Bài giảng Màng não, màng tủy, não thất và lưu thông dịch não tủy - TS Nguyễn Văn Ba

Nội dung text: Bài giảng Màng não, màng tủy, não thất và lưu thông dịch não tủy - TS Nguyễn Văn Ba

1. Màng não, màng tủy, não thất và lưu thông dịch não tủy TS Nguyễn Văn Ba Bộ môn Giải phẫu
2. Quá trình bảo vệ não ◼ Tổ chức thần kinh mềm và dễ tổn thương ◼ Não được bảo vệ bởi – Xương sọ – Các màng não – Dịch não tủy ◼ Về cơ bản, các thành phần này bảo vệ não trong chấn thương chấn thương và áp lực ◼ Ngoài ra, não còn được bảo vệ từ các chất gây hại trong máu bằng hàng rào máu não
3. Màng não ◼ Có 3 màng não là các màng tổ chức liên kết bao bọc phía ngoài hệ thần kinh trung ương
4. Màng não ◼ Các màng não – Bao phủ và bảo vệ các phần của TK trung ương – Bảo vệ các mạch máu và bao quang các xoang TM – Chứa dịch não tủy – Hình thành các phần trong xương sọ
5. Màng não ◼ Từ ngoài vào trong, màng não gồm 3 lớp – Màng cứng – Màng nhện – Màng nuôi
6. Màng não cứng ◼ Là màng não dai nhất ◼ Bao quanh não, gồm 2 lớp
7. Màng não cứng ◼ Lá ngoài lót toàn bộ mặt trong xương sọ ◼ Lá trong tạo thành màng bao phủ não và liên tiếp với màng cứng tủy sống
8. Màng não cứng ◼ Các lớp của màng não cứng gắn chắc với nhau, ngoại trừ một số vị trí 2 lá tách rời nhau hình thành các xoang màng cứng ◼ Các xoang màng cứng nhận máu TM và đổ trực tiếp vào TM cảnh trong ở cổ
9. Màng não cứng ◼ Ở một số vị trí, 2 lá trong màng cứng gắn với nhau để hình thành các vách mỏng liên kết các phần của não với nhau
10. Màng não cứng ◼ Liềm đại não:len giữa 2 BCDN ◼ Liềm tiểu não: len giữa 2 BCTN ◼ Lều tiểu não: giữa Đại não và tiểu não ◼ Lều tuyến yên: phủ mặt trên tuyền yên ◼ Lều hành khứu: phủ trên hành khứu
11. Màng nhện ◼ Trong màng cứng, mỏng vào phủ lỏng lẻo trên bề mặt não ◼ Giữa màng nhện và màng cứng là khoang hẹp: khoang dưới cứng ◼ Ở dưới màng cứng là khoang dưới nhện rất rộng rãi
12. Màng nhện ◼ Khoang dưới nhện chứa dịch não tủy và bao gồm rất nhiều mạch máu lớn nuôi dưỡng não ◼ Do màng nhện mỏng và đàn hồi, nên các mạch máu này được bảo vệ nghèo nàn
13. Màng nhện ◼ Các hạt nhện lồi qua màng cứng vào xoang TM ở mặt ngoài não ◼ Dịch não tủy được hấp thụ vào xoang TM qua các van hạt nhện
14. ◼ Các bể dưới nhện – Bể hành tiểu não – Bể liên cuống đại não – Bể cầu não – Bể trên
15. Bể hành tiểu não
16. Màng nuôi ◼ Màng nuôi mỏng, gắn chặt với các mạch máu não ◼ Màng này phủ quang não và ăn sâu vào các rãnh
17. Màng tủy ◼ Màng tủy cứng ◼ Màng nhện tủy sống ◼ Màng nuôi tủy sống
18. Màng tủy cứng Đặc điểm ◼ Ở trên, gắn với chu vi của lỗ chẩm (lỗ lớn) ◼ Ở dưới, tận hết ở S2, cuối cùng tạo dây sống gắn với mặt sau của xương cụt
19. Khoang ngoài cứng ◼ Vị trí: giữa màng cứng và ống sống ◼ Thành phần: các tổ chức liên kết lỏng lẻo, mỡ, bạch huyets, đám rối TM đốt sống, các TK sống ở mỗi bên xuyên qua khoang ngoài cứng được áp dụng trong gây tê ngoài màng cứng Khoang dưới cứng
20. Màng nhện Đặc điểm ◼ Mỏng, lỏng lẻo, bao quanh tủy sống ◼ Liên tiếp ở trên với màng nhện của não
21. Khoang dưới nhện ◼ Vị trí: giữa màng nhện và màng nuôi, chứa dịch não tủy ◼ Bể tận: phần lớn nhất của khoang dưới nhện, Từ L2 kéo dài đến S2, chứa đuôi ngựa, là nơi tốt nhất chọc dịch não tủy
22. Chọc dịch não tủy
23. Màng nuôi ◼ Là màng chứa mạnh máu gắn với tủy sống ◼ Dây chằng răng: bao gồm 21 đôi dây chằng tam giác nối giữa tủy sống (giữa rễ trước và rễ sau) tới màng cứng; các dây chằng này giúp cố định tủy sống.
24. Các não thất Não thất bên ◼ Là một phần rỗng, nằm giữa 2 BCDN. Cấu tạo 3 sừng: sừng trán, sừng chẩm và sừng thái dương. ◼ Não thất bên được thông vào não thất 3 bởi 2 lỗ Monro (ở phần sừng trán của não thất bên)
25. Các não thất Não thất ba ◼ Nằm giữa 2 đồi thị và xung quanh mép xám. - Trước là vùng dưới đồi trước. - Sau là vùng dưới đồi sau. - Trên là thể tam giác, có tấm màng mạch trên. - Dưới là vùng dưới đồi và tuyến yên. ◼ Não thất III thông ở trên với não thất bên bởi lỗ Monro; ở phía dưới với não thất 4 bởi cống sylvius.
26. Các não thất ◼ Não thất 4 Là khoang rỗng, nằm phía sau thân não và mặt trước tiểu não. Hai bên được giới hạn bởi 3 đôi cuống tiểu não. Não thất 4 thông vào khoang dưới nhện của màng não bởi lỗ Luska và Magendi (nằm ở thành sau của não thất 4). Giữa tiểu não và phần sau của cuống tiểu não trên có màng mạch của não thất 4. Não thất 4 thông ống nội tuỷ của tuỷ sống
27. Dịch não tủy ◼ Dịch não tuỷ là chất được tiết ra từ các hệ thống mạch máu trong các tấm màng mạch của não thất. ◼ Dịch não tuỷ có chứa các thành phần là các chất vô cơ và chất dinh dưỡng nhưng không có hồng cầu và bạch cầu
28. Lưu thông dịch não tủy Dịch não tủy từ não thất bên Lỗ Monro Não thất ba Cống não Não thất bốn Lỗ Luska và Magendi Hạt nhện Xoang TM dọc trên TM Khoang dưới nhện