Bài giảng Kế toán chi phí - Chương 3: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế

Nội dung text: Bài giảng Kế toán chi phí - Chương 3: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế

1. Chöông 3 KEÁ TOAÙN CHI PHÍ SAÛN XUAÁT VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ (Actual cost) GV: Nguy n Ng c Khánh Dung 3.1. NH NG V N CHUNG V KE Á TOA ÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 3.1.1 Ñaëc ñieåm:
   Taäp hôïp CPSX caên cöù vaøo CPSX thöïc teá phaùt sinh
   Toång hôïp CPSX vaø tính giaù thaønh SP döïa treân CPSX thöïc teá 3.1. NH NG V N CHUNG V KE Á TOA ÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 3.1.2. Muïc tieâu keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh theo chi phí thöïc teá.
   Cung caáp thoâng tin cho vi c lp BCTC.
   Cung cp thông tin ph c v cho ho ch nh, ki m soát và ra quy t nh trong ni b công ty.
   Cung caáp thoâng tin ti n hành vi c nghiên cu ci ti n chi phí sn xu t. 1
2. 3.1. NH NG V N CHUNG V KE Á TOA ÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 3.1.3. Ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát
   Laø phaïm vi, giôùi haïn nhaát ñònh ñeå taäp hôïp chi phí saûn xuaát thöïc teá. + Ni phaùt sinh chi phí: phaân xöôûng, boä phaän, quy trình saûn xuaát, . + Th i k chi phí phaùt sinh 3.1. NH NG V N CHUNG V KE Á TOA ÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ:  3.1.4. Ñoái töôïng tính giaù thaønh saûn phaåm
   Laø khoái löôïng saûn phaåm, dòch vuï hoaøn thaønh nhaát ñònh maø doanh nghieäp caàn tính toång giaù thaønh vaø giaù thaønh ñôn vò saûn phaåm : saûn phaåm, dòch vuï hoaøn thaønh, chi tieát hoaëc boä phaän cuûa saûn phaåm dòch vuï. * Löïa choïn ñoái töôïng tính giaù thaønh thích hôïp seõ laø cô sôû ñeå tính giaù thaønh chính xaùc. 3.1. NH NG V N CHUNG V KE Á TOA ÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 3.1.5. Moái quan heä giöõa ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát vaø ñoái töôïng tính giaù thaønh saûn phaåm: • - Moät ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát töông öùng vôùi moät ñoái tuôïng tính giaù thaønh SP • - Moät ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát öùng vôùi nhieàu ñoái töôïng tính giaù thaønh SP • - Nhieàu ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát töông öùng vôùi moät ñoái töôïng tính giaù thaønh SP 2
3. 3.1. NH NG V N CHUNG V KE Á TOA ÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 3.1.6. Kyø tính giaù thaønh saûn phaåm Laø khoaûng thôøi gian caàn thieát phaûi tieán haønh toång hôïp chi phí saûn xuaát ñeå tính tng giá thành, giá thaønh saûn phaåm. Kyø tính giaù thaønh coù theå ñöôïc xaùc ñònh khaùc nhau: k tính giá thành ưc ch n trùng vi k k toán: tháng, quý, nm. CÁC B ƯC TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M  ánh giá sn ph m d dang cu i k.  Tp hp chi phí.  Tng hp chi phí và phân b.  Tính giá thành sn ph m. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3.2.1. Taäp hôïp chi phí saûn xuaát thöïc teá: a- K toán taäp hôïp CPNVLTT, NCTT, SXC b- K toán t p h p chi phí thi t h i trong SX c- K toán chi phí sn xu t c a b ph n ph c v 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP 3
4. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3.2.1. Keá toaùn taäp hôïp chi phí saûn xuaát thöïc teá: a- Taäp hôïp CPNVLTT, NCTT, SXC Chi phí nguyeân vt li u tr c ti p.  Ch ng t : ?  Taøi kho n: TK621 Chi phí nhaân coâng tr c ti p.  Ch ng t : ?  Taøi kho n: TK622 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ Chi phí sn xu t chung: • Ch ng t s dng: ? • Tài kho n s dng: TK 627 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ b- K toán t p h p chi phí thi t h i trong SX b1- K toán các kho n thi t hi v SP h ng. b2- K toán t p h p CP thi t h i ng ng SX 4
5. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ b1- K toán các kho n thi t hi v SP h ng. Cn c tiêu chu n k thu t, SPH gm: -Sn ph m hng sa ch a ưc -Sn ph m hng không sa ch a ưc Cn c nh mc k thu t, SPH gm: -Sn ph m hng trong nh mc. -Sn ph m hng ngoài nh mc. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ b1- Keá toaùn caùc khoaûn thieät haïi veà SPH  Nguyeân taéc haïch toaùn: - Thieät haïi SPH trong ñònh möùc ñöôïc xem nhö CPSX thaønh phaåm trong kyø - Thieät haïi SPH ngoaøi ñònh möùc ñöôïc haïch toaùn vaøo giaù voán  Chöùng töø: phieáu baùo SP hoûng,chöùng töø phaûn aùnh CP söûa chöõa 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ b1- Keá toaùn caùc khoaûn thieät haïi veà SPH  Chi phí sn xu t vaø sa ch a sn ph m hng - Trong ñnh m c: ñưc xem nh ư CPSX chính ph m trong k - Ngoaøi ñònh möùc + SPH coù th sa ch a (sô ñoà 1) + SPH khoâng theå söûa chöõa (sô ñoà 2) 5
6. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ Sô ñoà 1 : Keá toaùn CP SPH söõa chöõa ñöôïc ngoaøi ñònh möùc 155 154 154 SC (4) SPH (1) 152,138 (5) 621,622,627 111,112 SC SPH (2) 632 (3) (6) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ Sô ñoà 2: Keá toaùn CP SPH khoâng söûa chöõa ñöôïc 154 152,138 (1) 632 (2) * Neáu chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân keá toaùn keát chuyeån giaù trò SPH vaøo TK 1381 ñeå chôø xöû lyù 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ b2- K toán tp hp chi phí thi t hi ng ng SX - Ng ng sn xu t có k ho ch. - Ng ng sn xu t ngoài k ho ch. 6
7. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ Keá toaùn chi phí trích tröôùc trong thôøi gian ngöøng sx trong keá hoaïch 152, 334,111, 335 627,622 CP th c t phát sinh khi ng ng sn xu t Trích tr ưc CP ng ng sx Sô ñoà keá toaùn CP thieät haïi do ngöøng SX ngoøai keá hoaïch 152, 334, 111 621, 622, 627 154( ) 111,112, Caùc khoaûn thu boài Taäp hôïp CP thieät haïi thöôøng do ngöøng sx 632 Khoaûn thieät haïi tính vaøo giaù voán 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP a. Toång hôïp CPSX thöïc teá b. Ñaùnh giaù ñieàu chænh caùc khoaûn giaûm giaù thaønh c. Ñaùnh giaù SPDDCK d. Phöông phaùp tính giaù thaønh SP 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP a. Toång hôïp CPSX thöïc teá 7
8. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 621 154 152,111,131 (1) SDDK: (4) 138 (5) 622 (2) 155 627 (3) 157 Z (6) 632 SDCK: 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP b. Ñaùnh giaù ñieàu chænh caùc khoaûn giaûm giaù thaønh TK 154 TK 111, 152, 138, 334, 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP c. Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang cuoái kyø:  Sn ph m d dang (SPDD) là sn ph m ch ưa hoàn thành, là sn ph m còn ang dang d trên dây chuy n s n xu t hay các phân x ưng s n xu t.  ánh giá SPDD là tính toán m t cách t ư ng i chi phí sn xu t d dang cu i k ng v i s ưng SPDD cu i k . 8
9. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ Coâng thöùc chung: CPSX CP SX DDDK+CP SX PS TK x SLSPDDCK*%HT DDCK= SL SP HT + SL SP DDCK*%HT 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ c- ánh giá SPDDCK  aùnh giaù SPDDCK theo chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp * Phöông phaùp tính : Theo PP naøy chæ tính vaøo CPSXDDCK phaàn chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp, caùc chi phí coøn laïi xem nhö ñaõ söû duïng heát trong kyø vaø ñöôïc tính vaøo chi phí saûn phaåm hoaøn thaønh. CP SX DDDK+CP NVL PS TK SL SP HT + SL SP DDCK*%HT Ví d 3.1: DN Y saûn xuaát ra 1 loïai SP B. Trong thaùng coù taøi lieäu nhö sau Soá dö ñaàu thaùng cuûa TK 154: 16.330.000 (NVL chính: 12.000.000, VL phuï: 4.330.000). 1- Toång hôïp CPSX phaùt sinh trong thaùng goàm: - CP VL tröïc tieáp: 104.000.000 (NVL chính: 90.000.000, VL phuï: 14.000.000) - CP NC tröïc tieáp: 50.000.000 - CP saûn xuaát chung: 28.000.000 2- Keát quaû SX: hoaøn thaønh nhaäp kho 9.000 SP B. Coøn laïi: 1.000 SP dôû dang, möùc ñoä hoaøn thaønh 40% Yeâu caàu : Haõy ñaùnh giaù SP DD cuoái kyø theo CP NVL tröïc tieáp ( CP NVL chính boû töø ñaàu, CP VL phuï boû daàn.) 9
10. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ  ánh giá SPDDCK theo sn lưng hoàn thành tươ ng ươ ng i vi nh ng chi phí b 1 ln t u quá trình sx CP SX DDDK+CP NVL PS TK CPSXDDCK= X SLSPDDCK SL SP HT + SL SP DDCK i vi nh ng chi phí b dn trong quá trình sx CPSX CPSXDDDK+CPSXPSTK DDCK X SLSDDCK x %HT = SLSPHT + SLSPDDCK x %HT Ví d 3.2: Công ty L s n xu t s n ph m A, v i quy trình SX gi n n. Trong k SX hoàn thành nh p kho 100 sp, còn d dang 20SP có mc hoàn thành 60%. KMCP CPSXDD K CPSXPSTK Bi n ph í nh ph í Bi n ph í nh ph í CPNVLTT 3.500.000 48.000.000 CPNCTT 2.200.000 32.000.000 CPSXC 2.400.000 800.000 22.000.000 16.000.000 Yêu c u: ánh giáư áp ưc lưng s n ph m hoàn thành t ư ng ư ng 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ ánh giá SPDDCK theo chi phí nh mc * Phöông phaùp tính : chi phí saûn xuaát dôû dang cuoái kyø ñöôïc tính theo chi phí ñònh möùc. Chi phí SXDDCK = ΣΣΣ ( SLSPDDCK x %HT x CPÑM) 10
11. Ví duï 3.3 : DN A coù quy trình coâng ngheä giaûn ñôn,cuøng quy trình thu ñöôïc nhoùm SP A vôùi quy caùch A1, A2. giaù thaønh keá hoaïch ñôn vò SP: STT Khoaûn muïc giaù thaønh SPA1 SPA2 1 - NVLTT 30.000 40.000 2 - NCTT 20.000 25.000 3 - CPSXC 10.000 15.000 Soá löôïng SPDDCK: 200A1, 100A2, tyû leä hoaøn thaønh cuûa 2 SP A1, A2 laø 50%. CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. Yeâu caàu: Ñaùnh giaù SPDDCK theo chi phí keá hoaïch. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ d. Tính giá thành sản ph ẩm  Ph ươ ng pháp gi n ơ n  Ph ươ ng pháp h s  Ph ươ ng pháp t l  Ph ươ ng pháp lo i tr giá tr SP ph  Ph ươ ng pháp phân bưc 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 1. Ph ươ ng phaùp giaûn ñôn * Ñieàu kieän aùp duïng: öôïc aùp duïng ñoái vôùi nhöõng qui trình coâng ngheä saûn xuaát giaûn ñôn, ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát cuõng laø ñoái töôïng tính giaù thaønh. 11
12. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 1. Phöông phaùp giaûn ñôn * Phöông phaùp tính: Toång ZTT SP hoaøn thaønh = CPSXDDÑK + CPSXPSTK – CPSXDDCK – giaù trò caùc khoaûn ñieàu chænh giaûm giaù thaønh - Pheá lieäu thu hoài töø quaù trình SX - Khoaûn thu boài thöôøng thieät haïi töø SX - Gía trò saûn phaåm phuï thu töø saûn xuaát ( neáu cuøng qui trình coâng ngheä thu ñöôïc vöøa saûn phaåm chính vöøa saûn phaåm phuï) Toång ZTT SP hoaøn thaønh Toång ZTT SP hoaøn thaønh = Soá löôïng SP hoaøn thaønh Ví d 3.4: Công ty L s n xu t s n ph m A, v i quy trình SX gi n n. Trong k SX hoàn thành nh p kho 100 sp, còn d dang 20SP có mc hoàn thành 60%. KMCP CPSXDD K CPSXPSTK Bi n ph í nh ph í Bi n ph í nh ph í CPNVLTT 3.500.000 48.000.000 CPNCTT 2.200.000 32.000.000 CPSXC 2.400.000 800.000 22.000.000 16.000.000 Yêu c u: Tính giá thành SP A, bi t CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 2. Phöông phaùp heä soá * Ñieàu kieän aùp duïng: öôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp treân cuøng moät qui trình coâng ngheä SX, söû duïng cuøng loaïi vaät tö, lao ñoäng, MMTB Nhöng keát quaû taïo ra nhieàu loaïi SP khaùc nhau chuùng ñeàu laø SP chính vaø giöõa nhöõng SP coù theå quy ñoåi ñöôïc vôùi nhau theo heä soá 12
13. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 2. Phöông phaùp heä soá * Phöông phaùp tính: Böôùc 1: Qui ñoåi caùc loaïi SP töï nhieân veà SP chuaån Toång saûn phaåm chuaån = ∑ Hi x Si Vôùi : i laø loaïi saûn phaåm trong nhoùm Hi heä soá saûn phaåm i Si soá löôïng saûn phaåm i Böôùc 2: Ñaùnh giaù SPDD theo caùc phöông phaùp thích hôïp. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 2. Phöông phaùp heä soá Böôùc 3: Tính giaù thaønh ñơn vị SP chu ẩn Z thöïc teá ñôn vò SP chuaån = Toång giaù thaønh thöïc teá SP chuaån Toång soá löôïng SP chuaån hoøan thaønh Böôùc 4: Tính giaù thaønh töøng loaïi SP Gía thaønh thöïc teá ñôn vò SP Z thöïc teá ñôn vò SP i = chuaån x Heä soá qui ñoåi SPi Ví d 3.5: Công ty M trong quy trình s n xu t thu ưc 2 s n ph m A và B. Trong tháng có các tài li u: KMCP CPSXDD K CPSXPSTK CPNVLTT 8.000.000 60.000.000 CPNCTT 3.000.000 20.000.000 CPSXC 2.000.000 24.000.000 Bi t: H si cho SP A là 1 , SP B là 1,2. SX hoàn thành nh p kho 60 sp A, 70 sp B. CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. Yêu c u tính giá thành sn ph m A và B 13
14. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3. Phöông phaùp tyû leä * Ñieàu kieän aùp duïng:
    Treân cuøng moät qui trình coâng ngheä SX, söû duïng cuøng loaïi vaät tö, lao ñoäng, MMTB Taïo ra moät nhoùm SP bao goàm nhieàu loaïi SP coù quy caùch, kieåu daùng khaùc nhau, caùc SP coù keát caáu giaù thaønh khoâng theå quy ñoåi ñöôïc vôùi nhau 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3. Phöông phaùp t l * Phöông phaùp tính: Böôùc 1: Tính toång giaù thaønh thöïc teá nhoùm SP theo töøng khoaûn muïc chi phí saûn xuaát. Toång Z tt nhoùm SP = CPSXDDÑK cuûa nhoùm SP + CPSXPSTK cuûa nhoùm SP – CPSXDDCK cuûa nhoùm SP – Gía trò khoaûn ñieàu chænh giaûm giaù thaønh nhoùm SP 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 3. Phöông phaùp t l Böôùc 2: Tính toång giaù thaønh keá hoaïch nhoùm SP theo töøng khoaûn muïc CPSX. Toång Z KH cuûa nhoùm SP = SLSPHT trong nhoùm x giaù thaønh ñònh möùc SP Tyû leä = Toång ZTT cuûa nhoùm SP Toång ZKH cuûa nhoùm SP 14
15. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ Böôùc 3: Tính giaù thaønh thöïc teá ñôn vò SP : ZTT ñôn vò SP = Tyû leä Zcuûa nhoùm SP x Z M ñôn vò SP Toång ZTT SP = SLSPHT x ZTT ñôn vò SP Ví duï 3.7 : DN A coù quy trình coâng ngheä giaûn ñôn,cuøng quy trình thu ñöôïc nhoùm SP A vôùi quy caùch A1, A2. giaù thaønh keá hoaïch ñôn vò SP: STT Khoaûn muïc giaù thaønh SPA1 SPA2 1 - NVLTT 30.000 40.000 2 - NCTT 20.000 25.000 3 - CPSXC 10.000 15.000 Soá löôïng SPDDCK: 200A1, 100A2, tyû leä hoaøn thaønh cuûa 2 SP A1, A2 laø 50%. CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. Yeâu caàu: Tính giaù thaønh SP A1, A2 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 4. Ph ươ ng phaùp loaïi tröø giaù trò SP phuï * Ñieàu kieän aùp duïng:  Aùp duïng ñoái vôùi nhöõng qui trình coâng ngheä saûn xuaát maø keát quaû saûn xuaát vöøa taïo ra saûn phaåm chính vaø saûn phaåm phuï. 15
16. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 4. Ph ươ ng phaùp loaïi tröø giaù trò SP phuï  Ñeå xaùc ñònh giaù trò cuûa SP chính ta caàn phaûi xaùc ñònh giaù trò saûn phaåm phu ï thu ñöôïc töø saûn xuaát.  Gía trò cuûa saûn phaåm phuï coù theå tính theo giaù öôùc tính, giaù keá hoaïch, giaù nguyeân vaät lieäu ban ñaàu hoaëc caên cöù vaøo giaù baùn saûn phaåm phuï tröø ñi laõi ñònh möùc. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 4. PP loaïi tröø giaù trò saûn phaåm phuï * Phöông phaùp tính: CPSXDDÑK + CPSXPSTK – ToångZ TT SP CPSXDDCK – Gía trò caùc khoaûn = ñieàu chænh giaûm Z – Giaù trò öôùc tính saûn phaåm phuï a Ví d 3.6: Coâng ty ñöôøng maät trong thaùng coù taøi lieäu : - CPSXTK phaùt sinh: CPNVLTT: 380.000.000, CPNCTT: 40.000.000, CPSXC: 60.000.000 - CPSXDDCK: CPNVLTTDDÑK: 50.000.000, CPNVLTTDDCK:30.000.000 - Nhaäp kho 500 taán ñöôøng vaø 4 taán maät( Spphuï) - Giaù baùn maät ñöông 250.000ñ/1 taán( chöa VAT), laõi öôùc tính laø 20% giaù baùn Yeâu caàu: Tính giaù thaønh theo PP loaïi tröø giaù trò SP phuï 16
17. Ví d: M t DN có quy trình SX gi n n, cùng quy trình thu ưc 2 SP chính và sn ph m ph C. Trong tháng có các tài li u: - : 3.984.000, CPSXPSTK: 42.872.000 (CPNVLTT: 30.000.000, PNCTT: 5.950.000, CPSXC: 6.922.000). CPSXDDCK ánh giá theo CPNVLTT. -Kt qu ưc: + SPA: hoàn thành 1.000, d dang 100 + SP B: hoàn thành 800, d dang100 + SP ph C: 100 s n ph m. Giá bán SP ph C là 10.500/1sp, l i nhu n k vng 5%/ giá vn Tính giá thành SPA, SPB (SPA h s 1, SPB h s 1,4) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 5. Phöông phaùp phaân böôùc * Ñieàu kieän aùp duïng  öôïc aùp duïng ñoái vôùi nhöõng qui trình coâng ngheä SX phöùc taïp goàm nhieàu giai ñoaïn cheá bieán keá tieáp nhau. SP cuûa giai ñoaïn tröôùc (coøn goïi laø baùn thaønh phaåm) laø nguyeân lieäu ñaàu vaøo cuûa giai ñoaïn sau  Ñoái töôïng taäp hôïp CPSX laø töøng giai ñoaïn cuûa qui trình coâng ngheä SX.  Ñoái töôïng tính Z laø thaønh phaåm hoaëc baùn thaønh phaåm 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 5. Phöông phaùp phaân böôùc 5.1 Tính giá thành phân bước theo ph ươ ng án không tính giá thành bán thành ph ẩm (kết chuy ển chi phí song song) 5.2 Tính giá thành phân bước theo ph ươ ng án có tính giá thành bán thành ph ẩm (kết chuy ển chi phí tu ần tự) 17
18. Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m G1 G2 Gn Chi phí 1 Chi phí 2 Chi phí SX gn CPSX g 1 trong CPSX g 2 trong CPSX gn trong thành ph m thành ph m thành ph m Kt chuy n song song theo tng kho n mc chi phí Giá thành th c t thành ph m Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m a.Tröôøng hôïp CPSX dôû dang ñöôïc ñaùnh giaù theo nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp: Chi phí saûn xuaát cuûa caùc giai ñoaïn chuyeån vaøo giaù thaønh saûn phaåm theo coâng thöùc: Toång giaù thaønh thaønh phaåm = Toång CPSX giai ñoaïn 1 + Toång CPSX giai ñoaïn 2 + + Toång CPSX giai ñoaïn n Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 1 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: CPNVLTTDDÑK + CPNVLTTPSTK CPNVLTT= x SLTP SLTP +SLSPDDCK töø GÑ1 ñeán GÑ n CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK CPNCTT= x SLTP SLTP + SLSPDDCK töø GÑ2 ñeán GÑ n CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= x SLTP SLTP + SLSPDDCK töø GÑ2 ñeán GÑ n 18
19. Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 2 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK x CPNCTT= SLTP + SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑ n SLTP CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= x SLTP SLTP + SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑ n Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn n trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: do doanh nghieäp ñaùnh giaù SPDD theo CPNVLTT neân toaøn boä chi phí cuûa giai ñoaïn cuoái seõ ñöôïc tính heát vaøo giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh. Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m Ví duï 3.8: DN có quy trình SX ph c tp qua 3 giai on ch bi n liên tc. CPSXDD K(vt: 1.000 ) Kho n mc CP CP CP CP G1 G2 G3 -CPNVLTT 18.000 - - -CPNCTT 10.000 15.000 - -CPSXC 12.000 13.000 - Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP öôùc löôïng SP hoaøn thaønh töông ñöông Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 1 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: CPNVLTTDDÑK + CPNVLTTPSTK CPNVLTT= x SLTP SLTP +SLSPDDCK töø GÑ1 ñeán GÑ n 19
20. Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m CPSX giai ñoaïn 1 trong Z SPHT bao goàm: CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK CPNCTT= SLTP + ( SLSPDD GÑ1 x %HT) + x SLTP SLSPDDCKtöø GÑ 2 ñeán GÑ n CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= SLTP + ( SLSPDD GÑ1 x %HT) x SLTP +SLSPDDCKtöø GÑ 2 ñeán GÑ n 58 Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 2 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK x CPNCTT= SLTP + (SLSPDDGÑ2 x %HT)+ SLTP SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑn CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK x CPSXC= SLTP + ( SLSPDDGÑ2 x %HT)+ SLTP SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑ n Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn n trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK CPNCTT= x SLTP SLTP + (SLSPDDGÑn x %HT) CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= x SLTP SLTP + (SLSPDDGÑn x %HT) 20
21. Tính giá thành theo ph ươ ng án phân bưc không tính giá bán thành ph m Ví d 3.9: DN có quy trình SX ph c tp qua 3 giai on ch bi n liên tc. Chi phí SXDD K (vt: 1.000 ) Kho n mc CP CP CP CP G1 G2 G3 -CPNVLTT 18.000 - - -CPNCTT 10.000 15.000 10.000 -CPSXC 12.000 13.000 10.000 Chi phí SX phát sinh trong k: Kho n mc CP CP CP CP G1 G2 G3 -CPNVLTT 50.000 - - -CPNCTT 30.000 28.000 10.000 -CPSXC 25.000 20.000 15.000 Kt qu sn xu t G1: hoàn thành 800, chuy n 2, d dang 150, t l hoàn thành % G2: hoàn thành 600, chuy n 3, d dang 100, t l hoàn thành % G3: hoàn thành 500 nh p kho, d dang 50, t l hoàn thành 40% Doanh nghi p áp dng PP kê khai th ưng xuyên Chi phí sx dd cu i k theo ph ư ng pháp ưc lưng sp hoàn thành tư ng ư ng, chi phí nguyên vt li u tr c ti p b ngay t u quy trình. Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) Áp dng trong quy trình công ngh sn xu t bao gm nhi u giai on ch bi n, sn ph m ưc ch bi n liên tc t giai on u n giai on cu i. Sau mi giai on u thu ưc bán thành ph m và chuy n giai on sau ti p tc ch bi n Giai on 1 Giai on 2 Giai on n Giá thành Giá thành NVLTT BTP G 1 BTP G n-1 + + + CPCB G 1 CPCB G 2 CPCB Gn Giá thành Giá thành Giá thành Thành ph m BTP G 1 BTP G 2 21
22. Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT b-Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP öôùc löôïng hoaøn thaønh töông ñöông Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 1 CPSX CPNVLDDÑK GÑ1 + CPNVLPS GÑ1 x DDCK SLSPDD SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1 GÑ1 = CK GÑ1 + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm GÑ1: = CPSX DDÑKGÑ1 + CPSX PSGÑ1 –CPSX DDCK GÑ1 – Caùc khoaûn giaûm giaù neáu coù Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 2 CPSX CPNVLDDÑK GÑ2 + Z BTP GÑ1 x DDCK SLSPDD SLTP HT GÑ1+ SLSPDDG 2 GÑ2 = CK GÑ2 + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm gñ2: = CPSX DDÑK GÑ2 + CPSX PS GÑ 2 + Z BTP G1–CPSX DDCK GÑ2 – caùc khoaûn giaûm giaù(neáu coù) 22
23. Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan n CPSX CPNVLDDÑK GÑn + Z BTP GÑn-1 x DDCK SLSPDD SLTP HT GÑn+ SLSPDDG n GÑn = CK GÑn + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm GÑn: = CPSX DDÑK GÑn + CPSX PS GÑn + Z BTP Gn-1–CPSX DDCK GÑn – caùc khoaûn giaûm giaù(neáu coù) Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ưc l ưng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 1 CPSX CPNVLDDÑK GÑ1 + CPNVLPS GÑ1 x DDCK SLSPDD SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1 GÑ1 = CK GÑ1 CPNCTTD CPNCTTDDÑK GÑ1 + CPNCTTPS GÑ1 x SLSPDDCK DCKGÑ1 GÑ1*%HT = SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1*%HT Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) - Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ưc l ưng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 1 CPSXCDD CPSXCDDÑK GÑ1 + CPSXCPS GÑ1 x SLSPDDCK CKGÑ1 = SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1*%HT GÑ1*%HT + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm GÑ1: = CPSX DDÑKGÑ1 + CPSX PSGÑ1 –CPSX DDCK GÑ1 – Caùc khoaûn giaûm giaù (neáu coù) 23
24. Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ưc l ưng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 2 CPNVL CPNVLDDÑK GÑ2 + CPNVLPS GÑ2 x DDCK SLSPDDC SLTP HT GÑ2+ SLSPDD GÑ2 GÑ1 = K GÑ1 CPNCTTD CPNCTTDDÑK GÑ1 + CPNCTTPS GÑ1 x SLSPDDCK DCKGÑ1 GÑ2*%HT = SLTP HT GÑ2+ SLSPDD GÑ2*%HT Tính Z phaân b öôùc theo ph öông a ùn co ù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ưc l ưng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 2 CPSXCDD CPSXCDDÑK GÑ1 + CPSXCPS GÑ1 x SLSPDDCK CKGÑ1 = SLTP HT GÑ2+ SLSPDD GÑ2*%HT GÑ2*%HT + GÑn: aùnh giaù SPDD vaø tính giaù thaønh, söû duïng caùc phöông phaùp ñaõ ñeà caäp tröôùc ñaây TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ Hoaït ñoäng phuïc vuï : - Hoaït ñoäng sô cheá, SX caùc loaïi NVL cho hoaït ñoäng chöùc naêng - Hoaït ñoäng SX CCDC cung öùng cho hoaït ñoäng chöùc naêng - Hoaït ñoäng söûa chöõa,vaän taûi trong noäi boä DN - Hoaït ñoäng SX ñieän, nöôùc, hôi gioù cung öùng cho hoaït ñoäng SX, baùn haøng, QLDN - Hoaït ñoäng phuïc vuï aên uoáng, . 24
25. TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ 621,622,627 154 SXP1 155,152,632 DD K Z SP nh p kho ho c bán Tp hp 621,627SXC CPSX K/c CPSX Z SP c/c p cho SXC 641,642 Z SP c/c p BH,QLDN Ghi N “627 SXP2” khi bph n 154(627)SXP2 SXP này SX nhi u lo i SP Z SP c/c p SXP khác TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ K toán chi phí sn xu t c a b ph n ph c v Caùc phöông phaùp phaân boå CPSX cuûa boä phaän phuïc vuï cho caùc hoaït ñoäng chöùc naêng  Ph ư ng pháp phân b tr c ti p  PP phân b bc thang.  PP phân bổ lẫn nhau theo giá thành k ho ch.  PP phân bổ lẫn nhau theo giá thành ban u  PP phân bổ lẫn nhau theo ph ư ng trình i s TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ Ph ươ ng pháp phân b tr c ti p: CPSX ñôn vò CPSXDDÑK cuûa boä phaän SXP SP c a t ng + CPPSTK cuûa boä phaän SXP b ph n SXP - CPSXDDCK cuûa boä phaän SXP caàn phaân boå Soá löôïng SP cuûa boä phaän sx phuï cung caáp cho caùc boä phaän chöùc naêng CPSX cuûa boä phaän SLSP cuûa boä phaän CPSX ñôn SXPï phaân boå cho = SXP cung öùng cho X vò cuûa boä boä phaän chöùc naêng boä phaän chöùc naêng phaän SXP 25
26. TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ Ph ươ ng pháp phân b bc thang : - CP ca b ph n sx ph có phân b cho b ph n sn xu t ph khác nh ưng không phân b ng ưc li - Ch n b ph n sx ph có chi phí ln phân b tr ưc - Boä phaän phuïc vuï naøo choïn phaân boå ñaàu tieân thì chæ tieâu chi phí vaø soá löôïng SP cung öùng cho boä phaän phuïc vuï tröôùc seõ baèng 0 TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ Ph ươ ng pháp phân b bc thang : Toång CPSX CPSXSP cuûa boä phaän phuïc CPSX ñôn cuûa boä phaän + vuï tröôùc chuyeån sang vò cuûa boä SXP phaän SXP = caàn phaân SLSPSX SLSP SLSP cung öùng boå trong kyø cuûa - tieâu duøng - cho boä phaän boä phaän SXP noäi boä SXP tröôùc CPSX cuûa boä SLSP cuûa boä phaän phuïc vuï phaän phuïc vuï CPSX ñôn vò cuûa = X phaân boå cho caùc cung öùng cho caùc boä phaän SXP boä phaän boä phaän TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ PP phân b laãn nhau theo giá thành ban u CPSX ñôn + CPPSTK - CPSXDDCK CPSXDDÑK cuûa vò ban ñaàu cuûa boä cuûa boä phaän boä phaän SXP cuûa boä phaän SXP SXP = phaän SXP SLSPSX trong kyø caàn phaân - SLSP tieâu duøng noäi boä boå cuûa boä phaän SXP CPSX ñôn Toång CPSX CP cuûa SP CP cuûa SP cung vò cuûa boä cuûa boä phaän + nhaän töø caùc boä - öùng cho caùc boä phaän SXP SXP phaän SXP khaùc phaän SXP khaùc = phaân boå cho caùc boä phaän Soá löôïng SP cung öùng cho caùc boä phaän chöùc naêng chöùc naêng 26
27. TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ PP phaân boå laãn nhau theo giaù thaønh ban ñu CPSX cuûa boä SLSP cuûa boä phaän phuïc vuï phaän phuïc vuï CPSX ñôn vò cuûa = X phaân boå cho boä cung öùng cho boä boä phaän SXP phaän chöùc naêng phaän chöùc naêng TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ PP phân b theo giá thành nh mc CP SP cuûa boä SLSP cuûa boä Giaù thaønh phaän SXP cung = phaän SXP cung X keá hoaïch öùng laãn nhau öùng laãn nhau ñôn vò SP Toång CPSX ñôn CP cuûa SP CPSX CP cuûa SP cung vò cuûa boä nhaän töø caùc cuûa boä + - öùng cho caùc boä phaän SXP boä phaän SXP phaän phaän SXP khaùc phaân boå = khaùc cho caùc boä SXP phaän chöùc Soá löôïng SP cung öùng cho caùc boä phaän chöùc naêng naêng TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ PP i s : là ph ư ng pháp dùng nh ng ph ư ng trình i s xác nh giá thành th c t 1 n v lao v sn xu t ph t ó tính toán ưc giá tr sn ph m lao v cung cp ln nhau trong các phân xưng sn xu t ph và giá tr sn ph m lao v cung cp cho các i tưng khác. 27