›
›

Bài giảng Lịch sử siêu âm tim

pdf 45 trang phuongnguyen 3910
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Lịch sử siêu âm tim", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_lich_su_sieu_am_tim.pdf

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử siêu âm tim

  1. LÒCH SÖÛ SIEÂU AÂM TIM PGS.TS PHAÏÏM NGUYEÃN VINH ‹Töø laâu, ngöôøi ta ñaõ nhaän thaáy dôi bay tìm moài ñöôïc duø trong ñeâm toái ‹Lazzaro Spallanzani (1 973) thöïc nghieäm : duø bòt maét, dôi vaãn bay tìm moài ñöôïc. ‹Hartridge (1920) ñöa ra giaû thuyeát : dôi phoùng ra soùng sieâu aâm. ‹Ludwig & Struthers (l949) : duøng soùng sieâu aâm doø soûi maät vaø vaät laï trong cô cuûa choù. ‹Wild vaø Reid (l 952) chaån ñoaùn 18 ca u vuù baèng sieâu aâm ‹Edler & Hertz ñaàu tieân öùng duïng eùcho ôû tim : • Ño vaùch tim (1953), traøn dòch maøng tim (1954) • l 955 : ñaùnh giaù vaø theo doõi sau moå heïp hai laù • 1 955 : tìm ra u nhaày ôû nhó traùi baèng sieâu aâm. 1 • Töø l 956 : tinh theå thaïch anh ñöôïc thay baèng barium titanate
  2. LÒCH SÖÛ SIEÂU AÂM TIM ‹ Hertz & Olofsson (1960) : maùy sieâu aâm tim 2 chieàu (bi-dimensional echocardiograph) ‹ Bom (l972) : Hoaøn thieän sieâu aâm 2 chieàu ‹ Hsu Chih Chang (1961) laøm saùch ñaàu tieân veà sieâu aâm chaån ñoaùn ‹ Myõ : nghieân cöùu sieâu aâm töø l961 (Reid & Joyner) Feigenbaum (1963) : ño cung löôïng thaát baèng sieâu aâm ‹ Satomura (1956) : ÖÙng duïng Doppler vaøo tim ‹ Liv Hattle (Na Uy) (l 970) coù coâng lôùn trong öùng duïng laâm saøng Doppler ‹ Omoto (l 982) Doppler maøuï. 2
  3. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM PGS.TS PHAÏÏM NGUYEÃN VINH Caùc kyõ thuaät sieâu aâm tim - SAT qua thaønh ngöïc - SAT qua thöïc quaûn - SAT trong buoàng tim - SAT trong loøng maïch maùu - SAT trong loøng ñoäng maïch vaønh -SAT thainhi -SAT 3 chieàu 3
  4. KYÕ THUAÄT KHAÙM NGHIEÄM BAÈNG SIEÂU AÂM TIM Caùc vò trí ôû ngöïc ñeå khaûo saùt sieâu aâm 4 maët caét cô baûn. 4
  5. KYÕ THUAÄT KHAÙM NGHIEÄM BAÈNG SIEÂU AÂM TIM Vò trí cuûa ñaàu doø ôû ñöôøng caét caïnh öùc beân traùi. 5
  6. KYÕ THUAÄT KHAÙM NGHIEÄM BAÈNG SIEÂU AÂM TIM Vò trí cuûa ñaàu doø ôû ñöôøng caét töø moûm tim. 6
  7. KYÕ THUAÄT KHAÙM NGHIEÄM BAÈNG SIEÂU AÂM TIM Vò trí cuûa ñaàu doø ôû ñöôøng caét döôùi söôøn. 7
  8. KYÕ THUAÄT KHAÙM NGHIEÄM BAÈNG SIEÂU AÂM TIM Vò trí cuûa ñaàu doø ôû ñöôøng caét treân hoõm öùc. 8
  9. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM - Sieâu AÂm moät chieàu (TM - Time motion echocardiography) - Sieâu aâm 2 chieàu (2D - Bi dimensional echocardiography) - Sieâu aâm Doppler : * Doppler xung * Doppler lieân tuïc * Doppler maàu 9
  10. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Khaûo saùt TM ngang van ÑMC 10
  11. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM TTTTr - TTTTh PXCR = ( bt = 28 - 42 % ) TTTTr TTTTr : ñöôøng kính thaát traùi cuoái TT TTTTh : ñöôøng kính thaát traùi cuoái TTh ThTTTr - ThTTTh PXTM = (bt > 55%) ThTTTr ThTTTr : Theå tích cuoái taâm tröông ThTTTh : Theå tích cuoái taâm thu Khaûo saùt TM ngang thaát traùi. * Tyû leä beà daøy cuoái taâm tröông cuûa vaùch thaát Caùc trò soá buoàng tim ño ñöôïc traùi : giuùp löôïng giaù chöùc naêng tim. VLT ( bt : 0,9 - 1,3 ) VSTT VLT : Vaùch lieân thaát VSTT : Vaùch sau thaát traùi 11
  12. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu (2D) - Khaûo saùt vaän ñoäng cuûa caùc caáu truùc cuûa tim. - 4 maët caét cô baûn: + caïnh öùc + moûm tim + döôùi bôø söôøn hay döôùi moûm öùc + treân hoõm öùc 12
  13. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét caïnh öùc truïc doïc 13
  14. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét caïnh öùc truïc ngang, ngang van ÑMC 14
  15. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét caïnh öùc truïc ngang, ngang van 2 laù 15
  16. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét caïnh öùc truïc ngang, ngang coät cô 16
  17. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét 4 buoàng töø moûm 17
  18. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét 3 buoàng töø moûm 18
  19. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét 4 buoàng döôùi söôøn 19
  20. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét döôùi söôøn theo truïc ngang 20
  21. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét cô baûn treân hoûm öùc. 21
  22. KYÕKYÕ THUATHUAÄÄTT KHAKHAÙMÙM NGHIENGHIEÄMÄM BABAÈÈNGNG SIEÂUSIEÂU AÂMAÂM TIMTIM Sieâu aâm hai chieàu : maët caét theo truïc ngang ÑMC 22
  23. SO SAÙNH GIÖÕA SIEÂU AÂM 2D VAØ DOPPLER TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 32 23
  24. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM SIEÂU AÂM DOPPLER Vaän toác maùu trong buoàng tim vaø maïch maùu . Fd = 2Fo x V x Cosin θ / C hay Fd x C V= 2 Fo cosin θ Fo : Chuøm phaùt ra Fd : Chuyeån dòch Doppler θ : Goùc taïo bôûi chuøm tia Doppler phaùt ra vaø höôùng doøng maùu C : Haèng soá V : Vaän toác doøng maùu 24
  25. NGUYEÂN LYÙ CÔ BAÛN CUÛA HIEÄN TÖÔÏNG DOPPLER TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 33 25
  26. KYÕKYÕ THUATHUAÄÄTT KHAKHAÙMÙM NGHIENGHIEÄMÄM BABAÈÈNGNG SIEÂUSIEÂU AÂMAÂM TIMTIM SIEÂUSIEÂU AÂMAÂM DOPPLERDOPPLER 1. Phaân tích caùc bieåu hieän Doppler - Baèng nghe - Baèng hình aûnh 2. Caùc heä thoáng ghi Doppler - Doppler xung (Pulsed Doppler) LPRF, HPRF - Hieän töôïng phuû truøm (Aliasing) (LPRF : Low Pulsed Repetition Frequency) - Doppler lieân tuïc (Continuous Doppler) - Doppler maàu (Color Doppler) 26
  27. SSÖÏÖÏ KHAKHAÙCÙC BIEBIEÄTÄT GIGIÖÖÕAÕA DOPPLERDOPPLER XUNGXUNG VAVAØØ DOPPLERDOPPLER LIEÂNLIEÂN TUTUÏCÏC TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 35 27
  28. MOMOÄÄTT VVÍÍ DUDUÏÏ VEVEÀÀ HIEHIEÄNÄN TTÖÖÔÔÏÏNGNG PHUPHUÛÛ TRUTRUØMØM (ALIASING)(ALIASING) TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 36 28
  29. VAVAÄÄNN TOTOÁÁCC DODOØØNGNG CHACHAÛÛYY TAÊNG,TAÊNG, PHOPHOÅÅ DOPPLERDOPPLER ROROÄÄNGNG HÔNHÔN th TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6 ed 2005. Lippincott 29 Williams & Wilkins, p. 38
  30. TTÖÖÔNGÔNG QUANQUAN GIGIÖÖÕAÕA DIEDIEÄÄNN TTÍÍCHCH LOÃLOÃ HÔHÔÛÛ VÔVÔÙÙII VAVAÄÄNN TOTOÁCÁC DODOØØNGNG CHACHAÛYÛY VAVAØØ TTÍÍNN HIEHIEÄÄUU DOPPLERDOPPLER MAMAØUØU TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 40 30
  31. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM SIEÂU AÂM DOPPLER: KHAÛÛO SAÙÙT CAÙÙC DOØØNG BÌNH THÖÔØØNG - Doøng van 2 laù : * Soùng E; soùng A * E/A > 1 * V soùng E: 0,9m / giaây (0,6 - 1,3 m/giaây) -DoøngÑMC : V = 1,35 m/giaây (1 - 1,7 m/giaây) -Doøng3 laù : V = 0,5 m/giaây (0,3 - 0,7 m/giaây) -DoøngÑMP : V = 0,75 m/giaây (0,6 - 0,9 m/giaây) 31
  32. KYÕ THUAÄTÄ KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM DOPPLER XUNG: CON TROÛÛ (CURSOR) VAØØ MAÃU ÑÒNH VÒ (SAMPLE VOLUME LOCATOR) 32
  33. KYÕ THUAÄTÄ KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM DOPPLER DOØØNG VAN 2 LAÙÙ (NHÓ TRAÙÙI > THAÁÁT TRAÙÙI) 33
  34. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM DOPPLER DOØØNG MAÙÙU QUA VAN ÑMC 34
  35. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM DOPPLER DOØØNG MAÙÙU QUA VAN ÑMP 35
  36. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM DOPPLER DOØØNG HÔÛÛ VAN 3 LAÙÙ 36
  37. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM AÙÙP DUÏÏNG LAÂM SAØØNG CUÛÛA DOPPLER TIM - Ño dieän tích môû van 2 laù: Coâng thöùc Liv Hattle S = 220 / PHT PHT = Pressure Half Time - Ñoä cheânh aùp löïc ngang van: Coâng thöùc Bernouilli giaûn löôïc : Δ P = 4V2 - Ño dieän tích môû van baèng phöông trình lieân tuïc: V1 x S1 = V2 x S2 37
  38. KYÕ THUAÄÄT KHAÙÙM NGHIEÄÄM BAÈÈNG SIEÂU AÂM TIM AÙÙP DUÏÏNG LAÂM SAØØNG CUÛÛA DOPPLER TIM -Ñocunglöôïngtim: CLT = TPVTM x DT x TS TPVTM : Tích phaân vaän toác maùu theo thôøi gian VTI (Velocity time integral) DT : Dieän tích van (cm 2) TS : Taàn soá tim - Phaùt hieän doøng chaûy thoâng trong tim (Shunts): TD: TLN, TLT, - Ño aùp löïc ÑMP - Phaùt hieän vaø ñònh löôïng hôû van 38
  39. CACAÙCÙC KYÕKYÕ THUATHUAÄTÄT MÔMÔÙÙII „ Sieâu aâm tim trong loøøng ÑMV „ Sieâu aâm trong buoààng tim „ Sieâu aâm tim 3 chieààu „ Doppler moâ cô tim (Tissu Doppler Imaging-TDI) 39
  40. DOPPLERDOPPLER MOÂMO CÔCÔ TIMTIM „ Cuøng nguyeân taéc Doppler doøng maùu „ Muïc tieâu : moâ cô tim thay vì hoàng caàu 40
  41. NGUYEÂNNGUYEÂN TATAÉÉCC DOPPLERDOPPLER MOÂMOÂ CÔCÔ TIMTIM TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 53 41
  42. DOPPLERDOPPLER MOÂMOÂ CÔCÔ TIMTIM :: MOÂMOÂ CÔCÔ TIMTIM XAXA ÑÑAAÀÀUU DODOØØ MAMAØUØU XANH,XANH, VEVEÀÀ PHPHÍÍAA ÑÑAAÀUÀU DODOØØ (TAÂM(TAÂM THU)THU) CHOCHO MAMAØUØU ÑÑOOÛÛ TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 53 42
  43. DOPPLERDOPPLER MOÂMOÂ CÔCÔ TIMTIM :: TMTM th TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6 ed 2005. Lippincott 43 Williams & Wilkins, p. 54
  44. DOPPLERDOPPLER MOÂMOÂ CÔCÔ TIMTIM :: CACAÉÉTT DOPPLERDOPPLER XUNGXUNG ÔÔÛÛ PHAPHAÀNÀN BEÂNBEÂN VOVOØNGØNG VANVAN 22 LALAÙÙ TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 54 44
  45. SÔ ÑOÀÀ BIEÅÅU THÒ PHÖÔNG PHAÙÙP KHAÛÛO SAÙÙT DOPPLER MO VOØØNG 2 LAÙÙ ÔÛÛ 2 ÑIEÅÅM : TÍNH ÑÖÔÏÏC STRAIN VAØØ STRAIN RATE „ Strain : keùo caêng „ Strain rate : vaän toác keùo caêng TL : Feigenbaum H, Armstrong WF, Ryan T. Feigenbaum’s echocardiography, 6th ed 2005. Lippincott Williams & Wilkins, p. 55 45