaân loaïi hoaëc khoâng coù khaû naêng thöïc cuï theå caùc khoaûn nôï. hieän nghiaõ vuï ñaõ cam keát.  Döï phoøng chung: döï phoøng cho nhöõng  Döï phoøng ruûi ro: khoaûn tieàn ñöïôc toån thaát chöa xaùc ñònh trong xaùc ñònh döï trích laäp ñeå döï phoøng cho nhöõng phoøng cuï theå & khi chaát löôïng caùc khoaûn toån thaát coù theå xaåy ra do KH nôï suy giaûm. khoâng thöïc hieän nghiaõ vuï ñaõ cam keát. 43 44 11
12. 3/4/2016 DỰ PHÒNG CỤ THỂ: Ví dụ dự phòng rủi ro tín dụng A: DƯ NỢ GỐC; Một HĐTD trung hạn đã quá hạn C: GIÁ TRỊ KHẤU TRỪ CỦA TÀI SẢN BẢO ĐẢM; 365 ngày: dư nợ gốc và lãi chưa r: TỶ LỆ TRÍCH LẬP DỰ PHÒNG CỤ THỂ: thu là 400 triệu đồng và 40 triệu • Nhóm 1: 0% đồng; trị giá tài sản đảm bảo là • Nhóm 2: 5% 1.000 triệu đồng, tỷ lệ tối đa khấu • Nhóm 3: 20% trừ TS bảo đảm là 50%. Tổng dự • Nhóm 4: 50% phòng cụ thể và dự phòng chung là • Nhóm 5: 100% bao nhiêu? DỰ PHÒNG CHUNG: 0,75% DƯ NỢ TỪ NHÓM 1 ĐẾN NHÓM 4 45 46 Sử dụng dự phòng rủi ro tín dụng Thời điểm trích lập dự phòng  Moãi quyù trích laäp ít nhaát 1 laàn trong 15  Dự phòng cụ thể của khoản nợ nào chỉ ngayø ñaàu cuûa thaùng keá tieáp vaø trích ñeán dùng cho chính khoản nợ đó. thôøi ñieåm cuoái quyù.  Chỉ sử dụng dự phòng chung sau khi phát mãi tài sản đảm bảo nhưng không đủ bù  Quyù IV, trong thôøi haïn 15 ngaøy ñaàu cuûa thaùng 12 trích laäp cho ñeán ngaøy 30/11. đắp. DP cụ thể => Phát mãi TS => DP chung  Số còn thiếu sau khi đã dùng dự phòng sẽ đưa vào chi phí hoạt động.  Trường hợp số dự phòng cụ thể không sử dụng hết cần hoàn nhập. 48 47 12
13. 3/4/2016 Kế toán dự phòng rủi ro tín dụng Phương pháp kế toán Tài khỏan sử dụng TK – 8822 TK- Dự phòng rủi ro – 219: TK - N ợ thích Chi ph -Trích laäp döï phoøng í dự phòng Nợ phải -Söû duïng khoaûn döï hợp (211, 212, ) ñoái vôùi khoaûn cho thu khó đòi phoøng ñeå xöû lyù caùc (4) vay vaøo chi phí khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi TK - Döï phoøng rủi ro TD – 239 -Hoaøn nhaäp cheânh SD:Soá döï phoøng ñoái (2) leäch döï phoøng thöøa vôùi khoaûn cho vay (1) coøn laïi TK – 8822 “Chi phí dự phòng nợ phải thu khó đòi” (3) 49 50 3. Kế toán các nghiệp vụ tín dụng khác Phương pháp kế toán Nghieäp vuï chieát khaáu Chieát khaáu thöông phieáu: (1): Lập dự phòng: Nợ 8822 / Có 219;  Tín dụng ngắn hạn; (2): Xóa Nợ => Nợ 219 / Có 2115;  Khách hàng chuyển nhượng GTCG chưa đáo (3): Dự phòng thừa: Hoàn nhập dự phòng hạn & NH cấp tín dụng cho KH; => Nợ 219 / Có 8822;  Thu nhập của NH: (4): Dự phòng không đủ (thiếu): Đưa vào chi phí • Thu nhập TD: lãi; • Thu nhập dịch vụ: Phí. => Nợ 8822 / Có 2115.  Soá tieàn chieát khaáu thöông phieáu (ST CK TP): MG * L/S * thời gian CK + Phí HH (bao gồm GTGT)  Soá tieàn khaùch haøng nhận được: MG – ST CK TP. 52 13
14. 3/4/2016 Chiết khấu thương phiếu và giấy tờ có giá Tài khoản sử dụng Các loại chiết khấu: Xét trên góc độ quyền lợi và trách nhiệm của các bên tham gia, có 2 loại:  TK -Chieát khaáu TP và caùc giaáy tôø coù giaù- 221, 222;  Chiết khấu miễn truy đòi: Là loại chiết khấu TK - Döï phoøng ruûi ro - 229; trong đó TCTD mua hẳn thương phiếu theo giá  trị hiện tại và khi đáo hạn, chỉ có quyền đòi  TK -Thu laõi cho vay – 702; người phát hành, không có quyền đòi khách  TK -Thu phí nghieäp vuï chieát khaáu – 717; hàng vay chiết khấu.  TK - Thueá GTGT phaûi noäp- 4531.  Chiết khấu truy đòi: là loại chiết khấu trong đó, TCTD mua lại thương phiếu theo giá trị hiện tại và có quyền đòi người phát hành khi đáo hạn. Tuy nhiên nếu người phát hành không có khả năng thanh toán thì TCTD có quyền truy đòi đến khách hàng vay chiết khấu. 54 53 Phương pháp kế toán Phương pháp kế toán  Soá tieàn chieát khaáu thöông phieáu (ST CK TP):  Soá tieàn chieát khaáu thöông phieáu (ST CK TP): MG * L/S * thời gian CK + Phí HH (bao gồm GTGT) MG * L/S * thời gian CK + Phí HH (bao gồm GTGT)  Soá tieàn khaùch haøng nhận được: MG – ST CK TP.  Soá tieàn khaùch haøng nhận được: MG – ST CK TP. Keá toaùn thu nôï khi thöông phieáu ñeán haïn: Khi NH chaáp nhaän chieát khaáu thöông phieáu, keá   Nôï “TK thích hôïp” (TK ngöôøi bò kyù phaùt) Meänh giaù toaùn ghi: Coù “CK TP”-221/222 (soá tieàn khaùch haøng nhaän ñöôïc) Nôï “CK TP” - 221/222 (soá tieàn khaùch haøng nhaän ñöôïc) Coù TK “Thu laõi vay” – 702 Coù 1011/4211 (soá tieàn khaùch haøng nhaän ñöôïc) Coù TK -Thu phí nghieäp vuï chieát khaáu – 717 Coù TK Thueá GTGT phaûi noäp- 4531 55 56 14
15. 3/4/2016 Ví dụ Ví dụ  Soá tieàn chieát khaáu thöông phieáu (ST CK TP):  Soá tieàn chieát khaáu thöông phieáu (ST CK TP): MG * L/S * thời gian CK + Phí HH (bao gồm GTGT) MG * L/S * thời gian CK + Phí HH (bao gồm GTGT)  Soá tieàn khaùch haøng nhận được: MG – ST CK TP.  Soá tieàn khaùch haøng nhận được: MG – ST CK TP. Cty Mai Lan đề nghị NH chiết khấu hối phiếu 100 Cty Mai Lan đề nghị NH chiết khấu hối phiếu 100 triệu đồng với thời hạn 2 tháng, lãi suất chiết khấu triệu đồng với thời hạn 2 tháng, lãi suất chiết khấu 1%/tháng, phí thu cố định 10 triệu đồng, NH 1%/tháng, phí thu cố định 10 triệu đồng, NH chuyển tiền chiết khấu vào TKTG của Cty. chuyển tiền chiết khấu vào TKTG của Cty. Giả sử Định khoản (Giả sử NH lập BC tháng)? thuế GTGT là 10%. 1) Ngày NH chấp nhận hối phiếu. Định khoản? 2) Kế toán thu nợ khi hối phiếu đến hạn. 57 58 3. Kế toán các nghiệp vụ tín dụng khác Tài khoản sử dụng Nghiệp vụ bảo lãnh  TK 241,242 Caùc khoaûn traû thay khaùch haøng baèng Nghieäp vuï baûo laõnh cuûa NH laø moät hình thöùc tín VND, ngoaïi teä; duïng, trong ñoù ngaân haøng ñöa ra moät cam keát thanh  TK 4274 Kyù quyõ; toaùn coù ñieàu kieän. Taïi thôøi ñieåm kyù keát hôïp ñoàng  TK 249 Döï phoøng ruûi ro; tín duïng (baûo laõnh), NH chöa phaûi chi moät khoaûn  TK 2412: Traû thay khaùch haøng; tieàn nhaát ñònh.  TK 3944 Laõi phaûi thu töø khoaûn traû thay khaùch haøng;  TK 702 Thu laõi cho vay; Các loại bảo lãnh: TK 712 Thu töø nghieäp vuï baûo laõnh; Baûo laõnh vay voán;  –  TK 4531 Thueá GTGT phaûi noäp; Baûo laõnh thanh toaùn; –  TK 921, 922 Cam keát baûo laõnh vay voán, thanh toaùn – Cam keát thanh toaùn thö tín duïng  Khi trả thay khách hàng được bảo lãnh, ngân hàng (L/C); không được ghi nhận số tiền giải ngân vào nhóm nợ đủ tiêu chuẩn. – Baûo laõnh döï thaàu 59 60 15
16. 3/4/2016 Phương pháp kế toán – Nghiệp vụ bảo lãnh Phương pháp kế toán – Nghiệp vụ bảo lãnh Khi keát thuùc hôïp ñoàng:  Taïi thôøi ñieåm kyù cam keát baûo laõnh:  ~ Nhaäp TK 921 “Cam keát baûo laõnh” tieàn cam keát BL  Tröôøng hôïp khoâng phaûi traû thay KH: ~ Nhaäp TK 994 “TS theá chaáp, caàm coá” (neáu coù)  Xuaát TK “Cam keát baûo laõnh KH”  Xuaát TK “TS theá chaáp, caàm coá” Tröôøng hôïp phaûi traû thay KH:  Nhaän tieàn kyù quyõ cuûa KH (neáu coù):  Nôï TK Thích hôïp (TM, TGKH )  Traû thay KH 100%: Coù TK 427 “Kyù quyõ baûo laõnh”. Nô ï TK “Traû thay KH” Coù TK “Thích hôïp” (TM, TGKH ) Traû thay KH moät phaàn:  Thu phí baûo laõnh:  Nôï TK Thích hôïp (TM, TGKH ) Nôï TK “ Traû thay KH” Coù TK 712 “Thu töø nghieäp vuï baûo laõnh” Nôï TK “Kyù quyõ baûo laõnh” Coù TK 4531 “Thueá GTGT phaûi noäp”. Coù TK “Thích hôïp” (TM, TGKH ) Ñoàng thôøi, Xuaát TK “Cam keát baûo laõnh KH” 61 62 Ví dụ – Nghiệp vụ bảo lãnh Ví dụ – Nghiệp vụ bảo lãnh Ngày 10/1/X0, Ngân hàng ký Hợp đồng Ngày 10/7/X0, Công ty Cung ứng Vật tư bảo lãnh thanh toán cho DN Vĩnh Tân có trị nộp cam kết bảo lãnh do NH phát hành cho giá 200 triệu đồng, thời hạn 6 tháng, phí DN Vĩnh Tân và yêu cầu NH thanh toán số bảo lãnh bao gồm cả thuế GTGT (10%) là tiền là 150 triệu đồng với lý do đã đến hạn 1,1%/ năm. Khách hàng ký quỹ bảo lãnh thanh toán tiền hàng nhưng DN Vĩnh Tân 20%. Trong ngày 10/1/N, Dn Vĩnh Tân nộp chưa thanh toán. Ngân hàng đã kiểm tra và UNC trích từ TK tiền gửi tại ngân hàng để trả thanh toán cho Công ty Cung ứng Vật tư có phí bảo lãnh và ký quỹ. tài khoản tiền gửi tại chi nhánh khác cùng hệ Yêu cầu: Hãy xử lý và định khoản các thống với NH. nghiệp vụ liên quan đến tình huống trên. Yêu cầu: Hãy xử lý và định khoản các Cho biết: Số dư TK 4211- Vĩnh Tân đầu các nghiệp vụ liên quan đến tình huống trên. ngày 10/1/X0 và 10/7/X0 lần lượt là 60 Cho biết: Số dư TK 4211- Vĩnh Tân đầu các triệu đồng & 20 triệu đồng. ngày 10/1/X0 và 10/7/X0 lần lượt là 60 triệu đồng & 20 triệu đồng. 63 64 16