Bài giảng điện tử môn học Lịch sử xã hội học

pdf 123 trang phuongnguyen 3990
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng điện tử môn học Lịch sử xã hội học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_dien_tu_mon_hoc_lich_su_xa_hoi_hoc.pdf

Nội dung text: Bài giảng điện tử môn học Lịch sử xã hội học

  1. TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC TOÂN ÑÖÙC THAÉNG KHOA KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VAØ NHAÂN VAÊN # " MOÂN HOÏC LÒCH SÖÛ XAÕ HOÄI HOÏC GIAÛNG VIEÂN: ThS. NGOÂ THÒ KIM DUNG
  2. TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ Môn học LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC Biên soạn: Th.s. Ngô Thị Kim Dung Địa chỉ email: dungngo2@yahoo.com; ĐT: 38405994 Đơn vị chủ quản: khoa KHXH-NV Số tín chỉ : 3 Đối tượng áp dụng: sinh viên ngành Xã hội học LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S.Tháng NGÔ 4-2010 THỊ KIM DUNG
  3. Giáo trình chính: 1. Lê Ngọc Hùng, Lịch sử và lý thuyết xã hội học, NXB KHXH, Hà Nội, 2007. 2.Các lý thuyết xã hội học. Nxb đại học quốc gia Hà nội. 2002. tập 1,2 3.Hermann Korte, Nhập môn lịch sử xã hội học. NXB Thế giới, 1997. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  4. Tài liệu tham khảo: 1.Pierre Ansart, Các trào lưu xã hội học hiện đại, NXB TPHCM, 2001. 2. Bùi Quang Dũng, Nhập Môn Lịch sử xã hội học, Nxb KHXH, Hà Nội, 2004. 3. Những bài giảng về Xã hội học. NXB. Thống kê. 2006 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  5. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP • Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên và thang điểm - Dự lớp+thảo luận 10% - Thi giữa kỳ 20% - Thi cuối kỳ 70% Hình thức thi hết môn: thi viết, không sử dụng tài liệu Đánh giá theo thang điểm 10 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  6. • Bài 1: Sự ra đời của xã hội học • I- Đối tượng của Lịch sử xã hội học • 1. Khái niệm về lịch sử • 2. Lịch sử Xã hội học • II. Các điều kiện kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của xã hội học • 1. Các cuộc cách mạng chính trị • 2. Các cuộc cách mạng công nghiệp • 3. Sự biến đổi tôn giáo • 4. Đô thị hóa • 5. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội • 6. Vai trò của khoa học. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  7. I- Đối tượng của Lịch sử xã hội học • Lòch söû XHH laø moân khoa hoïc nghieân cöùu quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån caùc lyù thuyeát xaõ hoäi hoïc vaø caùc tröôøng phaùi cuûa XHH, veà nhöõng vaán ñeà cuûa XHH töông lai. • (Lê Ngọc Hùng, Lịch sử và lý thuyết xã hội học, NXB KHXH, Hà Nội, 2007) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  8. • Lòch söû XHH “coù theå ñöôïc hieåu nhö laø lòch söû cuûa boä moân xaõ hoäi hoïc”. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  9. 1.CáchII. Các mạngđiều kiện chính kinh trị tế - xã hội ảnh • hưởngCuoäc ñaïi đến caùch sự maïng hình töthành saûn Phaùp và phát (14-7-1789)triển XIX. của XHH • Nhöõng nhaø n/cöùu, ñaëc bieät quan taâm ñeán nhöõng haäu quaû hoãn ñoän vaø voâ traät töï, nhaát laø ôû Phaùp, öôùc mong vaõn hoài traät töï cho XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  10. 2. Caùc cuoäc caùch maïng coâng nghieäp vaø söï hình thaønh CNTB Cách Mạng công nghiệ p (CMCN) laø böôùc phaùt trieån ñoàng thôøi cuûa cuoäc CM chính trò, noù naûy sinh ôû nhieàu nöôùc Taây Aâu trong suoát TK XIX vaø XX. -CMCN ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc hình thaønh neàn KTTT trong caùc nöôùc tö saûn; taïo ra nhieàu bieán ñoåi XH nhö laø nhöõng bieán ñoåi cuûa QHSX, bieán ñoåi cô caáu lao ñoäng. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  11. • CM CN ñaùnh daáu chuyeån chuyeån bieán cuûa XH sang giai ñoaïn vaên minh coâng nghieäp, chuyeån bieán cuûa XH phöông Taây töø moät heä thoáng XH noâng nghieäp truyeàn thoáng, sang moät heä thoáng XH coâng nghieäp hieän ñaïi. • Cuoäc CMCN coù taàm quan troïng trong vieäc ñònh hình caùc lyù thuyeát XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  12. caùc nhaø XHH chuù taâm tôùi nhöõng thay ñoåi vaø caùc heä quaû do CMCN taïo ra ñoái vôùi XH ôû yù nghóa laø moät toång theå. • n/cöùu vaø phaùt trieån nhöõng chöông trình nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  13. 3. Söï bieán ñoåi toân giaùo • Caùc bieán ñoåi XH coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caùc tín ngöôõng toân giaùo: laøm cho caùc quan nieäm veà tín ngöôõng thay ñoåi • Caùc nhaø XHH khi n/c söï bieán ñoåi toân giaùo: quan taâm ñeán hieän töôïng bieán ñoåi XH taâm lyù LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  14. • Nhieàu nhaø XHH thôøi kyø ñaàu, coù nguoàn goác xuaát thaân töø moät neàn taûng toân giaùo, coù quan heä tích cöïc vớ i tôn giáo. • Hoï mang tớ i cho moân XHH nhöõng ñoái töôïng gioáng nhö trong ñôøi soáng toân giaùo cuûa hoï, mong öôùc caûi thieän ñôøi soáng cuûa moïi ngöôøi. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  15. • Ñoái vôùi moät soá ngöôøi, XHH ñöôïc chuyeån hoùa thaønh moät toân giaùo. • Ñoái vôùi moät soá khaùc, caùc lyù thuyeát XHH cuûa hoï chòu aûnh höôûng toân giaùo roõ reät, thaäm chí còn mang saéc thaùi toân giaùo. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  16. 4. Söï ñoâ thò hoùa • soá ñoâng daân cö ôû theá kyû XIX vaø XX ñaõ rôøi boû caùc vuøng noâng thoân ñeå chuyeån tôùi caùc khu vöïc ñang hình thaønh ñoâ thò. - Baûn chaát cuûa ñôøi soáng ñoâ thò vaø nhöõng vaán ñeà cuûa noù thu huùt söï quan taâm cuûa nhieàu nhaø XHH thôøi kyø ñaàu ñaëc bieät laø M. Weber vaø G. Simmel. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  17. 5. Söï ra ñôøi cuûa CNXH KH • Marx, moät ngöôøi chuû tröông laät ñoå heä thoáng tö baûn vaø thay theá noù baèng heä thoáng XHCN. • Ông pheâ phaùn caùc khía caïnh khaùc nhau cuûa XH tö baûn. • oâng tham gia vaøo nhieàu hoïat ñoäng chính trò – XH ña daïng => giuùp ích cho vieäc ñem tôùi söï ra ñôøi cuûa CNXH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  18. • Phaàn lôùn caùc nhaø lyù thuyeát thôøi kyø ñaàu ñeàu phaûn ñoái chuû nghóa XH. Trong nhieàu tröôøng hôïp, hoïc thuyeát XH ñaõ phaùt trieån trong quaù trình phaûn öùng laïi lyù thuyeát cuûa K. Marx, vaø noùi chung laø vôùi lyù thuyeát veà XHCN. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  19. 6. Vai troø cuûa khoa hoïc. • Trong quaù trình phaùt trieån cuûa lyù thuyeát xaõ hoäi hoïc, ngaøy caøng coù moät daáu aán maïnh meõ cuûa KH trong toaøn XH, vôùi yù nghóa laø moät toång theå. • Caùc saûn phaåm kyõ ngheä – KH ñaõ thaåm thaáu vaøo moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng vaø KH ñaõ ñaït ñöôïc moät thanh theá lôùn lao. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  20. • Nhieàu nhaø XHH, ngay töø ñaàu ñaõ bò taùc ñoäng maïnh bôûi KH; vaø nhieàu ngöôøi muoán coù moät moân XHH hieän ñaïi theo sau caùc thaønh coâng khoa cuûa vaät lyù vaø sinh hoïc. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  21. Bài 2. Xã hội học Pháp 1.Trào lưu tư tưởng Ánh sáng 2. A. Comte 3. E. Durkheim LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  22. 1.Trào lưu tư tưởng Ánh sáng • Traøo löu Aùnh saùng thieát laäp neân moät böôùc phaùt trieån mang tính pheâ phaùn trong phaïm vi caùc tieán trieån veà sau naøy cuûa XHH • laø moät thôøi kyø ñaùng löu yù cuûa söï phaùt trieån tri thöùc vaø thay ñoåi veà tö duy trieát hoïc. • Phát triển ở nhiều nước ở châu Âu, Mỹ. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  23. • ôû nöôùc Phaùp, traøo löu naøy môùi ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu röïc rôõ nhaát. • Triết học ánh sáng coi trọng: - Tư tưởng hoài nghi - Tính duy lí - Chủ nghĩa tự nhiên - Chủ nghĩa nhân đạo - Tự do về tư tưởng LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  24. 4 nguyên lí nói lên tính chất của Thế kỷ Ánh sáng: 1.Sự thay thế cái siêu nhiên bằng cái tự nhiên, tôn giáo bằng KH, quyết định của thần thánh bằng quy luật tự nhiên và các tăng lữ bằng các nhà triết học LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  25. 2. Đề cao vai trò của lí trí 3. Lòng tin vào tính thiện của con người, tiến bộ của nhân loại 4. Sự quan tâm tới những quyền của con người, đặc biệt là quyền tự do LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  26. • Caùc ñaïi dieän xuaát saéc nhaát cuûa traøo löu Khai saùng : caùc nhaø trieát hoïc Phaùp - Charles Montesquieu (1689- 1755) • Jean Jacques Rousseau (1712-1778). LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  27. • Nhieàu yù töôûng xuaát phaùt töø phaûn öùng cuûa phe baûo thuû ñoái vôùi traøo löu Aùnh saùng ñöôïc xem laø cô sôû tri thöùc tröïc tieáp cuûa söï phaùt trieån lyù thuyeát XHH ôû Phaùp, taùc ñoäng vaøo caùc tö töôûng XHH thôøi kyø ñaàu LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  28. 2. August Comte (1798-1857) • Sinh taïi Montpellier, Phaùp, 17-1-1798 • Nhöõng taùc phaåm chính: Giaùo trình trieát hoïc thöïc chứ ng, 1830 -1842: 6 taäp Heä thoáng xaõ hoäi thöïc http.www.wikipedia.com chöùng, 1851 -1854 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  29. Phöông phaùp luaän XHH cuûa Comte • XHH theo A. Comte laø 1 KH caàn thieát • döïa treân neàn taûng cuûa caùc KH khaùc thì caùc quyeát ñoaùn trong XHH môùi coù 1 giaù trò chaéc chaén, môùi hôïp lyù vì theá maø caùc KH cuõng caàn thieát cho khoa XHH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  30. • Comte laø ngöôøi ñaàu tieân söû duïng thuaät ngöõ Xaõ hoäi hoïc. • Nghieân cöùu XHH caàn phaûi mang tính khoa hoïc. • XHH phaûi coù nhieäm vuï goùp phaàn toå chöùc laïi XH vaø laäp laïi traät töï XH. • XHH phaûi höôùng tôùi tìm ra nhöõng qui luaät khaùi quaùt phaûn aùnh moái quan heä caên baûn nhaát cuûa söï vaät, hieän töôïng cuûa XH baèng phöông phaùp luaän cuûa chuû nghóa thöïc chöùng LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  31. • qui taéc quan saùt söï kieän xaõ hoäi phaûi gaén vôùi lí luaän, phaûi coù lí thuyeát soi roïi, phaûi coù muïc ñích, phaûi tuaân theo quy luaät cuûa hieän töôïng. - Các phương pháp XHH sử dụng: thöïc nghieäm,so saùnh,phaân tích lòch söû LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  32. Quan nieäm veà cô caáu cuûa XHH - Tónh hoïc XH: n/cứ u traät töï XH hay laø khoa giaûi phaãu XH, n/c nhöõng ñieàu kieän toàn taïi vaø caùc quy luaät vaän haønh cuûa heä thoáng XH. - Ñoäng hoïc XH: baøn veà nhöõng ñònh luaät coù lieân quan tôùi söï thay ñoåi hay nhöõng bieán chuyeån XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  33. • Tìm hiể u s ự v ậ n đ ộ ng gñ củ a XH, ông đư a ra qui thöïc chöùng luaät ba giai ñoaïn: theá giai ñoaïn giôùi ñaõ traûi qua lòch söû sieâu hình cuûa mình tươ ng ứ ng vớ i 3 trạng thái củ a tri thöùc. giai ñoaïn thaàn hoïc LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  34. • XHH ra ñôøi ôû giai ñoaïn thự c ch ứ ng, laø KH phöùc taïp nhaát, phaûi döïa treân neàn taûng cuûa caùc khoa hoïc khaùc. • XHH caàn quan taâm phaân tích caùc moái quan heä giöõa caùc theå cheá chuû yeáu cuûa XH - vaø nghieân cöùu XH nhö moät toång theå ñaõ thay ñoåi nhö theá naøo qua thôøi gian LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  35. A. Comte ñaõ coù ba ñoùng goùp chính: • laø ngöôøi ñaàu tieân chæ ra nhu caàu vaø baûn chaát cuûa 1 KH veà caùc qui luaät toå chöùc XH. • XHH coù nhieäm vuï ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu nhaän thöùc, nhu caàu giaûi thích nhöõng bieán ñoåi XH vaø goùp phaàn vaøo vieäc laäp laïi traät töï oån ñònh XH. • XHH söû duïng caùc PPKH ñeå xaây döïng lí thuyeát vaø kieåm chöùng giaû thuyeát LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  36. 3. Emile Durkheim (1858-1917) Sinh taïi: Lorraine, Phaùp, 15-4-1858 Giaùo duïc: Ecole Normale Supeùrieue,1879 Giaùo vieân trieát hoïc, 1882-1887 -Giaûng vieân tröôøng toång hôïp, Bordeaux,1887 - Giaùo sö veà XHH vaø Giaùo duïc, 1913 http.www.wikipedia.com LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  37. Caùc taùc phaåm chính: Phaân coâng lao ñoäng trong xaõ hoäi, 1893 Caùc qui taéc cuûa phöông phaùp xaõ hoäi hoïc, 1895 Töï saùt, 1897 Caùc hình thöùc cô baûn cuûa ñôøi soáng toân giaùo, 1912 ngöôøi ñaët neàn moùng xaây döïng chuû nghóa chứ c naêng vaø chuû nghóa cô caáu. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  38. Quan nieäm cuûa Durkheim veà XHH: • XHH laø KH n/cöùu caùc söï kieän XH. • Söû duïng caùc phöông phaùp ñeå cöùu, giaûi thích nguyeân nhaân vaø chöùc naêng cuûa caùc söï kieän XH. • Nhieäm vuï: tìm ra caùc qui luaät XH, taïo ra traät töï XH trong XH hieän ñaïi. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  39. • ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa XHH laø söï kieän xaõ hoäi ( social facts). • chæ ra moät soá loaïi qui taéc caàn aùp duïng trong nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc: -Nhóm qui taéc1: coi söï kieän XH nhö “söï vaät”, töùc laø toàn taïi beân ngoøai, khaùch quan, coù theå quan saùt ñöôïc. -qui taéc giaûi thích “ ngang caáp”: giaûi thích hieän töôïng XH naøy baèng hieän töôïng XH khaùc. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  40. • Nhóm qui taéc 2: ñoøi hoûi nhaø nghieân cöùu XHH phaûi phaân bieät ñöôïc caùi “chuaån möïc” caùi “bình thöôøng” vôùi caùi dò bieät, caùi “khoâng bình thöôøng”. • Nhóm qui taéc 3: lieân quan tôùi vieäc phaân loaïi caùc XH ñeå hieåu tieán trình phaùt trieån XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  41. • Nhoùm qui taéc thöù 4: khi giaûi thích caùc hieän töôïng XH, caàn phaân bieät nguyeân nhaân “hieäu quaû”. • -Nhoùm qui taéc cuoái cuøng: caùc qui taéc chöùng minh XHH. -so saùnh hai hay nhieàu hôn caùc XH -ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa moät bieán naøo ñoù trong khi kieåm soaùt taùc ñoäng cuûa caùc bieán khaùc. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  42. Mộ t s ố khaùi nieäm cô baûn trong XHH cuûa Durkheim. • Ñoaøn keát XH: chæ caùc moái quan heä giöõa caù nhaân vaø XH, giöõa caùc caù nhaân vôùi nhau, giöõa caù nhaân vôùi nhoùm XH. • phaân bieät 2 hình thöùc cô baûn cuûa ñoaøn keát XH: ñoaøn keát cô hoïc vaø ñoaøn keát höõu cô vaø hai kieåu XH töông öùng: XH kieåu cô hoïc vaø XH kieåu höõu cô. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  43. Bài 3: Sự phát triển của xã hội học Đức 1- K. Marx và sự phát triển của XHH Đức 2- Tư tưởng XHH của M.Weber 3-Tư tưởng XHH của G. Simmel LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  44. 1. K. Marx và sự phát triển của XHH Đức • sinh 5 tháng 5 năm 1818 tại Trier, Đức • mất 14 tháng 3 năm 1883 tại Luân Đôn) • nhà tư tưởng, nhà kinh tế chính trị, nhà lãnh đạo CM http.www.wikipedia.com LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  45. Các tác phẩm tiêu biểu của Karl Marx và Friedrich Engels: • Gia đình thần thánh • Hệ tư tưởng Đức • Sự khốn cùng của Triết học • Tư bản luận • Nguồn gốc gia đình LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  46. 1.1.Những đóng góp cụ thể -Chủ nghĩa duy vật lịch sử (CNDVLS): lí luận và phương pháp luận (PPL) trong n/ cứu XHH, đặc biệt là trong n/cứu của XHH Macxist -Về lí luận: CNDVLS xem xét XH như là 1 chỉnh thể gồm nhiều bộ phận cấu thành, tác động qua lại lẫn nhau, mâu thuẫn đối kháng nhau=> là động lực để phát triển XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  47. • CNDVLS của Mác chỉ ra qui luật vận động khách quan của XH: sự vận động của xã hội là 1 quá trình lịch sử tự nhiên. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  48. • Về Phương Pháp Luận: CNDVLS cung cấp cách tiếp cận duy vật khi n/cứu về XH. • Khi n/c về XH nên bắt đầu xuất phát từ hành động thực tiễn của con người. • Sự v/động/biến đổi của XH là do phương thức SX (PTSX) của XH quyết định. PTSX thay đổi sẽ kéo theo sự vận động biến đổi LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  49. • Khi n/c về XH chúng ta phải xuất phát từ yếu tố Kinh tế (KT), góc độ KT, đặt các vđ XH trong các mối quan hệ với KT mới có thể chỉ ra nguyên nhân sâu xa và bản chất của hiện tượng XH và mới đưa ra giải pháp phù hợp để giải quyết vđ của XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  50. • PPL của Mác đã trở thành kim chỉ nam cho nghiên cứu XH. • Quan niệm về con người và XH: con người là 1 thực thể sinh học-XH, con người mang b/chất XH. B/chất đích thực của của con người là tổng hòa các mối quan hệ XH=> quá trình XH hóa cá nhân LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  51. • Về b/chất của XH: XH chẳng qua chỉ là sự tác động giữa người với người mà thôi, XH là XH của con người. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  52. 1.2. Lý thuyết phân tầng XH • Trong mọi XH có phân chia g/c đều có dấu hiệu của bất bình đẳng XH và PTXH. • Phát triển LT phân tầng XH (PTXH) khi n/cứu XH tư bản • Söï PTXH chuû yeáu döïa treân yeáu toá KT, hieåu PTXH chuû yeáu theo nghóa maâu thuaãn XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  53. • =>Marx cho raèng uy tín XH vaø quyeàn löïc haàu nhö luùc naøo cuõng baét nguoàn töø vò trí KT vaø vì vaäy uy tín XH vaø quyeàn löïc khoâng phaûi laø nguyeân nhaân baát coâng XH. • Marx thöøa nhaän maâu thuaãn XH nhö ñaëc ñieåm chính cuûa XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  54. 2- Tư tưởng XHH của M.Weber (1864-1920) Sô löôïc tieåu söû - Bảo vệ luận án tiến sĩ luật, đề tài:’Lịch sử các hãng thương mại trong thời trung cổ” tại ĐHTH Berlin - Giả ng d ạ y lu ậ t t ạ i Đ HTH Berlin n ă m 29 tu ổ i (1892) - Giáo sư KT học Chính trị (1894) tại ĐHTH Freiburg - Giáo sư KT học (1897) tại ĐHTH Heidelburg LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  55. • Sinh:21 tháng 4 năm 1864 • Mất: 14 tháng 6 năm 1920) • là nhà KT chính trị học và XHH người Đức, • được nhìn nhận là một trong bốn người sáng lập ngành xã hội học http.www.wikipedia.com LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  56. Nhöõng taùc phaåm chính: -Tính khách quan trong KHXH và chính sách công cộng (1903) -Ñaïo ñöùc Ñaïo tin laønh vaø tinh thaàn cuûa chuû nghóa tö baûn, 1902-1904 -Kinh teá vaø xaõ hoäi, 1910- 1914 -Xaõ hoäi hoïc Toân giaùo, 1912 - Tôn giáo Trung quốc (1913) - Tôn giáo Ấn độ (1916) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  57. 1.1.Quan niệm về XHH: • XHH là khoa học lí giải về hành động XH: các nhà XHH phải có trách nhiệm giải thích về các hành động của chủ thể. • n/cứu cá nhân cần n/cứu tình cảm, động cơ của họ LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  58. • XHH nghieân cöùu haønh ñoäng xaõ hoäi, taäp trung vaøo n/cöùu moät trong boán loaïi haønh ñoäng: cảm xúc,truyền thống,hợp lí giá trị và duy lí LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  59. 1.2. Quan nieäm về phương pháp khoa học (PPKH) • Weber ñaõ chæ ra söï khaùc bieät cô baûn giöõa KHXH vaø KHTN ñeå giaûi quyeát cuoäc tranh luaän veà phöông phaùp. • KHXH caàn phaûi trung laäp vaø “töï do”: 1) vaán ñeà löïa choïn caâu hoûi, chuû ñeà vaø lónh vöïc n/cöùu 2) vaán ñeà PPL n/cöùu LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  60. Phöông phaùp luaän “loaïi hình lí töôûng: • Loaïi hình lí töôûng laø vaät toàn taïi mang tính chaát khái niệm do nhöõng ngöôøi n/c KHNV nghó ra ñeå tieän cho vieäc n/c. • Muïc ñích laø nhaèm vaän duïng nhieàu khaû naêng khaùc nhau ñeå nắ m baét hieän thöïc, ñeå traùnh caùch hieåu lung tung veà k/n. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  61. 1.3.Lí thuyeát veà CNTB • Veà söï ra ñôøi, phaùt trieån cuûa CNTB hieän ñaïi, ngoaøi caùc yeáu toá kinh teá, Weber nhaán maïnh tôùi vai troø cuûa caùc yeáu toá phi kinh teá (toân giaùo, vaên hoùa, chính trò, luaät phaùp) trong söï phaùt trieån lòch söû xaõ hoäi. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  62. 1.4.Lyù thuyeát phaân taàng xaõ hoäi • Weber là người đầu tiên nói tới k/niệm phân tầng xã hội (PTXH). • Ông coi 3 khía cạnh địa vị KT, địa vị chính trị, địa vị XH là các mặt cơ bản cấu thành các tầng XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  63. • lyù thuyeát XHH cuûa Weber veà PTXH noùi rieâng vaø veà XH tö baûn hieän ñaïi noùi chung ñeàu ñaõ noùi tôùi vai troø cuûa caû hai yeáu toá kinh teá vaø yeáu toá phi kinh teá trong quaù trình hình thaønh vaø bieán ñoåi cô caáu XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  64. 3-Tư tưởng XHH của G. Simmel (1858- 1918) • Triết học, TLH, XHH, người Đức gốc Do thái • 1881: tiến sĩ triết học Kant • Giảng viên độc lập • 1914- giáo sư trường ĐH Strasbourg http.www.wikipedia.com LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  65. • Người đầu tiên đưa XHH vào giảng dạy tại trường ĐHTH Berlin 1885 • Cùng với F.Tonnies và 1 số người khác sáng lập ra Hội XHH Đức năm 1909 -XHH của ông nhắm vào những vđ trung tâm của đời sống đô thị • Chủ đề n/cứu: phân hóa XH, xung đột XH, cạnh tranh XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  66. • Những tác phẩm nổi tiếng: Xã hội học Triết học về đồng tiền 300 bài báo và 30 cuốn sách. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  67. 1.1.Quan niệm về XHH: • XHH là KH đặc biệt về XH, có đối tượng n/cứu là các đặc điểm và tính chất của mối tương tác XH. • XHH có n/vụ n/cứu các mối liên hệ, quan hệ XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  68. • Cơ cấu của XHH: 3 bộ phận: - XHH hình thức. - XHH đại cương - XHH triết học • Phương pháp luận: -Vận dụng phép biện chứng -n/cứu hình thức tương tác XH (TTXH) tách biệt với nội dung TTXH. -Phân tích định lượng và định tính LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  69. 1.2.Một số khái niệm cơ bản • Phân hóa XH • Phân hóa XH hữu cơ • Mâu thuẫn XH • Mâu thuẫn liên nhóm • Xung đột liên nhóm • Trao đổi • Vai trò của đồng tiền LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  70. Xã hội học Anh 1. Nguồn gốc của XHH Anh 2. H. Spencer (1820-1903) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  71. 1.Nguồn gốc của XHH Anh Philip Abrahs cho rằng: XHH Anh được định hình vào TK 19, do ba nguồn gốc: • Kinh tế chính trị • Thuyết cải cách • Cách mạng xã hội Hội XHH London được thành lập 1903 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  72. 2. H. Spencer (1820-1903) -sinh ôû Derby, England naêm 1820, maát 1903. Caùc taùc phaåm chính: • Tónh hoïc xaõ hoäi (1850) • Nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc (1873) • Caùc nguyeân lyù cuûa xaõ hoäi hoïc (1876-1896) • Xaõ hoäi hoïc mieâu taû (1873-1881) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  73. • Nhà triết học và XHH người Anh. • Ông được coi là cha đẻ của triết học tiến hóa, dùng lý thuyết này để giải thích sự biến đổi XH. - Spencer nhìn thaáy moät soá khía caïnh tích cöïc cuûa CNTB: tính hieäu quaû, moâi tröôøng töï do caïnh tranh vaø töï do buoân baùn. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  74. 1.1.Quan niệm về Xã hội học • Định nghĩa XHH: là KH về các qui luật và các nguyên lí tổ chức XH. • Nhiệm vụ của XHH: phát hiện ra các qui luật, những thuộc tính chung, phổ quát và những mối liên hệ nhân quả giữa các sự vật, hiện tượng, quá trình XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  75. • Phương pháp luận: XHH có những khó khăn về mặt PPL, do Đối tượng n/cứu, các hiện tượng, quá trình XH luôn gắn với các cá nhân phức tạp, đa dạng. =>XHH không phải là KH chính xác 2 loại khó khăn trong n/cứu XHH: Khách quan và Chủ quan LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  76. 1.2. Quan niệm về xã hội • + Quan niệm về XH: XH là cơ thể sống có cấu trúc sinh vật vận động biến đổi và phát triển theo quy luật. • Ông gọi XH là 1 cơ thể siêu hữu cơ (super- organic bodies). LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  77. • quan ñieåm tieán hoùa XH: chæ caù nhaân naøo, heä thoáng XH naøo coù khaû naêng thích nghi nhaát vôùi moâi tröôøng xung quanh môùi coù theå toàn taïi ñöôïc trong cuoäc ñaáu tranh sinh toàn. • XH loài người cũng phải tuân thủ theo một số quy luật như đấu tranh sinh tồn, chọn lọc tự nhiên và thích nghi. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  78. 1.3.Phân loại XH và thiết chế XH Caên cöù vaøo caùc ñaëc ñieåm cuûa quaù trình ñieàu chænh, vaän haønh vaø phaân phoái hai loaïi XH la:ø (3) xaõ hoäi quaân söï (2) xaõ hoäi coâng nghieäp. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  79. • Theo nguyeân lyù tieán hoùa XH, “choïn loïc XH”: Vật chất thieát cheá XH naøo ổn định lưu truyền giuùp XH thích trật tự huyết nghi, toàn taïi vaø thống chung Nhu cầu phaùt trieån ñöôïc thì thieát cheá ñoù duy trì ñöôïc duy trì vaø các khuôn duy trì cuûng coá mẫu niềm tin của XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  80. Thhieát cheá XH naøo giuùp XH thích nghi, toàn taïi vaø phaùt trieån ñöôïc thì thieát cheá ñoù ñöôïc duy trì vaø cuûng coá. Ông ñaëc bieät chuù yù tôùi các thiế t ch ế : gia ñình vaø doøng hoï nghi leã kinh chính trò toân giaùo teá LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  81. Xã hội học Ý 1. Vilfredo Pareto (1848-1923) 2. Gaetano Mosca (1858-1941) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  82. 1. V. Pareto (1848-1923) • 2 nhà XHH có ảnh hưởng nhất định vào thời đại của họ, hiện nay ảnh hưởng của họ rất nhỏ • Pareto đề cao vai trò của các yếu tố phi lí như bản năng của con người • Đề ra 1 lý thuyết tinh túy về thay đổi XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  83. • Đặc trưng của nhóm tinh hoa: • các thành viên của nó cùng chiếm giữ và cùng ra sức bảo vệ địa vị lãnh đạo, quản lý • cùng chia sẻ lợi ích, quyền lực và những ưu thế gắn liền với vị trí của họ LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  84. • Lý thuyết chu kì về sự biến đổi XH: nhóm tinh hoa điều hành cả khối đông quần chúng, biến đổi xảy ra khi nhóm tinh hoa bắt đầu suy đồi và bị thay thế bởi nhóm tinh hoa mới – khi nhóm tinh hoa mới này có quyền lực, tiến trình đổi mới bắt đầu LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  85. • - Lý thuyết của Pareto về biến đổi XH đã phớt lờ cảnh khốn cùng của quần chúng. Nhóm tinh hoa đến rồi, còn quần chúng vẫn như cũ. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  86. • -Quan niệm về XH: như là 1 hệ thống cân bằng, 1 tổng thể bao gồm các bộ phận tương thuộc lẫn nhau. Một thay đổi ở bộ phận này được xem là dẫn tới những thay đổi ở các bộ phận khác • Pareto có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng của Parsons LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  87. 2. Gaetano Mosca (1858-1941) - Là nhà chính trị học người ý - Là 1 trong các tác giả của lí thuyết XHH tinh hoa - Tác phẩm chính: “Giai cấp cầm quyền” -1896 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  88. Ông coi cấu trúc XH gồm 2 giai cấp: - một thiểu số người thống trị - và đa số người bị trị. Nhóm tinh hoa thống trị XH và củng cố, duy trì địa vị thống trị của mình bằng cách khác nhau. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  89. • Ông nhấn mạnh quan hệ mâu thuẫn giữa 1 bên là những người lãnh đạo, người quản lí và 1 bên là những người bị lãnh đạo, bị quản lí. • cho rằng địa vị và quyền lực chính trị chi phối tất cả các loại quan hệ trong tất cả các lĩnh vực khác nhau của đời sống con người LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  90. XÃ HỘI HỌC MỸ I.Bối cảnh lịch sử XHcủa sự phát triển XHH Mỹ cuối thế kỷ 19- nửa đầu thế kỷ 20. II.Lý thuyết XHH Mỹ sơ khai III.Hai giai đoạn của XHH Mỹ hiện LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊđại KIM DUNG
  91. I. Bối cảnh lịch sử XH của sự phát triển XHH Mỹ cuối thế kỷ 19- nửa đầu thế kỷ 20 • Hoa kỳ là quốc gia gồm nhiều người có nguồn gốc từ các quốc gia-dân tộc khác nhau trên thế giới • Văn hóa pha trộn • Chế độ lao động đối kháng nhau LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  92. • Phân hóa XH sâu sắc • XH cuối TH 19-đầu TK 20 có nhiều biến đổi: - KT phát triển đặt y/cầu cao + tạo Điều kiện cho các KH phát triển trong đó có XHH. - Nhiều ý tưởng XHH châu Âu du nhập vào Mỹ và phát triển mạnh. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  93. • Các nhà KH Mỹ phát triển chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa hành vi, các PP n/cứu định lượng và định tính • XHH Mỹ ra đời cuối TK 19 là sự giao thoa giữa KH châu Âu và KH bản địa, với những trường phái tiêu biểu như trường phái Chicago, trường phái Harvard. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  94. II.Lý thuyết XHH Mỹ sơ khai • Các nhà XHH Mỹ thời kỳ sơ khai là những nhà chính trị tự do • Họ nhìn thấy 1 tương lai hòa hợp g/cấp và cộng tác g/cấp LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  95. Biến đổi XH và các dòng tư tưởng: • Bối cảnh để hình thành lý thuyết: • Biến đổi XH Mỹ sau nội chiến – CNH, ĐTH. • Các nhà XHH thấy những khả năng tích cực của CNH, nhận thức rõ những hiểm họa của nó. • Họ không ủng hộ 1 XH đại tu 1 cách cấp tiến. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  96. • Ảnh hưởng của Thiên chúa giáo và đặc biệt là đạo Tin lành đ/v việc thành lập XHH Mỹ • Hệ thống ĐH ở Mỹ rất linh động tạo ĐK dễ dàng đưa XHH và các môn học hàn lâm khác vào hệ thống ĐH hiện đại • Đi theo định hướng thực chứng LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  97. • XHH hướng vào n/cứu KH các tiến trình ngắn hạn. • Ảnh hưởng của lý thuyết châu Âu đến lí thuyết XHH Mỹ- chủ nghĩa Darwin xã hội • 2 đại biểu: William Graham Sumner (1840-1910) và Lester F. Ward (1841-1913 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  98. II.Hai giai đoạn của XHH Mỹ hiện đại • 1. Sinh thái học xã hội: • Lý thuyết sinh thái học • R. Park: quan niệm đời sống XH gồm 4 quá trình chủ yếu chi phối: Cạnh tranh, Xung đột,Thích ứng,Đồng hóa LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  99. • 1 trật tự sinh tồn xuất hiện qua cạnh tranh giữa các nhóm khác nhau. • Các nhóm tạo cho mình 1 vị trí thông qua sự điều chỉnh sinh thái và không gian. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  100. • Các nhóm cạnh tranh với nhau để giành sự thống trị về KT và những vùng sinh thái thuận lợi. • Con người cũng đoàn kết vì mục đích chung • Kiểm soát XH giảm nhẹ tác động của cuộc đấu tranh sinh tồn. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  101. • Wirth phát triển 1 phân tích lí thuyết về đô thị. • Ông cho rằng có thể hiểu được sự phát triển đô thị bằng cách n/cứu qui mô và mật độ dân số LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  102. • Tập hợp con người lớn mạnh và dân số tăng=> cạnh tranh nguồn lực • Thị trường bất động sản thúc đẩy sự cạnh tranh • Giá cả giúp tiếp cận các nguồn lực đô thị do đó con người có thể sống trong 1 không gian nhất định LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  103. • Đô thị: 1 dạng sinh thái VH-XH trong đó các khu vực khác nhau được phân biệt bởi sự cạnh tranh về nguồn lực. • Cạnh tranh dẫn đến khu biệt các khu đô thị • Các khu đô thị mở rộng thêm khi cạnh tranh tăng lên LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  104. 2. T. Parson và lý thuyết hệ thống XH • T. Parsons (1902-1979), nhaø XHH ngöôøi Myõ • Baûo veä luaän aùn T.S ôû Ñöùc, ñeà taøi :”Khaùi nieäm CNTB trong vaên hoïc Ñöùc ñöông ñaïi” • Giaûng daïy Kt taïi ÑH Harvard • Giaûng daïy XHH taïi khoa XHH, ÑH Harvard töø 1931 LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  105. • 270 taùc phaåm n/cứ u • - “Heä thoáng XH” (1951) • - “Tieán tôùi 1 lyù thuyeát toång quaùt veà haønh ñoäng” (1951) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  106. • Trong cuốn “Hệ thống XH” (1951) ông lí luận: • Bất kỳ 1 hệ thống nào (1 XH, 1 thể chế, 1 nhóm nhỏ ) đều có những nét nổi bật chung và nhằm hoạt động thành công như 1 hệ thống. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  107. Những điều kiện tiên quyết nhất định phải thực hiện: Duy trì kiểu mẫu Sự thống nhất, Sự thích nghi sự tích hợp Đạt được mục tiêu LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  108. • 4 yếu tố này có quan hệ tương tác với nhau nhằm đảm bảo ổn định và trật tự cho hệ thống XH. • Lý thuyết hệ thống của Parsons nhấn mạnh vđ ‘trật tự XH” LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  109. • Ông xem XH như 1 tổng thể có các quan hệ và cấu trúc bên trong. • trong XH có 5 hệ thống cơ bản:KT, pháp luật, chính trị, gia đình, nhà trường,văn hóa LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  110. • Đặc trưng quan trọng nhất của thuyết hệ thống: tạo ra được những mẫu hình có thể vận dụng vào việc xem xét các XH khác nhau LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  111. Xã hội học Mác-xít 1. XHH Mác –xít 2. Sự hình thành và phát triển XHH ở Việt nam LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  112. 1.XHH Mác –xít • Bối cảnh: XH loài người bước vào thời kỳ quá độ từ CNTB lên CNXH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  113. a. Giai ñoaïn XHH Marx- Engels: • gaén lieàn vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa chuû nghóa Maùc ôû theá kyû XIX trong boái caûnh CNTB phaùt trieån, đờ i s ố ng XH thay đổ i ở 1 loạt các nước • - Lyù thuyeát XHH cuûa Marx chuû yeáu baøn veà söï vaän ñoäng, phaùt trieån cuûa hình thaùi XH vaø ñaõ chæ ra phöông phaùp tieáp caän ñuùng ñaén moái quan heä giöõa con ngöôøi vaø XH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  114. b. Giai ñoaïn XHH Leânin: • gaén lieàn vôùi söï ñoùng goùp cuûa Leânin cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX trong boái caûnh cuûa cuoäc caùch maïng XHCN. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  115. • - Leânin ñaõ laøm saùng toû lyù luaän vaø phöông phaùp luaän XHH duy vaät bieän chöùng cuûa Marx-Engels ñoàng thôøi ñaõ phaùt trieån saùng taïo XHH Maùc-Leânin vaøo hoaøn caûnh caùch maïng nöôùc Nga nöûa ñaàu TK 19 . LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  116. c. Giai ñoaïn XHH Maùc-Leânin trôû thaønh moät khoa hoïc • Giai ñoaïn khaúng ñònh vò trí vaø vai troø cuûa XHH Maùc-Leânin trong heä thoáng caùc KH vaø trong XH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  117. 2.Sự hình thành và phát triển XHH ở Việt nam • XHH bắt đầu được n/cứu ở VN từ những năm 70 của TK 20: 9/1977- ban Xã hội học thuộc Viện KHXH tại TP.HCM do giáo sư Vũ Khiêu trực tiếp phụ trách. • 1983: thành lập Viện XHH • Tạp chí XHH tại Trung tâm KHXH&NV Việt nam (4 số/năm) LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  118. • Có những trung tâm đào tạo XHH lớn: - Viện XHH Việt nam (1983): đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ XHH - Viện XHH và tâm lí lãnh đạo, quản lí thuộc Học viện chính trị quốc gia TP.HCM - Khoa XHH trường ĐHKHXH&NV Hà nội (1993): cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ XHH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  119. • Khoa XHH thuộc trường ĐHKHXH&NV Tp.HCM (1998) • Khoa XHH trường ĐH mở TP.HCM (1992) • Khoa XHH trường ĐH Văn Hiến (1999) • Khoa KHXH&NV trường ĐH Tôn Đức Thắng: bộ môn XHH (1997) • Hiện nay XHH được giảng dạy ở hầu hết các trường ĐH. LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  120. 3. Địa vị XHH trong XH hiện đại và những hướng quan tâm chủ yếu hiện nay. 1. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, 1 loạt vấn đề mới có t/chất toàn cầu. 2. Phát triển mạnh mẽ sự tiếp xúc giữa các quốc gia, dân tộc, tổ chức XH, các nhóm và cá nhân, do sự bùng nổ của các PTTTĐC, và sự cởi mở của các chính phủ LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  121. • 3. Sự gia tăng tri thức, mức độ quan tâm của q/chúng và những người quản lí về tăng cường nhân tố đảm bảo trật tự ổn dđịnh, phát triển của XH, KT => kích thích sự phát triển XHH LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  122. • Trên phạm vi toàn thế giới các trường lớp đào tạo XHH được quan tâm đầu tư nhiều hơn và tăng lên 1 cách đáng kể LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG
  123. KẾT THÚC LỊCH SỬ XÃ HỘI HỌC TH.S. NGÔ THỊ KIM DUNG