Bài giảng Cây rừng

pdf 170 trang phuongnguyen 120
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Cây rừng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_cay_rung.pdf

Nội dung text: Bài giảng Cây rừng

  1. Thùc vËt ngµnh Th«ng (H¹t trÇn) Pinophyta (Gymnospermae)
  2. Pinaceae Taxodiaceae Podocarpaceae Cupressaceae HäTh«ng HäBôt mäc HäKim giao HäHoµng ®µn C©y gçlín Ýt khi lµ C©y gçlín C©y gç lín c©y gç C©y gçlín hoÆc c©y c©y bôi nhìhoÆc c©y bôi bôi Txanh hoÆc rông l¸ Txanh hoÆc rông l¸ Th•êng xanh Th•êng xanh T¸n th•êng hình T¸n th•êng hình T¸n th•êng hình T¸n th•êng hình th¸p th¸p th¸p th¸p Th©n cã nhùa s¸p Cµnh mäc gÇn vßng Cµnh mäc gÇn vßng Th©n th•êng cã th¬m tinh dÇu th¬m L¸hình kim, l¸hình L¸hình d¶i, l¸hình L¸hình tr¸i xoan, l¸ L¸hình vÈy, l¸hình d¶i hay l¸hình vÈy ngän gi¸o, l¸ hình hình d¶i, l¸ hình kim, l¸ t•¬ng ®èi kim hoÆc l¸ hình ngän gi¸o hoÆc l¸ nhá, l¸ dµi kh«ng vÈy hình vÈy qu¸2 cm Mäc côm xo¾n èc Mäc xo¾n èc, Ýt khi Mäc xo¾n èc hoÆc Mäc ®èi hoÆc l¸ trªn ®Çu cµnh, gèc ®èi gÇn ®èi, l¸ th•êng mäc vßng, ®u«i l¸ cãnhiÒu l¸hình vÈy vÆn ë cuèng vµ th•êng men cuèng t¹o thµnh bÑ. (2-5 cïng víi cµnh lµm ¸p s¸t vµo cµnh l¸/bÑ) thµnh mÆt ph¼ng
  3. Pinaceae Taxodiaceae Podocarpaceae Cupressaceae Nãn Nãn ®ùc th•êng Nãn ®ùc th•êng Nãn ®ùc mäc lÎ Nãn mäc lÎë n¸ch hình trôtrßn mäc côm ®Çu cµnh hoÆc côm ën¸ch l¸ l¸hoÆc ®Çu cµnh A A A A2-16 XÕp xo¾n èc XÕp xo¾n èc XÕp xo¾n èc Mäc ®èi 2 bao phÊn/A 2-9 bao phÊn/A 2 bao phÊn/A 3-6 bao phÊn/A Nãn c¸i mäc lÎ Nãn c¸i mäc lÎ Nãn c¸i mäc lÎ Nãn c¸i mäc lÎ G : :2 G : :2-9 G (chØcã 1 l¸ G3-12:3-12(Mét sè no·n trªn cïng ph¸t hoÆc toµn bé l¸ triÓn):1:1 no·n):1-12 L¸no·n xÕp xo¾n XÕp ®èi tõng ®«i L¸ no·n xÕp xo¾n Mäc ®èi hoÆc mäc èc hoÆc xo¾n èc èc trªn ®Õ vßng L¸ no·n hình vÈy L¸ no·n hình vÈy L¸ no·n trªn cïng L¸ no·n th•êng sau ho¸gç.L¸b¾c máng.L¸ b¾c dÝnh t¹o thµnh d¹ng qu¶ hình kiªn, dÝnh liÒn nhá ë phÝa d•íi, liÒn l¸ no·n, sau kiªn hoÆc h¹ch gi¶ l¸ b¾c th•êng ho¸ kh«ng dÝnh l¸no·n ho¸gç gç
  4. Pinaceae Taxodiaceae Podocarpaceae Cupressaceae Qu¶nãn hình trøng Qu¶ nãn th•êng Qu¶ nãn th•êng Qu¶ nãn th•êng hoÆc hình nãn hình trøng hoÆc cÇu hình trøng hoÆc cÇu hình trøng hoÆc cÇu Hãa gç chÝn trong Hãa gç, chÝn trong 1 Ph¸t triÓn trong Th•êng ph¸t triÓn 1-2 năm năm năm trong năm 2 h¹t/v¶y 2-9 h¹t/v¶y 1 h¹t/qu¶ 1-12 h¹t/v¶y H¹t cãc¸nh máng ë H¹t cãc¸nh máng H¹t kh«ng cãc¸nh H¹t th•êng cãc¸nh ®Ønh hÑp bao quanh Ph«i cã2 hay nhiÒu Ph«i cã2-9 l¸mÇm Ph«i cã2 l¸mÇm Ph«i cã2, Ýt khi cã l¸mÇm 5-6 l¸mÇm TG: 10 chi, trªn 230 TG: 10 chi vµ17 loµi TG: 8 chi, trªn 130 TG: 22 chi, 150 loµi loµi loµi ViÖt Nam cã 4 chi, ViÖt Nam cã3 chi vµ ViÖt Nam cã3 chi, 7 ViÖt Nam cã6 chi vµ 10 loµi 3 loµi loµi 7 loµi
  5. Hä Th«ng - Pinaceae Loµi th•êng ®•îc g©y trång: Th«ng m· vÜ(Pinus massoniana) nhËp néi Th«ng nhùa (Pinus merkusii) b¶n ®Þa Th«ng caribª (Pinus caribaea) nhËp néi Th«ng ba l¸ (Pinus kesiya) b¶n ®Þa Loµi b¶n ®Þa quýhiÕm cña ViÖt Nam Th«ng l¸ giÑp (Pinus krempfii) Th«ng pµ cß (Pinus kwangtungensis) Th«ng ®µ l¹t (Pinus dalatensis) ThiÕt sam (Tsuga gumosa) V©n sam hoµng liªn (Abies delavayi var. nukiangensis) Th«ng dÇu ®¸ v«i (Keteleeria davidiana) Du sam (Keteleeria elevyniana)
  6. Th«ng nhùa Th«ng m·vÜ Th«ng ba l¸ Th«ng caribª Pinus merkusii Pinus massoniana Pinus kesiya Pinus caribaea (Th«ng ta) (Th«ng ®u«i ngùa) C©y gçlín C©y gçlín C©y gçlín C©y gçlín Th©n trßn th¼ng Th©n trßn th¼ng Th©n trßn th¼ng Th©n trßn th¼ng hình trô hình trô hình trô hình trô T¸n hình th¸p T¸n hình th¸p T¸n dµy, hình th¸p T¸n hình th¸p Vámµu x¸m n©u Vámµu n©u sÉm Vá mµu n©u x¸m Vámµu n©u nh¹t Nøt däc hay bong Nøt däc, khi giµ Nøt däc s©u sau Nøt däc sau bong vÈy dµy bong m¶ng bong vÈy m¶ng dµi L¸hình kim L¸hình kim. L¸hình kim. L¸hình kim. 2 l¸/bÑ 2 l¸/bÑ 3 l¸/bÑ 3 Ýt khi 4,5 l¸/bÑ Mäc ®èi trªn ®Çu Mäc ®èi trªn ®Çu Mäc côm trªn ®Çu Mäc côm trªn ®Çu cµnh ng¾n cµnh ng¾n cµnh ng¾n cµnh ng¾n
  7. Pinus merkusii Pinus massoniana Pinus kesiya Pinus caribaea L¸dµi 18-30cm. L¸dµi 15-20cm L¸dµi 15-20cm L¸dµi 15-25cm Mµu xanh thÉm, h¬i Mµu xanh vµng nh¹t Mµu xanh thÉm Mµu xanh vµng, cã th« mÒm m¶nh vµ mÒm, h¬i rñ d¶i phÊn tr¾ng, mÐp th•êng hay thâng cãrăng c•a nhá MÆt c¾t ngang hình MÆt c¾t ngang hình MÆt c¾t ngang hình MÆt c¾t ngang hình b¸n nguyÖt b¸n nguyÖt dÎqu¹t dÎqu¹t 2-3 èng nhùa 6-7 èng nhùa 4 èng nhùa 2 èng nhùa BÑdµi 1,3-2cm BÑdµi 0,5-1cm BÑdµi 1-1,2cm BÑdµi 1-2cm Nh½n, Sèng dai Xïxì, Sèng dai Xïxì, Sèng dai Nh½n, Sèng dai Nãn ®ùc hình BĐS Nãn ®ùc hình BĐS Nãn ®ùc hình BĐS Nãn ®ùc hình trô Nãn c¸i th•êng mäc Nãn c¸i 3-5 th•êng Nãn c¸i ®¬n lÎhoÆc Nãn c¸i th•êng mäc lÎ, cãkhi mäc côm mäc vßng trªn ®Ønh 3-4 mäc vßng ëgÇn lÎtrªn ngän cµnh 2-4 chåi ngän. ®Ønh ngän non Năm thø2 hình Năm thø2 hình Năm thø2 hình Năm thø2 hình viªn trøng trøng trßn trøng chuú Dµi 5-10 cm Dµi 4-6 cm Dµi 5-9 cm Dµi 5-10 cm ĐK 3-5 cm ĐK 3-4 cm ĐK 3-4 cm ĐK 2,5-3,8 cm.
  8. Pinus merkusii Pinus massoniana Pinus kesiya Pinus caribaea Khi nãn chÝn ho¸gç, Khi chÝn ho¸gç Khi chÝn ho¸gç Khi chÝn ho¸gç mµu n©u mµu n©u b¹c mµu n©u mµu n©u Cuèng dµi 2 cm, c©n Cuèng rÊt ng¾n Cuèng dµi 0,5 cm Cuèng 0,5 cm ®èi ®Ýnh s¸t cµnh quÆp xuèng ®«i khi th•êng vÑo vµquÆp vÑo qu¶ vÒphÝa cµnh MÆt vÈy dµy MÆt vÈy máng MÆt vÈy dµy. MÆt vÈy máng Hình thoi hoÆc s¾c Hình qu¹t, mÐp trªn Hình thoi Hình thoi c¹nh gÇn trßn 2 ®•êng gêL gãc Cãmét gêngang Cãmét gêngang Cãgêngang h¬i låi Rèn vÈy h¬i lâm Rèn vÈy h¬i lâm ®«i Rèi vÈy h¬i låi ®«i Rèn vÈy h¬i låi giữa khi cãgai nhän khi cãgai nhän cã1 gai nhän dµi 1 mm H¹t hình tr¸i xoan, H¹t tr¸i xoan h¬i H¹t hình tr¸i xoan H¹t hình trøng h¬i dÑp dÑp Dµi 5-8 mm Dµi 3-4 mm Dµi 5-6 mm Dµi 6 mm ĐK 4 mm ĐK 2-3 mm ĐK 3-4 mm ĐK 3 mm C¸nh dµi 2 cm C¸nh dµi 1,5 cm C¸nh dµi 1,2-1,5cm C¸nh dµi 2-2,5 cm
  9. HäBôt mäc –Taxodiaceae Mét sèloµi th•êng gÆp trong häBôt mäc Sa méc (Cunninghamia lanceolata) Sa méc quÕphong (Cunninghamia konishii) Bôt mäc (Taxodium distichum) Th«ng n•íc (Glyptostrobus pensilis)
  10. Sa méc (Sa mu) – Cunninghamia lanceolata C©y gç lín. Th©n th¼ng, ®¬n trôc. T¸n hình th¸p. Vá mµu n©u hoÆc x¸m n©u, nøt däc. Cµnh mäc vßng tr¶i ®Òu trªn th©n, ph©n cµnh thÊp. L¸ hình d¶i ngän gi¸o dµi 3-6cm réng 3-5mm L¸ dµy, cøng mÐp l¸ cã răng c•a nhá. Däc hai bªn g©n giữa phÝa mÆt d•íi l¸ cã 2 d¶i phÊn tr¾ng, mÆt trªn cã 2 r·nh song song mÐp l¸. L¸ xÕp xo¾n èc nh•ng vÆn ë cuèng cïng víi cµnh lµm thµnh mÆt ph¼ng.
  11. Cunninghamia lanceolata Nãn ®ùc mäc côm ®Çu cµnh. Nãn c¸i ®¬n lÎ hoÆc gåm 2-3 chiÕc mäc côm trªn ®Çu cµnh. Qu¶ nãn hình trøng trßn, ®Çu nhän. Dµi 2,5-5cm ®•êng kÝnh 3-5cm. L¸ b¾c dµy ho¸ gç. L¸ no·n máng, ®Ønh xÎ 3 thïy dÝnh liÒn vµ n»m trong lßng l¸ b¾c. Mang 3 no·n ®¶o. H¹t hình tr¸i xoan, dÑp Dµi 5-7mm réng 2-5mm. MÐp cã c¸nh nhá. Ph«i cã 2 l¸ mÇm.
  12. Thùc vËt ngµnh Ngäc lan (Ngµnh H¹t kÝn) Magnoliophyta (Angiospermae)
  13. C¸c hä ®¹i diÖn trong bé Ngäc lan Hä Ngäc lan Hä Na Hä M¸u chã Magnoliaceae Annonaceae Myristicaceae C©y gç lín, nhì hay nhá C©y gç lín, nhá, d©y leo C©y gç nhì, nhá th©n gç Th©n th•êng cã tÕ bµo Trong th©n th•êng cã tÕ Th©n th•êng cã nhùa ®á chøa tinh dÇu th¬m. Cµnh bµo chøa dÇu non th•êng mµu xanh L¸ ®¬n, mäc c¸ch, mÐp L¸ ®¬n, mäc c¸ch, mÐp L¸ ®¬n, mäc c¸ch, mÐp nguyªn nguyªn nguyªn Cã l¸ kÌm to, bao chåi, Kh«ng cã l¸ kÌm Kh«ng cã l¸ kÌm hình bóp, khi rông ®Ó l¹i vÕt sÑo vßng quanh cµnh Hoa mäc ®¬n lÎ ë n¸ch l¸ Hoa mäc lÎ hay côm ë Hoa tù xim hoÆc mäc hoÆc ®Çu cµnh n¸ch l¸ côm hay t¸n nhá HH M3. C¸c bé phËn hoa xÕp M3. ĐÕ hoa th•êng låi M3 H o o xo¾n èc trªn ®Õ låi o a a a
  14. Hä Ngäc lan Hä Na Hä M¸u chã Magnoliaceae Annonaceae Myristicaceae P , xÕp lîp K3, C3-6, K gièng C K3, Co A , chØnhÞng¾n, bao A xÕp xo¾n èc, chØnhÞ A , chØnhÞhîp thµnh 1 phÊn thu«n dµi, A xÕp ng¾n, trung ®íi dÇy cét,(®Üa, trô) bao phÊn thÊp h¬n G ®Ýnh trªn cét L¸ no·n rêi khÐp kÝn L¸ no·n rêi, xÕp xo¾n èc nh•ng ch•a râ bÇu, vßi vµ hoÆc xÕp vßng ®Çu nhuþ G : :1- G : :1- G 1: 1:1 Qu¶ ®¹i kÐp gåm nhiÒu Qu¶ kÐp gåm nhiÒu qu¶ Qu¶ ®¹i (®«i khi nøt theo ®¹i rêi xÕp c¹nh nhau thÞt hoÆc qu¶ h¹ch xÕp l¹i 2 ®•êng) H¹t cã d©y rèn dµi, chøa H¹t cã néi nhò cuén H¹t cã vá gi¶, nguyªn ph«i nhò dÇu Ph«i nhá hoÆc xÎ sîi bao bäc Ph©n bè nhiÖt ®íi vµ ¸ Ph©n bè ë vïng nhiÖt ®íi Ph©n bè nhiÖt ®íi nhiÖt ®íi B¾c b¸n cÇu. vµ ¸ nhiÖt ®íi B¾c b¸n cÇu TG cã 12 chi, 210 loµi TG cã 80 chi, 800 loµi. TG cã 8 chi, 100 loµi VN cã 7 chi, 39 loµi. VN cã 27 chi, 168 loµi. VN cã 3 chi, 20 loµi.
  15. Hä Ngäc lan Magnoliaceae Mét sè taxon ®¹i diÖn trong hä Magnoliaceae - Chi Magnolia cã: Hoa trøng gµ - D¹ hîp (M. coco) c©y cã hoa th¬m ®•îc trång lµm c©y c¶nh. - Chi Manglietia cã: Mì (M. glauca), Vµng t©m (M. fordiana). - Chi Michelia VN cã rÊt nhiÒu loµi: Ngäc lan hoa tr¾ng (M. alba), Ngäc lan hoa vµng (M. champaca), Giæi xanh (M. mediocris), Giæi bµ (M. balansae), Tö tiªu (M. figo) c©y bôi ®•îc trång lµm c¶nh - Chi Tsoongiodendron cã: Giæi th¬m (T. odorum) h¹t lµm gia vÞ, hoa •íp chÌ, c©y cã thÓ lµm c¶nh. Ngoµi ra cßn mét sè chi nữa nh•: Pachylarnax (Mì v¹ng), Paramichelia (Giæi găng).
  16. Mì Giæi xanh Giæi bµ (Giæi l«ng) Manglietia glauca Michelia mediocris Michelia balansae C©y gç nhì C©y gç lín C©y gç nhì Th©n ®¬n trôc, th¼ng, trßn Th©n trßn th¼ng Th©n th¼ng ®Òu, ®é thon nhá.T¸n hình th¸p Vá nh½n mµu x¸m xanh, Vá mµu x¸m tro Vá x¸m tr¾ng kh«ng nøt kh«ng nøt nhiÒu lç bì trßn VÕt vá ®Ïo trong mµu VÕt vá ®Ïo mµu x¸m vµng, VÕt vá ®Ïo x¸m vµng tr¾ng ngµ, th¬m nhÑ mïi h¾c nhiÒu s¹n, h¬i th¬m Cµnh non xanh nh¹t gÇn Cµnh non phñ nhiÒu l«ng, Cµnh non, chåi, cuèng l¸, th¼ng gãc víi th©n chÝnh r¶i r¸c c¸c ®èm trßn mµu cuèng hoa phñ dÇy l«ng xÉm n©u gØs¾t L¸ kÌm bao chåi, rông Vßng sÑo l¸ kÌm râ, l¸ Vßng sÑo l¸ kÌm râ sím ®Ó l¹i sÑo vßng quanh kÌm mang nhiÒu l«ng n©u cµnh vµng ë phÝa ngoµi
  17. Mì Giæi xanh Giæi bµ Manglietia glauca Michelia mediocris Michelia balansae L¸ ®¬n mäc c¸ch L¸ ®¬n mäc c¸ch, tr¶i ®Òu L¸ ®¬n mäc c¸ch trªn cµnh L¸ hình tr¸i xoan hoÆc L¸ hình tr¸i xoan hoÆc L¸ hình tr¸i xoan dµi hoÆc trøng ng•îc trøng ng•îc tr¸i xoan trøng ng•îc tr¸i xoan ĐÇu vµ ®u«i l¸ nhän dÇn ĐÇu l¸ cã mòi nhän, ®u«i ĐÇu l¸ nhän dÇn, ®u«i hình nªm nªm réng MÆt trªn l¸ mµu lôc thÉm, L¸ máng, dai vµ nh½n, khi L¸ dÇy cøng vµ gißn. MÆt mÆt d•íi nh¹t h¬n, hai non phñ l«ng mÞn trªn l¸ mµu lôc thÉm, mÆt mÆt l¸ nh½n, l¸ dÇy gißn d•íi nh¹t h¬n phñ l«ng gØ s¾t ãng ¸nh G©n bªn 10 – 15 ®«i G©n bªn 12-15 ®«i G©n bªn 12-15 ®«i Cuèng l¸ dµi 2-4cm m¶nh, Cuèng l¸ dµi 1-2cm, nh½n Cuèng l¸ dµi 1,5-4cm gèc nh½n, gèc mang vÕt lâm h¬i phình, phñ dÇy l«ng
  18. Mì Giæi xanh Giæi bµ Manglietia glauca Michelia mediocris Michelia balansae Hoa mäc lÎ ®Çu cµnh Hoa mäc lÎ ë ®Çu cµnh Hoa mäc lÎ ë n¸ch l¸ hoÆc ®èi diÖn víi l¸ trªn ®Çu cµnh P 9, mµu tr¾ng, 3 c¸nh P 9-10; 3 c¸nh phÝa ngoµi P 6-9 mµu tr¾ng, c¸nh hoa ngoµi cïng phít xanh th•êng hÑp vµ dµi h¬n hình thìa A , chØnhÞng¾n A , trung ®íi cã mòi A chØnhÞng¾n nhän ng¾n A vµ G xÕp s¸t nhau Cã kho¶ng c¸ch A, G Cã kho¶ng c¸ch A, G G : : 5-6 G 7-14: 7-14: 4-5 G : : 1- (2) Qu¶ ®¹i kÐp hình trøng Qu¶ ®¹i kÐp hình trøng Qu¶ ®¹i kÐp, cuèng th« hoÆc hình trô C¸c ®¹i ph¸t triÓn ®Òu, Vá ®¹i nhiÒu nèt sÇn Vá qu¶ ho¸ gç cøng, ®Ønh trßn, nøt bông nhiÒu ®èm tr¾ng, khi chÝn nøt thµnh 2 m¶nh H¹t nh½n, vá h¹t ®á, th¬m H¹t cã mïi th¬m Vá h¹t ®á t•¬i, th¬m nång
  19. Bé Long n·o (Re) - Laurales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Lauraceae C©y gç, c©y bôi, Ýt khi lµ d©y leo. Trong th©n th•êng cã tÕ bµo chøa dÇu th¬m. Cµnh non xanh, chåi cã nhiÒu v¶y bäc. L¸ ®¬n, mäc c¸ch hoÆc gÇn ®èi. MÐp th•êng nguyªn. Kh«ng cã l¸ kÌm. G©n l«ng chim hoÆc cã thÓ 3 g©n gèc (mét sè loµi gèc l¸ cã 3 g©n chÝnh). Trªn l¸ th•êng cã ®iÓm chøa tinh dÇu th¬m.
  20. Lauraceae Hoa tù t¸n hay xim viªn chuú ë ®Çu cµnh hay n¸ch l¸. Hoa , L•ìng tÝnh hay ®¬n tÝnh kh¸c gèc, M3. P ch•a ph©n ho¸ râ thµnh K, C. P th•êng hîp gèc thµnh èng nhá ®ì hay bao lÊy qu¶ (®Çy ®ñ gåm 6 m¶nh xÕp 2 vßng) A 9-12 t¹o thµnh 4 vßng, vßng trong cïng th•êng tho¸i ho¸. ë hoa l•ìng tÝnh 2 vßng nhÞngoµi cã bao phÊn h•íng vµo trong, vßng thø 3 h•íng ra ngoµi vµ cã tuyÕn ë gèc. ë hoa ®¬n tÝnh c¶ 3 vßng h•íng ra ngoµi. Bao phÊn 2-4 « më b»ng n¾p. G 1-3:1:1 Qu¶ h¹ch, gèc cã ®Õ ®ì hay ®µi bao bäc. Hä lín cã 50 chi, trªn 2000 loµi ph©n bè ¸ NĐ vµ NĐ. ViÖt Nam cã 13 chi vµ trªn 100 loµi.
  21. C¸c chi ®¹i diÖn trong hä Lauraceae • Chi Bép - Actinodaphne • Chi Ch¾p - Beilschmiedia • Chi Cµ lå - Caryodaphnopsis • Chi Re - Cinnamomum • Chi Nanh chuét - Cryptocarya • Chi ¤ d•îc - Lindera • Chi Bêi lêi - Litsea • Chi RÌ - Machilus • Chi Re míi - Neocinnamomum • Chi B¬ - Persea • Chi Kh¸o - Phoebe
  22. Cinnamomum Caryodaphnopsis Cryptocarya Litsea Re - QuÕ3.2. C¸c chiC®¹µ låi diÖn trongNanhhchuä Lauraceaeét Bêi lêi L¸ mäc gÇn ®èi L¸ mäc gÇn ®èi Mäc c¸ch Mäc c¸ch Th•êng 3 g©n gèc Th•êng 3 g©n gèc G©n l«ng chim G©n l«ng chim HHHH oooo Hoa tù xim VC Hoa tù xim VC Hoa tù xim VC Hoa atùaat¸an Gèc hoa tù kh«ng Gèc hoa tù kh«ng Gèc hoa tù kh«ng Cã 4 – 6 l¸ b¾c t¹o cã tæng bao chung cã tæng bao chung cã tæng bao chung thµnh tæng bao chung cho c¶ HT Bao phÊn 4 « Bao phÊn 4 « Bao phÊn 2 « Bao phÊn 4 « Vßng thø 3 h•íng Vßng thø 3 h•íng Vßng thø 3 h•íng C¶ 3 vßng nhÞ®Òu ra ngoµi ra ngoµi ra ngoµi h•íng ra ngoµi Cuèng hoa m¶nh. ĐÕ hoa kh«ng râ Gèc P hình èng Qu¶ cã thÓ cã ®Õ ĐÕ hoa hình cèc hoÆc tån t¹i rÊt bÐ ph¸t triÓn bäc kÝn bao bäc hoÆc hay hình chËu qu¶, qu¶ th•êng cã kh«ng khÝa
  23. Loµi ®¹i diÖn trong chi Cinnamomum – Lauraceae QuÕ Long n·o Re h•¬ng Cinnamomum cassia Cinnamomum camphora Cinnamomum iners (QuÕ TQ, QuÕ ®¬n) (Re) (QuÕ rõng, HËu ph¸t) C©y gç nhì C©y gç lín C©y gç nhì Vá nh½n, mµu n©u nh¹t Vá mµu x¸m tro, nøt däc Vá th•êng nøt vÈy vu«ng Toµn th©n chøa tinh dÇu Toµn th©n chøa tinh dÇu Toµn th©n chøa tinh dÇu th¬m th¬m th¬m Cµnh non vu«ng c¹nh, Cµnh non mµu xanh nh½n, Cµnh non mµu xanh lôc, mµu lôc nh¹t phñ l«ng n©u cµnh giµ n©u vµng, nøt h¬i vu«ng c¹nh ë chç ®Ýnh ®en sím rông däc l¸ VÈy chåi Ýt xÕp lîp Chåi nhiÒu vÈy xÕp lîp VÈy chåi Ýt xÕp lîp L¸ ®¬n, mäc gÇn ®èi L¸ ®¬n, mäc c¸ch L¸ ®¬n mäc gÇn ®èi Ýt khi mäc c¸ch PhiÕn l¸ dÇy hình tr¸i PhiÕn l¸ hình trøng hoÆc PhiÕn l¸ hình trøng tr¸i xoan thu«n tr¸i xoan xoan hay tr¸i xoan dµi
  24. Cinnamomum cassia Cinnamomum camphora Cinnamomum iners ĐÇu vµ ®u«i l¸ nhän dÇn ĐÇu cã mòi nhän dµi, ®u«i ĐÇu nhän dÇn, ®u«i nªm nªm réng réng hoÆc gÇn trßn MÐp nguyªn MÐp th•êng gîn sãng MÐp nguyªn L¸ cã 3 g©n gèc G©n l¸ hình l«ng chim L¸ cã 3 g©n gÇn gèc Hai mÆt l¸ nh½n bãng MÆt sau l¸ phñ phÊn tr¾ng Hai mÆt l¸ nh½n N¸ch g©n kh«ng cã tuyÕn N¸ch g©n l¸ cã tuyÕn N¸ch g©n kh«ng cã tuyÕn Cuèng l¸ dµi 1,5cm, th«, Cuèng l¸ m¶nh, dµi gÇn Cuèng l¸ dµi 1cm, nh½n phñ l«ng n©u ®en b»ng 2/3 phiÕn l¸, nh½n Hoa tù xim viªn chuú ë Hoa tù xim viªn chuú ë Hoa tù xim viªn chuú ë n¸ch l¸ hoÆc ®Çu cµnh n¸ch l¸ n¸ch l¸ Hoa Hoa Hoa Qu¶ h¹ch hình tr¸i xoan dµi, Qu¶ h¹ch hình cÇu khi Qu¶ h¹ch hình trô hay tr¸i khi chÝn mµu tÝm hång chÝn mµu ®en xoan dµi, dµi 1-1,5cm ĐÕ hoa t¹o thµnh ®Êu hình ĐÕ mËp hình cèc, phÇn ĐÕ hình chËu bäc mét chËu bäc mét phÇn qu¶ trªn xoÌ réng hình ®Üa phÇn qu¶ n©ng qu¶
  25. C¸c loµi ®¹i ®iÖn trong c¸c chi cßn l¹i Mµng tang Cµ lå Nanh chuét Litsea cubeba Caryodaphnopsis Cryptocarya lenticelata (MÇn tang) tonkinensis (Mß l¸ nhá) C©y gç nhá hoÆc c©y bôi C©y gç nhì C©y gç nhá Th©n th•êng xanh ®en Gèc cã b¹nh vÌ Th©n trßn th¼ng, thon ®Òu Vá kh«ng nøt Vá dÇy mµu x¸m n©u, thÞt Vá kh«ng nøt, rßn, cã mïi vá phít hång th¬m nhÑ, líp vá trong nhít Cµnh nh½n xanh Cµnh mäc gÇn ®èi, cµnh Cµnh non xanh lôc nhiÒu non xanh lôc gÇn vu«ng nèt sÇn nhá mµu n©u nh¹t c¹nh, r¶i r¸c c¸c ®èm n©u L¸ ®¬n, mäc c¸ch L¸ ®¬n, mäc gÇn ®èi L¸ ®¬n, mäc c¸ch Hình tr¸i xoan dµi hoÆc Hình tr¸i xoan dµi Hình trøng hoÆc tr¸i xoan ngän gi¸o dµi ngän gi¸o
  26. Litsea cubeba Caryodaphnopsis Cryptocarya lenticelata tonkinensis ĐÇu nhän dÇn, ®u«i nªm ĐÇu, cã mòi nhän, ®u«i ĐÇu cã mòi låi ng¾n, ®u«i réng nhän dÇn nhän dÇn L¸ mÒm tr¾ng, l•ng l¸ Hai mÆt ®Òu nh½n PhiÕn l¸ rßn, mÆt trªn phít tr¾ng. L¸ non cã mïi xanh bãng chanh MÐp l¸ nguyªn hoÆc h¬i MÐp l¸ nguyªn MÐp l¸ nguyªn gîn sãng G©n l¸ hình m¹ng l•íi 3 g©n gèc, hai g©n bªn G©n bªn 4-6 ®«i, g©n nhá l«ng chim kÐo dµi tíi giµ nöa phiÕn hình m¹ng l•íi trong suèt l¸. Cuèng l¸ cã r·nh nhá Hoa tù t¸n phøc t¹p Hoa tù xim viªn chuú ë Hoa tù xim viªn chuú ë ®Çu cµnh hay n¸ch l¸ n¸ch l¸ Cuèng hoa tù m¶nh ng¾n Cuèng th•êng phñ l«ng Cuèng hoa phñ l«ng mang ng¾n mµu gØs¾t l¸ b¾c ng¾n Hoa Hoa Hoa
  27. Litsea cubeba Caryodaphnopsis Cryptocarya lenticelata tonkinensis P6 P6 P6 hình gi¶i Hoa ®ùc cã 3 vßng A quay A9 vßng 3 ngo¹i h•íng, A 9 xÕp thµnh 3 vßng phñ ra ngoµi vßng 1-2 néi h•íng l«ng mµu hung vµng Gèc cã tuyÕn NhÞcã 2 tuyÕn ë gèc Bao phÊn 4 « më b»ng n¾p Bao phÊn 4 «, cã mét vßng Bao phÊn 2 « më b»ng n¾p tho¸i ho¸ ĐÇu nhuþ xÎ 2-3 Nhuþ ng¾n ®Çu nhuþ xÎ ®«i Qu¶ h¹ch hình cÇu, mäng Qu¶ hình tr¸i xoan khi chÝn Qu¶ h¹ch hình tr¸i xoan dµi, n•íc, mµu xanh lôc xen mµu tÝm ®en gièng nh• nanh chuét, trªn ®èm tr¾ng qu¶ nhiÒu khÝa däc Đ•êng kÝnh 4-7mm Đ•êng kÝnh qu¶ >5 cm Đ•êng kÝnh 0,5 cm ĐÕ kh«ng râ ĐÕ qu¶ kh«ng râ ĐÕ bao kÝn qu¶
  28. Bé Håi – Illicales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Illiciaceae C©y gç nhá th•êng xanh, toµn th©n chøa tinh dÇu th¬m. Chåi th•êng nhiÒu vÈy xÕp lîp bao bäc. L¸ ®¬n, mÐp nguyªn, mäc c¸ch th•êng tËp trung ë ®Çu cµnh. PhiÕn l¸ dÇy, kh«ng râ g©n. Kh«ng cã l¸ kÌm. Hoa tù ®¬n lÎ hay mäc côm 2-3 hoa ë n¸ch l¸. Hoa , l•ìng tÝnh, M3. P 9-15 xÕp thµnh vßng, mçi vßng 3. A , chØnhÞth« vµ ng¾n (A 4-41). G 6-15: 6-15: 1. L¸ no·n rêi xÕp vßng trªn ®Õ hoa ph¼ng. Qu¶ ®¹i kÐp, d¹ng hình sao nhiÒu c¸nh. Hä cã 1 chi, 42 loµi ph©n bè Đ«ng Nam ¸ vµ Đ«ng Nam Mü. ViÖt Nam cã 1 chi, 13 loµi.
  29. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Illiciaceae Mét sè loµi th•êng gÆp trong hä (Hä chØcã 1 chi Illicium vµ 13 loµi) Håi (Illicium verum) cã chøa nhiÒu tinh dÇu (chñ yÕu ë h¹t) dïng lµm thuèc cã vÞcay, ngät, mïi th¬m, kÝch thÝch tiªu ho¸, gi¶m ®au s¸t trïng Håi hoa vµng (I. macranthum) cã hoa vµng, qu¶ nhiÒu ®¹i (12- 14 ®¹i). Håi hoa nhá (I. micranthum) gåm 7-8 ®¹i nhá. Håi ®éc (I. religiosum), Håi nói (I. griffithii) cã 10-13 ®¹i, lµ c¸c loµi cã qu¶ ®éc ®èi víi ng•êi. (Ph©n biÖt b»ng mïi, håi ®éc kh«ng cã mïi th¬m) Ngoµi ra cßn gÆp mét sè loµi Håi kh¸c nh•: I. fargersii (10-12 ®¹i); I. majus (14-15 ®¹i); I. petelotii (7 ®¹i); I. tsai; I. peninsulase (12-13 ®¹i).
  30. Håi - Illicium verum C©y gç nhá. Vá n©u nh¹t, nøt vÈy máng. Toµn th©n chøa tinh dÇu th¬m. T¸n hình th¸p, ph©n cµnh thÊp, cµnh nhá mµu xanh th•êng tËp trung tõng ®o¹n trªn th©n. L¸ ®¬n, mäc c¸ch. Kh«ng cã l¸ kÌm. TËp trung gÇn ®Çu cµnh. PhiÕn l¸ hình trøng ng•îc hoÆc tr¸i xoan dµi. ĐÇu nhän gÊp, ®u«i nªm dµi, dÇy vµ gißn. G©n l¸ mê. Cuèng l¸ dµi 1cm.
  31. Illicium verum Hoa , l•ìng tÝnh, M3. Mäc lÎ ë n¸ch l¸ Ýt khi mäc côm 2-3. K 2-3 mµu lôc, mÐp h¬i hång. C 6-9 mµu hång hoÆc tÝm hång. A , chØA ng¾n. Trung ®íi dÇy hình tam gi¸c. G 6-8: 6-8: 1 (th•êng 8 chiÕc xÕp vßng trªn ®Õ hoa ph¼ng). Qu¶ ®¹i kÐp to¶ hình sao, cuèng qu¶ dµi 3-5cm. H¹t hình tr¸i xoan h¬i dÑt, vá h¹t cøng n©u bãng. Khi ®¹i chÝn më ra vµ nøt theo 1 kÏ däc.
  32. Bé Sau sau Hamamelidales ViÖt Nam cã 3 hä ®¹i diÖn lµ: - Hä Hång quang - Hamamelidaceae - Hä Tiªu huyÒn - Platanaceae - Hä Sau sau - Altingiaceae
  33. ĐÆc ®iÓm chung cña hä Altingiaceae C©y gç lín. Trong th©n th•êng cã èng tiÕt nhùa th¬m, chåi nhiÒu v¶y. L¸ ®¬n nguyªn hay l¸ xÎ thïy ch©n vÞt, mÐp l¸ cã răng c•a. L¸ mäc c¸ch, cã l¸ kÌm. Hoa tù hình cÇu, chïm, b«ng hoÆc b«ng ®u«i sãc. Hoa ®¬n tÝnh, th•êng lµ ®¬n tÝnh cïng gèc. Hoa ®ùc Po, A 4-5. Hoa c¸i th•êng Co. G 2:2:1 (BÇu trung). Qu¶ phøc hình cÇu gåm nhiÒu qu¶ nang nhá chÎ «, vá ho¸ gç. H¹t nhá, th•êng cã c¸nh. ThÕ giíi cã 2 chi, 12 loµi. ViÖt Nam cã 2 chi vµ 8-9 loµi.
  34. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Altingiaceae Trong hä cã 2 chi lµ: Altingia vµ Liquidambar - Chi Liquidambar cã loµi Sau sau (L. formosana) ph©n bè t•¬ng ®èi phæ biÕn. - Chi Altingia cã mét sè loµi ®¹i diªn nh•:T« h¹p ®iÖn biªn (A. siamensis tªn cò lµ: A.takhtajanii) T« h¹p trung hoa (A. chinensis).
  35. Sau sau T« h¹p ®iÖn biªn Liquidambar formosana Altingia siamensis (Cæ yÕm – T¸u hËu) C©y gç lín C©y gç lín Vá mµu x¸m tro, nøt däc, nhùa th¬m. Vá mµu x¸m hång, nh½n, khi giµ bong Cµnh nh¸nh nhiÒu khóc khuûu m¶ng, nhùa th¬m L¸ ®¬n xÎ 3 thuú L¸ ®¬n nguyªn L¸ hình trøng trßn L¸ hình tr¸i xoan hoÆc trøng ng•îc ĐÇu cã mòi nhän dµi ĐÇu l¸ cã mòi nhän dµi h¬i cong Đu«i l¸ hình tim Đu«i l¸ tï MÐp l¸ cã răng c•a MÐp l¸ cã răng c•a trßn Cuèng l¸ dµi 4-9cm mµu hång nh¹t Cuèng l¸ dµi 2-3cm G©n l¸ 3 g©n gèc G©n l¸ l«ng chim næi râ ë mÆt sau L¸ kÌm hình sîi, sím rông L¸ kÌm sím rông L¸ non, l¸ trªn cµnh chåi xÎ 5 thuú
  36. Liquidambar formosana Altingia siamensis Hoa Hoa HH Po Po o o A4 A a a tHHt K4-5 K4-5 ùooù aa 2: 2:1 2: 2: 2 vßi nhuþ dµi 2 vßi hnhuþh dµi ìttì Qu¶ phøc hình cÇu, ĐK 2,5-4cm. Qu¶ phnùùønc hình cÇu, ĐK 0.5-2 cm C¸c qu¶ ®¬n lµ qu¶ nang C¸c quh¶h®¬n lµ qu¶ nang hh Vßi nhuþ, ®µi, l¸ b¾c sèng dai trªn Vßi nhuþ sèng dai ìì qu¶, ë d¹ng gai b c «nnÇ H¹t mµu x¸m ®en, dÑp, ®Ønh cã c¸nh H¹t cã c¸nh ë ®Ønh nhhu máng hình trøng ng•îc g cc
  37. Bé Gai Urticales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - C©y th©n gç, hay th©n th¶o. - Trong th©n th•êng cã èng tiÕt nhùa. - L¸ ®¬n, mäc c¸ch, th•êng cã l¸ kÌm. - Hoa nhá l•ìng tÝnh, ®¬n tÝnh, ®¬n ®éc hay häp thµnh côm xim. - Thô phÊn nhê giã, ®«i khi nhê c«n trïng. - K4-6. - Co. - A4-6 mäc ®èi víi K. - G 2:1:1 th•êng cã 2 vá. - Qu¶ bÕ, qu¶ h¹ch, cã khi tô l¹i thµnh qu¶ phøc.
  38. C¸c loµi ®¹i diÖn trong Betulaceae - Chi Alnus: Tèng qu¸ sñ (A. nepanlensis) th•êng gÆp ë Sa Pa. - Chi Betula: C¸ng lß (B. alnoides) Ph©n bè nhiÒu ë Hoµng Liªn S¬n. - Chi Carpinus: Duyªn l«ng (C. pubescens) th•êng gÆp ë rõng th•a cña Sa Pa, Răng kÐp (C. viminea)
  39. C¸ng lß Tèng qu¸ sñ Betula alnoides Alnus nepalensis C©y gç nhì C©y gç nhì rông l¸ Th©n trßn th¼ng Th©n th¼ng Vá mµu n©u ®á, khi giµ vá bong vÈy Vá dÇy mµy n©u ®en, nøt vÈy vu«ng, hoÆc bong m¶ng, ®Ïo vá cã mïi líp vá trong mµu x¸m nh¹t th¬m Cµnh nhá rñ, lóc non phñ l«ng Ph©n cµnh cao, cµnh non th•êng cã c¹nh phñ l«ng vµng sau nh¹t L¸ hình trøng dµi hoÆc trøng tr¸i L¸ hình tr¸i xoan hoÆc hình trøng xoan ĐÇu nhän dÇn, ®u«i gÇn trßn ĐÇu l¸ nhän gÊp, ®u«i nªm réng hoÆc gÇn trßn MÐp l¸ cã răng c•a kÐp, ®Ønh răng MÐp nguyªn hoÆc cã răng c•a nhá, nhän h•íng vÒ phÝa ®Çu l¸ th•a
  40. Betula alnoides Alnus nepalensis G©n bªn 10-15 ®«i gÇn song song G©n bªn 6-15 ®«i Ven g©n l¸, n¸ch g©n l¸ ë mÆt sau cã MÆt sau l¸ th•êng cã phÊn tr¾ng, ven l«ng. Vß l¸ th¬m g©n l¸ phñ l«ng mÒm Hoa ®ùc cã K4 A2 Hoa ®ùc cã K4, A4 Hoa tù c¸i hình b«ng ®u«i sãc, Hoa tù c¸i d¹ng hình nãn dµi 1,5- th•êng tËp trung tõng côm 2-4 b«ng 2cm Hoa c¸i mäc côm 2-3 hoa ë n¸ch l¸ Hoa c¸i mäc thµnh côm 2 hoa ë n¸ch b¾c. L¸ b¾c xÎ 3 thuú, 2 thuú bªn 1 l¸ b¾c. L¸ b¾c gîn sãng hoÆc xÎ 5 ng¾n, ®Ønh trßn h¬i chÕch thïy n«ng Qu¶ kiªn h¬i bÑt cã c¸nh hÑp vµ Côm qu¶ hình tr¸i xoan máng ë 2 bªn l¸ L¸ b¾c ho¸ gç, mçi l¸ b¾c mang 2-3 L¸ b¾c trªn qu¶ ho¸ gç, qu¶ kiªn qu¶ kiªn mang 2 c¸nh nhá
  41. Bé ChÌ Theales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - C©y th©n gç, ®«i khi d©y leo gç hoÆc th©n th¶o. - L¸ th•êng lµ l¸ ®¬n mäc c¸ch, Ýt khi ®èi. - G©n l¸ hình m¹ng l•íi l«ng chim. - Hoa th•êng l•ìng tÝnh phÇn lín lµ hoa  Ýt khi ®èi xøng hai bªn. - Bao hoa xo¾n vßng M5. - K, C th•êng rêi,K th•êng sèng dai cïng qu¶. - A rêi hoÆc cã khi chØA dÝnh nhau bao phÊn 2 «. - G (Ýt khi lµ trung hoÆc h¹) l¸ no·n rêi hoÆc gåm 2- l¸ no·n hîp.
  42. C¸c hä ®¹i diÖn trong bé ChÌ Theales
  43. Hä DÇu Hä ChÌ Hä Măng côt Hä Ban Dipterocarpaceae Theaceae Clusiaceae Hypericaceae C©y gç lín, th©n C©y gç, c©y bôi C©y gç nhì hay C©y gç nhá, th©n trßn th¼ng nhá th¶o, c©y bôi Trong th©n cã Trong th©n l¸ cã Th©n chøa nhiÒu Th©n th•êng cã nhùa dÇu nhiÒu tananh nhùa vµng nhùa vµng L¸ non, cµnh non Ph©n cµnh ngang, Cµnh ®«i khi ë phñ l«ng hình sao cã chåi Èn ë ®«i d¹ng gai hay vÈy nhá cuèng l¸ ®Çu cµnh L¸ ®¬n L¸ ®¬n L¸ ®¬n L¸ ®¬n Mäc c¸ch Mäc c¸ch Mäc ®èi Mäc ®èi Cã l¸ kÌm Kh«ng cã l¸ kÌm Kh«ng cã l¸ kÌm Kh«ng cã l¸ kÌm MÐp nguyªn MÐp nguyªn hay MÐp l¸ nguyªn MÐp nguyªn mÐp cã răng c•a G©n cÊp 2 th•êng G©n cÊp 2 th•êng L¸ th•êng cã vÞ Trªn phiÕn l¸ song song hîp mÐp chua th•êng cã ®iÓm dÇu trong suèt
  44. Dipterocarpaceae Theaceae Clusiaceae Hypericaceae Hoa tù b«ng hoÆc Hoa ®¬n lÎ hay Hoa ®¬n lÎ, hoÆc Hoa mäc lÎ hay chïm thµnh côm xim viªn chïy thµnh xim, chïm Hoa M5 Hoa  Hoa (,) Hoa M5 K5, rêi (hîp gèc) K5-7 xÕp lîp K2-6, xÕp lîp K5 xÕp lîp K ph¸t triÓn thµnh th•êng sèng dai hoÆc ®èi nhau, th•êng sèng dai c¸nh qu¶ trªn qu¶ sèng dai trªn qu¶ trªn qu¶ C5 rêi hoÆc hîp ë C5 xÕp lîp. C2-6, xÕp lîp C5 gèc, xÕp xo¾n hoÆc xÕp vÆn A , trung ®íi A , rêi hay hîp A rêi hoÆc A th•êng hîp kÐo dµi, kh«ng cã ë gèc thµnh 1 ®Õn nhiÒu thµnh 3-5 bã ë triÒn hoa bã gèc G 3 : 3 : 2 G 2-5 : 2-5 : 2- G1- 15:1- 15:1- G 3-5 : 3-5 : Qu¶ kiªn, cã 2-5 Qu¶ nang hay qu¶ Qu¶ h¹ch, qu¶ Qu¶ nang hay c¸nh. 1 h¹t, mËp. Đ«i khi h¹t mËp hoÆc qu¶ mËp, ë lo¹i qu¶ kh«ng cã ph«i cã c¸nh nang, cã khi cã nang h¹t th•êng nhò ¸o h¹t ph¸t triÓn cã c¸nh
  45. Dipterocarpaceae Theaceae Clusiaceae Hypericaceae Hä cã 15 chi, 580 Hä cã 20 chi, trªn Hä cã 35 chi, 800 Gåm 10 chi, 300 loµi. 200 loµi loµi. loµi Ph©n bè NhiÖt ®íi Ph©n bè nhiÖt ®íi Ph©n bè NhiÖt ®íi. Ph©n bè réng ë vµ ¸ nhiÖt ®íi. c¸c n•íc «n ®íi. ViÖt Nam cã 6 ViÖt Nam cã 9 ViÖt Nam cã 6 ViÖt Nam cã 2 chi, 44 loµi. chi, 98 loµi. chi, 60 loµi chi, kho¶ng 10 loµi.
  46. C¸c taxon ®¹i diÖn trong hä Dipterocarpaceae
  47. * C¸c chi ®¹i diÖn Diptero- Anisoptera Vatica Hopea Shorea Parashorea carpus Chi Vªn vªn Chi T¸u Chi Sao Chi CÈm Chi Chß chØ Chi DÇu liªn L¸ kÌm lín L¸ kÌm nhá L¸ kÌm nhá L¸ kÌm nhá L¸ kÌm nhá L¸ kÌm nhá bao chåi khi kh«ng bao kh«ng bao kh«ng bao kh«ng bao kh«ng bao rông ®Ó l¹i chåi sím chåi sím chåi sím chåi sím chåi sím sÑo quanh rông rông rông rông rông cµnh Hoa tù Hoa tù Hoa tù Hoa tù b«ng Hoa tù Hoa tù b«ng chïm Ýt hoa chïm chïm hoÆc 1 bªn chïm hoÆc viªn chuú b«ng 1 bªn b«ng 1 bªn A > 20 A > 20 A 20 A < = 15 Trung ®íi Trung ®íi Trung ®íi Trung ®íi Trung ®íi Trung ®íi hình mòi hình mòi ng¾n hình mòi hình mòi hình mòi dïi dïi dïi dïi dïi
  48. Diptero- Anisoptera Vatica Hopea Shorea Parashorea carpus K hîp èng K hîp èng K rêi K rêi K rêi K rêi bäc qu¶ bäc qu¶ èng K èng K dÝnh K th•êng K th•êng K th•êng K th•êng kh«ng dÝnh mét phÇn kh«ng dÝnh kh«ng dÝnh kh«ng dÝnh kh«ng dÝnh liÒn qu¶ qu¶ liÒn qu¶ liÒn qu¶ liÒn qu¶ liÒn qu¶ 2 c¸nh K 2 c¸nh K Th•êng 2 Th•êng 2 3 c¸nh K 3 hoÆc 5 ph¸t triÓn ph¸t triÓn c¸nh K ph¸t c¸nh K ph¸t ph¸t triÓn c¸nh K ph¸t thµnh c¸nh thµnh c¸nh triÓn thµnh triÓn thµnh thµnh c¸nh triÓn thµnh qu¶, 3 c¸nh qu¶, 3 c¸nh c¸nh qu¶, 3 c¸nh qu¶, 3 qu¶, 2 c¸nh c¸nh qu¶, 2 teo nhá teo nhá c¸nh nhá c¸nh nhá nhá c¸nh nhá Gèc c¸nh Gèc c¸nh Gèc c¸nh Gèc c¸nh Gèc c¸nh Gèc c¸nh hÑp dÇn hÑp dÇn hÑp dÇn hÑp dÇn më réng hÑp dÇn bao qu¶ Mçi c¸nh Mçi c¸nh C¸nh cã C¸nh cã C¸nh cã C¸nh cã cã 3-5 g©n cã 3-5 g©n nhiÒu g©n nhiÒu g©n nhiÒu g©n nhiÒu g©n song song song song song song song song song song song song
  49. Chi Dipterocarpus
  50. Chß n©u DÇu trµ beng DÇu song nµng DÇu r¸i D. retusus D. obtusifolius D. dyeri D. alatus (D. tonkinensis) (D. vestitus) (DÇu n•íc) (DÇu con g¸i) C©y gç lín Gç lín, rông l¸ Gç lín C©y gç lín Vá x¸m tr¾ng, Vá th©n mµu n©u Vá ngoµi mµu Vá x¸m n©u, nhiÒu lç bìto x¸m, nøt däc s©u x¸m, bong thµnh bong m¶ng nhá. những vÈy nhá Cµnh non th•êng Cµnh non th•êng Cµnh non th•êng Cµnh non th•êng th« phñ l«ng th« phñ l«ng th« phñ l«ng th« phñ l«ng L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình trøng L¸ hình trøng L¸ hình trøng hay hay trøng thu«n hay gÇn trßn tr¸i xoan tr¸i xoan thu«n MÐp l¸ gîn sãng PhiÕn l¸ dÇy, dai L¸ dai MÐp l¸ lóc non cøng gîn sãng G©n chÝnh cã MÆt d•íi phñ Hai mÆt nh½n MÆt d•íi l¸ phñ nhiÒu l«ng cøng l«ng mµu vµng l«ng bÞÐp hình sao r¬m
  51. D. retusus D. obtusifolius D. dyeri D. alatus G©n bªn 15-20 G©n bªn 12-13 G©n bªn 25-27 G©n bªn 15-20 ®«i, gÊp nÕp ®«i ®«i song song ®«i song song L¸ kÌm dµi 8- L¸ kÌm dµi 7- L¸ kÌm dµi 15- L¸ kÌm lín dµi 5 12cm, hình trøng 12cm, sím rông 20cm, mµu ®á – 10 cm, hình mµu ®á nh¹t bóp mµu ®á Hoa tù chïm Hoa tù b«ng Hoa tù chïm Hoa tù chïm K hîp èng kh«ng K hîp èng kh«ng K hîp èng cã 5 K hîp èng cã 5 c¹nh c¹nh c¹nh c¹nh Qu¶ hình trøng Qu¶ hình cÇu h¬i Qu¶ to, èng ®µi Qu¶ hình cÇu cã hay hình cÇu bÑt bao bäc c¹nh Hai c¸nh qu¶ lín Hai c¸nh lín hình Hai c¸nh lín dµi Hai c¸nh ®µi ph¸t dai 18-20cm, cã 3 m¸c thu«n cã 20-23cm, réng 3- triÓn dµi 11-15cm, g©n næi râ l«ng hình sao r¶i 4cm mµu ®á r¸c
  52. Chi Shorea
  53. CÈm liªn SÕn mñ (Cµ ®oong) Shorea siamensis Shorea roxburghii C©y gç lín, rông l¸, t¸n hình cÇu C©y gç rông l¸ Th©n th¼ng hình trô Th©n th¼ng th•êng cã b¹nh nhá Vá ngoµi x¸m ®en, sÇn sïi, nøt däc Vá dÇy 2-2,5cm, mµu x¸m ®en, nøt s©u, thÞt mµu n©u ®á nh¹t däc s©u, thÞt mµu vµng n©u L¸ hình trøng tr¸i xoan L¸ hình tr¸i xoan ĐÇu tï hay h¬i nhän ĐÇu nhän hay lâm Đu«i hình tim Đu«i hình tim hay gÇn trßn MÆt d•íi l¸ cã l«ng phñ L¸ nh½n hai mÆt Hoa tù chïm, dµi 7-9cm, ra hoa sau Hoa tù chïm, dµi 8-10cm ë n¸ch khi c©y rông hÕt l¸ những l¸ ®· rông Hoa to, C mµu vµng, cã mïi th¬m Hoa nhá,C mµu tr¾ng Qu¶ hình trøng cã 5 c¸nh, 3 c¸nh Qu¶ hình trøng cã 3 c¸nh lín dµi lín dµi 7,5-8cm 8,5cm, 2 c¸nh nhá dµi 4cm
  54. Chi Vatica
  55. T¸u muèi T¸u mËt (T¸u ruèi, T¸u l¸ nhá) V. odorata ssp. brevipetiolata V. odorata Symington var. tonkinensis C©y gç lín, th©n trßn th¼ng C©y gç lín, th©n trßn th¼ng Vá mµu tr¾ng sï xì, thÞt vá mµu Vá mµu x¸m nh¹t, thÞt vµng nh¹t cã tr¾ng nhiÒu x¬ vµ nhùa dÇu th¬m L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình trøng ng•îc MÆt d•íi cã nhiÒu l«ng hình sao vµ L¸ h¬i r¸p gièng l¸ ruèi vÈy nhá tr¾ng nh• muèi MÆt trªn xanh thÉm h¬n G©n bªn 19 ®«i G©n bªn 4-8 ®«i, næi râ ë 2 mÆt Hoa tù chïm VC ë n¸ch l¸ Hoa tù chïm VC ë ®Çu cµnh MÆt ngoµi C phñ l«ng,K vÓnh lªn MÆt ngoµi C phñ l«ng,K côp xuèng ĐÇu nhuþ nguyªn hoÆc xÎ kh«ng râ ĐÇu nhuþ xÎ 3 thuú hình tam gi¸c Qu¶ hình cÇu Qu¶ hình cÇu cã l«ng, vßi tån t¹i 2 c¸nh lín vµ 3 c¸nh nhá 2 c¸nh lín, 3 c¸nh nhá. C¸nh cã 10-11 g©n song song C¸nh cã 4 – 5 g©n song song
  56. C¸c chi cßn l¹i Anisoptera Parashorea Hopea
  57. Vªn vªn Chß chØ (M¹y kho) Sao ®en Anisoptera costata Parashorea chinensis Hopea odorata C©y gç lín C©y gç lín C©y gç lín Vá nh½n khi vÒ giµ cã Vá h¬i nøt däc, khi giµ Vá nøt däc s©u sï xì, r·nh s©u bong m¶ng, thÞt vá th¬m thÞt vá cã nhiÒu dÇu mµu nhÑ, cã nhùa mµu vµng vµng, th¬m L¸ hình tr¸i xoan dµi L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình tr¸i xoan thu«n MÆt d•íi cã nhiÒu l«ng Hai mÆt cã l«ng hình MÆt trªn nh½n, mÆt d•íi nhá hình sao sím rông sao cã l«ng hình sao L¸ kh«ng cã tuyÕn L¸ kh«ng cã tuyÕn L¸ cã tuyÕn ë n¸ch c¸c g©n cÊp 2 mÆt d•íi L¸ kÌm nhá hình ngän L¸ kÌm hình trøng mµu L¸ kÌm hình sîi sím gi¸o lôc, dµi 2cm, sím rông rông Hoa tù chïm Hoa tù b«ng Hoa tù b«ng viªn chuú
  58. Anisoptera costata Parashorea chinensis Hopea odorata Qu¶ gÇn hình cÇu, mµu Qu¶ hình trøng cã mòi Qu¶ nhá, hình trøng, n©u, ĐK 1cm nhän. 2 l¸ b¾c sèng dai ĐK 7-8cm 2 c¸nh lín dµi 12cm 3 c¸nh to, 2 c¸nh nhá 2 c¸nh ph¸t triÓn Trªn c¸nh qu¶ cã 3 g©n Trªn c¸nh qu¶ cã nhiÒu Cã 7-9 g©n song song song song g©n song song th•êng lµ 9
  59. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Theaceae
  60. ChÌ Vèi thuèc răng c•a Vèi thuèc Camellia sinensis Schima superba Schima wallichii (TrÝn, Chß xãt) (Kh¶o cµi Xµ cµi Thï lô) C©y bôi hay c©y nhá C©y gç lín C©y gç nhì Vá th•êng nh½n vµ cã Vá nøt däc sau bong Vá xï xìnøt däc c¸c ®¸m loang mµu m¶ng, líp vá trong tr¾ng nhiÒu sîi cøng ãng ¸nh Cµnh nhiÒu xoÌ réng, Chåi phñ l«ng b¹c. Cµnh Cµnh non vµ chåi th•êng cµnh nhá phñ l«ng mÒm non nhiÒu nèt sÇn phñ l«ng mµu vµng nh¹t L¸ hình tr¸i xoan hoÆc L¸ hình tr¸i xoan hoÆc L¸ hình tr¸i xoan hoÆc trøng tr¸i xoan trøng tr¸i xoan tr¸i xoan thu«n MÐp l¸ cã răng c•a. G©n MÐp l¸ cã răng c•a tï, MÐp l¸ nguyªn bªn th•êng hîp mÐp ®«i khi lÉn mÐp nguyªn L¸ dµy rßn nh½n bãng L¸ dµy cøng, nh½n MÆt sau phñ l«ng vµ phÊn tr¾ng
  61. Camellia sinensis Schima superba Schima wallichii Hoa mäc lÎ Hoa mäc lÎ Hoa mäc lÎ K 5, sèng dai cïng qu¶ K 5 rêi, mÐp cã l«ng t¬ K 5, mÆt ngoµi phñ l«ng C 5-7 mµu tr¾ng C 5 mµu tr¾ng C 5 mµu tr¾ng A A A G 3-5: 3-5: 3-5 G 5: 5: 2-5 G 5: 5: 2-3 Qu¶ nang hình cÇu Qu¶ nang hình cÇu bÑt Qu¶ nang hình cÇu bÑt Vá qu¶ ho¸ gç cøng Vá ho¸ gç cøng Vá ho¸ gç cøng Khi kh« nøt 3 – 5 m¶nh Khi kh« nøt 5 m¶nh Khi kh« nøt 5 m¶nh ĐK qu¶ 2-3 cm Cuèng qu¶ dµi 3,5-6cm Cuèng qu¶ th«, dµi 1,3- 2cm H¹t gÇn trßn, mµu n©u, H¹t hình thËn dÑt, cã H¹t hình thËn dÑt dµi 8 ®•êng kÝnh 1-1,6cm c¸nh máng mm, cã c¸nh máng
  62. Bé ThÞEbenales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - C©y gç, bôi. - L¸ ®¬n mäc c¸ch, th•êng kh«ng cã l¸ kÌm, mÐp l¸ th•êng nguyªn. - Hoa th•êng  l•ìng tÝnh Ýt khi ®¬n tÝnh. - K hîp, th•êng 4 – 5 sèng dai cïng qu¶. - C hîp, th•êng 4 – 5. - A = 2C hoÆc , dÝnh víi èng C. - G 1-5 : 2 - : 1- . - Qu¶ thÞt hay qu¶ h¹ch, nang.
  63. C¸c hä ®¹i diÖn trong bé Ebenales
  64. Hä Bå ®Ò Hä Dung Hä ThÞ Hä SÕn Styracaceae Symplocaceae Ebenaceae Sapotaceae C©y gç nhì hay C©y nhì hay nhá C©y gç, c©y bôi C©y gç lín ®Õn nhá, rông l¸ nhá Th©n th•êng cã L¸ khi kh« cã Vá th•êng ®en. Th©n th•êng nhùa th¬m mµu xanh vµng Chåi cã v¶y bäc. nhiÒu nhùa tr¾ng. L¸ ®¬n, mäc L¸ ®¬n, mäc L¸ ®¬n, mäc L¸ ®¬n mäc c¸ch, c¸ch, kh«ng cã c¸ch, kh«ng cã c¸ch, kh«ng cã cã hoÆc kh«ng l¸ kÌm. l¸ kÌm l¸ kÌm cã l¸ kÌm MÐp nguyªn hay MÐp nguyªn hay MÐp nguyªn MÐp nguyªn cã răng c•a cã răng c•a Hoa tù chïm HT chïm, b«ng HT xim hoÆc lÎ Hoa mäc lÎ, viªn chuú hoÆc hoÆc lÎ, gçc mçi hoÆc côm Ýt hoa côm hoa cã 3 l¸ b¾c lµm thµnh K phô Hoa  . M 4-5 Hoa  . M 4-5 Hoa  th•êng Hoa  . M 4-5 M 4-5 K 4-5 hîp hình K hîp xÎ 2-5 K 3-6 hîp K hîp xÎ 4-5 chu«ng răng th•êng lµ 4
  65. Hä Bå ®Ò Hä Dung Hä ThÞ Hä SÕn Styracaceae Symplocaceae Ebenaceae Sapotaceae C hîp xÎ 4-5 C hîp xÎ 4-5 xÕp C 3-6 hîp th•êng C hîp xÎ 4-8 lîp lµ 4 th•êng cã vÈy phô A=2C ®Ýnh trªn A rêi hoÆc hîp A4-16, xÕp 1-2 A4-8 dÝnh trªn C èng C. bã ®Ýnh trªn C. vßng mäc ®èi C. vµ mäc ®èi víi C. G 3-5:3-5:1- , 1-5:1-5:2-4 G 3- :3- :1 G 2-5:2- :1 hoÆc bÇu phÝa th•êng lµ G 4:8:1 Vßi nhuþ sèng trªn1 «, d•íi 5 « dai Qu¶ nang.K sèng Qu¶ h¹ch. K Qu¶ mËp, h¹ch, Qu¶ mËp, nang dai trªn qu¶. sèng dai trªn K sèng dai trªn H¹t dÑt, cã sÑo H¹t th•êng cã ®Ønh qu¶ qu¶ dµi, chøa nhiÒu c¸nh dÇu Hä cã 12 chi, Hä cã 1 chi, Hä cã 3 chi, Hä cã trªn 35 chi, trªn 180 loµi kho¶ng 300 loµi kho¶ng 500 loµi trªn 600 loµi ViÖt Nam cã 3 VN cã 1 chi, 50 VN cã 2 chi, trªn VN cã 15 chi, chi, 7 loµi loµi 50 loµi kho¶ng 40 loµi
  66. Loµi ®¹i diÖn trong hä Styracaceae
  67. Bå ®Ò Styrax tonkinensis C©y nhì, ph©n cµnh cao, th©n th¼ng. Vá x¸m tr¾ng th•êng cã vÕt r¹n däc. VÕt vá ®Ïo tr¾ng tiÕt nhùa th¬m. Cµnh ngang th•a, tËp trung gÇn ngän. L¸ hình tr¸i xoan trßn, ®Çu cã mòi låi ng¾n, ®u«i gÇn trßn. MÆt trªn xanh lôc, mÆt d•íi tr¾ng b¹c, c¸c g©n l¸ ®Òu lâm ë mÆt trªn. MÐp l¸ ®«i khi cã răng c•a. Hoa tù chïm viªn chuú. K hình èng cã 5 răng. C 5 mµu tr¾ng, xÕp lîp phñ nhiÒu l«ng. A10 cao b»ng 2/3 trµng, ®Ýnh trªn trµng. Qu¶ hình tr¸i xoan gÇn trßn khi chÝn phñ l«ng hình sao. K sèng dai bäc mét phÇn qu¶. Khi chÝn kh« qu¶ chÝn nøt lµm 3 m¶nh. Qu¶ cã 1 h¹t hình trøng cã vá cøng.
  68. C¸c taxon ®¹i diÖn trong hä Sapotaceae
  69. SÕn mËt (SÕn) M¾c niÔng (Cuèng sữa) Madhuca pasquieri Eberhardtia tonkinensis C©y gç lín, th©n th¼ng C©y gç nhì, th©n trßn th¼ng Vá mµu n©u ®á, nøt vÈy vu«ng nhá Vá n©u vµng cã nhiÒu nèt sÇn lín Cµnh non th•êng nh½n Cµnh non phñ l«ng mÞn mµu gØs¾t L¸ hình trøng ng•îc L¸ hình tr¸i xoan hay trøng ng•îc L¸ non vµ l¸ tr•íc khi rông mµu ®á MÆt sau phñ l«ng n©u vµng Cuèng l¸ thon dµi 4-7 cm Cuèng l¸ th« dµi 2 cm G©n bªn nhiÒu mê, song song G©n bªn 16-18 ®«i gÇn song song Hoa mäc lÎ hoÆc 2-3 hoa ë n¸ch l¸ Hoa mäc lÎ hoÆc 3-4 hoa ë n¸ch l¸ K 4 xÕp ®èi chữthËp K 5, phÝa ngoµi phñ l«ng n©u vµng C hîp gèc xÎ 6-14 thïy mµu tr¾ng C hîp gèc xÎ 5 thuú mµu tr¾ng, ®Ønh C kh«ng cã cùa mçi thïy xÎ 3. C cã cùa nhá A18-24, kh«ng cã nhÞlÐp A 5, cã nhÞlÐp G 6-12:6-12:1. BÇu phñ l«ng G 5:5:1. BÇu nh½n Qu¶ mËp hình trøng trßn, dµi 2-3cm, Qu¶ nang, nøt thµnh 5 m¶nh ®µi bäc gèc qu¶, vßi nhôy sèng dai H¹t dÑt cã sÑo dµi H¹t dÑt, mµu n©u, nh½n bãng
  70. Bé B«ng Malvales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - PhÇn lín lµ c©y gç Ýt khi cã th©n th¶o. - Vá cã nhiÒu sîi dai, líp vá s¸t gç th•êng cã nhiÒu nhùa nhít. - L«ng trªn c©y cña bé th•êng lµ ®a bµo ph©n nh¸nh. - L¸ ®¬n hoÆc kÐp ch©n vÞt, mäc c¸ch, cã l¸ kÌm. - Hoa th•êng  l•ìng tÝnh M5. - K5 th•êng hîp, C5 th•êng rêi. - A , chØA th•êng dÝnh l¹i víi nhau Ýt nhiÒu hoÆc t¹o thµnh bã riªng rÏ. - G l¸ no·n hîp, ®Ýnh no·n trung trô. - Qu¶ nang, qu¶ mËp, qu¶ kÝn.
  71. C¸c hä ®¹i diÖn trong bé Malvales
  72. Hä B«ng Hä B«ng g¹o Hä Tr«m Hä Đay Hä C«m Malvaceae Bombacaceae Sterculiaceae Tiliaceae Elaeocarpa- ceae C©y gç, c©y bôi C©y gç lín, C©y gç, c©y bôi C©y gç hay c©y C©y th©n gç hay th©n th¶o rông l¸ bôi Vá cã nhiÒu sîi, Th©n th¼ng, t¸n Cµnh l¸ non Trong th©n Gèc th•êng cã líp vá s¸t gç th•êng thµnh phñ l«ng hình th•êng cã nhùa rÓ næi, vá máng nhiÒu nhùa dÝnh tÇng. C¸c bé sao, hoÆc vÈy dÝnh vµ nhít kh«ng cã sîi vµ nhít phËn trong c©y Vá nhiÒu sîi vµ Vá th•êng dai vµ kh«ng cã nhiÒu nhùa dÝnh nhiÒu sîi dai cã nhùa nhít dÝnh nhít L¸ ®¬n (cã thÓ L¸ ®¬n hay l¸ L¸ ®¬n hay kÐp L¸ ®¬n nguyªn L¸ ®¬n mÐp l¸ kÐp l«ng kÐp ch©n vÞt ch©n vÞt hay cã răng nguyªn hoÆc cã chim) mÐp l¸ (th•êng lµ l¸ PhiÕn l¸ nguyªn c•a răng c•a th•êng cã răng kÐp ch©n vÞt) hay xÎ thuú Th•êng cã 3 L¸ rông th•êng c•a, hoÆc xÎ Cuèng th•êng g©n gèc mµu ®á thuú s©u phình to ë 2 ®Çu. G©n l¸ th•êng MÆt sau l¸ d¹ng ch©n vÞt th•êng b¹c
  73. Malvaceae Bombacaceae Sterculiaceae Tiliaceae Elaeocarpa- ceae Hoa ®¬n lÎ hay Hoa ®¬n lÎ hay Hoa ®a d¹ng HT xim hay HT chïm hay d¹ng HT xim côm xim th•a ngï viªn chuú xim viªn chïy Hoa , Hoa , Hoa ,, Hoa ,, Hoa , hay K hîp hình èng K hình chu«ng, K 5 hîp gèc. K 3-5, rêi, xÕp K 5 xÕp vßng xÎ 5 thuú , mÐp xÎ 3-5 xÕp vßng vßng hoÆc dÝnh th•êng cã K thïy, th•êng cã l¹i phô K phô C5 rêi, xÕp vÆn C5 xÕp vÆn C5 , cã thÓ Co C 5 xÕp lîp, C 5, th•êng nhµu trong nô gèc C th•êng ®Ønh xÎ sîi cã tuyÕn A chØnhÞ A hîp ë gèc A , hîp thµnh A , rêi hoÆc A cã cùa th•êng hîp thµnh 1 hoÆc bã hoÆc hîp h¬p gèc, hoÆc hoÆc kh«ng, thµnh cét. nhiÒu bã, bao toµn bé. ChØA hîp bã (10 bã) bao phÊn më lç Bao phÊn ®Ýnh phÊn dµi vµ gèc bÇu A vµ G th•êng ë ®Ønh ngoµi quanh cét th•êng hîp cã cuèng chung nhÞ thµnh cuèng nhÞ nhuþ
  74. Malvaceae Bombacaceae Sterculiaceae Tiliaceae Elaeocarpa- ceae G 2-5:2-5:1- G 2-5:2-5:2- G 5 : 2-5, 10 - G 2- : 2- : G 2-5:2-5:2 12 : 1- 1- C 5, Qu¶ nang Qu¶ nang nøt Qu¶ nang, qu¶ Qu¶ nang, qu¶ Qu¶ h¹ch hoÆc nøt v¸ch. H¹t v¸ch, vá qu¶ ®¹i kÐp hoÆc h¹ch, qu¶ mäng qu¶ nang, nÕu th•êng cã l«ng trong cã nhiÒu qu¶ kh« cã hoÆc qu¶ kh« lµ qu¶ nang vá do vá h¹t ph¸t l«ng dµi c¸nh kÝn qu¶ cã gai triÓn t¹o thµnh H¹t nh½n Hä cã 50 chi, Hä cã 20 chi, Hä cã 66 chi, Hä cã 40 chi, Hä cã 10 chi, 1000 loµi trªn 150 loµi 900 loµi 400 loµi 450 loµi Ph©n bè tõ «n Ph©n bè chñ Ph©n bè chñ Ph©n bè nhiÖt Ph©n bè nhiÖt ®íi ®Õn nhiÖt yÕu ë nhiÖt ®íi yÕu nhiÖt ®íi ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi ®íi ch©u Mü ®íi ViÖt Nam cã 16 ViÖt Nam cã 2 ViÖt Nam cã 20 ViÖt Nam cã 13 ViÖt Nam cã 2 chi, 55 loµi chi, 6 loµi chi, 80 loµi chi, 50 loµi chi, 40 loµi
  75. C¸c taxon ®¹i diÖn trong hä Bombacaceae
  76. G¹o (Méc miªn, B«ng g¹o) B«ng gßn Gossampinus malabarica Ceiba pentandra C©y gç lín C©y gç nhì Th©n trßn th¼ng, gèc cã b¹nh vÌ Th©n th¼ng, trßn, gèc cã b¹nh vÌ Vá mµu tro, phÝa gèc th©n hoÆc cµnh Vá nh½n mµu xanh lôc lín th•êng cã gai Cµnh th•êng mäc vßng tËp trung tõng Cµnh ngang mäc vßng, khi non cã gai ®o¹n trªn th©n L¸ kÐp ch©n vÞt, cã 5-7 l¸ chÐt L¸ kÐp ch©n vÞt, cã 5-9 l¸ chÐt L¸ chÐt hình tr¸i xoan L¸ chÐt hình tr¸i xoan dµi MÐp nguyªn.L¸ chÐt ë giữa lín nhÊt MÐp l¸ nguyªn hoÆc cã răng c•a nhá Cuèng l¸ chÐt dµi 1,5-3cm Cuèng l¸ chÐt ng¾n 3-4mm Cuèng l¸ kÐp dµi 17cm Cuèng l¸ kÐp dµi 7-14cm Hoa to, mäc lÎ phÝa gÇn ®Çu cµnh, hoa Hoa mäc lÎ hoÆc tËp trung 3-4 hoa ë në tr•íc khi ra l¸ n¸ch l¸ K hîp gèc, xÎ 5 thïy, dµy K hîp gèc dµy, xÎ 5 thïy C 5 ®á, 5 c¸nh xÕp vÆn C 5 tr¾ng hoÆc phít hång, phÝa ngoµi phñ l«ng ¸nh b¹c
  77. Gossampinus malabarica Ceiba pentandra A , chØnhÞhîp thµnh èng chia lµm NhÞhîp gèc, phÝa trªn chia 5 bã, mçi 6 bã, 1 bã ë giữa, 5 bã xung quanh. bã mang 2-3 bao phÊn cuén vµo nhau G 5:5: G 5:5: Qu¶ nang, vá ho¸ gç máng, nøt v¸ch Qu¶ nang hình tr¸i xoan dµi, thâng, mµu lôc PhÝa trong vá qu¶ cã nhiÒu l«ng tr¾ng PhÝa trong vá qu¶ cã nhiÒu l«ng tr¾ng H¹t hình trøng nh½n bãng H¹t trßn, vá nh½n
  78. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Sterculiaceae
  79. C¸c loµi ®¹i diÖn trong c¸c chi cßn l¹i Huûnh ¦ ¬i (H•¬ng ®µo) V«i cui (Cui biÓn) Tarrietia Scaphium Heritiera littoralis cochinchinensis lychnophorum C©y gç lín C©y gç nhì C©y gç nhá hoÆc nhì Th©n th¼ng gèc cã b¹nh Th©n th¼ng Th©n th¼ng vÌ lín, vá nhiÒu nhùa Vá nhiÒu x¬ sîi Vá x¸m n©u, kh«ng nøt L¸ kÐp ch©n vÞt 3-7 l¸ L¸ mäc c¸ch th•êng tËp L¸ mäc c¸ch chÐt trung gÇn ®Çu cµnh L¸ chÐt hình trøng ng•îc L¸ cã nhiÒu d¹ng L¸ hình tr¸i xoan ĐÇu l¸ cã mòi nhän Đu«i l¸ hình khiªn hoÆc ĐÇu nhän dÇn, ®u«i gÇn ®u«i nªm hình tim trßn MÆt trªn nh½n, mÆt d•íi HÖ g©n ch©n vÞt, phiÕn l¸ PhiÕn l¸ dµy cøng, mÆt phñ v¶y b¹c ãng ¸nh th•êng xÎ 3-5 thïy s©u d•íi phñ nhiÒu v¶y b¹c Cuèng l¸ kÐp dµi 8- Cuèng l¸ dµi 10-25cm Cuèng l¸ phình to ë 2 20cm ®Çu, dµi 0,8-2cm
  80. Tarrietia Scaphium Heritiera littoralis cochinchinensis lychnophorum Hoa tù xim viªn chuú HT d¹ng côm xim VC, Hoa Hoa phñ v¶y ãng ¸nh, K hình chu«ng cã 5 răng K hình èng cã 4-5 răng K hình chu«ng Co, A 10 Co Co, A 4-5 G 3-5:3-5:1 G 4-5:4-5:1 G 4-5:4-5:1 Qu¶ kÐp c¸c qu¶ ®¬n lµ Qu¶ ®¹i kÐp, gåm 4-5 Qu¶ kÝn hình tr¸i xoan, qu¶ kÝn cã c¸nh, c¸nh ®¹i, vá máng. Mçi ®¹i 1 dµi 3-5cm, vá qu¶ ho¸ dµi 6-8cm, réng 1,5-3cm, h¹t. Vá h¹t n©u nhăn gç, cã c¸nh hÑp chøa 1 h¹t nheo
  81. Bé ThÇu dÇu - Euphorbiales
  82. ĐÆc ®iÓm chung cña hä Euphorbiaceae - C©y th©n gç, c©y bôi hoÆc c©y th©n cá. - Th©n th•êng cã nhùa tr¾ng hoÆc n•íc nhÇy. - L¸ ®¬n hoÆc l¸ kÐp 3 l¸ chÐt, mäc c¸ch, cã l¸ kÌm. - Đu«i l¸ vµ ®Ønh cuèng l¸ th•êng cã tuyÕn. - Hoa tù b«ng ®u«i sãc, Ýt khi lµ xim hoÆc chïm. - Hoa , ®¬n tÝnh, ®«i khi l•ìng tÝnh hoÆc t¹p tÝnh. - K 2-5 c¸nh, C 5 c¸nh, ®«i khi Co. - A 1 - . - G 3:3:1-2. Vßi nhôy 1-3. - Qu¶ nang nøt thµnh 3 m¶nh hoÆc theo mÉu 3, tr•íc khi nøt qu¶ th•êng ë d¹ng qu¶ h¹ch hay qu¶ mäng. - Hä cã kho¶ng 300 chi, trªn 8000 loµi. - Ph©n bè réng trªn thÕ giíi. - ViÖt Nam cã 75 chi, 325 loµi.
  83. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä phô Crotonoideae
  84. C¸c loµi ®¹i diÖn trong chi Vernicia vµ Aleurites TrÈu ba h¹t TrÈu năm h¹t Lai Vernicia montana Vernicia fordii Aleurrites moluccana (TrÈu ta, TrÈu l¸ xÎ, (TrÈu tung, TrÈu l¸ TrÈu ba h¹t) nguyªn) C©y gç nhá, rông l¸ C©y gç nhá, rông l¸ C©y gç nhì, th•êng xanh Th©n ®¬n trôc th¼ng Th©n ®¬n trôc th¼ng Th©n trßn th¼ng Vá nh½n Vá khi giµ nøt däc Vá nh½n Nhùa ë d¹ng n•íc trong Nhùa ë d¹ng n•íc trong Nhùa ë d¹ng n•íc trong L¸ ®¬n, hình trøng L¸ ®¬n hình trøng L¸ ®¬n, hình trøng L¸ c©y con, cµnh chåi xÎ PhiÕn l¸ nguyªn hoÆc PhiÕn l¸ nguyªn hoÆc 4-5 thïy ®«i khi xÎ thïy ®«i khi xÎ 3 thïy n«ng L¸ c©y tr•ëng thµnh nhá L¸ th•êng tËp chung ë h¬n, nguyªn hoÆc xÎ 3 ®Çu cµnh thïy N¸ch thïy cã tuyÕn N¸ch thïy cã tuyÕn N¸ch thïy kh«ng cã tuyÕn
  85. Vernicia montana Vernicia fordii Aleurrites moluccana Cã 5-7 g©n gèc Cã 5-7 g©n gèc Cã 5-7 g©n gèc Cuèng l¸ dµi 7-10cm Cuèng l¸ th«, dµi phiÕn Cuèng l¸ dµi 6-12cm ĐØnh cã 2 tuyÕn hình èc ĐØnh cuèng cã 2 tuyÕn ĐØnh cã 2 tuyÕn trßn dÑt trßn, dÑt, mµu tÝm hång mµu hång Hoa , ®«i khi Hoa hoÆc Hoa tù ®ùc hình xim-ngï HT xim viªn chïy hoÆc HT hình ngï ë ®Çu cµnh ë ®Çu cµnh. HT c¸i d¹ng ngï ë ®Çu cµnh Hoa ®ùc cã cuèng m¶nh chïm b«ng th•a hoa K 5 K hîp gèc chia 2-3 thuú K hîp gèc chia 2-3 răng C 5 mµu tr¾ng C 5-9 rêi mµu tr¾ng C 5 hình d¶i A8-20 A 8-20 A15-20 G 3:3:1 G 3:3:1 G 2:2:1 Qu¶ hình cÇu, ®•êng Qu¶ hình cÇu, h¬i cã Qu¶ hình cÇu, ®•êng kÝnh 4,5-5cm, h¬i nhän mói, ®•êng kÝnh 4-5cm, kÝnh 5cm, 2«, mçi « 1 ë ®Ønh. Vá qu¶ ho¸ gç, chÝn mµu n©u ®en, tù nøt h¹t. H¹t hình trøng, khi cã 3 ®•êng gê däc qu¶ kh« mµu ®en, vá nhăn Mçi qu¶ cã 3 h¹t nheo
  86. Loµi ®¹i diÖn cho c¸c chi cßn l¹i V¹ng trøng Cao su Endospermun chinense Hevea brasiliensis C©y gç lín, th©n th¼ng trßn C©y gç nhì, th©n th¼ng trßn Vá r¹n däc, cã vÕt vßng ngang quanh Vá mµu x¸m tro th©n, líp vá ngoµi cïng kh« mñn, líp VÕt vá ®Ïo ch¶y nhiÒu nhùa tr¾ng, trong xèp nhiÒu n•íc nhùa ®µn håi cao L¸ ®¬n L¸ kÐp 3 l¸ chÐt L¸ trªn c©y nhá hoÆc cµnh chåi L¸ chÐt hình tr¸i xoan hoÆc trøng th•êng hình tim, ë c©y tr•ëng thµnh ng•îc gÇn trßn vµ nhá h¬n L¸ cã 3-5 g©n gèc G©n MLLC g©n bªn 12-14 ®«i gÇn // Cuèng l¸ dµi 10-15cm Cuèng l¸ dµi 5-11cm Đu«i l¸ ë mÆt d•íi ë 2 bªn ®Ønh ĐØnh cuèng th•êng cã 3 tuyÕn trßn cuèng, ®Ønh mét sè g©n bªn th•êng cã tuyÕn trßn næi râ
  87. Endospermun chinense Hevea brasiliensis Hoa Hoa Hoa tù hình chïm hay b«ng Hoa tù hình xim viªn chïy ë n¸ch l¸ Hoa ®ùc th•êng tËp trung ë n¸ch l¸ Hoa ®ùc Co b¾c K 3-4, Co A10, chØnhÞhîp thµnh 1 cét A6-10 ®Ýnh trªn trô ng¾n Hoa c¸i mäc lÎ ë n¸ch l¸ b¾c Hoa c¸i Co K 4-5 xÕp liÒn, Co G 2-3:2-3:1 G 3:3:1 bÇu cã 3 mói râ Qu¶ mËp hình cÇu, ®•êng kÝnh 1- Qu¶ nang hình cÇu cã mói trßn, ĐK 1,5cm, phñ l«ng mµu hung vµng 6cm H¹t hình tr¸i xoan, khi chÝn mµu n©u nhiÒu ®èm tr¾ng
  88. Bé TrÇm - Thymelaeales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Thymelaeaceae - C©y gç, c©y bôi. - Vá dÔ bãc, nhiÒu sîi. - L¸ ®¬n, mÐp nguyªn, mäc c¸ch Ýt khi ®èi, kh«ng cã l¸ kÌm. - Hoa tù hình cÇu, hình b«ng hay t¸n. Hoa , l•ìng tÝnh. - K hîp èng, mÐp cã 4-6 răng. - Co hay C ë d¹ng v¶y nhá ®Ýnh trªn èng K. - A = K hoÆc 2K, ®«i khi gi¶m cßn 2 nhÞ. - G 1-2:1-2:1. - Qu¶ mäng, qu¶ h¹ch hay qu¶ nang,K th•êng sèng dai. - Hä cã 40 chi, 500 loµi ph©n bè nhiÖt ®íi vµ «n ®íi. - ViÖt Nam cã 7 chi, 15 loµi.
  89. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Thymelaeaceae
  90. TrÇm h•¬ng Dã Aquilaria crassna Rhamnoneuron balansae C©y gç nhì, th©n th¼ng C©y gç nhá hoÆc c©y bôi Vá mµu n©u x¸m, nøt däc lăn tăn Vá mµu n©u vµng nhiÒu sîi, dÔ bãc Ph©n cµnh ®«i kh«ng c©n ®èi Cµnh nhiÒu, ph©n cµnh ®«i kh«ng c©n L¸ mäc c¸ch hình tr¸i xoan dµi L¸ ®¬n mäc c¸ch, hình tr¸i xoan dµi ĐÇu cã mòi låi ng¾n, ®u«i nªm réng ĐÇu nhän dÇn, ®u«i gÇn trßn MÐp nguyªn MÐp nguyªn MÆt trªn xanh bãng, mÆt d•íi xanh MÆt trªn nh½n, mÆt d•íi phñ nhiÒu nh¹t, phñ l«ng mÞn x¸m tr¾ng, h¬i l«ng b¹c n»m r¹p. ãng ¸nh C¸c l¸ phÝa ®Çu cµnh nhá h¬n c¸c l¸ PhiÕn l¸ dai, khã xÐ ngang th«ng th•êng G©n bªn 12-24 ®«i h¬i chÕch, næi râ G©n bªn 15-18 ®«i gÇn song song næi 2 mÆt. râ ë c¶ 2 mÆt Cuèng l¸ 1cm cã l«ng vµ cã r·nh ë Cuèng l¸ rÊt ng¾n 5mm, cã r·nh s©u ë mÆt trªn phÝa trªn
  91. Aquilaria crassna Rhamnoneuron balansae Hoa nhá hîp thµnh hoa tù t¸n ë n¸ch Hoa tù xim t¸n hoÆc t¸n kÐp ë ®Çu l¸ cµnh, mçi t¸n 3-4 hoa n»m trong mét bao chung do 2 l¸ b¾c lµm thµnh K hình chu«ng cã 5 c¸nh, c¶ hai K hình èng, thãt 2 ®Çu, cã 4 răng nhá mÆt phñ l«ng mÞn vµ ng¾n ë ®Ønh, mµu tr¾ng phít tÝm C 10 ë d¹ng v¶y nhá Co A xÕp 2 vßng ®Ýnh trªn èng K A 8, chØnhÞng¾n ®Ýnh trªn èng K G 2:2:1 G1:1:1 Qu¶ nang hình trøng h¬i bÑt, khi kh« Qu¶ kh« kh«ng nøt, cã ®µi bao kÝn tù nøt thµnh 2 m¶nh,K sèng dai cïng qu¶ H¹t hình trøng ng•îc cã cùa dµi H¹t mµu n©u
  92. Bé Đ©u - Fabales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - Th©n ®a d¹ng. - L¸ th•êng lµ l¸ kÐp l«ng chim mäc c¸ch. - Cã l¸ kÌm. - RÔ cã nèt sÇn. - Hoa l•ìng tÝnh th•êng M4-5. - K hîp gèc,C rêi. - A th•êng 10. - G 1:1:1- . - Qu¶ ®Ëu hoÆc ®Ëu biÕn th¸i khi chÝn kh«ng tù vì.
  93. C¸c hä ®¹i diÖn trong bé Fabales
  94. Hä Trinh nữ Hä Vang Hä ĐËu Mimosaceae Caesalpiniaceae Fabaceae C©y gç lín ®Õn c©y bôi C©y gç ®Õn c©y bôi, c©y C©y gç, c©y bôi, cá hay hoÆc d©y leo. th©n cá hoÆc d©y leo. d©y leo. L¸ KLC 2 lÇn, th•êng ñ L¸ kÐp l«ng chim 1 lÇn L¸ KLC 1lÇn hay kÐp 3 rò khi bÞkÝch thÝch hay 2 lÇn l¸ chÐt, Ýt khi l¸ ®¬n Cuèng l¸ cã tuyÕn Cuèng l¸ Ýt khi cã tuyÕn Cuèng l¸ Ýt khi cã tuyÕn Hoa tù hình cÇu hoÆc Hoa tù hình chïm, b«ng Hoa tù xim VC hoÆc b«ng. Hoa  VC hoÆc ngï. Hoa ngï. Hoa K 4-5 c¸nh hîp gèc K hîp gèc, xÎ 4-5 thïy K hîp gèc xÎ 4-5 răng hoÆc 2 m«i hoÆc bÑ mo C 4-5 c¸nh C 5,4,3,1,0 cã mµu s¾c. C 4-5 Ýt h¬n hoÆc Co. XÕp vßng XÕp lîp thìa XÕp lîp cê A >10 rêi A <= 10 A10. Rêi hoÆc hîp thµnh 2 bã. (9+1), (5+5) Qu¶ ®Ëu, ®«i khi biÕn Qu¶ ®Ëu, ®«i khi kh«ng Qu¶ ®Ëu nøt hoÆc kh«ng th¸i tù nøt H¹t th•êng cã d©y rèn H¹t th•êng cã d©y rèn Qu¶ ®«i khi biÕn th¸i dµi lín vµ cøng nh• sõng. thµnh qu¶ kÝn cã c¸nh
  95. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Mimosaceae
  96. Chi Acacia Keo l¸ trµm Keo tai t•îng Acacia auriculiformis Acacia mangium C©y gç nhì. Vá nøt däc s©u C©y gç nhá ®Õn nhì. Vá nøt däc. C©y d•íi 1 tuæi cã l¸ KLC 2 lÇn. C©y d•íi 1 tuæi cã l¸ KLC 2 lÇn. C©y tr•ëng thµnh l¸ ®¬n C©y tr•ëng thµnh l¸ ®¬n L¸ hình tr¸i xoan dµi hoÆc ngän gi¸o L¸ hình trøng ĐÇu tï, ®u«i men cuèng ĐÇu cã mòi låi tï, ®u«i men cuèng L¸ dµi 10-16cm, réng 1,5-3cm L¸ dµi 14-25cm, réng 6-9cm PhiÕn l¸ dÇy nh½n, xanh bãng PhiÕn l¸ dÇy, 2 mÆt xanh ®Ëm L¸ cã 3-5 g©n däc gÇn // chôm l¹i phÝa L¸ cã 4 g©n däc song song næi râ vµ ®u«i l¸, g©n cÊp 2 // chôm l¹i ë ®Çu vµ ®u«i l¸. Hoa tù b«ng mäc ë n¸ch l¸, M4 Hoa tù b«ng mäc ë n¸ch l¸, M4 Hoa mµu vµng ®Ëm Hoa mµu tr¾ng vµng K4, C4, A K4, C4, A Qu¶ ®Ëu xo¾n. Qu¶ ®Ëu, xo¾n. H¹t trßn vµ dÑt khi kh« mµu n©u bãng, H¹t hình tr¸i xoan h¬i dÑt, mµu ®en. d©y rèn dµi cuèn quanh h¹t
  97. C¸c chi cßn l¹i Keo dËu B¶n xe CÈm xe Leucaena leucocephala Albizia lucida Xylia xylocarpa C©y gç nhá C©y gç nhì C©y gç lín Cµnh m¶nh, dµi vµ ph©n Th©n trßn th¼ng, cµnh Th©n trßn th¼ng, cã nhiÒu nh¸nh. khóc khuûu. b¹nh vÌ lín Vá mµu n©u vµng, nhiÒu Vá x¸m, cã nhiÒu vÕt Vá nøt däc, sau bong nèt sÇn trßn mµu tr¾ng. s¹n ngang m¶ng, líp vá trong ®á L¸ kÐp l«ng chim 2 lÇn L¸ kÐp l«ng chim 2 lÇn L¸ kÐp l«ng chim 2 lÇn Cã 4-8 ®«i cuèng cÊp 2 Cã 1 ®«i cuèng cÊp 2 Cã 1 ®«i cuèng cÊp 2 Cã 10-15 ®«i LC/CC2 Cã 1-2 ®«i LC/CC2 Cã 2-6 ®«i LC/CC2 Cuèng cÊp 1 cã tuyÕn Cuèng cÊp 1 cã tuyÕn Gèc mçi ®«i cuèng l¸ trßn dÑt h¬i lâm trßn næi hình cèc chÐt cã 1 tuyÕn nhá L¸ chÐt kh«ng cuèng LC cã cuèng LC cã cuèng LC ®Òu vµ th•êng h¬i PhiÕn l¸ c©n ®èi, ®«i l¸ PhiÕn l¸ c©n ®«i, ®«i l¸ lÖch chÐt phÝa trªn lín nhÊt chÐt phÝa trªn lín nhÊt
  98. Leucaena leucocephala Albizia lucida Xylia xylocarpa Hoa tù hình cÇu mäc lÎ, HT hình ®Çu, gåm 6-10 HT hình cÇu, mäc lÎ ë hoÆc 2-3 côm ë n¸ch l¸ hoa, tËp trung thµnh ngï n¸ch l¸. gÇn ®Çu cµnh, M5 ë ®Çu cµnh. M5 M5 K hình chu«ng cã 5 răng K hình chu«ng cã 5 răng K5 hîp C 5 rêi nhau, tr¾ng C 5dµi = 3K, mµu tr¾ng. C hîp gèc mµu vµng A10, dµi = 3C A10-12. A10-12, dµi =C G 1: 1 : 15-20 G 1: 1 : G 1: 1 : 6-10 Qu¶ ®Ëu dÑt, hình d¶i Qu¶ ®Ëu, th¼ng, máng Qu¶ ®Ëu ho¸ gç, hình l•ìi liÒm Dµi trªn 20cm. Dµi 10-20cm Dµi 10-15cm Réng 1-2cm Réng 2,5-3cm Réng 5cm. Khi chÝn mµu x¸m n©u Khi chÝn mµu n©u vµng Khi chÝn tù nøt. H¹t trßn dÑt mµu n©u. H¹t dÑt mµu n©u nh¹t H¹t 6-10, dÑt, hình tr¸i xoan, dµi 2cm, réng 1,2cm.
  99. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Caesalpiniaceae
  100. Nhãm C5, A10 Muång ®en Lim xanh Lim xÑt Bå kÕt Cassia siamea Erythrophloeum Peltophorum Gleditschia fordii tonkinense australis C©y gç nhì C©y gç lín C©y gç nhì C©y gç nhì Vá nh½n ®«i khi Vá cã nhiÒu nèt Vá khi non nh½n Vá nh½n Trªn cã vÕt r¹n däc sÇn mµu n©u nh¹t, cã nhiÒu ®•êng th©n vµ cµnh th©n. sau bong m¶ng vßng quanh th©n th•êng cã nhiÒu hoÆc vÈy lín khi giµ bong vÈy gai ph©n nh¸nh L¸ KLC 1 lÇn L¸ KLC 2 lÇn L¸ KLC 2 lÇn L¸ KLC 1-2 lÇn Gåm 11-16 ®«i Cã 3-4 ®«i CC2 Cã 5-12 ®«i CC2 Cã 2-4 ®«i CC2 l¸ chÐt. Cã 9-13 l¸ Cã 5-15 ®«i l¸ Cã 5-10 ®«i l¸ chÐt/CC2 chÐt/CC2 chÐt/CC2 LC mäc ®èi CC2 mäc ®èi CC2 mäc ®èi CC2 mäc ®èi LC mäc c¸ch LC mäc ®èi LC mäc c¸ch
  101. Cassia siamea Erythrophloeum Peltophorum Gleditschia fordii tonkinense australis L¸ chÐt hình tr¸i LC hình trøng LC hình tr¸i L¸ chÐt hình chữ xoan thu«n tr¸i xoan xoan thu«n nhËt lÖch Dµi 4-6cm, réng Dµi 4,5-6cm, Dµi 1-2cm, réng Dµi 2-5cm, réng 15-25mm réng 3-3,5cm 0,5-1cm 1-2,5cm G©n giữa h¬i nh« G©n l¸ næi râ ë c¶ G©n bªn mê, mÐp G©n næi râ ë c¶ 2 ra ë ®Çu l¸, mÐp hai mÆt, mÐp nguyªn mÆt, mÐp cã răng nguyªn nguyªn c•a trßn. Hoa tù ngï Hoa tù chïm kÐp Hoa tù chïm VC Hoa tù chïm Hoa Hoa Hoa Hoa hoÆc K5 hîp K5 hîp K5 hîp gèc K hình èng, mÐp cã 3-5 thïy C 5 vµng t•¬i C5 xanh vµng C 5 mµu vµng C 5 tr¾ng A 10 cã 3 A lÐp A 10 A 10 A 10, hoa A 5
  102. Cassia siamea Erythrophloeum Peltophorum Gleditschia fordii tonkinense australis Qu¶ ®Ëu hình d¶i, Qu¶ ®Ëu hình tr¸i Qu¶ ®Ëu hình tr¸i Qu¶ ®Ëu, dÇy lªn dµi mÐp phñ l«ng xoan thu«n xoan dµi, dÑt, ë chç cã h¹t. Khi mÞn. Khi chÝn H¹t dÑt mµu n©u mÐp máng thµnh chÝn mµu ®en mµu n©u ®en. ®en, xÕp lîp lªn c¸nh, Khi chÝn kh«ng tù nøt.H¹t H¹t 10-20 gÇn nhau; vá h¹t cøng, mµu n©u bãng. hình tr¸i xoan dÑt, trßn, dÑt, mµu n©u d©y rèn dÇy vµ to Kh«ng tù nøt.H¹t cã líp vá gi¶ mµu nh½n bãng. gÇn b»ng h¹t. n»m chÐo gãc 45 vµng bao bäc. ®é trong qu¶.
  103. Nhãm C<5, A<10 – Chi Sindora Gô mËt Gô lau Sindora siamensis Sindora tonkinensis C©y gç lín C©y gç lín Vá bong m¶ng hình chữnhËt Vá bong vÈy Gèc cã b¹nh vÌ thÊp. Th©n trßn ®Òu L¸ KLC 1 lÇn ch½n, 2-3 ®«i LC/LK L¸ KLC 1 lÇn ch½n, 3-4 ®«i LC/LK L¸ chÐt hình tr¸i xoan h¬i vÑo L¸ chÐt hình trøng tr¸i xoan h¬i cong ĐÇu nhän h¬i lâm ĐÇu nhän dÇn cã mòi låi ng¾n MÆt d•íi phñ l«ng vµng Hai mÆt l¸ xanh bãng Cã ®•êng viÒn mê. Cã ®•êng viÒn râ Hoa tù hình chïm hoÆc xim VC Hoa tù xim viªn chïy K 4, phÝa ngoµi cã gai hoÆc l«ng vµng K 4 phÝa ngoµi phñ l«ng, kh«ng gai C 1 nhá, mµu h¬i ®á. A 9 C 1 mµu xanh vµng. A9 Qu¶ ®Ëu hình gÇn trßn, dÑt, ®•êng Qu¶ ®Ëu hình tr¸i xoan, dÑt, ®•êng kÝnh 6cm, phñ nhiÒu gai nhän.H¹t 1- kÝnh 3-4cm, kh«ng cã gai.H¹t 1-2 2 mµu n©u bãng. D©y rèn dÇy cøng. mang d©y rèn dµi vµ cøng.
  104. Nhãm C<5, A<10 – C¸c chi ®¹i diÖn cßn l¹i Mý Me Cµ te Vµng anh Lysidice Tamarindus Afzelia Saraca dives rhodostegia indica xylocarpa C©y gç nhì C©y gç lín C©y gç lín C©y gç nhá Vá nh½n Vá lóc nhá nøt Vá sÇn sïi dÇy, Vá xï xìnøt däc, vÈy vu«ng, khi nhiÒu ®èm n©u vÕt vá ®Ïo mµu giµ bong vÈy. nhá. n©u ®á. Ph©n cµnh thÊp, Ph©n cµnh thÊp, Ph©n cµnh thÊp, Ph©n cµnh thÊp, cµnh th•êng gÉy xoÌ réng ®Çu xoÌ réng cµnh non, l¸ non khóc. cµnh h¬i rñ. rñ cã mµu tÝm ®á L¸ KLC 1 lÇn L¸ KLC 1 lÇn L¸ KLC 1 lÇn L¸ KLC 1 lÇn ch½n ch½n ch½n ch½n Cã 2-6 ®«i LC Cã 10-20 ®«i LC Cã 3-5 ®«i LC Cã 4-6 ®«i LC L¸ chÐt hình tr¸i L¸ chÐt hình tr¸i L¸ chÐt hình tr¸i L¸ chÐt hình tr¸i xoan dµi h¬i lÖch xoan thu«n xoan xoan thu«n
  105. Lysidice Tamarindus Afzelia Saraca dives rhodostegia indica xylocarpa Cuèng l¸ bÑt vµ Cuèng l¸ chÐt Cuèng l¸ chung Cuèng cÊp 1 vÆn, gèc cã 2 kh«ng râ. 10-15cm, cuèng hình trô trßn, gèc tuyÕn nhá l¸ chÐt 5-7mm. cuèng phình to Hoa tù xim VC Hoa tù chïm Hoa tù chïm Hoa tù ngï Ýt hoa K hình chu«ng, K chu«ng, xÎ 5 K hình èng xÎ 5. K hình èng xÎ 5 xÎ 4 thïy thïy 2 thuú trong lín thïy C 3 mµu tÝm C3 mµu ®á C 1 cã mãng dµi Co A2 A8 cã 5 nhÞlÐp A7 A8 Qu¶ ®Ëu thu«n Qu¶ ®Ëu hình trô Qu¶ ®Ëu hình bao Qu¶ ®Ëu kh¸ lín dµi vµ bÑt, dµi h¬i dÑt, th¼ng h¬i kÝnh, Vá qu¶ khi dµi 30cm, réng 15cm, réng 3,5- cong, th•êng th¾t chÝn ho¸ gç cøng 5cm, mÐp qu¶ 4cm cã mòi nhän l¹i ë nhiÒu ®o¹n. H¹t hình trô, vá dÇy. ng¾n Vá khi chÝn mµu h¹t cøng mµu ®en, H¹t hình bÇu dôc Khi chÝn mµu n©u n©u ®en. H¹t 3-10, d©y rèn cøng mµu cã vá cøng, dµi ®en tù nøt. hình tr¸i xoan h¬i vµng nh¹t lín 4cm, réng 2,4cm. dÑt. b»ng 1/2 h¹t.
  106. C¸c taxon ®¹i diÖn trong hä Fabaceae
  107. Chi Dalbergia ĐÆc ®iÓm chung: - C©y gç nhì t¸n th•êng xoÌ réng ph©n cµnh thÊp - L¸ kÐp l«ng chim 1 lÇn lÎ, l¸ chÐt mäc c¸ch - Hoa tù ngï hoÆc xim - K5 xÕp thµnh 2 m«i - C5 cã mãng - A10 hîp thµnh 2 bã 9+1 - Qu¶ ®Ëu dÑt cã c¸nh máng - H¹t hình thËn næi gå trªn qu¶, khi chÝn kh«ng tù nøt
  108. Dalbergia C¸c loµi ®¹i diÖn CÈm lai vó: D. mammosa (SĐ VN cÊp V) CÈm lai bµ rÞa: D. bariaensis (SĐ VN cÊp V) CÈm lai nam bé: D. cochinchinensis (SĐ VN cÊp V) CÈm lai ®en: D. nigrescens Tr¾c trung: D. annamensis (SĐ VN cÊp E) S•a: D. tonkinensis (SĐ VN cÊp V) Cä khÑt: D. hupeana S•a h¹t trßn: D. balansae
  109. C¸c chi cßn l¹i Rµng rµng mÝt D¸ng h•¬ng qu¶ to HoÌ Ormosia balansae Pterocarpus Sophora japonica macrocarpus C©y gç nhì C©y gç lín C©y gç lín Th©n trßn th¼ng. Gèc th•êng cã b¹nh vÌ. Th©n th¼ng Vá nh½n, vÕt vá ®Ïo cã Vá nøt däc sau bong vÈy Vá n©u ®en, nøt däc mïi s¾n d©y. Cµnh non lín. VÕt vá ®Ïo dÇy, rím phñ l«ng vµng nh¹t nhùa h¬i ®á L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ 3-5 l¸ chÐt (th•êng 3) 7-11 l¸ chÐt 7-17 l¸ chÐt L¸ chÐt mäc ®èi LC mäc c¸ch, gÇn ®èi L¸ chÐt mäc c¸ch MÆt d•íi vµ cuèng l¸ MÆt trªn xanh bãng, lóc L¸ kÐp phñ l«ng th•a chÐt th•êng phñ l«ng non phñ nhiÒu l«ng. mÒm, sau nh½n ng¾n, mÞn mµu vµng L¸ chÐt mÒm máng nh¹t.
  110. Ormosia balansae Pterocarpus Sophora japonica macrocarpus Hoa tù chïm. HT chïm VC HT chïm VC K hîp hình chu«ng, xÎ 5 K hình chu«ng cã 5 răng. K hîp xÎ 5 răng thïy. C 5 mµu xanh vµng nh¹t, C 5 hoa mµu vµng nh¹t, C 5 mµu xanh vµng nh¹t, c¸nh cã mãng. c¸nh trµng cã mãng c¸nh cê gÇn trßn, ®Ønh h¬i lâm, gèc cã mãng G©n trªn C mµu tÝm A10, hîp gèc. A10, chØA hîp gèc A10, h¬i hîp gèc. Qu¶ gÇn trßn, dÑt, ®•êng Qu¶ ®Ëu kh«ng nøt, trßn Qu¶ ®Ëu hình trµng h¹t, kÝnh 4-5cm, th•êng chØ dÑt, ®•êng kÝnh 5-8cm, kh«ng nøt, vá mäng cã 1 h¹t. ®Çu nhôy cong vÒ phÝa n•íc. cuèng qu¶ H¹t n©u ®á, cã d©y rèn Khi chÝn mµu n©u vµng H¹t 1-4, hình thËn. Vá dµi. Qu¶ kh«ng tù nøt. nh¹t. MÐp qu¶ mãng h¹t n©u ®en hoÆc n©u ®á. nh• c¸nh.
  111. Bé Sim - Myrtales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - L¸ ®¬n mäc ®èi hoÆc gÇn ®èi - Th•êng kh«ng cã l¸ kÌm - Hoa th•êng l•ìng tÝnh,M4-5 - ĐÕ hoa ph¸t triÓn - Bé nhÞ2 vßng - G (trung, h¹) 1- : 1- : 1- - Bé nhuþ l¸ no·n hîp, 1 vßi , 1 ®Çu nhuþ, sè l¸ no·n = K - Qu¶ ®a d¹ng
  112. C¸c hä ®¹i diÖn trong Bé Myrtales
  113. Hä Đ•íc Hä Bµng Hä Sim Hä Sang lÎ Hä BÇn Rhizophora - Combreta - Myrtaceae Lythraceae Sonneratia - ceae ceae ceae C©y gç nhá nhì C©y th©n gç, C©y gç hay c©y C©y gç hay c©y C©y gç lín ®Õn th•êng cã rÔ c©y bôi hoÆc bôi bôi, vá th•êng c©y bôi khÝsinh hoÆc rÔ d©y leo, th•êng låi lâm, bong chèng rông l¸ m¶ng loang læ L¸ ®¬n mäc ®èi L¸ ®¬n mäc ®èi, L¸ ®¬n mäc ®èi L¸ ®¬n mäc ®èi L¸ ®¬n mäc ®èi gÇn ®èi, hoÆc Ýt khi c¸ch hoÆc gÇn ®èi hoÆc gÇn ®èi c¸ch Cã l¸ kÌm rông Kh«ng cã l¸ Kh«ng cã l¸ Kh«ng cã l¸ Cã l¸ kÌm nhá ®Ó l¹i seo quanh kÌm kÌm kÌm sím rông cµnh L¸ dÇy, mÆt Gèc l¸ th•êng L¸ th•êng cã L¸ kh«ng cã L¸ kh«ng cã d•íi l¸ th•êng cã tuyÕn ®iÓm dÇu trong ®iÓm dÇu hay ®iÓm dÇu hay cã tuyÕn muèi suèt. G©n bªn tuyÕn tuyÕn hîp mÐp
  114. Rhizophora - Combreta - Myrtaceae Lythraceae Sonneratia - ceae ceae ceae HT xim hoÆc lÎ HT chïm, b«ng Hoa ®¬n ®éc, HT xim hoÆc Mäc lÎ hay HT cÇu hoÆc VC HT xim chïm chïm VC xim VC Hoa  , Ýt khi, , hay , Ýt khi Hoa  , M4-5 M5 M4-5 M4 cã khi 6-7 M4-5 K4-14 hîp gèc K hình chu«ng, K 4-5 hîp hình K 4-8 (16) hîp, K 4-5 hîp hình th•êng sèng dai xÎ 4-5 èng th•êng cã tuyÕn chu«ng C 4-6 nguyªn C 4-5 hoÆc Co C 4-5 rêi xÕp C rêi = K nhµu C 4-8 cã khi Co hoÆc xÎ thuú lîp hoÆc hîp cuén l¹i trong hoÆc sîi t¹o thµnh mò nô, cã mãng dµi A hoÆc 2C A =K hoÆc 2K A A 4- A4-8- ( ) 1- :1- ( ) 1:1:2-6 2- :1-5: 1 G 2-6 : 2-6 : G ( ) 4- : 4 - : 2 - : Qu¶ mËp Qu¶ kh« hoÆc Qu¶ nang më lç Qu¶ nang nøt Qu¶ mËp hay K sèng dai qu¶ h¹ch hoÆc qu¶ mËp v¸ch K sèng dai qu¶ nang H¹t n¶y mÇm Th•êng cã mói K sèng dai tån trªn qu¶ K sèng dai trªn trªn c©y tr•íc hoÆc c¸nh t¹i cïng qu¶ H¹t th•êng cã qu¶ khi qu¶ rông c¸nh
  115. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Rhizophoraceae
  116. Đ•íc bép Dµ Trang VÑt dï Rhizophora Ceriops tagal Kandelia candel Bruguiera mucronata gymnorrhiza C©y gç nhì hay C©y gç nhá hoÆc C©y gç nhá C©y gç nhì hoÆc c©y bôi. c©y bôi. nhá Gèc cã nhiÒu rÔ Gèc th•êng cã Gèc cã b¹nh vÌ Gèc cã nhiÒu rÔ chèng, hình n¬m nhiÒu rÔ chèng nhá hoÆc rÔ chèng hình n¬m nhá chèng. SÑo l¸ rông hình SÑo l¸ rông gÇn SÑo l¸ rông gÇn SÑo l¸ rông gÇn b¸n nguyÖt trßn trßn trßn bã m¹ch / SÑo bã m¹ch / SÑo 1 bã m¹ch / SÑo 3 bã m¹ch / SÑo L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình tr¸i xoan, dµi hay trøng ng•îc ngän gi¸o ĐÇu gÇn trßn cã ĐÇu tï th•êng cã ĐÇu trßn h¬i lâm ĐÇu vµ ®u«i mòi låi vÕt lâm ë ®Ønh ë ®Ønh nhän dÇn
  117. Rhizophora Ceriops tagal Kandelia candel Bruguiera mucronata gymnorrhiza Hoa tù xim HT xim HT xim Hoa mäc lÎ K4 hîp gèc K hình èng xÎ 4- K hình èng, xÎ 5- K hình chu«ng, 5 thïy 6 thuú cã 10-14 thïy C 4 mµu vµng C 5-6, mµu tr¾ng, C 5-6, xÎ 2 thuú C 4-5 máng, mµu nh¹t, mÐp nguyªn, hình l•ìi xÎng, s©u, mçi thuú xÎ tr¾ng, mçi C xÎ 2 hình lßng m¸ng, ®Çu ph¼ng cã 3 3-4 sîi dµi. thïy n¸ch thïy cã phñ l«ng rËm sîi hình ®Çu ®inh 1 l«ng dµi, ®Ønh mãng cã tai nhá. cã 3-4 l«ng cøng. A 8, A10-12, A 20-25, A 8-10, Qu¶ mËp dµi 6- Qu¶ mËp h¬i thãt Qu¶ mËp dµi 2cm. Qu¶ mËp K sèng 7cm, K sèng dai ë giữa, dµi 1,5- K sèng dai trªn dai trªn qu¶ vµ trªn qu¶, c¸nh ®µi 2,5cm. K sèng qu¶ vµ quÆp vÒ mòi K h•íng vÒ quÆp vÒ phÝa dai trªn qu¶, quÆp phÝa cuèng. phÝa ®Ønh qu¶ cuèng. vÒ phÝa cuèng.
  118. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Combretaceae
  119. Chß xanh Chß nhai Cãc ®á Terminalia myriocarpa Anogeissus acuminata Lumnitzera coccinea C©y gç lín C©y gç lín C©y gç nhá Gèc cã b¹nh vÌ lín Gèc cã b¹nh vÌ nhá Vá th•êng sÇn sïi, lëm Vá nøt däc. Vá nøt däc. chëm sÑo l¸ rông. Th•êng ph©n nh¸nh ®«i Cµnh m¶nh th•êng rñ. Cµnh nh¸nh khóc khuûu, vu«ng c¹nh L¸ mäc gÇn ®èi L¸ mäc gÇn ®èi L¸ mäc c¸ch L¸ hình tr¸i xoan thu«n L¸ hình trøng tr¸i xoan L¸ hình trøng ng•îc ĐÇu cã mòi nhän, ®u«i ĐÇu nhän dÇn, ®u«i nªm ĐÇu trßn cã vÕt lâm ë gÇn trßn hoÆc hình tim réng hoÆc tï ®Ønh, ®u«i nªm MÐp l¸ gîn sãng hoÆc MÐp nguyªn MÐp nguyªn cã răng c•a mê G©n bªn 15-25 ®«i G©n bªn 5-7 ®«i næi râ L¸ kh«ng râ g©n L¸ xÕp thµnh mÆt ph¼ng L¸ xÕp thµnh mÆt ph¼ng L¸ kh«ng xÕp thµnh mÆt ĐØnh cuèng cã 2 tuyÕn Kh«ng tuyÕn, mÆt d•íi ph¼ng, kh«ng tuyÕn hình cèc. phñ l«ng t¬ mÒm L¸ dÇy mäng n•íc
  120. Terminalia myriocarpa Anogeissus acuminata Lumnitzera coccinea Hoa tù chïm viªn chïy HT hình cÇu ë n¸ch l¸ HT b«ng ë ®Çu cµnh K hình chu«ng 5 răng K hình èng miÖng loe cã K hình èng tr¸i xoan, mµu tr¾ng hång 5 răng miÖng cã 5 răng Co Co C 5 hình tr¸i xoan A 10 A 10 A 7 1:1:2-6 (3) 1:1:2 1:1:5 Qu¶ kh« kÝn, cã 3 c¸nh Qu¶ kh« kÝn cã 2 c¸nh, Qu¶ thÞt, hình tr¸i xoan kh«ng ®Òu c¸nh chøa 1 h¹t.
  121. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Myrtaceae
  122. Chi Eucalyptus ĐÆc ®iÓm chung: - C©y gç lín - Vá th•êng bong m¶ng - Th©n th¼ng tØa cµnh tù nhiªn tèt - L¸ giai ®o¹n c©y con mäc ®èi sau mäc c¸ch - PhiÕn l¸ th•êng hình ngän gi¸o - G©n bªn th•êng song song vµ hîp mÐp - Hoa tù t¸n - K hîp thµnh èng - C hîp thµnh mò - A - Qu¶ nang më lç ë ®Ønh
  123. C¸c loµi ®¹i diÖn trong chi Eucalyptus - B¹ch ®µn tr¾ng: E. camaldulensis - B¹ch ®µn liÔu: E. exserta - B¹ch ®µn u r«: E. urophylla - B¹ch ®µn ®á: E. robusta - B¹ch ®µn tr¾ng cao s¶n: E. teriticornis - B¹ch ®µn chanh: E. citriodora
  124. Th©n (Lo¹i c©y, T¸n) Vá (Møc ®é bong vÈy, Mµu s¾c) Cµnh (Møc ®é tØa cµnh, Gãc ph©n cµnh, Hình th¸i cµnh) L¸ (L¸ c©y con, L¸ c©y tr•ëng thµnh, C¸ch mäc, Hình d¹ng, KÝch th•íc, ĐÇu, Đu«i l¸,HÖ g©n, Mµu s¾c l¸, Møc ®é dÇy máng, Hình th¸i cuèng l¸) Hoa (Sè l•îng hoa trªn t¸n, Hình d¹ng èng K, Hình d¹ng mò C, Tû lÖ mò C/ èng K, Hình th¸i cuèng hoa tù) Qu¶ (Hình d¹ng qu¶, KÝch th•íc qu¶, Mµu s¾c, Sè ®•êng nøt, MÐp qu¶, Hình d¹ng h¹t, Mµu s¾c h¹t) ĐÆc tÝnh sinh häc vµ sinh th¸i häc Ph©n bè ®Þa lý Gi¸ trÞsö dông vµ kh¶ năng kinh doanh b¶o tån
  125. b, C¸c chi cßn l¹i
  126. Trµm Melaleuca leucadendra C©y gç nhì th©n th¼ng Vá tr¾ng cã thÓ bãc thµnh nhiÒu líp máng L¸ mäc c¸ch L¸ hình ngän gi¸o dµi PhiÕn l¸ dÇy, cøng, mµu lôc sÉm chøa nhiÒu TD Cã 3-7 g©n gÇn //, g©n cÊp 2 nhiÒu mê HT hình b«ng ®Çu cµnh K hình trô, cã 5 răng C 5 tr¾ng hoÆc vµng nh¹t NhÞ Qu¶ nang, hình trô, ®•êng kÝnh 3-4mm, më 3 lç ë ®Ønh
  127. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Lythraceae
  128. Sang lÎ B»ng lăng n•íc Lagerstroemia calyculata Lagerstroemia speciosa C©y gç lín C©y gç nhì Vá nh½n Vá nøt däc Cµnh non th•êng vu«ng c¹nh Cµnh trßn L¸ mäc c¸ch hoÆc gÇn ®èi L¸ mäc c¸ch hoÆc gÇn ®èi G©n bªn 9-11 ®«i, nèi liÒn nhau ë mÐp G©n bªn 12-17 l¸ L¸ rông mµu ®á Hoa tù xim viªn chïy ë ®Çu cµnh HT chïm hoÆc xim VC ë ®Çu cµnh K6 hình chu«ng, cã 12 gê däc næi râ. K 6 hîp gèc, èng ®µi cã 12 gê däc C 6 mµu tr¾ng, cã mãng dµi C 6 mµu tÝm hång, cã mãng dµi A A Qu¶ nang hình trøng tr¸i xoan dµi vµ Qu¶ nang, hình trøng trßn ho¸ gç. Khi chÝn nøt 5-6 m¶nh. Khi chÝn vì 6 m¶nh H¹t dÑt, cã c¸nh máng H¹t dÑt cã c¸nh máng
  129. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Sonneratiaceae
  130. Phay sõng BÇn chua Duabanga sonneratioides Sonneratia caseolaris C©y gç lín C©y gç nhá Th©n th¼ng, gèc cã b¹nh nhá Quanh gèc nhiÒu rÔ thë Cµnh non vu«ng c¹nh Cµnh non th•êng rñ, cã 4 c¹nh, ®èt Cµnh ngang, ®Çu th•êng rñ phình to, mäc ®èi, vá n©u sÉm L¸ mäc ®èi, hình tr¸i xoan thu«n L¸ mäc ®èi, hình trøng ng•îc Đu«i hình tim, g©n bªn næi râ ë mÆt sau Đu«i nªm réng, l¸ dÇy. G©n kh«ng râ Hoa tù xim viªn chïy ë ®Çu cµnh Hoa mäc lÎ ë ®Çu cµnh K 4-7 c¸nh dÇy K 6 hîp gèc, dÇy C 4-7 tr¾ng, hình trøng ng•îc C6 mµu tr¾ng, hình d¶i A A Qu¶ nang kh«, hình cÇu, khi chÝn vá Qu¶ mäng hình cÇu, cã ®µi sèng ë gèc ho¸ gç, nøt 4-8 m¶nh. vµ vßi nhôy ë ®Ønh. H¹t nhá, 2 ®Çu cã ®u«i dµi. H¹t nhiÒu, hình ®Çu ®inh.
  131. Bé Cam - Rutales ĐÆc ®iÓm chung cña bé - C©y gç hay bôi Ýt khi lµ th©n th¶o. - C¸c bé phËn trong c©y th•êng cã m« tiÕt - L¸ th•êng lµ l¸ kÐp l«ng chim, mäc c¸ch, phÇn lín kh«ng cã l¸ kÌm - Hoa th•êng  l•ìng tÝnh, M 3-5 - K th•êng hîp gèc,C rêi - TriÒn hoa n»m giữa A vµ G - A tiÕn ho¸ tõ A rêi tíi A hîp - G 1- : 1- : 1- ®ang cã xu h•íng BÇu th•îng tíi BÇu h¹ - Qu¶ h¹ch, nang
  132. Hä Xoµi Hä Tr¸m Hä Thanh thÊt Hä Cam Hä Xoan Anacardiaceae Burseraceae Simarubaceae Rutaceae Meliaceae C©y gç nhá ®Õn Gç nhá ®Õn lín C©y gç hay c©y C©y gç hay c©y C©y gç lín ®Õn nhì bôi bôi, d©y leo c©y bôi Trong th©n l¸ Trong th©n l¸ Vá th•êng cã vÞ Trong th©n l¸ Cã nhùa s¸p th•êng cã èng th•êng cã nhùa ®¾ng vµ h¾c th•êng cã tinh nhùa mñ hoÆc tiÕt nhùa s¸p th¬m dÇu th¬m kh«ng L¸ ®¬n, KLC KLC 1 lÇn lÎ L¸ ®¬n, KLC L¸ ®a d¹ng KLC 1-3 lÇn Kh«ng cã l¸ Cã hoÆc kh«ng Cã hoÆc kh«ng Cã hoÆc kh«ng Kh«ng cã l¸ kÌm cã l¸ kÌm cã l¸ kÌm cã l¸ kÌm kÌm      Hoa tù xim Hoa tù xim HT chïm, b«ng, HT ®a d¹ng HT xim chïm hoÆc chïm VC hoÆc chïm VC xim VC VC
  133. Anacardiaceae Burseraceae Simarubaceae Rutaceae Meliaceae K 3-5 rêi, hîp K 3-5 hîp K 3-5 rêi, hîp K 3-5 hîp K 3-5 rêi, hîp C rêi C rêi C rêi, hîp èng C rêi C rêi A1-2 vßng(1- ) A 1-2 vßng A =C hoÆc 2C A =C hoÆc 2C A=2C hîp hình trô hoÆc cÇu TriÒn hoa ngoµi TriÒn hoa trong TriÒn hoa trong TriÒn hoa trong TriÒn hoa trong nhÞ nhÞ nhÞ nhÞ nhÞ G (1- ):1-5:1 G (3-5):3-5:2 G 2-5:1-5:1 G 2- :2- : G 2-5:1-5:2- Qu¶ h¹ch Qu¶ h¹ch Qu¶ h¹ch, qu¶ Qu¶ h¹ch, qu¶ Qu¶ h¹ch, qu¶ nang, qu¶ kÝn nang, qu¶ ®¹i nang mÒm cã cã c¸nh kÐp, qu¶ mËp tö y, Qu¶ nang kh« h¹t cã c¸nh VN cã 20 chi VN cã 5 chi VN cã 8-10 chi VN cã 25 chi, VN cã 20 chi, gÇn 60 loµi trªn 10 loµi trªn 10 loµi 100 loµi 65 loµi
  134. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Anacardiaceae
  135. S¬n huyÕt S¬n ta SÊu Xoan nhõ Melanorrhoea Toxicodendron Dracontomelum Choerospondias laccifera succedanea duperreanum axillaris C©y gç nhì C©y gç nhá Gç lín C©y gç nhì Vá nøt däc. Vá nh½n Vá bong vÈy nhá Vá bong m¶ng Vá ®Ïo cã nhùa Vá ®Ïo cã nhùa Gèc cã b¹nh vÌ Th•êng ®æi ngän n©u vµng sau ®en tr¾ng sau ®en hµng năm L¸ ®¬n L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ Hình trøng Cã 9-15 l¸ chÐt. Cã 11-15 l¸ chÐt Cã 7-13 l¸ chÐt. ng•îc LC mäc gÇn ®èi LC mäc c¸ch LC mäc ®èi G©n song song Đu«i nªm h¬i N¸ch g©n l¸ cã N¸ch g©n th•êng Cuèng l¸ h¬i bÑt lÖch tóm l«ng cã tóm l«ng Hai mÆt l¸ nh½n MÆt d•íi h¬i b¹c L¸ cã vÞchua L¸ non h¬i ®á MÐp l¸ nguyªn MÐp l¸ nguyªn MÐp l¸ nguyªn MÐp nguyªn hoÆc cã răng c•a hoÆc cã răng c•a th«
  136. Melanorrhoea Toxicodendron Dracontomelum Choerospondias laccifera succedanea duperreanum axillaris Hoa Hoa Hoa Hoa Hoa tù chïm VC HT chïm VC ë HT chïm VC ë HT , d¹ng ë n¸ch l¸ n¸ch l¸ n¸ch l¸ côm ngï VC Hoa mäc lÎ C4, hình d¶i, xoÌ C 5 C 5 C 5 réng vµ sèng dai A 30 A 5 A 10 A10 TriÒn hoa ngoµi TriÒn hoa trong TriÒn hoa trong TriÒn hoa ngoµi nhÞ nhÞ nhÞ nhÞ G (1- ) :1:1 G 4-5:1:1 G 5:5:1. Th•êng G 5:5:1 cã 1-2 « bÞlÐp Qu¶ hình cÇu bÑt, Qu¶ hình trøng, Qu¶ hình cÇu, Qu¶ hình tr¸i C sèng dai t¹o ®Ønh h¬i vÑo, chÝn mµu vµng, xoan, chÝn mµu thµnh 4 c¸nh qu¶ chÝn mµu vµng, h¹ch h¬i bÑt cã 4 vµng, cã vÞchua. khi kh« ®en vÕt lâm ë ®Ønh H¹ch cøng, dÝnh vá, ®Ønh cã 5 lç
  137. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Burseraceae
  138. Tr¸m tr¾ng Tr¸m ®en Canarium album Canarium tramdenum C©y gç lín Gç lín Vá bong vÈy Vá bong vÈy Nhùa tr¾ng sau ®ôc Nhùa n©u ®en sau ®en L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ 7-13 LC/LK 9-13 LC/LK LC mäc ®èi hoÆc gÇn ®èi LC mäc ®èi hoÆc gÇn ®èi MÆt d•íi l¸ chÐt phñ vÈy b¹c MÆt d•íi LC nh½n, l¸ th•êng dÇy rßn MÐp LC nguyªn MÐp LC nguyªn Cã l¸ kÌm Kh«ng cã l¸ kÌm
  139. Canarium album Canarium tramdenum HT xim VC hoÆc chïm ë n¸ch l¸ HT xim VC ë n¸ch l¸ Hoa Hoa HT L¸ kÐp K hîp gèc xÎ 3 thuú K hîp gèc Hoa xÎ thuú Hoa nguyªn A6 A6 G 3-5:3-5:2 G 3-5:3-5:2 Qu¶ h¹ch hình tr¸i xoan chÝn mµu Qu¶ h¹ch hình tr¸i xoan chÝn mµu xanh vµng h¹ch hình thoi cã 6 mói, tÝm ®en, 2 ®Çu gÇn trßn, Gê c¹nh cã gê c¹nh, 2 ®Çu nhän trªn h¹ch nh½n
  140. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Meliaceae
  141. Nhãm nhÞhîp hình trô Xoan ta L¸t hoa QuÕch tÝa Melia azedarach Chukrasia tabularis Chisocheton chinensis C©y gç rông l¸ C©y gç lín C©y gç nhì Vá nøt hoÆc r¹n däc Vá nøt däc, nhiÒu ®èm Vá n©u ®en nh½n mµu tÝm ®en dµi vßng quanh th©n L¸ kÐp l«ng chim 2-3 L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ kÐp l«ng chim ch½n lÇn Mang 10-18 l¸ chÐt Mang 10-12 ®«i l¸ chÐt L¸ chÐt mäc ®èi LC mäc gÇn ®èi LC mäc gÇn ®èi L¸ chÐt hình trøng hoÆc L¸ hình tr¸i xoan dµi, L¸ chÐt hình tr¸i xoan trøng tr¸i xoan lÖch, ®«i khi KLC 2 lÇn dµi hoÆc tr¸i xoan thu«n gi¶ MÐp l¸ cã răng c•a th« MÐp l¸ nguyªn hoÆc cã MÐp l¸ nguyªn răng c•a th« L¸ nh½n N¸ch g©n cã tóm l«ng L¸ nh½n gèc cuèng l¸ phình to, cã hèc lâm ë phÝa trªn
  142. Melia azedarach Chukrasia tabularis Chisocheton chinensis HT xim VC ë n¸ch l¸ HT xim VC ë ®Çu cµnh HT b«ng VC ë n¸ch l¸ Hoa M 5 Hoa M 5 Hoa M 4 K 5 hîp K 5 hình ®Üa K 4 hîp C 5 mµu tÝm nh¹t C 5, mµu vµng nh¹t C4 tr¾ng A 10-12 mÐp èng cã A8-10 mÐp xÎ 8- 10 A 6-10 mÐp xÎ 7-8 thïy 10-12 răng nhá răng Bao phÊn lé ra ngoµi Bao phÊn lé ra ngoµi Bao phÊn kÝn trong èng G 3-6:3-6:2 G 3:3:20-40 G 2-4:2-4:1 No·n ®Ýnh thµnh 2 tÇng Qu¶ h¹ch dµi 1-2cm, khi Qu¶ nang ho¸ gç hình Qu¶ nang mÒm, hình chÝn mµu vµng, qua tr¸i xoan qu¶ lª ®«ng trªn cµnh sang H¹t dÑt cã c¸nh máng, H¹t mµu n©u ®en, cã vá mïa xu©n míi rông. xÕp chång chÊt ngang gi¶ mµu n©u vµng, bäc ë trong tõng « qu¶ gèc
  143. Nhãm nhÞhîp hình cÇu vµ nhÞrêi
  144. Xµ cõ Géi tr¾ng Géi nÕp L¸t khÐt Khaya Aphanamixis Amoora gigantea Toona sureni senegalensis grandifolia C©y gç lín Gç lín Gç lín C©y gç lín Vá bong vÈy. T¸n Cµnh non mang Cã nhùa tr¾ng Gèc cã b¹nh vÌ. xoÌ réng, ph©n sÑo cuèng l¸ hình dÝnh. SÑo l¸ rông Vá dÇy nøt däc, cµnh thÊp tam gi¸c trªn cµnh hình tim sau bong m¶ng L¸ KLC 1 lÇn L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn ch½n ch½n 3-6 ®«i LC 5-10 ®«i LC 5-7 ®«i LC 7-14 ®«i LC LC mäc gÇn ®èi LC mäc ®èi LC mäc ®èi LC mäc gÇn ®èi MÐp nguyªn, mÆt MÐp gîn sãng 2 mÆt nh½n bãng MÐp nguyªn hoÆc trªn nh½n bãng, Gèc th•êng phình MÐp l¸ th•êng h¬i gîn sãng. mµu lôc sÉm to, mÆt c¾t ngang nguyªn. Gèc PhiÕn l¸ nh½n, gèc cuèng hình cuèng l¸ phình to n¸ch g©n l¸ phÝa tam gi¸c hình tam gi¸c sau cã tóm l«ng
  145. Khaya Aphanamixis Amoora gigantea Toona sureni senegalensis grandifolia Hoa M 4 hoÆc M3 HT xim VC HT xim VC HT xim VC ë HT c¸i hoÆc Hoa M3 Hoa M5 n¸ch l¸. d¹ng b«ng, HT d¹ng xim VC K 4 mµu lôc nh¹t K 3 hình cèc K 3 hîp gèc K hîp xÎ 5 thuú C4 xanh vµng C3 tr¾ng C 3 mµu tr¾ng C 5 mµu tr¾ng A(8) A(3-6) A(6-10) A 5 rêi TriÒn hoa hình ®Üa TH kh«ng râ TriÒn hoa næi gê TH mËp, cã mói G 4:4:9-14 G 3:3:1-2 G 3:3:1-2 G 5:5:8-10 Qu¶ nang hình cÇu, Qu¶ nang mÒm, Qu¶ nang mÒm Qu¶ nang hình tr¸i vá ho¸ gç, nøt hình trøng trßn hình cÇu, khi chÝn xoan dµi, vá qu¶ thµnh 4 m¶nh. mµu xanh vµng. vá qu¶ mÒm h¬i nhiÒu ®èm tr¾ng. H¹t dÑt, xung H¹t cã vá gi¶ mµu nøt ë ®Ønh.H¹t cã H¹t dÑt, n©u bãng, quanh cã c¸nh ®á bäc kÝn qu¶ gi¶ mµu ®á 2 ®Çu cã c¸nh máng mµu n©u bäc kÝn máng kh«ng ®Òu vµng
  146. Bé Bå hßn - Sapindales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Sapindaceae C©y gç, c©y bôi, ®«i khi lµ d©y leo. L¸ kÐp l«ng chim ch½n, l¸ kÐp 3 l¸ chÐt, Ýt khi l¸ ®¬n, mäc c¸ch. Kh«ng cã l¸ kÌm. Hoa tù xim viªn chuú. Hoa  l•ìng tÝnh, ®¬n tÝnh hay t¹p tÝnh. K 4-6 C 4-6. Đ«i khi Co A 8-10. TriÒn hoa ngoµi nhÞ G 3:3:1-2 (th•êng chØcã 1 l¸ no·n ph¸t triÓn) Qu¶ ®a d¹ng th•êng lµ qu¶ nang hoÆc qu¶ mËp.H¹t th•êng cã vá gi¶ bäc kÝn hoÆc mét phÇn. ViÖt Nam cã 30 chi, kho¶ng 90 loµi
  147. Bé Hoa mâm sãi –Scrophulariales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Bignoniaceae C©y gç lín, c©y bôi hoÆc d©y leo. L¸ ®¬n hoÆc l¸ kÐp l«ng chim 1-3 lÇn, mäc ®èi, Kh«ng cã l¸ kÌm. Hoa tù xim hoÆc chïm ë n¸ch l¸ hoÆc ®Çu cµnh. Hoa l•ìng tÝnh, kh«ng ®Òu. K hình chu«ng, xÎ 2-5 thïy hoÆc nøt theo 1 ®•êng d¹ng mo C hình èng hoÆc hình chu«ng, xÎ 5 thïy kh«ng ®Òu nhau, hình thµnh 2 m«i. A 5 ®Ýnh trªn èng C, th•êng 1 nhÞlÐp, 2 nhÞdµi tréi G 2:2: (®«i khi cã 1 « ®Ýnh no·n bªn trªn v¸ch gi¶.) Qu¶ nang dµi, nøt thµnh 2 m¶nh, th•êng dµi vµ thâng H¹t nhiÒu, dÑp, th•êng cã c¸nh máng hoÆc l«ng.
  148. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Bignoniaceae
  149. Đinh Đinh thèi Nóc n¸c Markhamia stipulata Fernandoa brillettii Oroxylon indicum C©y gç lín C©y gç nhì C©y gç nhá Vá dÇy, mµu x¸m Vá bong m¶ng Vá dÇy, h¬i sÇn sïi Cµnh non cã l«ng dÇy Ph©n cµnh thÊp Ph©n cµnh Ýt L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 1 lÇn lÎ L¸ KLC 2-3 lÇn Cã 7-11 l¸ chÐt Cã 5-15 l¸ chÐt L¸ dµi 60-120cm L¸ chÐt hình trøng L¸ chÐt hình tr¸i xoan L¸ lín th•êng tËp trung hay trøng tr¸i xoan ë ngän, LC hình trøng L¸ non cã l«ng ë mÆt MÆt d•íi cã phñ l«ng L¸ nh½n Gèc cuèng l¸ d•íi mÞn vµ tuyÕn nhá ë gèc phình to G©n bªn 9-11 ®«i G©n bªn næi râ mÆt d•íi G©n bªn 5-6 ®«i Cuèng l¸ chÐt ng¾n Cuèng l¸ chÐt ng¾n LC cã cuèng MÐp l¸ nguyªn hoÆc cã MÐp l¸ nguyªn hoÆc cã MÐp l¸ nguyªn răng c•a nhá răng c•a nhá Cã l¸ kÌm gi¶ Kh«ng cã l¸ kÌm gi¶ Kh«ng cã l¸ kÌm gi¶
  150. Markhamia stipulata Fernandoa brillettii Oroxylon indicum HT chïm ®Çu cµnh HT xim VC ë ®Çu cµnh HT chïm ë ®Çu cµnh Hoa to Hoa to Hoa to K 5 hình mo K 5 hình chu«ng K 5 hình chu«ng, mµu n©u tÝm C 5 mÇu vµng, m«i trªn C hîp gèc, mµu vµng C 5, hình chu«ng, mµu 2 thïy, m«i d•íi 3 thïy n©u t¹o thµnh 2 m«i tÝm ®á, xÎ 2 m«i A 4, ®inh trªn èng C A 5 cã 2 nhÞdµi A 5 ®Ýnh trªn èng C G 2:2: G 2:2: G 2:2: Qu¶ nang c¾t v¸ch, h¬i Qu¶ nang t¸ch « hình trô Qu¶ nang t¸ch « hình dÑt, dµi 40-50cm, réng dµi kho¶ng 40cm, cã 4 gi¶i dµi 60-100cm, khi 3-4cm, phñ l«ng dÇy c¹nh, ®Çu qu¶ nhän. Vá chÝn mµu n©u ®en nøt mµu n©u. qu¶ ho¸ gç thµnh 2 m¶nh. H¹t dµi 5cm, cã c¸nh H¹t dÑt nh½n bãng, cã H¹t nhiÒu, dÑt, cã c¸nh c¸nh mµu tr¾ng, xÕp mµng trong suèt bao thµnh 2 hµng trong mçi quanh «.
  151. Bé Hoa m«i – Lamiales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Verbenaceae C©y gç, c©y bôi hay cá. L¸ ®¬n hay kÐp ch©n vÞt th•êng mäc ®èi. Kh«ng cã l¸ kÌm. Hoa tù ®a d¹ng. Hoa th•êng kh«ng ®Òu t¹o thµnh 2 m«i. K hîp gèc, mÐp cã 4-5 răng. C hîp, xÎ 4-5 thuú, xÕp lîp. A th•êng 4 trong ®ã cã 2 nhÞdµi tréi ®Ýnh trªn èng C. TriÒn hoa trong nhÞ. G 2-5:2-5:2 (th•êng cã v¸ch gi¶ t¹o thµnh 4-10 «) Qu¶ h¹ch hoÆc qu¶ nang
  152. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Verbenaceae
  153. TÕch Lâi thä Tectona grandis Gmelina arborea C©y gç lín, th©n lín cã mói C©y gç lín Vá x¸m vµng, mñn nh• c¸m Vá bong m¶ng cã nhiÒu lç bìlín L¸ ®¬n L¸ ®¬n L¸ hình tr¸i xoan, hình trøng hoÆc L¸ hình trøng hoÆc gÇn trßn gÇn trßn Đu«i l¸ men cuèng Đu«i l¸ hình nªm réng MÆt d•íi phñ ®Çy l«ng hình sao mµu MÆt d•íi l¸ mµu xanh hay vµng nh¹t n©u vµng nh¹t, vß l¸ mµu ®á t•¬i phñ l«ng mÞn G©n MLLC næi râ mÆt sau G©n 3-5 g©n gèc KÝch th•íc l¸ lín: 20-60 x 20-40 cm N¸ch g©n l¸ mÆt trªn cã tuyÕn dÑt
  154. Tectona grandis Gmelina arborea Hoa tù hình xim viªn chïy HT chïm hoÆc xim VC K hình chu«ng mÐp cã 5 răng K hình chu«ng mÐp cã 5 răng C hình èng cã 5-6 c¸nh phÝa ngoµi C hîp thµnh 2 m«i, m«i trªn nguyªn, phñ l«ng vµ cã tuyÕn hoÆc h¬i lâm, m«i d•íi xÎ 3 A 5-6 h¬i lé ra ngoµi A 4 cã 2 nhÞdµi lé ra ngoµi BÇu hình nãn ®Çu nhuþ xÎ 2 BÇu hình cÇu ®Çu nhuþ xÎ 2 Qu¶ h¹ch, hình cÇu, phñ dÇy l«ng Qu¶ h¹ch chÝn mµu n©u hình sao.K ph¸t triÓn bao kÝn qu¶. H¹ch cã 4 «, 1 h¹t H¹t 1-2, Ýt khi 3-4. Vá h¹t cøng ®Ønh cã lç nhá
  155. Bé Zingiberales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Zingiberaceae C©y th©n cã sèng l©u năm cã th©n rÔ ph¸t triÓn d¹ng cñ chøa nhiÒu chÊt dù trữ, ph©n ®èt trong ®Êt Th©n gi¶ khÝsinh do c¸c bÑ l¸ bäc lÊy nhau t¹o thµnh PhiÕn l¸ lín nèi víi bÑ bëi cuèng ng¾n, giữa cuèng vµ bÑ cã 1 l•ìi nhá Hoa tù b«ng mäc lªn tõ th©n rÔ n¾m s¸t mÆt ®Êt ®«i khi cã cu«ng dµi xuyªn qua th©n gi¶ Hoa l•ìng tÝnh kh«ng ®Òu M3 K mµu lôc phÇn d•íi hîp thµnh èng, phÇn trªn lµ 3 thuú kh«ng ®Òu nhau C phÇn d•íi t¹o thµnh èng phÇn trªn chia thµnh 3 thuú ChØcã 1 nhÞsinh s¶n G (h¹) 3:3: Qu¶ nang Ýt khi lµ qu¶ mäng.H¹t th•êng cã vá gi¶ bäc
  156. Loµi ®¹i diÖn trong hä Zingiberaceae
  157. Sa nh©n Amomum echinosphaera Th©n rÔ bß ngang trong líp ®Êt mÆt chia nhiÒu ®èt. Mçi ®èt mang 1 vßng rÔ, 1 vßng chåi, vµ 1 l¸ ë d¹ng mo Th©n gi¶ khÝsinh mäc t¶n cao 2m ĐK 0.5-3 cm L¸ ®¬n hình tr¸i xoan ngän gi¸o, 2 mÆt l¸ nh½n bãng Cuèng l¸ ng¾n bÑ hình èng dµi cã khÝa däc, thìa lìa bµo quanh th©n gi¶ mÐp trßn. Hoa tù b«ng mäc tõ th©n rÔ mang nhiÒu l¸ b¾c hình bÑ. Hoa l•ìng tÝnh K hîp gèc phÝa trªn xÎ 3 thuú C hîp gèc mµu tr¾ng vµng ®èm tÝm xÎ 3 thïy kh«ng ®Òu A 1 G (h¹) 3:3: Qu¶ nang hình trøng trßn ĐK 1.5 cm, phÝa ngoµi cã nhiÒu gai mÒm qu¶ chÝn mµu vµng thÉm
  158. Bé Poales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Bambusoideae C©y lín, c©y bôi, Ýt khi lµ d©y leo Cã 2 lo¹i th©n: Th©n ngÇm vµ th©n khÝsinh Th©n ngÇm n»m s©u trong ®Êt, th¼ng hoÆc cong mµu tr¾ng ngµ, chia nhiÒu ®èt, mçi ®èt mang 1 chåi vµ 1 vßng rÔ, cã mo nang bao bäc. Mét sè chåi nh« khái mÆt ®Êt thµnh măng sau ph¸t triÓn thµnh th©n khÝsinh. Th©n ngÇm cã thÓ mäc côm, mäc t¶n hoÆc hçn hîp. Th©n khÝsinh hình trô trßn, th•êng mäc th¼ng ®øng, mµu lôc, rçng ruét, chia nhiÒu ®èt, ngang vÞ trÝ ®èt cã v¸ch ngăn. Trªn mçi ®èt cã 1 chåi, 1 vßng rÔ, phÝa ngoµi cã mo nang bao bäc. Cµnh cã cÊu t¹o nh• th©n khÝsinh nh•ng nhá h¬n.
  159. Cã 2 lo¹i l¸:L¸ quang hîp vµ L¸ mo (L¸ biÕn th¸i) L¸ quang hîp mäc c¸ch, xÕp thµnh 2 hµng trªn cµnh, gåm c¸c bé phËn phiÕn l¸, bÑ l¸, tai l¸ vµ l•ìi l¸, cuèng l¸ rÊt ng¾n, g©n l¸ song song L¸ mo xÕp lîp quanh măng hoÆc c¸c ®èt trªn th©n cµnh. Mo nang gåm c¸c bé phËn:L¸ mo, bÑ mo, tai mo, l•ìi mo. Hoa nhá l•ìng tÝnh, Ýt khi ®¬n tÝnh, th•êng 2-3 hoa ®Ýnh trªn 1 cuèng ng¾n t¹o thµnh b«ng chÐt (giÐ), gèc b«ng chÐt cã 2 l¸ chÐt hình vÈy (mµy). C¸c b«ng chÐt tËp hîp thµnh côm hình b«ng, hình ®Çu hoÆc chïm viªn chuú. Hoa cã cuèng ng¾n, gèc cã 2 l¸ b¾c nhá hình vÈy kh« x¸c (mµy nhá trong vµ mµy nhá ngoµi), bao hoa 2-3 c¸nh hình vÈy (mµy cùc nhá hoÆc trÊu). A1-6 chØnhÞdµi, bao phÊn ®Ýnh l•ng G 2-3:1:1 ®Çu nhuþ xÎ 2-3 hình l«ng chim Qu¶ thãc Ýt khi lµ qu¶ kiªn hoÆc mäng
  160. C¸c loµi ®¹i diÖn trong hä Bambusoideae
  161. Tre gai Luång Giang Nøa l¸ to Tróc cÇn VÇu ®¾ng Bambusa Dendro- Melo- Schizosta- c©u Indosasa spinosa calamus calamus sp chium Phyllosta- sinica membra- pseudolima chys aff. naceus bambusoide Th©n ngÇm Th©n ngÇm Th©n ngÇm Th©n ngÇm Th©n ngÇm Th©n ngÇm d¹ng cñ d¹ng cñ hîp trôc hîp trôc d¹ng roi ®¬n trôc Th©n K.sinh Th©n K.sinh Th©n K.sinh Th©n K.sinh Th©n K.sinh Th©n K.sinh mäc côm mäc côm mäc côm mäc côm mäc t¶n mäc t¶n Cao 14-18m 20-25m 15-17m 5-15m 3-7m 14-18m ĐK 8-11cm 12-18cm 3-5cm 3-5cm 1-2.5cm gèc 5-10cm Lãng dµi Lãng dµi Lãng dµi 60 Lãng dµi Lãng ng¾n Lãng dµi 25-35 cm 20-40cm -70cm,(1m) 40-60cm 40-60cm V¸ch dµy: V¸ch dµy: V¸ch dµy: V¸ch dµy: V¸ch máng V¸ch dµy: 2-2.5cm 2-3cm 0.3-0.5cm 0.2-0.4cm 1-1.5cm
  162. Bambusa Dendro- Melo- Schizosta- Phyllosta- Indosasa spinosa calamus calamus sp chium chys aff. sinica membra- pseudolima bambusoide naceus Vßng th©n ë c¸c ®èt Vßng mo Lãng mµu Lãng cã Lãng lóc h¬i næi râ, gèc cã vßng næi râ, xanh, vßng r·nh däc non phñ cã 1 vßng rÔ tõ c¸c ®èt kh«ng cã mo næi râ mµu vµng. phÊn vµ phÊn tr¾ng ë 1/3 th©n vßng rÔ, cã d•íi vßng MÊu h¬i næi l«ng tr¾ng 1 hay 2 bªn mäc ra c¸c vßng l«ng mo lµ 1 râ d•íi sau nh½n vßng mo cµnh phÊn râ ë 2 vßng phÊn vßng mo cã vßng ®èt bªn vßng tr¾ng 1 vßng phÊn næi râ mo tr¾ng C©y ph©n Th•êng cã Cµnh nhá C©y ph©n Ph©n cµnh Mçi ®èt cµnh dµy 1 cµnh lín mäc côm ë cµnh cao cao tõ 1/2 - th•êng cã 3 ®Æc ngay tõ dµi 2-3m vµ ®èt. ë c©y ®èt lÆn mçi 2/3 th©n, 2 cµnh gèc, cµnh 2-5 cµnh côt ngän ®èt mang cµnh ®iÓn chÝnh 3 trªn nhá th•êng 1 nhiÒu cµnh hình 1 to 1 cµnh cã gai cµnh to = nhá gÇn ®Òu nhá cong vµ th©n chÝnh khoÎ v•¬n dµi
  163. Bambusa Dendro- Melo- Schizosta- Phyllosta- Indosasa spinosa calamus calamus sp chium chys aff. sinica membra- pseudolima bambusoide naceus BÑ mo hình Mo ë th©n BÑ mo hình Mo máng, Mo th©n Mo l©u rông thang réng réng, khi thang l¸ mo mÆt ngoµi hình tam phñ l«ng mÆt ngoµi non mµu hình tam cã líp phÊn gi¸c n©u, g©n phñ nhiÒu xanh vµng, gi¸c ®øng tr¾ng vµ däc næi râ l«ng x¸m. khi giµ mµu th¼ng cã 3 l«ng r¸p, l¸ tai mo nhá, Tai mo ph¸t nh¹t cã tai ngÊn mo hình dïi l¸ mo lËt triÓn l¸ mo mo nhá xo¾n lËt ngöa l•ìi hình tam ng•îc, mo cao 2- gi¸c lËt kh«ng cã tai 4mm ng•îc mo L¸ dµi L¸ dµi L¸ dµi L¸ dµi L¸ dµi L¸ dµi 6-17cm 10-20cm 5-25cm 15-35cm 9-10cm 15-25cm Réng Réng Réng Réng Réng Réng 1-2cm 1-2cm 1.5-5cm 2-3.5cm 1.5cm 3-4cm G©n bªn 4-6 L¸ hình G©n bªn 6- Cµnh mang G©n nhá G©n bªn 6-9 ®«i thuçn dµi 11 ®«i 5-9 l¸ hình bµn cê ®«i næi râ
  164. Bambusa Dendro- Melo- Schizosta- Phyllosta- Indosasa spinosa calamus calamus sp chium chys aff. sinica membra- pseudolima bambusoide naceus Hoa tù b«ng HT viªn HT VC HT chïm HT VC HT mäc ë viªn chuú chuú ph©n mang nhiÒu VC mang nhiÒu gèc l¸ hoa ph©n nh¸nh nhiÒu nh¸nh nh¸nh, mçi l¸ b¾c mµu nhá nhiÒu nhiÒu nh¸nh mang lôc Ýt b«ng chÐt B«ng chÐt B«ng chÐt B«ng chÐt B«ng chÐt Mçi b«ng Mµy ngoµi nhá thu«n mµu vµng mang 4 hoa phñ l«ng chÐt mang dÇy phñ mµu vµng r¬m mÞn hình 2-3 hoa phÊn tr¾ng, trë lªn r¬m thoi dµi 1.5- mµu vµng mµy trong Qu¶ hình 2.5 cm n©u ng¾n, mµy tr¸i xoan mang 1 hoa cùc nhá 3 hữu thô mµu tr¾ng A 6 bao phÊn tÝm
  165. Ph©n líp Cau dõa Arecidae
  166. Bé Arecales ĐÆc ®iÓm chung cña hä Arecales C©y gç lín ®Õn c©y bôi d©y leo th•êng xanh Th©n th•êng ®øng th¼ng kh«ng ph©n cµnh, sÑo l¸ rông vßng quanh th©n râ L¸ ®¬n, sè l•îng Ýt, xÎ thuú l«ng chim, ch©n vÞt gèc cuèng l¸ xoÌ réng thµnh bÑ bao quanh th©n ë những loµi th©n ®øng th¼ng l¸ th•êng tËp chung trªn ngän ë những loµi d©y leo l¸ th•êng mäc c¸ch däc th©n Hoa tù b«ng ®¬n hoÆc ph©n nh¸nh Cã l¸ b¾c lín d¹ng mo, hoa nhá ®¬n tÝnh, t¹p tÝnh, l•ìng tÝnh K 3 rêi hoÆc hîp, C 3 xÕp vßng A 6- G 3-6:1-3:1 Qu¶ mäng, h¹ch
  167. C¸c loµi ®¹i diÖn trong chi Calamus M©y nÕp Song mËt Song bét C. tetradactylus C. platyacanthus C. poilanei C©y leo C©y leo C©y leo Th©n khÝsinh mäc thµnh Vá h¬i nøt däc, khi giµ Vá nøt däc s©u sï xì, côm bong m¶ng, thÞt vá th¬m thÞt vá cã nhiÒu dÇu mµu nhÑ, cã nhùa mµu vµng vµng, th¬m. L¸ hình tr¸i xoan dµi L¸ hình tr¸i xoan L¸ hình tr¸i xoan thu«n MÆt d•íi cã nhiÒu l«ng Hai mÆt cã l«ng hình MÆt trªn nh½n, mÆt d•íi nhá hình sao sím rông. sao cã l«ng hình sao L¸ kh«ng cã tuyÕn L¸ kh«ng cã tuyÕn L¸ cã tuyÕn ë n¸ch c¸c g©n cÊp 2 mÆt d•íi L¸ kÌm nhá hình ngän L¸ kÌm hình trøng mµu L¸ kÌm hình sîi sím gi¸o lôc, dµi 2cm, sím rông rông Hoa tù chïm Hoa tù b«ng Hoa tù b«ng viªn chuú
  168. C¸c chi cßn l¹i Cọbầu Cä xÎ Bóng b¸ng Cau Dõa Livistona Livistona Arenga Areca catechu Cocos saribus cochinchinensis pinnata, nucifera C©y th©n cét Th©n cét cao C©y cao 7-10m. C©y th©n cét C©y th©n cét, cao 10-20m, 20-25m, ®k 25- Th©n cét nhiÒu cao 20-35m. cã thÓ cao tíi ®•êng kÝnh25- 30cm, sÑo vßng vÕt sÑo vßng ®k15-20cm, 30m, ®k 35cm. 30cm quanh th©n râ quanh th©n. Th©n nhiÒu ®èt. Th©n nhiÒu ®èt. L¸ ®¬n dµi 2.5- L¸ ®¬n xÎ thuú L¸ ®¬n dµi 6- L¸ ®¬n dµi 1.5- L¸ ®¬n, dµi 3- 3.5m, phiÕn l¸ kiÓu ch©n vÞt, 7m, xÎ nhiÒu 2m, phiÕn l¸ xÎ 7m xÎ thuú l«ng xÎ thuú s©u kiÓu phiÕn l¸ xÎ thuú thuú d¹ng l«ng thuú d¹ng l«ng chim, thuú l¸ ch©n vÞt,thµnh s©u ®Õn giữa. chim, ®u«i thuú chim, thuú l¸ hình gi¶i, dµi 90-100 thuú, C¸c thuú l¸ hình l¸ hình tai, mÐp dµi 30-50cm 45-50cm, ®Çu thuú l¸ hình gi¶i gi¶i, cã 1 g©n cã răng c•a ®Ønh cã răng nhän dÇn, lóc kh«ng rñ. giữa ®Ønh xÎ 2 th•a, mÆt d•íi th•a, lóc non non th•êng gÊp vµ rñ xuèng. l¸ phít tr¾ng. th•êng gÊp nÕp nÕp. theo chiÒu däc. Cuèng l¸ dµi 2- Ven cuèng l¸ cã BÑ l¸ xoÌ réng BÑ l¸ lín, d¹ng Gèc cuèng l¸ 3m, mÐp cuèng nhiÒu gai th«, vµ bao quanh mo, bäc vßng ph¸t triÓn thµnh l¸ phÝa gÇn gèc gai dµi 2-3cm th©n, khi môc lé quanh th©n. bÑ lín, ë d¹ng cã nhiÒu gai th«. h¬i cong. râ nhiÒu sîi ®en. mo.
  169. Livistona Livistona Arenga Areca catechu Cocos saribus cochinchinensis pinnata, nucifera Hoa tù b«ng mo Hoa tù b«ng mo Hoa ®¬n tÝnh Hoa ®¬n tÝnh Hoa ®¬n tÝnh dµi 1.5-2m, chia chia 7-8 nh¸nh cïng gèc, trªn cïng gèc. Hoa cïng gèc vµ 5-8 nh¸nh kÐp, kÐp, c¸c nh¸nh hoa tù kh¸c tù ë n¸ch l¸, cïng hoa tù. c¸c nh¸nh dµi dÑp dµi 15- nhau. Hoa tù ph©n nhiÒu Hoa tù hình 30-40cm, phñ 30cm kh«ng hình b«ng dµi nh¸nh, mo nang b«ng, ph©n l«ng n©u vµng. phñ l«ng. 90-120cm. 3. nhiÒu nh¸nh. Hoa kh«ng Hoa kh«ng Hoa ®ùc th•êng Hoa ®ùc ë phÇn Hoa ®ùc kh«ng cuèng, mäc tËp cuèng th•êng mäc thµnh ®«i. trªn, hoa c¸i to ®Òu, nhÞ6, hoa chung 4-6 hoa. tËp chung tõng NhÞ70-80. Hoa h¬n ë phÇn d•íi c¸i ë phÝa gèc еi vµ trµng côm 3-5 hoa c¸i tr¶i ®Òu trªn hoa tù, hoa mµu b«ng, kh«ng mµu xanh vµng trªn b«ng; ®µi b«ng, gèc mçi tr¾ng vµng, nhÞ cuèng. BÇu 3 « d¹ng v¶y. NhÞ vµ trµng mµu hoa cã 2 l¸ b¾c 3-6, bÇu 1«, 1 sau chØcã 1 nhiÒu vßi nhuþ xanh vµng, vßi c¸nh trµng hình no·n ®Ýnh gèc. ph¸t triÓn. 3. nhuþ 3. 3 c¹nh, bÇu 3 «. Qu¶ h¹ch, cã 3 Qu¶ h¹ch hình Qu¶ hình cÇu, Qu¶ hình tr¸i Qu¶ h¹ch hình c¹nh mê, ®k 20- trøng tr¸i xoan, ®•êng kÝnh 1- xoan, mäng trøng tr¸i xoan, 25, vá qu¶ giữa ®•êng kÝnh 3cm, 1.5. Cuèng l¸ n•íc, ®•êng khi chÝn cã mµu nhiÒu x¬, vá khi chÝn mµu ng¾n, qu¶ chÝn kÝnh5cm, mang n©u vµng qu¶ trong ho¸ tÝm ®en, cuèng mµu tÝm ®en. 2-3 h¹t. gç cøng, ®Ønh qu¶ ng¾n. cã 3 lç nhá.