Áp dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học cho môn tiếng Anh 9 tại trường THCS Linh Đông quận Thủ Đức Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung text: Áp dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học cho môn tiếng Anh 9 tại trường THCS Linh Đông quận Thủ Đức Thành phố Hồ Chí Minh

1. 1 ÁP DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO HƢỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƢỜI HỌC CHO MÔN TIẾNG ANH 9 TẠI TRƢỜNG THCS LINH ĐÔNG QUẬN THỦ ĐỨC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH APPLYING TEACHING METHODS IN THE ACTIVE-ORIENTED LEARNING IN ENGLISH OF GRADE 9 AT LINH DONG SECONDARY SCHOOL IN THU DUC DISTRICT HO CHI MINH CITY Lê Thị Lệ Tâm Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Thủ Đức TÓM TẮT Mục tiêu giáo dục nước ta hiện nay đang tập trung vào việc phát triển tính năng động, sáng tạo và tích cực của HS. Để đạt được mục tiêu này việc thay đổi PPDH theo hướng tích cực hóa người học là rất cần thiết để nâng cao tính tích cực của học sinh. Môn tiếng Anh cung cấp cho HS một công cụ giao tiếp mới để tiếp thu những tri thức khoa học, kỹ thuật tiên tiến, tìm hiểu các nền văn hóa đa dạng và phong phú trên thế giới, dễ dàng hội nhập với cộng đồng quốc tế. Vì thế, áp dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học trong quá trình giảng dạy cũng chính là thực hiện yêu cầu đổi mới PPDH trong giai đoạn hiện nay. Từ khóa: phương pháp dạy học, tích cực hóa người học, môn tiếng Anh lớp 9, học sinh THCS ABSTRACT The aim of our country’s education is focusing on the development of students’dynamic, creativity and initiative. To attain this aim, the change in teaching methods in the active-oriented learning is very necessary to raise the sense of initiative for students. English subject provides a communicative instrument for students to master scientific knowledge, developed technology, get to know the various culture in the world, integrate easily into the international community. Therefore, applying teaching methods in the active-oriented learning means carrying out the demand of innovation of teaching methods in the present stage. Key words: teaching methods, the active-oriented learning, English of grade 9, secondary students I. GIỚI THIỆU Trong những năm gần đây, ngành giáo dục nước ta đã và đang tiến hành tốt yêu cầu đổi mới về mục tiêu, chương trình, nội dung, đã đưa SGK mới vào trường phổ thông. Song song với việc đưa SGK mới vào trường phổ thông là đổi mới PPDH. Nhưng đổi mới PPDH như thế nào để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của người học; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho HS là
2. 2 điều rất đáng để cho những “kỹ sư tâm hồn” phải suy nghĩ. Hơn nữa, không phải ngẫu nhiên, trong các nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học lại được đặt ra như một yêu cầu quyết định sự thành bại của cả mô hình. Tuy nhiên, qua thực tế 7 năm giảng dạy m n tiếng nh 9 tại rường H S Linh Đ ng, người nghiên cứu nhận thấy rằng HS càng lên lớp lớn càng ít phát biểu trong giờ học, tính tích cực học tập cũng giảm, các em ít tham gia vào các hoạt động trên lớp hơn. Đây kh ng còn là hiện tượng hiếm, cá biệt, mà là hiện tượng phổ biến trong nhà trường, đặc biệt đối với HS THCS. Có thể khẳng định rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học, tuy nhiên với cách tiếp thu kiến thức còn thụ động như thế cũng đã ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học môn tiếng Anh nói riêng và chất lượng giáo dục của nhà trường nói chung. Qua thời gian tìm hiểu và được tập huấn về c ng tác đổi mới PPDH trong trường phổ th ng, người nghiên cứu nhận thấy các PPDH theo hướng tích cực hóa người học đã đáp ứng được yêu cầu đổi mới: thay đổi lối dạy học truyền thụ một chiều sang dạy học “lấy người học làm trung tâm”, giúp HS phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, tinh thần hợp tác, kỹ năng vận dụng kiến thức; tạo niềm vui, hứng thú trong học tập. Xuất phát từ những lý do trên, người nghiên cứu chọn đề tài: Áp dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học cho môn tiếng Anh 9 tại trường H S Linh Đ ng Quận Thủ Đức TP.HCM. II. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận: Người nghiên cứu đã tìm hiểu, phân tích, tổng hợp và hệ thống hóa các tài liệu liên quan đến những văn bản pháp quy về giáo dục, phương pháp dạy học, quan điểm dạy học theo hướng tích cực hóa người học. Người nghiên cứu đã tham khảo các tạp chí, báo cáo khoa học, tài liệu lưu trữ, SGK về dạy học theo hướng tích cực hóa người học ở Việt Nam và trên thế giới. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp khảo sát: Người nghiên cứu đã thực hiện khảo sát bằng bảng hỏi đối với HS lớp 9 và GV tiếng nh để tìm hiểu thực trạng dạy và học môn tiếng Anh tại trường THCS Linh Đ ng. Phương pháp phỏng vấn: Người nghiên cứu đã thực hiện phỏng vấn HS lớp 9 và GV tiếng nh để có thêm thông tin về thực trạng dạy và học cũng như những khó khăn của GV khi dạy môn tiếng Anh tại trường H S Linh Đ ng. Phương pháp quan sát: Người nghiên cứu đã dự giờ, quan sát hoạt động học của HS lớp 9 và hoạt động dạy của GV tiếng Anh tại trường H S Linh Đ ng.
3. 3 Phương pháp thống kê toán học: Người nghiên cứu đã xử lý, thống kê, mô tả và đánh giá kết quả nghiên cứu. III. THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN TIẾNG ANH 9 TẠI TRƢỜNG THCS LINH ĐÔNG: Đối tượng khảo sát: HS lớp 9 (315 HS) và 8 GV tổ tiếng Anh. Phương pháp khảo sát: phiếu hỏi, phỏng vấn Nội dung khảo sát: Nhận thức của HS và GV về môn tiếng Anh 9. hái độ và mức độ tích cực của HS khi học môn tiếng Anh 9. Kết quả khảo sát: Về nhận thức của HS và GV về môn tiếng Anh 9: Với HS: tỷ lệ HS chưa yêu thích học tiếng Anh còn nhiều (31.4%), số lượng HS nhận thấy nội dung chương trình m n tiếng Anh lớp 9 khó học đến 30.2%. Với GV: về nội dung và thời gian phân phối cho môn tiếng Anh lớp 9, có 5/8 GV trả lời là phù hợp, 2/8 GV cho là khá phù hợp và 1/8 GV cho là còn tùy vào từng bài. Về thái độ và tính tích cực của HS khi học môn tiếng Anh 9: Với HS: Còn nhiều HS chưa có thái độ tích cực trong học tập thể hiện qua việc chưa thường xuyên chuẩn bị bài (60.9%), thỉnh thoảng hoặc chưa bao giờ phát biểu (67.6%) cũng như chưa tích cực tham gia thảo luận, luyện tập với bạn trong tiết học (69.2%), chưa tự giác làm bài tập về nhà (50.5%). uy nhiên, đa số HS lại thích GV áp dụng các phương pháp dạy học như trò chơi (100%), ca hát (92%), thảo luận nhóm (87.3%), đóng vai (82.5%) và các kỹ thuật dạy học như động não (82.2%), sử dụng bản đồ tư duy (79.4%). Với GV: Về mức độ chuẩn bị bài trước của HS, có 3/8 GV trả lời là thường xuyên, 2/8 GV cho là thỉnh thoảng và 3/8 GV cho là các em chưa bao giờ chuẩn bị. Về mức độ HS tham gia phát biểu và tham gia các hoạt động trong tiết học, có 2/8 GV trả lời là rất tích cực, 2/8 GV cho là tích cực và 4/8 GV cho là chưa tích cực. Về mức độ làm bài tập về nhà của HS, có 4/8 GV trả lời là thường xuyên, 2/8 GV cho là thỉnh thoảng và 2/8 GV cho là các em chưa bao giờ làm bài tập ở nhà. IV. KẾT QUẢ: Qua kết quả khảo sát về thực trạng dạy và học môn tiếng Anh 9 tại trường H S Linh Đ ng quận Thủ Đức P.H M, người nghiên cứu nhận thấy đa số HS rất thích GV tổ chức các hoạt động như trò chơi, sắm vai, ca hát, thảo luận nhóm, sử dụng bản đồ tư duy và kỹ thuật động não. Bên cạnh đó, GV đều nhận thức rất rõ về ưu điểm nổi bật của các PPDH này là tạo hứng thú học tập cho HS, th ng qua đó phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người học.
4. 4 Người nghiên cứu đã tiến hành dạy thực nghiệm (kh ng đối chứng) 6 tiết dạy cho 45 học sinh lớp 9/6 kết hợp các phương pháp sắm vai, trò chơi, bài hát, hợp tác trong nhóm, kỹ thuật bản đồ tư duy và động não. Trong quá trình dạy thực nghiệm có sự tham gia dự giờ của giáo viên tổ tiếng nh trong trường và chuyên gia, nhận xét đánh giá theo tiêu chí cụ thể được Bộ GD-Đ quy định. Sau khi kết thúc các tiết dạy thực nghiệm, người nghiên cứu đã phát phiếu thăm dò HS lớp 9/6 về sự thay đổi thái độ và tính tích cực học tập đồng thời phát phiếu thăm dò 8 giáo viên và 8 chuyên gia về tính khả thi và tính hiệu quả của các phương pháp và kỹ thuật dạy học mà người nghiên cứu đã vận dụng. Kết quả khảo sát sau thực nghiệm: Về ý thức và thái độ học tập tích cực của HS: mức độ yêu thích học môn tiếng Anh đạt hơn (80%), thường xuyên chuẩn bị bài trước ở nhà (66.7%), làm bài tập về nhà (80%), thường xuyên giơ tay phát biểu xây dựng bài (62.2%) và tham gia vào các hoạt động trong lớp (71.1%). HS vận dụng kiến thức đã học vào thực tế ở mức độ “khá”, “tốt” đạt tỷ lệ 77.8%. Về tính khả thi của việc áp dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học: Đối với nội dung môn tiếng nh 9: đạt 84.4%. Đối với đặc điểm lứa tuổi HS: đạt 84.4%. Tạo hứng thú học tập và phát huy tính tích cực của HS: đạt 92.7%. Đối với điều kiện thực tế và HS tại trường H S Linh Đ ng: đạt 80.2%. Ý kiến nhận xét, đánh giá của chuyên gia sau khi dự giờ: Thầy Trần Đình Nguyễn Lữ – chuyên viên môn Tiếng Anh Sở GD-Đ P.H M nhận xét: “Sử dụng phương pháp sắm vai, trò chơi, ca hát, hoạt động nhóm, kỹ thuật bản đồ, động não hoàn toàn phù hợp với xu hướng đổi mới PPDH hiện nay nói chung và với môn tiếng Anh nói riêng. Việc ứng dụng các PPDH theo hướng tích cực hóa người học sẽ tạo ra không khí dạy và học tích cực nhằm thay đổi thực trạng dạy và học ngoại ngữ hiện nay trong nhà trường”. Bên cạnh đó, Nguyễn Hà Quỳnh Trâm – chuyên viên môn tiếng Anh Phòng GD-Đ Quận Tân Bình cho rằng: “ ác PPDH trên mang tính khả thi cao và phù hợp với chương trình m n tiếng Anh 9, với lứa tuổi HS THCS, với điều kiện thực tế của trường H S Linh Đ ng. hính điều đó đã phát huy tối đa tính tích cực của HS đồng thời kết quả học tập của các em cũng được nâng cao”. V. KẾT LUẬN Kết quả nghiên cứu đã thể hiện được tính khả thi và hiệu quả của việc vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học theo hướng tích cực hóa người học cho môn tiếng Anh 9 tại trường H S Linh Đ ng. Kết quả nghiên cứu cũng đã thể hiện sự thay đổi tăng dần về thái độ và tính tích cực học tập của HS. Điều đó đã thể hiện sự phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi H S và đáp ứng được yêu cầu đổi mới PPDH hiện nay.
5. 5 Đề tài áp dụng phương pháp và kỹ thuật dạy học theo hướng tích cực hóa người học để tổ chức dạy học môn tiếng nh 9, qua đó góp phần nâng cao tính tích cực và chủ động học tập của HS tại trường H S Linh Đ ng. Người nghiên cứu tin rằng phía sau những cánh tay giơ lên trong mỗi tiết học phải là sự cống hiến âm thầm, là tâm huyết cho sự nghiệp "trồng người" của những thầy cô tận tâm với học sinh, tận tụy với nghề, luôn có được niềm vui, hạnh phúc từ sự tiến bộ của học sinh mình cũng như thấy buồn và nhiều trăn trở khi học sinh mình chưa tích cực và hứng thú trong môn học của mình. Đó cũng là thể hiện được tình thương, ý thức trách nhiệm, là đạo đức nghề nghiệp của chúng ta trong việc thực hiện nhiệm vụ được xã hội phân công. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục và đào tạo, Tài liệu tập huấn chuyên môn THCS, NXB Giáo dục, 2013. 2. Bộ Giáo dục và đào tạo, Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh THCS, NXB Giáo dục, 2008. 3. Bộ Giáo dục và đào tạo, Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30/9/2008 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”, 2008. 4. Đặng hành Hưng, Những đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy học theo tư tưởng giáo dục tích cực, Viện khoa học GDVN, 1996. 5. I.F.Kharlamôp, Phát huy tính tích cực học tập của học sinh như thế nào?, NXB Giáo dục, 1978. 6. Nguyễn Ngọc Quang, Lý luận dạy học đại cương Tập , NXB Hà Nội, 1986. Thông tin liên hệ tác giả chính (ngƣời chịu trách nhiệm bài viết): Họ tên: Lê Thị Lệ Tâm Đơn vị: Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Thủ Đức, TP.HCM Điện thoại: 0908024654 Email: tamle7881@yahoo.com Tp.H M, ngày 01 tháng 11 năm 2014 Giảng viên hƣớng dẫn Tác giả TS. Đoàn Thị Huệ Dung Lê Thị Lệ Tâm
6. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.