›
›

Bài giảng Kiểm định giả thiết

pdf 23 trang phuongnguyen 2940
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Kiểm định giả thiết", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_kiem_dinh_gia_thiet.pdf

Nội dung text: Bài giảng Kiểm định giả thiết

  1. Hoàng Th Hi Vân B môn Th ng kê Tin hc Y hc Vi n Đào to YHDP&YTCC Tel: 0912693335 Email: hoangthihaivan@hmu.edu.vn  Phân bi t đư c ư c lư ng và ki m đ nh gi thuy t  Gi thuy t nghiên cu  Giá tr ca p và mc ý ngh ĩa th ng kê  Phân bi t đư c sai lm lo i I và sai lm lo i II  Li t kê đư c các bư c ti n hành ki m đ nh gi thuy t  Có kh năng la ch n đư c tr c nghi m th ng kê thích hp cho mt b s li u c th 1
  2. Th ng kê mô t:  là mô t k t qu thu đư c t m u nghiên c u  bi u th đ l n, s phân b c a các tham s c a m u nghiên cu nh ư giá tr trung bình, đ l ch chu n, các t l , b ng, bi u, đ th s phân b theo các bi n s khác nhau nh ư tu i, gi i, đ a d ư Th ng kê suy lu n:  là quá trình ngo i suy kt qu nghiên cu t mu ra qu n th nghiên cu.  bao g m 2 ph ươ ng pháp: ư c l ư ng và ki m đ nh QuÇn thÓ ®Ých Thèng kª suy luËn Lùa chän KÕt luËn ngo¹i suy QuÇn thÓ Tham sè quÇn thÓ MÉu x¸c suÊt nghiªn cøu (µµµ, σσσ, P ) ¦íc l−îng NgÉu nhiªn ®¬n • ®iÓm NgÉu nhiªn hÖ thèng Suy luËn • kho¶ng MÉu ph©n tÇng th«ng kª MÉu chïm Chän (ChØ ¸p MÉu nhiÒu bËc mÉu dông cho MÉu kh«ng x¸c suÊt mÉu x¸c KiÓm ®Þnh MÉu kinh nghiÖm suÊt víi gi¶ thuyÕt MÉu thuËn tiÖn cì mÉu MÉu chØ tiªu MÉu ®ñ lín ) MÉu cã môc ®Ých. Gi¸ trÞ p Tham sè mÉu BiÕn sè ( X , s, p ) C¸c test Thèng kª thèng kª m« t¶ M« t¶ c¸c tham sè mÉu (tr×nh by kÕt qu¶ nghiªn c−ó) 2
  3. Ư c l ư ng :  ngo i suy t tham s mu ra tham s qu n th :  t trung bình ca mu ( X ) sang TB qu n th (µ)  t t l ca mu (p) sang t l ca qu n th (P)  t OR, RR, r ca mu ra qu n th . Ki m đ nh gi thuy t:  so sánh 2 ho c nhi u qu n th NC t s khác bi t c a 2 ho c nhi u m u rút ra t chính qu n th đó.  ki m đ nh m i t ươ ng quan c a qu n th d a theo m i tươ ng quan thu đư c t m u TrÎ s¬ sinh t¹i huyÖn A Tham sè QT: µ ±σ = ?± ? 5000 trÎ X ± s = 2954 ± 1280 MÉu Tham sè mÉu: 500 trÎ −íc l−îng hay kiÓm ®Þnh? 3
  4. TrÎ s¬ sinh Tû lÖ trÎ (P) cã c©n nÆng t¹i huyÖn A 2785 ± 886 −íc l−îng hay kiÓm ®Þnh? 4
  5. 1. T câu hi nghiên cu đ t ra gi thuy t nghiên cu 2. Đ xu t mc ý ngh ĩa th ng kê thích hp 3. Ch n test th ng kê thích hp 4. Xác đ nh vùng suy xét ho c vùng lo i b 5. Tính toán test th ng kê 6. Đ xu t quy t đ nh th ng kê 7. Rút ra kt lu n  Gi thuy t nghiên cu là mt gi đ nh đư c đ t ra bi ng ư i nghiên cu và đư c xu t phát t câu hi nghiên cu  Gi thuy t không (null hypothesis – Ho ): không có s khác bi t/ tt c đ u nh ư nhau  Gi thuy t khác bi t (alternative hypothesis – Ha/H1) : đư c ch p nh n khi Ho b lo i b (có s khác bi t) 5
  6.  Sai lm lo i I: xy ra khi gi thuy t Ho b lo i b khi nó đúng ◦ Xác su t xy ra sai lm lo i I chính là mc ý ngh ĩa th ng kê (α) th ư ng bng ho c nh hơn 0,05. Khi mc ý ngh ĩa th ng kê bng 0,05, p<0,05, Ho b lo i b.  Sai lm lo i II : xy ra khi ch p nh n gi thuy t H1 khi nó sai ◦ Xác su t xy ra sai lm lo i II gi là β. Khi đó (1-β) đư c gi là lc ca test (power test): kh năng lo i tr Ho khi Ha là đúng Ho b lo i b trong Ch p nh n Lo i b Ho khi nó Ho ñúng Ho đúng ok Sai lm lo i I Ho sai Sai lm lo i II ok Ho ñư c ch p nhân trong khi nó sai 6
  7.  Khi giá tr P – có ý ngh ĩa th ng kê mc 0,05 – (100-5) 95% kho ng tin cy s không đi qua giá tr “không” (null)  Giá tr “không” (null) là gì? ◦ Khi so sánh s khác bi t (giá tr TB và t l) giá tr “không” chính là 0 (zero) ◦ Khi so sánh các đo lư ng v t su t (OR, RR) giá tr “không” là 1 Ví d:  Giá tr trung bình ca s khác bi t gi a 2 nhóm là 12 kg, 95% CI (-2 kg đ n 23kg)  OR ca mi liên quan gi a cà phê và và ung th ư ph i là 1,6, 95%CI (0,5-2,3) 7
  8.  mc ý nghĩa th ng kê 5%, giá tr gi i hn (cutoff) ca p là 0,05  mc ý nghĩa th ng kê 1%, giá tr gi i hn (cutoff) ca p là 0,01  Giá tr ca p ñư c tính toán da trên ñ mnh ca bng ch ng ch ng li gi thuy t Ho P Đ mnh ca bng ch ng 0,05 Rt yu ho c không có bng ch ng  Gi thuy t Ho đã b lo i b vi nguy cơ sai lm 95%  Ha (H1) xy ra là ch c ch n  Ch p nh n Ha “p là xác su t xy ra s ki n nu Ho là s th t” 8
  9.  Ch giá tr ca P chưa ñ cơ s ñ kt lu n  Cn ph i bi t giá tr th c t ca ñ ln: OR, RR, trung bình ca s khác bi t gi a 2 nhóm 1. Nu p=0,05, gi thuy t Ho ch có 5% cơ hi xy ra 2. S khác bi t không có ý ngh ĩa th ng kê (p>=0,05) có ngh ĩa là không có s khác bi t gi a các nhóm 3. Kt qu có ý ngh ĩa th ng kê có ngh ĩa là cũng rt quan tr ng v mt lâm sàng 4. Các nghiên cu có giá tr p v 2 phía ca giá tr 0,05 là mâu thu n nhau 5. Các nghiên cu có giá tr p nh ư nhau cung cp các bng ch ng nh ư nhau ch ng li gi thuy t Ho 6. P=0,05 có ngh ĩa là khi chúng ta quan sát thì ch 5% s ki n xy ra tuân theo gi thuy t Ho 9
  10. 7. P=0,05 và p<=0,05 là nh ư nhau 8. Giá tr ca p có th đư c vi t dư i dng <= (p<=0,02 khi p=0,15) 9. P=0,05 có ngh ĩa là nu bn lo i b Ho, xác su t xy ra sai lm lo i I là 0,05 10. Vi ng ư ng ý ngh ĩa 0,05, kh năng xy ra sai lm lo i I là 5% 11. Bn nên s dng p mt phía khi bn không quan tâm đ n chi u hư ng ca kt qu ho c s khác bi t v mt hư ng là không th xác đ nh 12. Các kt lu n khoa hc hay ph ươ ng hư ng điu tr căn c vào vi c giá tr p có ý ngh ĩa hay không  Test tham s và test phi tham s  Test cho bi n ñnh lư ng và bi n ñnh tính  Test ghép cp và test không ghép cp  Test cho bi n ph thu c và bi n ñc lp 10
  11. Mc tiêu So sánh s Đo lư ng mi khác bi t liên quan Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh lư ng (1) tính (2) lư ng (3) tính (4) Mc tiêu So sánh s Đo lư ng mi khác bi t liên quan Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh lư ng (1) tính (2) lư ng (3) tính (4) 11
  12. X-Axis X-Axis X-Axis 12
  13. Ni dung ki m tra Các ch s th hi n phân b chu n Ki m tra bi u đ ct Có hình chuông và đ i xng liên tc (histogram) So sánh giá tr trung Các giá tr này tươ ng đ i bng bình và giá tr trung v nhau Tính toán skewness và Nm trong kho ng -1 đ n +1 (có kurtosis th ch p nh n -3 đ n +3) Ki m tra bng box plot Không có các giá tr ngo i lai (bi u đ hp) Test ki m tra phân b Skewness-kurtosis test chu n (sktest, p>0,05) 1. So sánh huy t áp ti đa ca mu nghiên cu vi hng s sinh hc ca ng ư i Vi t Nam (120mmHg) 2. So sánh huy t áp ti đa ca nam và n trong mu nghiên cu 3. So sánh huy t áp ti đa ca mu nghiên cu tr ư c và sau điu tr thu c h huy t áp 4. So sánh huy t áp ti đa ca các nhóm có BMI khác nhau ( =25) 13
  14. Mc tiêu So sánh s Đo lư ng mi khác bi t liên quan Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh lư ng (1) tính (2) lư ng (3) tính (4) 2. Xác đ nh s khác bi t bi n đ nh tính 1 2 >2 nhóm nhóm nhóm Z Đ c Ghép Đ c Ghép test lp cp lp cp Khi bình Khi bình Khi bình Cochran ph ươ ng ph ươ ng ph ươ ng Q test test ca Mc test Fisher Nemar exact test nu tn s mong đ i <5 14
  15. 1. So sánh t l suy dinh dư ng ca mu nghiên cu vi t l chung ca c nư c 2. So sánh t l suy dinh dư ng ca nông thôn và thành th 3. So sánh t l suy dinh dư ng ca mt xã tr ư c và sau can thi p 4. So sánh t l suy dinh dư ng ca tr dư i 5 tu i là con ca các bà m có trình đ văn hóa khác nhau (<ti u hc; trung hc cơ s; t PTTH tr lên) Mc tiêu So sánh s Đo lư ng mi khác bi t liên quan Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh lư ng (1) tính (2) lư ng (3) tính (4) 15
  16. 3. Đo lư ng mi liên quan bi n đ nh lư ng 2 bi n >2 bi n H s H s Hi tươ ng tươ ng quy quan r quan r ca tuy n ca spearman tính pearson nu phân nu b không phân b chu n chu n  Có giá tr t -1 đ n +1  Khi HSTQ = 0 ⇒ 2 bi n không có tươ ng quan tuy n tính  Khi HSTQ > 0 ⇒ tươ ng quan đ ng bi n  Khi HSTQ 0,7: tươ ng quan rt ch t ch 16
  17. 17 Pham Ngan Giang Ngan Pham x x • • • • r = 0 = r • 0 = r • • • • • • • • • • • • y y x x • • • • • • • • • • • • • y
  18. y y • • • • r = -1 • • • • • • • r = +1 • x x  Ph ươ ng trình mô tả sự bi ến thiên của một bi ến đị nh lượ ng theo sự bi ến đổ i của các bi ến khác Y = a + bx1+bx2+bx3 .  Y: bi ến ph ụ thu ộc  X: bi ến độ c lập  a: hằng số  b,c,d: hệ số 18
  19.  Bi n ph thu c là bi n ñnh lư ng có phân b chu n  Bi n ñc lp (gi i thích) có th là ñnh tính ho c ñnh lư ng  Xác đị nh mối tươ ng quan gi ữa cân nặng và chi ều cao  Xây dựng mô hình hồi quy tuy ến tính th ể hi ện mối liên quan gi ữa cân nặng với chi ều cao và nhóm tu ổi 19
  20. Mc tiêu So sánh s Đo lư ng mi khác bi t liên quan Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh Bi n đ nh lư ng (1) tính (2) lư ng (3) tính (4) 4. Đo lư ng mi liên quan gi a các bi n đ nh tính 2 bi n >2 bi n OR RR Hi quy logistic 20
  21.  Nguy cơ tươ ng đ i (RR) đư c tính bng t l mi mc ca nh ng ng ư i có Bệnh Tổng ti p xúc vi yu t nguy cơ Có Không (ph ơi nhi m)/t l mi mc Có a b a+b ca nh ng ng ư i không ti p ph ơi xúc vi yu t nguy cơ nhi ễm (không ph ơi nhi m) Không c d a+d ph ơi  RR=[a/(a+b)]/[c/(c+d)] nhi ễm Tổng a+c b+d n  Áp dng cho nghiên cu thu n tp  T su t chênh (OR) đư c tính bng đ chênh gi a t su t gi a s ph ơi nhi m Bệnh Tổng trong nhóm có bnh(a/b) và Có Không s ph ơi nhi m trong nhóm Có a b a+b không có bnh (c/d) ph ơi nhi ễm  RR=[a/b]/[c/d]=ad/bc Không c d a+d ph ơi nhi ễm  Áp dng cho nghiên cu ngang và nghiên cu bnh Tổng a+c b+d n ch ng 21
  22.  Xác ñnh mi liên quan gi a t l cao huy t áp và gi i tính ca mu nghiên cu  Xác ñnh mi liên quan gi a t l mc cúm và vi c tiêm vaccine phòng cúm  RR, OR = 1  Không có mối liên quan  RR, OR > 1  Yếu tố nguy cơ  RR, OR < 1  Yếu tố bảo vệ 22
  23.  Đ tìm mi liên quan gi a bi n ph thu c là bi n nh phân và các bi n đ c lp là đ nh lư ng ho c đ nh tính  Ví d: Nghiên cu bnh - ch ng v tình tr ng mc bnh phong và có tiêm vaccine BCG, vi các yu t nghi ng nhi u là tu i, gi i, nơi hc, Bi n ph thu c: Mc bnh phong Bi n đ c lp: có so BCG, tu i, gi i, nơi hc, 23