Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ 1 - Chương 2: Các chế độ tiền tệ - Nguyễn Thị Ngọc The

Nội dung text: Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ 1 - Chương 2: Các chế độ tiền tệ - Nguyễn Thị Ngọc The

1. TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ P1 GV: Nguyễn Thị Ngọc The Email: nguyenngocthe258@gmail.com : 0968 23 26 48
2. Mục đích Sau khi học xong chương này, SV sẽ trả lời được 04 câu hỏi sau: 1. Chế độ tiền tệ là gì? 2. Lịch sử phát triển của các chế độ tiền tệ ? 3. Chế độ tiền tệ ở VN ?
3. NỘI DUNG I CHẾ ĐỘ TiỀN TỆ IIC CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TiỀN TỆ Ở VN IIIII CHẾ ĐỘ TiỀN TỆ VN
4. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ 1.1 Khái niệm :  Chế độ tiền tệ là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ của một quốc gia , được qui định bằng pháp luật.
5. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ •1.2 Các yếu tố của chế độ tiền tệ Bản vị Đơn vị Công cụ tiền tệ tiền tệ tiền tệ
6. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ 1.2 Caùc yeáu toá cuûa cheá ñoä tieàn teä ❑Bản vị tiền tệ : - Là tiêu chuẩn chung mà mỗi nước chọn làm cơ sở cho chế độ tiền tệ của mình. - Tiêu chuẩn chung mà lịch sử loài người chọn làm cơ sở cho tiền tệ của các quốc gia là hàng hoá không phải là kim loại; tiếp đến là kim loại đủ giá: bạc, vàng; tiếp đến là ngoại tệ. - Hiện nay, hầu hết các nước đều sử dụng bản vị tiền tệ là bản vị sức mua HH, DV của đồng tiền.
7. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑ Đơn vị tiền tệ : Tên gọi và ký hiệu Chế độ đúc tiền Tiêu chuẩn đo lường
8. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑ Đơn vị tiền tệ : Ví dụ : ❖Việt Nam : -Đơn vị tiền tệ : “ đồng” -Ký hiệu quốc gia : VND ❖Mỹ : -Đơn vị tiền tệ : “Dollar” -Ký hiệu quốc gia : USD
9. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑Công cụ trao đổi : -Tức là những công cụ được sử dụng để thực hiện mua bán hàng hoá, dịch vụ hoặc thanh toán các khoản nợ như tiền giấy, tiền kim lọai, tiền sổ .
10. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑Kết luận : Nói chung, trong chế độ tiền tệ, yếu tố thường thay đổi là bản vị tiền tệ có thể là hàng hóa, vàng hay ngoại tệ .tùy thời kỳ kinh tế nhất định
11. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ 1.3 Các chế độ lưu thông tiền kim loại trên TG : - Chế độ bản vị bạc - Chế độ song bản vị - Chế độ bản vị tiền vàng - Chế độ bản vị vàng thỏi - Chế độ bản vị vàng hối đoái - Chế độ bản vị ngoại tệ - Chế độ tiền giấy không chuyển đổi ra vàng có bản vị là sức mua HH-DV
12. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ BẠC Là đồng tiền của một nước được đảm bảo bằng một trọng lượng bạc nhất định theo pháp luật của nước đó Được lưu hành phổ biến vào đầu thế kỷ XIX trở về trước. 12
13. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ SONG BẢN VỊ Đồng tiền  Xaùc ñònh 1 trọng lượng cố của 1 nước baèng định của hai KL Vàng Bạc Ví duï: Năm 1792 ở Mỹ 1 lượng vàng = 1,603 gam vàng roøng, 1 lượng bạc =24,06 gam bạc roøng. Töùc troïng löôïng 1 ñoâla baïc naëng gấp 15 laàn troïng löôïng 1 ñoâla vaøng. Chuù yù: Moät tyû leä ñuùc tieàn coá ñònh vaø moät tyû leä thò tröôøng13 thay ñoåi cho pheùp ngöôøi ta giöõ laïi ñoàng tieàn coù giaù trò hôn vaø cho löu thoâng ñoàng tieàn coù giaù trò keùm hôn.
14. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG Laø ñoàng tieàn cuûa 1 nöôùc ñöôïc ñaûm baûo baèng moät troïng löôïng vaøng nhất ñònh theo phaùp luaät. Cheá ñoä baûn vò tieàn vaøng ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû caùc nöôùc trong nhöõng naêm cuoái Tk XIX vaø ñaàu Tk XX 14
15. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG * Nhöõng yeáu toá caàn thieát cuûa baûn vò tieàn vaøng goàm : 1 Nhaø nöôùc khoâng haïn cheá vieäc ñuùc tieàn vaøng Tieàn giaáy quoác gia ñöôïc nhaø nöôùc xaùc ñònh moät 2 troïng löôïng vaøng nhất ñònh vaø ñöôïc töï do chuyeån ñoåi ra vaøng theo tyû leä ñaõ qui ñònh. 3 Tieàn vaøng ñöôïc löu thoâng khoâng haïn cheá. 15
16. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG THỎI 1 troïng löôïng vaøng Ñôn vò tieàn teä quoác gia xaùc ñònh baèng coá ñònh Vaøng ñöôïc ñuùc thaønh thoûi maø khoâng ñuùc thaønh tieàn Vaøng khoâng löu thoâng trong neàn kinh teá, maø chæ döï tröõ ñeå laøm phöông tieän thanh toaùn quoác teá vaø chuyeån dòch taøi saûn ra nöôùc ngoaøi
17. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG THỎI Tieàn giaáy quoác gia ñöôïc ñoåi ra vaøng theo luaät ñònh, nhöng phaûi moät soá löôïng tieàn giaáy nhaát ñònh, ít nhaát phaûi töông ñöông 1 thoûi vaøng. Ñaõ ñöôïc aùp duïng Anh Pháp Naêm 1925 vaø qui ñònh Naêm 1928 vôùi soá tieàn giaáy muoán ñoåi tieàn giaáy laáy phaûi ñoåi ít nhaät laø 225.000 vaøng phaûi đoåi ít nhaát laø Francs 17 1500 baûng Anh
18. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG HỐI ĐOÁI Laø cheá ñoä baûn vò trong ñoù tieàn giaáy quoác gia khoâng đöôïc tröïc tieáp chuyeån ñoåi ra vaøng, muoán ñoåi ra vaøng phaûi thoâng qua một ngoaïi tệ Chuù yù Ngoaïi teä ñoù phaûi ñöôïc töï do chuyeån ñoåi ra vaøng, nhö ñoâla Myõ, baûng Anh Ñaõ ñöôïc aùp duïng AÁn Ñoä Haø Lan18 Naêm 1898 Ñöùc 1924 1928
19. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ NGOẠI TỆ Ñôn vò tieàn teä quoác gia ñöôïc xaùc ñònh baèng ñôn vò tieàn teä cuûa nöôùc ngoaøi (ngoaïi teä) Chuù yù Ngoaïi teä: Phải là ngoại tệ maïnh vaø ñöôïc tö do chuyeån ñoåi treân thò tröôøng Söû duïng Phoå bieán ñoái vôùi caùc nöôùc thieáu vaøng hoaëc leä thuoäc nöôùc khaùc (caùc nöôùc trong khoái coäng ñoàng Anh sau19 theá chieán I)
20. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ BẢN VỊ NGOẠI TỆ : Vai troø Khuyeán khích thương maïi quoác teá vaø taêng tröôûng kinh teá moät caùch coù traät töï 20
21. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ ❑CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN GIẤY : * Khái niệm - Chế độ bản vị tiền giấy không được chuyển đổi ra vàng là đơn vị tiền tệ của 1 nước không thể tự do chuyển đổi ra kim lọai quý. * Sự ra đời - Đầu những năm 1930 chế độ bản vị tiền giấy không được chuyển đổi ra vàng đã trở thành phổ biến. 21
22. BẢNG TÓM TẮT LỊCH SỬ CÁC CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ TRÊN THẾ GIỚI COÂNG CUÏ BAÛN VÒ THÔØI GIAN TOÀN STT TRAO CÔ CHEÁ PHAÙT HAØNH TIEÀN TEÄ TAÏI ÑOÅI Töï do chuyeån ñoåi ra Baïc theo tyû leä Baûn vò Ñaàu theá kyû 19 1 Tieàn ñuùc quy ñònh cuûa caùc quoác gia khaùc nhau baïc trôû veà tröôùc vaø ñöôïclöu thoâng khoâng haïn cheá Töï do chuyeån ñoåi ra Vaøng vaø Baïc Song baûn theo tyû leä quy ñònh cuûa caùc quoác gia 2 Theá kyû 19 Tieàn ñuùc vò khaùc nhau vaø ñöôïclöu thoâng khoâng haïn cheá Cuoái theá kyû Töï do chuyeån ñoåi ra Vaøng theo tyû leä Tieàn 3 19, ñaàu theá kyû Tieàn ñuùc quy ñònh cuûa caùc quoác gia khaùc nhau Vaøng 20 vaø ñöôïclöu thoâng khoâng haïn cheá Tieàn giaáy quoác gia chuyeån ñoåi ra 4 Vaøng thoûi Ñaàu theá kyû 20 Tieàn giaáy Vaøng theo tyû leä quy ñònh> Nhöng22 ít nhaát phaûi baèng 1 thoûi vaøng
23. BẢNG TÓM TẮT LỊCH SỬ CÁC CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ TRÊN THẾ GIỚI Cuoái theå Tieàn quoác gia muoán ñöôïc chuyeån kyû 19, doåi ra Vaøng phaûi thoâng qua ngoaïi teâï 5 Vaøng hoái ñoaùi Tieàn giaáy ñaàu theá (ngoaïi teä ñoù phaûi ñöôïc töï do chuyeån kyû 20 ñoåi ra vaøng) Tieàn quoác gia ñöôïc xaùc ñònh baèng ñôn vò tieàn teä cuûa nöôùc ngoaøi (ñoù Theá kyû 6 Ngoaïi teä Tieàn giaáy phaûi laø caùc ngoaïi teä maïnh vaø ñöôïc 20 töï do chuyeån ñoåi treân thò tröôøng quoác teá) Tieàn giaáy, Tieàn giaáy Ñôn vò tieàn teä cuûa moãi nöôùc khoâng caùc chöùng khoâng chuyeån Cuoái theå ñöôïc chuyeån ñoåi ra Vaøng vaø kim töø coù giaù 7 ñoåi ra vaøng kyû 20 loaïi quyù. Vaøng chæ ñöôïc thanh toaùn (seùc, (baûn vò haøng ñeán nay caùc khoaûn nôï quoác teá vaø bò ruùt khoûi thöông hoaù dòch vuï) löu thoâng 23 phieáu )
24. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ phong kiến : Nhà Trần Đã lưu hành tiền đúc bằng đồng đây là tiền được đúc đầu tiên ở Việt Nam. Nhà Hồ (1400-1407) Ban hành tiền giấy năm 1396, đó là một thời điểm rất sớm so với lịch sử tiền giấy nhưng chính sách ban hành tiền giấy đó không được đánh giá là tiến bộ. 24
25. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Cách phát hành tiền thời kỳ nhà Hồ - Là đổi hoàn toàn tiền cũ lấy tiền mới nên về lí thuyết nó không ảnh hưởng gì tới giá trị đồng tiền mà thậm chí đó là một tư tưởng mới giúp tiết kiệm kim loại và sử dụng tiền thuận tiện hơn Nhược điểm cách phát hành tiền thời kỳ nhà Hồ Là sự vi phạm quy luật phù hợp giữa hình thức và nội dung. Vì sự ra đời tiền giấy phải có những tiền đề KT của nó, phải trải qua những giai đoạn thai nghén trung gian để có được lòng tin của dân chúng, có cơ chế điều hành của25 hệ thống TC - NH
26. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Sự kết thúc chế độ tiền tệ thời kỳ Nhà Hồ Cùng với sự sụp đổ của nhà Hồ, tiền giấy cũng chấm dứt lưu hành Nhà Lê Năm 1429, ngay năm thứ hai sau khi lên ngôi, Lê Thái Tổ đã cho đúc tiền đồng trở lại, nhân dân lại quay trở lại dùng tiền đồng. 26
27. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ thực dân Pháp xâm lược đến 8/1945 : Từ 1858 đến 1875 Chưa có Ngân hàng Đông Dương (NHĐD) thì trên đất Việt tiêu đồng thời nhiều loại tiền khác nhau: Tiền Fran (FRF) của Pháp, tiền Mêxicô, tiền Trung Quốc Năm 1875 Ngân hàng Đông Dương ñöôïc thành lập và phát hành tiền Đông Dương. Đồng Đông Dương lúc bấy giờ đúc bằng Bạc (bản vị Bạc) và giấy bạc ngân hàng.
28. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Vieäc söû duïng ñoàng tieàn Ñoâng Döông 1880 1875 1880 - 1930 1930 -1936 Tiền Đông Dân ta Dương mang Tiền giấy Tiền giấy tiêu tiền bản vị vàng, Đông Đông Đông Dương ra Dương Dương tiêu song song mang bản với đồng Fran đời và mang bản vị ủ mang bản vị vàng vị bạc c a Pháp và các loại tiền bạc đồng, tiền kẽm cũ 28
29. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Ngày 31/05/1930 Tổng thống Pháp ký sắc lệnh chuyển đồng Đông Dương từ chế độ bản vị Bạc sang chế độ Bản vị vàng Quy định tỷ giá đồng Đông Dương với FRF 1 đồng Đông Dương = 10 FRF 1 FRF = 0.0655 gram vàng Đồng Đông Dương bị Chính phủ VNDCCH cấm lưu hành trên toàn cõi VN từ tháng 4/1948 nhưng đến 1954 29 mới thực hiện được
30. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ (9/1945 – 4/1975): Từ 1945 - 1951 Vấn đề tài chính, tiền tệ được đặc biệt quan tâm và coi đó là một vũ khí sắc bén, trực tiếp của cả 2 nhiệm vụ: Kháng chiến và kiến quốc Ngày 1/12/1945 Đồng tiền tài chính với chất liệu nhôm đầu tiên lọai hai hào của ta được phát hành 30
31. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Ngày 21/1/1946 Phát hành đồng tiền nhôm loại năm hào Ngày 31/1/1946 Phát hành tiền giấy gọi là "giấy bạc Việt Nam" đầu tiên ở miền Trung Ngày 13/08/1946 Phát hành giấy bạc trên toàn miền bắc 31
32. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Tháng 11/1946 Quốc hội khoá 2 giao Bộ tài chính phát hành tiền giấy trong cả nước. Tập trung Phi tập trung Vùng địch kiểm soát: thì tiêu đồng thời Vùng tự do: cả tiền Đông dương, cả tiền tài chính lưu hành giấy địa phương do CP trung ương uỷ quyền bạc Việt Nam cho chính quyền cách mạng địa phương phát hành và gồm cả "tiền VN hoá" bằng cách đóng dấu của Uỷ ban kháng chiến 32 địa phương lên tiền địch để lưu hành
33. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Tháng 5/1951 Thành lập ngân hàng quốc gia VN, phát hành Tiền giaáy “NHQGVN” thay ñoàng tieàn TC tỷ lệ thu đổi 10 đồng tài chính = 1 đồng ngân hàng Tháng 2/1959 Cải cách tiền tệ lần thứ 2 phát hành tiền mới thu đổi tiền cũ với tỷ lệ 1 đồng NH mới = 1000đ NH cũ. Khi đó 1 đồng NHQGVN = 1,36 Rúp Liên Xô = 1, 2 USD 33
34. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Tháng 10/1961 Đồng tiền NHQG VN ở miền Bắc được đổi tên thành đồng tiền Ngân hàng Nhà nước Việt nam (NHNN VN) với cùng một mệnh giá để tránh trùng tên với đồng tiền NHQG ở miền Nam của chính phủ nguỵ quyền Sài gòn. Từ 1965 – 1973 Nhà nước đã cho phép Quân đội sử dụng đồng “tiền Trường sơn” hay còn gọi là "phiếu bách hóa“ thay tiền để phân phối nhu yếu phẩm 34
35. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Chế độ tiền của chính quyền Ngụy Sài gòn từ 1954 - 1975 1954 - 1960 1960 - 1975 -Năm 1954: chính - Đồng tiền Ngụy quyền Ngụy SG liên tục mất giá: thành lập NH và +Từ 1960 đến 1965: cũng lấy tên là NHQG Việt nam 118đ/USD ừ - Tiêu song song +T 1966 – 1968: đồng USD và đồng 250đ/ USD tiền Quốc gia: +Từ 1968 – 1973: 1 USD = 35 đồng 500đ/ USD Quốc gia 35
36. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ thống nhất tổ quốc từ sau 4/1975- 1978: a. Ngân hàng Quốc gia VN của chính quyền VN cộng hoà (ở miền Nam) đã được quốc hữu hoá và sáp nhập vào hệ thống Ngân hàng Nhà nước VN, cùng thực hiện nhiệm vụ thống nhất tiền tệ trong cả nước, phát hành các loại tiền mới của nước CHXHCN Việt Nam, thu hồi các loại tiền cũ ở cả hai miền Nam - Bắc vào năm 1978. 3 năm đầu sau ngày miền nam giải phóng Miền Miền Nam Bắc úSöû duïng tiền NHNNVN Söû duïng tiền của chính quyền cũ36
37. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Ngày 3/5/1975 Chính quyền cách mạng tiếp quản NHQG của Nguỵ quyền Sài gòn và vẫn sử dụng đồng tiền của chế độ cũ Ngày 6/6/1975 Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt nam đã ra Nghị định số 04/PCT - 75 về thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam 37
38. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Ngày 22/ 9/1975 Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng Hoà miền nam VN đã tổ chức cuộc đổi tiền trên qui mô toàn miền nam để đưa đồng tiền mới lấy tên là "Tiền Ngân hàng Việt Nam“: 1 đồng NHVN = 500đ tiền của chế độ cũ = 1 USD Ngày 2/5/ 1978 Nhà nước CHXHCN Việt nam công bố đổi tiền lần thứ 3 trên phạm vi toàn quốc: 1đ tiền NHNN cũ ở miền Bắc = 0,8 đồng tiền Giải phóng ở miền Nam = 1đ NHNN mới. 38
39. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ từ 1979 -1985 : Tiền VN được đảm bảo bằng bản vị hàng hoá dịch vụ và sức mua. Dưới hình thức tiền giấy và tiền kim loại có mệnh giá nhỏ Đến cuối những năm 80 Hệ thống Ngân hàng Nhà nước về cơ bản vẫn hoạt động như là một công cụ ngân sách, chưa thực hiện các hoạt động kinh doanh tiền tệ theo nguyên tắc thị trường. Cuối những năm 80 cho tới ngày nay. Sự thay đổi về chất trong hoạt động của hệ thống ngân hàng - chuyển dần sang hoạt động theo cơ chế thị trường
40. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ từ 1986 - 2003: Năm 1986 Lạm phát tới trên 774% (sieâu laïm phaùt): Đồng tiền mệnh giá mới đã gấp 10 lần đồng tiền mệnh giá cũ Cơ chế Nền kinh Lưu thông Các hiện tập tế vẫn hàng hoá, tượng “chợ trung trong thế lưu thông đen”, “phá quan bị bao tiền tệ rào”, “hụi họ”, liêu bao vây, cấm không "núp bóng" cấp vận phát triển mọc lên như nấm
41. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Năm 1986 Đại Hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ VI Công khai đánh giá một cách trung thực, thẳng thắn và toàn diện về cuộc khủng hoảng nghiêm trọng của đất nước Coâng Cuộc ñoåi môùi KT: chuyển từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp sang cơ hạch toán kinh doanh, tính đúng, tính đủ và sau này là chế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước Năm 1988 - 1990 Cuộc đổ vỡ tín dụng dây chuyền gây thất thoát nhiều ngàn tỷ đồng đã làm suy giảm niềm tin trong nhân dân vào tính ổn đ41ịnh của đồng tiền Việt nam
42. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Tháng 5/ 1990 Hai Pháp lệnh NH ra đời đã chính thức chuyển cơ chế hoạt động của hệ thống NHVN từ 1 cấp sang 2 cấp, trong đó NHNN thực thi cùng một lúc hai nhiệm vụ Nhiệm vụ Quản Nhiệm vụ của một NHTW - Là lý Nhà nước về Ngân hàng phát hành tiền; Là NH hoạt động NH của các NH và là NH của NN 42
43. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Năm 1991: NHNN Áp dụng cơ Khép dần khoảng cách Điều chỉnh lãi suất chế lãi suất giữa lãi suất nội tệ và thích ứng với cơ thực dương lãi suất ngoại tệ chế thị trường Năm 1993 Thực thi NHTW tăng cường quản lý vĩ mô Thực hiện thông qua các công cụ điều hành chính sách tỷ nguyên tắc chính sách tiền tệ như tỷ lệ dự trữ giá với quan trên đất Việt bắt buộc, hạn mức tái cấp vốn, lãi hệ XNK và nam chỉ tiêu suất tái cấp vốn và tổ chức các dạng quan hệ cung tiền Việt nam, thị trường vốn ngắn hạn như: Thị cầu trên thị tích cực chống trường nội tệ liên NH; Thị trường trường ngoại ngoại tệ liên NH; Thị trường đấu lại hiện tượng thầu tín phiếu kho bạc và Thị trường tệ Dola hoá tín dụng truyền thống; 43
44. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Năm 1994 Xuất hiện hình thức sơ khai của thị trường sơ cấp về các công cụ nợ trung hạn Kỳ phiếu Tín dụng xây dựng Huy động có bảo NHTM nhà ở có điều kiện đảm bằng vàng Năm 1994 Chính sách cung ứng tiền đã gắn liền với kỹ thuật phân tích và quản lý động thái của lưu thông tiền tệ chủ yếu thông qua động thái của tổng phương tiện thanh toán song song 44 với động thái của lượng tiền mặt trong lưu thông
45. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Tháng 7 năm 2000 Thị trường vốn dài hạn (TTCK) ở Việt nam đi vào hoạt động Từ tháng 8 năm 2000 Công cụ nghiệp vụ thị trường mở vào sử dụng Hệ thống NHVN cũng đã không ngừng triển khai chương trình hiện đại hoá công nghệ NH Nối mạng thông suốt từ Mở ra nhiều Tốc độ thanh TW đến các chi nhánh hình thức thanh toán đã tăng45 khu vực và cơ sở toán thuận tiện mạnh
46. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Ngày 12/12/1997 Quốc Hội nước CHXHCNVN khoá X kỳ họp thứ 2 đã ban hành luật NHNNVN Ngày 17/6/2003 Quốc Hội khoá 11 đã thông qua luật sửa đổi bổ sung 1 số điều của NHNNVN. Trong chương III mục 2 phát “hành tiền giâý và tiền kim loại” đã quy định bằng pháp luật những vấn đề chủ yếu sau Đơn vị tiền tệ; Phát hành tiền; In đúc, bảo quản, vận chuyển, phát hành, tiêu huỷ tiền; Xử lý tiền rách nát hư hỏng; Thu hồi, thay thế tiền; Tiền mẫu, tiền lưu niệm; Ban hành và kiểm tra giám sát thực46hiện quy chế nghiệp vụ phát hành tiền; Các hành vi bị nghiêm cấm
47. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM ❑Thời kỳ từ năm 2003 – nay: Những năm gần đây, Việt Nam cho ra đời tiền kim loại có mệnh giá nhỏ kết hợp với việc in tiền mới (đổi chất liệu in từ cotton sang polymer), nhưng một số tờ tiền mới in đã gặp vài lỗi kĩ thuật Nhờ có tốc độ tăng trưởng bình quân những năm gần đây cao, khoảng 7-8% đặc biệt là sự kiện ngày 11/1 - Việt Nam chính thức trở thành thành viên Tổ chức thương mại thế giới (WTO)=>nên vị thế của đồng tiền Việt Nam đã được nâng cao trên trường quốc tế.
48. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Tiền thời Hồ Quý Ly Đơn vị: Thông bảo hội sao Mặt trước của đồng 5 Đông Dương (5 piastre) Tiền Nguỵ 48
49. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM 49
50. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM 51
51. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ CHUÛ THEÅ STT CHEÁ ÑOÄ XAÕ HOÄI COÂNG CUÏ TRAO BAÛN VÒ TIEÀN TEÄ ÑÔN VÒ TIEÀN TEÄ PHAÙT HAØNH ÑOÅI 1 Phong kieán thôøi Tieàn kim loaïi Ñoàng, trinh, keõm Tieàn ñuùc baèng Töï do phaùt Traàn (baûn vò baïc) ñoàng, keõm haønh, chöa coù phaùp luaät 2 PK nhaø Hoà (1400) Tieàn giaáy Ñoàng, trinh, keõm Tieàn giaáy (nhieàu Nhaø vua p.ñònh (song loaïi giaáy khaùc Hoà Quùy Ly baûn vò ) nhau) 3 Thöïc daân Phaùp Ñoàng baïc Ñoâng Tieàn giaáy hoaëc Chính phuû (1930) Baûn vò Döông tieàn ñuùc baèng Phaùp bạc (piastre) (1ñ ÑD=10 baïc frances Phaùp) = 0.6550 gram vàng 4 Thuoäc ñòa Ñoàng baïc Ñoâng Tieàn giaáy hoaëc Chính phuû Phaùp(tröôùc 10-45) Baûn vò Döông (1ñ ÑD=17 tieàn ñuùc baèng Phaùp vàng frances Phaùp) baïc 5 VNDCCH (1946) (baûn vò VNÑ (1ñ ÑD =1 ñoàng Tieàn giaáy Chính phuû HHDV, söùc giaáy baïc VN) VNDCCH mua)
52. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ CHUÛ THEÅ PHAÙT STT CHEÁ ÑOÄ XAÕ HOÄI BAÛN VÒ TIEÀN COÂNG CUÏ TRAO ÑÔN VÒ TIEÀN TEÄ HAØNH TEÄ ÑOÅI 6 Mieàn Baéc (1954-1977) (baûn vò HHDV, Ñoàng NH Tieàn giaáy NH VNDCCH söùc mua) Meänh giaù 1ñ,2ñ, 200ñ 7 Mieàn Nam (1954-1975) Baûn vò ngoaïi Ñoàng tieàn Nguïy Giaáy baïc NH Chính quyeàn Nguïy teä (USD) 8 Mieàn Nam (1975-1977) (baûn vò HHDV, Tieàn giaûi phoùng (500ñ Giaáy baïc NH Chænh phuû laâm thôøi söùc mua) tieàn nguî = 1 ñoàng giaûi mieàn nam Vieät Nam phoùng) 9 Naêm 1978, VNDCCH (baûn vò HHDV, Ñoàng NH (2 mieàn) (1ñ Meänh giaù 1ñ, Chính phuû söùc mua) mieàn baéc = 1 doàng môùi, 5ñ, 50ñ CHXHCNVN 1 ñoàng mieàn nam = 8 (giaáy),1haøo,2 haøo (NHNNVN) haøo môùi) 5haøo (kim loaïi) 10 CHXHCNVN (1985-2003) Tieàn giaáy (baûn VNÑ (10ñ tieàn cuõ = 1 GBNH (cotton) Chính phuû vò HHDV, söùc ñoàng tieàn môùi) CHXHCNVN mua) (NHNNVN) 11 Naêm 2003 ñeán nay: Tieàn giaáy (baûn VNÑ GBNH (tieàn Chính phuû phaùt haønh theâm tieàn xu vò HHDV, söùc cotton, polime, CHXHCNVN meänh giaù nhoû, mua) tieàn xu) (NHNNVN) tieànpolymer meänh giaù caùc lôùn chöùng töø 53 coù giaù
53. III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAM ❖Chế độ lưu thông tiền giấy ở VN là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ chủ yếu là tiền giấy, được nhà nước VN quy định thành pháp luật.
54. III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAM ❖Đơn vị tiền tệ - tên gọi tiền tệ ❖Các quy định về phát hành tiền giấy và tiền kim loại ở VN ❖Các nguyên tắc phát hành tiền ❖Cơ cấu lưu thông tiền tệ
55. III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAM ❑Đơn vị tiền tệ - tên gọi tiền tệ : ❖Đơn vị tiền VN : “ đồng”, có giá trị là 100 xu hây 10 hào ❖Tên gọi : đồng Ngân Hàng VN hay Đồng Bạc VN ❖Ký hiệu : “ đ” ❖Ký hiệu quốc tế : “ VND”
56. III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAM ❑Các quy định về phát hành tiền giấy và tiền kim loại ở VN ❖Về phát hành tiền ❖Về in, đúc ,bảo quản, vận chuyển, phát hành, tiêu hủy tiền ❖Về xử lý tiền rách nát, hư hỏng ❖Về tiền mẫu, tiền lưu niệm ❖Về các hành vi nghiêm cấm
57. III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAM ❑Các nguyên tắc phát hành tiền Có 4 nguyên tắc : ❖Nguyên tắc 1 : Phát hành tiền chỉ được phát hành qua con đường tín dụng ❖Nguyên tắc 2 : Phát hành tiền phải căn cứ theo nhu cầu luân chuyển hàng hóa dịch vụ trong nền kinh tế ❖Nguyên tắc 3 : Tổ chức kỹ thuật phát hành phải đảm bảo tính tập trung thống nhất dưới sự quản lý thống nhất của NN ❖Nguyên tắc 4 : Phương tiện lưu thông và phương tiền phát hành
58. III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAM ❑Cơ cấu lưu thông tiền tệ QUỸ DỰ TRỮ PHÁT HÀNH QuỸ ĐiỀU HÒA TiỀN MẶT CỦA NHNN QuỸ NGHIỆP VỤ NH CỦA NHNN QuỸ NGHIỆP QuỸ NGHIỆP VỤ QuỸ NGHIỆP VỤ CỦA VỤ NH CỦA CỦA NH ĐẦU TƯ VÀ CÁC TỔ CHỨC TÍN NHTM PHÁT TRIỂN DỤNG TiỀN MẶT LƯU HÀNH GiỮA CÁC ĐƠN VỊ VÀ CÁ NHÂN TRONG XH