Bài giảng môn học Phay - Bài mở đầu về phay

Nội dung text: Bài giảng môn học Phay - Bài mở đầu về phay

1. baøi môû ñaàu ♣ Khaùi nieäm veà ngheà phay ♣ Vò trí, ñaëc ñieåm cuûa ngheà phay ♣ caùc vieäc phay cô baûn ♣ caùc phöông phaùp phay chính ♣ maùy phay ♣ caùc loaïi maùy phay ♣ caáu taïo cô baûn ♣ cô caáu thao taùc ♣ baûo döôõng maùy ♣ dao phay ♣ Vaät lieäu laøm dao vaø caùc loaïi dao phay ♣ khaùi nieäm veà caét goït kim loaïi ♣ caùc chuyeån ñoäng laøm vieäc vaø truïc toïa ñoä ♣ cheá ñoä caét ♣ nhieät caét vaø dung dòch laøm nguoäi ♣ thöôøng thöùc veà atlñ vaø vscn ♣ kyõ thuaät an toaøn trong coâng vieäc phay ♣ thöôøng thöùc veà veä sinh coâng nghieäp
2. Vò trí, ñaëc ñieåm cuûa ngheà phay ♣ Phay laø moät phöông phaùp gia coâng caét goït coù naêng xuaát cao, chieám treân10% trong toång khoái löôïng coâng vieäc CGKL ♣ Trong vieäc gia coâng maët phaúng coù khaû naêng thay theá hoaøn toaøn cho coâng vieäc baøo. ♣ Dao phay thuoäc loaïi dung cuï caét daïng truï. coù nhieàu raêng (raêng ôû maët truï hoaëc maët ñaàu). Moãi raêng laø 1 con dao tieän. ♣ Do nhieàu raêng neân laâu cuøn, coù theå aùp duïng toác ñoä caét cao, löôïng chaïy dao lôùn, caét phoi daày, caét khoâng töôùi. ♣ Caét phoi ñöùt ñoaïn, an toaøn cho ngöôøi thôï. Nhöôïc ñieåm: ♣ löôõi caét thöôøng xuyeân va ñaäp vaøo beà maët phoâi, deã söùt meû ♣ Löïc caét vaø coâng suaát tieâu thuï thay ñoåi töøng luùc laøm aûnh höôûng xaáu ñeàn maùy ♣ Dao tì tröôït treân beà maët gia coâng roài môùi caét thaønh phoi laøm bieán cöùng beà maët gia coâng gaây khoù khaên cho caùc raêng sau ♣ Maùy vaø dao coù caáu taïo phöùc taïp, giaù thaønh cao laøm phí toån saûn xuaát cao
3. Caùc vieäc phay cô baûn
4. Caùc phöông phaùp phay chính Phay phaúng Phay ñöôøng troøn
5. Caùc phöông phaùp phay chính Phay xoaén oác Phay laên Phay ñònh hình troøn Phay ñònh hình baát kyø Phay ñònh hình thaúng
6. Caùc loaïi maùy phay Maùy phay ngang Maùy phay ñöùng
7. Caùc loaïi maùy phay Maùy phay giöôøng Maùy phay toïa ñoä
8. Maùy phay caáu taïo cô baûn Thaân ngang Ñaàu phay ñöùng Thaân maùy Baøn maùy doïc Beä coâng-xoân Vít naâng baøn maùy Ñeá maùy chöùa nöôùc laøm nguoäi
9. Giaù treo Maùy phay cô caáu thao taùc Thaân ngang Giaù ñôõ truïc chính Tay quay baøn Tay gaït ñoåi toác doïc (phöông X) ñoä truïc chính Tay quay baøn ngang (phöông Y) Ñoäng cô chaïy Tay quay baøn baøn doïc ñöùng phöông Z) Hoäp toác ñoä chaïy baøn doïc (cô khí) Hoäp toác ñoä chaïy baøn ñöùng (ñieän töû) Hoäp ñieän ñieàu khieån Hoäp toác ñoä chaïy baøn ngang (ñieän töû)
10. Baûo döôõng maùy • Caùc quy taéc baûo döôõng maùy ♣ Tröôùc khi laøm vieäc, phaûi kieåm tra maùy caån thaän. ♣ Thao taùc caùc cô caáu ñieàu khieån ñuùng quy taéc. ♣ Söû duïng cheá ñoä caét hôïp lyù, khoâng quaù coâng suaát maùy. ♣ Gaù phoâi baûo ñaûm vöõng chaéc. ♣ Laép truïc dao vaø dao baûo ñaûm chính xaùc vaø chaët. ♣ Daàu môõ boâi trôn phaûi ñaày ñuû vaø ñuùng loaïi. ♣ Söû duïng dung dòch töôùi trôn baûo ñaûm chaát löôïng. ♣ Sau ca thöïc taäp phaûi lau chuøi maùy caån thaän. ♣ Thaáy hieän töôïng khaùc thöôøng phaûi kòp thôøi ngöøng maùy, tìm nguyeân nhaân. Baùo caùo vôùi thaày höôùng daãn ñeán xem xeùt, khoâng töï tieän thaùo môû caùc boä phaän maùy.
11. Thí duï moät baûng höôùng daãn boâi trôn daàu môõ
12. VAÄT LIEÄU LAØM DAO • Theùp gioù (HSS) – coøn goïi laø theùp caét nhanh, ñöôïc duøng phoå bieán hieän nay. – coù ñoä cöùng HRC = 62 - 65, chòu nhieät tôùi 6000 C
13. VAÄT LIEÄU LAØM DAO Hôïp kim cöùng (HM) – laø loaïi hôïp kim ñöôïc cheá taïo baèng caùch nung eùp (theâu keát) boät caùc-buya vonfram, caùc-buya titan vôùi chaát keát dính laø coâ-ban – coù ñoä cöùng cao (HRC = 71 - 75), chòu nhieät ñeán 11000 C, chòu maøi moøn toát nhöng gioøn. – ñöôïc cheá taïo thaønh caùc thoûi nhoû (coù nhieàu daïng vaø kích thöôùc khaùc nhau) vaø ñöôïc keïp hoaëc baét vít vaøo thaân dao. Khi moøn xoay maët khaùc, khoâng maøi laïi.
14. VAÄT LIEÄU LAØM DAO • Hôïp kim goám: – thaønh phaàn chuû yeáu laø nhoâm oâxít Al2O3 (99 %), magieâ- oâxít MgO (0,1 - 1 %) ñöôïc nghieàn thaønh boät mòn roài eùp nung ôû nhieät ñoä cao. – Coù ñoä cöùng cao (HRC = 73 -78), chòu nhieät ñeán 12000 C, nhöng raát gioøn neân thöôøng duøng ñeå gia coâng tinh.
15. Dao phay Dao phay truï Dao phay ñaàuï
16. Dao phay Dao phay dóaï Dao phay raõnhï
17. Dao phay Dao phay goùc ñônï Dao phay goùc keùpï
18. Dao phay Dao phay baùn nguyeät loài vaø loõmï
19. Dao phay Dao phay loã daøiï Dao phay loã thoâng
20. Dao phay Dao phay raõnh T Dao phay khuoân maãu
21. Dao phay Dao phay caét Dao phay modul
22. Dao phay Dao phay laên raêng Ñaàu dao
23. Caùc chuyeån ñoäng laøm vieäc a b c a b c
24. Truïc toaï ñoä Truïc toaï ñoä Truïc toaï ñoä treân maùy phay ñöùng
25. Cheá ñoä caét toác ñoä caét Toác ñoä caét khi phay laø khoaûng ñöôøng maø moät ñieåm treân löôõi caét ôû xa taâm dao nhaát di chuyeån ñöôïc trong thôøi gian 1 phuùt. Nhö vaäy: π n.d. v = ( m / ph ) 1000 Töø coâng thöùc treân, coù theå tìm soá voøng quay khi bieát trò soá toác ñoä caét 1000v . n = ( vg / ph ) π d. Thí duï 1 : Duøng dao phay ñöôøng kính 63 mm, quay 100 voøng/ph. Toác ñoä caét khi phay laø : π 1n.d. .,3 634 . 100 v = = 20≈ m / ph 1000 1000 Thí duï 2 : Bieát toác ñoä caét ñaõ choïn laø 25 m/ph vaø ñöôøng kính dao laø 100 mm. Caàn cho truïc maùy quay vôùi soá voøng laø: 1000v1000 . . 25 n = = 80= vg / ph π3d. , 14 . 100
26. Cheá ñoä caét löôïng chaïy dao Treân maùy khi phay, löôïng chaïy dao S laø khoaûng ñöôøng maø baøn maùy di chuyeån ñöôïc trong thôøi gian 1 phuùt. Ñôn vò tính laø mm/ph. Nhöng chuû yeáu laø löôïng chaïy dao raêng Sr laø khoaûng ñöôøng maø baøn maùy di chuyeån ñöôïc trong khi dao quay ñöôïc 1 raêng. Quan heä giöõa 2 daïng chaïy dao noùi treân nhö sau: S = Sr . Z . N (mm/ph) Thí duï : Dao phay coù 8 raêng quay 75 vg/ph vôùi löôïng chaïy dao Sr = 0,1 S = 0,1 mm . 8 . 75 = 60 mm/ph Toác ñoä caét cuõng nhö löôïng chaïy dao ñaõ ñöôïc thöïc nghieäm vaø laäp thaønh baûng vôùi caùc trò soá ñöôïc xaùc ñònh vôùi caùc ñieàu kieän caét goït töông ñoái thuaän lôïi, Sau ñaây laø 1 baûng cheá ñoä caét duøng cho coâng vieäc phay
27. Baûng cheá ñoä caét T o ác ño ä caét V = m / m in Chieàu saâu Löôïng Dao phay Dao phay Dao phay Dao phay Vaät lieäu caét chaïy dao tru ñaàu dóa coù chuoâi chi tieát t = m m Sr = mm B <150 mmï B < 100mm B < 32 mm < 63 mm HSS HM HSS HM HSS HM HSS HM 0,5 1 0,05 0,1 32 200 30 200 20 150 30 200 Theùp 1 2 0,1 0,2 30 180 28 180 16 120 25 160 khoâng 2 4 0,2 0,3 26 150 25 150 12 100 22 130 hôïp kim 4 8 0,3 0,4 24 120 20 120 10 80 20 100 0,5 1 0,05 1 25 100 20 100 16 80 20 160 Theùp hôïp 1 2 0,1 0,2 18 80 16 80 12 65 16 130 kim 2 4 0,2 0,3 14 65 13 65 10 50 14 100 4 8 0,3 0,4 10 50 10 50 8 40 12 80 0,5 1 0,05 0,1 25 120 22 120 16 120 22 140 1 2 0,1 0,2 22 100 20 100 12 90 18 120 Gang 2 4 0,2 0,3 19 80 15 80 10 75 16 100 4 8 0,3 0,4 16 60 12 60 8 60 14 80 0,5 1 0,05 0,1 60 120 70 180 50 160 60 120 Ñoàng 1 2 0,1 0,2 50 100 50 150 40 120 50 100 thau 2 4 0,2 0,3 40 80 50 110 32 100 45 80 4 8 0,3 0,4 32 60 49 80 25 80 40 60 0,5 1 0,05 0,1 180 320 160 320 160 250 200 320 1 2 0,1 0,2 150 250 120 250 120 200 160 250 Nhoâm 2 4 0,2 0,3 120 200 90 200 90 180 120 200 4 8 0,3 0,4 80 140 60 140 60 160 80 140 Ghi chuù: B : Chieàu roäng phay. HSS : Theùp gioù. MH : Hôïp kim cöùng.
28. Nhieät caét vaø dung dòch laøm nguoäi • Trong khi phay nhieät caét phaùt sinh do dao ma saùt vôùi chi tieát, coù theå laøm dao mau moøn, giaûm ñoä cöùng hoaëc “chaùy”. Do ñoù phaûi töôùi dung dòch laøm nguoäi vaøo khu vöïc caét goït. • Dung dòch laøm nguoäi coù taùc duïng : • -Laøm giaûm nhieät caét, laøm maùt dao giuùp dao laâu moøn. • -Laøm giaûm ma saùt, naâng cao ñoä nhaün beà maét gia coâng • -Ngoaøi ra coøn coù taùc duïng cuoán phoi troâi saïch ñi khoâng caûn trôû caét goït. • Dung dòch laøm nguoäi coù theå laø daàu khoaùng vaät, daàu ñoäng vaät, daàu thöïc vaät hoaëc laø hoãn hôïp cuûa chuùng, song phaûi coù caùc yeâu caàu cô baûn sau: • -Coù khaû naêng taûn nhieät toát • -Coù khaû naêng boâi trôn toát • -Khoâng gaây han gæ vaø aên moøn kim loaïi • -Beàn vöõng veà hoùa hoïc (laâu bieán chaát) • -Khoâng gaây nhieåm ñoäc cho ngöôøi thôï
29. Kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng Tai naïn Phoøng ngöøa -Ñöùt ngoùn tay -Khoâng thoø tay vaøo khu vöïc ñang laøm vieäc -Khoâng duøng gieû ñeå gioû nöôùc laøm nguoäi dao -Tay aùo goïn gaøng, khoâng ñeo ñoàng hoà, voøng xuyeán khi laøm vieäc -Khoâng ño kieåm luùc dao ñang quay -Vöôùng toùc, quaàn aùo vaøo -Toùc phaûi goïn gaøng trong muõ baûo hoä lao ñoäng caùc boä phaän ñang chuyeån -Caùc boä phaän truyeàn ñoäng phaûi coù naép che kín ñoäng -Phoi baén vaøo maét, vaøo maët -Khi phay vaät lieäu gioøn hoaëc phay cao toác phaûi muõi chaân tay ñeo kính baûo hoä hoaëc laép treân maùy taám chaén phoi
30. Kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng Tai naïn Phoøng ngöøa -Ñieän giaät -Thöôøng xuyeân kieåm tra daây ñieän xem voû caùch ñieän coù bò hôû hoaëc gioøn nöùt khoâng, ñeå kòp thôøi thay. -Khoâng ñeå ñoäng cô vaø caùc thieát bò ñieän khaùc bò aåm öôùt. -Maùy phaûi coù daây noái ñaát caån thaän. -Chaùy -Tuaân theo noäi quy khoâng huùt thuoác trong xöôûng -Gieû lau öôùt daàu khoâng ñöôïc vöùt böøa baõi, phaûi taäp trung vaøo thuøng toân coù naép che. -Khi thaáy ñoäng cô noùng khaùc thöôøng vaø coù muøi kheùt, phaûi kòp thôøi taét ñieän vaø goïi thôï ñieän ñeán xem xeùt. -Phaûi trang bò bình chöõa chaùy ñaày ñuû, vaø thöôøng xuyeân kieåm tra khoâng ñeå quaù haïn söû duïng.
31. Thöôøng thöùc veà veä sinh coâng nghieäp • Nôi laøm vieäc : – Caàn thoaùng maùt, saùng suûa, luoân ñöôïc giöõ saïch seõ, ngaên naép vaø thuaän tieän cho thao taùc. – Caàn ñöôïc thoâng gioù toát, vaø coù aùnh saùng ñaày ñuû, toát nhaát laø aùnh saùng thieân nhieân. • Thaân theå vaø quaàn aùo : – Quaàn aùo phaûi goïn gaøng, vöøa côõ ngöôøi vaø luoân giöõ saïch seõ, khoâ raùo. – Thaân theå, tay chaân phaûi luoân giöõ cho saïch seõ, khoâ raùo. Heát ca laøm vieäc phaûi röûa tay baèng xaø phoøng caån thaän, taém röûa kyõ. – Trong giôø giaûi lao, giöõa ca laøm vieäc, neân vaän ñoäng thaân theå ôû choã thoaùng khí. – Ngoaøi giôø laøm vieäc caàn nghæ ngôi ñaày ñuû vaø hoaït ñoäng ñeå phuïc hoài söùc khoûe. Caàn coá gaéng giöõ möùc aên uoáng ñieàu hoøa vaø ñuû chaát caàn thieát cho cô theå.